صدیقه فابریکی اورنگ؛ ثریا مهرآباد پوربناب
چکیده
آگاهی از تنوع ژنتیکی موجود در ارقام اهلی و خویشاوندان وحشی یک گونه گیاهی، در به‌کارگیری آن‌ها در برنامه-های اصلاحی از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از اراضی زیر کشت گندم در ایران در مناطق خشک قرارگرفته و اینکه گونه های گیاهی با راهبردهای مختلفی ازجمله تغییر در آنزیمهای آنتی اکسیدانی، خود را ...
بیشتر
آگاهی از تنوع ژنتیکی موجود در ارقام اهلی و خویشاوندان وحشی یک گونه گیاهی، در به‌کارگیری آن‌ها در برنامه-های اصلاحی از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از اراضی زیر کشت گندم در ایران در مناطق خشک قرارگرفته و اینکه گونه های گیاهی با راهبردهای مختلفی ازجمله تغییر در آنزیمهای آنتی اکسیدانی، خود را با تنشهای محیطی وفق میدهند، لذا مطالعه هرچه بیشتر در رابطه با شناسایی گونه های مقاوم و نیز شناخت نوع سازوکار تحملی آن‌ها امری ضروری است. ازاین‌رو و بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در پنج گونه اجدادی و تکامل‌یافته گندم از جنس Aegilops و Triticum، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه سطح آبیاری نرمال (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (50 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (25 درصد ظرفیت زراعی) اجرا گردید. با مقایسه میانگین داده ها بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز طی تنش شدید به ترتیب با میزان افزایش 80، 34، 84 و 29 درصدی نسبت به عدم تنش مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که گونه های T. aestivum و T. urartu ازنظر فعالیت SOD، گونه Aegiliops tauschii ازنظر CAT، گونه T. durum ازنظر APX و گونه Ae. speltoides ازنظر GPX به دلیل بیشترین افزایش فعالیت آنزیمهای ذکرشده در هر دو تنش متوسط و شدید جزء گونه های کاندید برای اصلاح به تحمل خشکی با مکانیسم آنتی‌اکسیدانی مربوطه محسوب میشوند. مقدار کلروفیل کل در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب کاهش 11.5 و 66 درصدی داشت، بااین‌وجود در دو گونه Aegiliops speltoides و T. durum کمترین میزان کاهش نسبت به شرایط نرمال مشاهده شد. میزان کارتنوئید با افزایش شدت خشکی کاهش یافت، اما این کاهش در گونه T. durum رخ نداده بلکه با شدت تنش بر میزان کارتنوئید که یک آنتی‌اکسیدان غیرآنزیمی نیز محسوب میشود افزوده شد.
حمزه حمزه؛ علی اصغری؛ سید ابولقاسم محمدی؛ امید سفالیان؛ سلیمان محمدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تغییرات صفات فنولوژیک و تخصیص مواد فتوسنتزی در شرایط متفاوت رطوبتی بر عملکرد دانه گندم نان، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین (Yecora Rojo و No. 49) در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی در دو سال زراعی 93 و 94 در دو مکان مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحت شرایط نرمال ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تغییرات صفات فنولوژیک و تخصیص مواد فتوسنتزی در شرایط متفاوت رطوبتی بر عملکرد دانه گندم نان، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین (Yecora Rojo و No. 49) در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی در دو سال زراعی 93 و 94 در دو مکان مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحت شرایط نرمال رطوبتی بالاترین مقدار وراثت‌پذیری عمومی و خصوصی برای تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه به ترتیب با مقادیر 84.61 و 42.30 درصد و در شرایط قطع آبیاری برای روز تا سنبله دهی با مقادیر وراثت‌پذیری عمومی و خصوصی 90.86 و 45.43 درصد برآورد شد. بالاترین بازده گزینشی در هر دو شرایط مربوط به صفات عملکرد دانه، روز تا سنبله دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه، تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی بود. تحت شرایط نرمال رطوبتی و قطع آبیاری عملکرد دانه با روز تا سنبله دهی تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه و سنبله و میزان انتقال مجدد همبستگی مثبت و معنیدار و با نسبت تخصیص مواد فتوسنتزی به سنبله و ساقه همبستگی منفی و معنیدار نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون و علیت در شرایط نرمال صفات تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه، سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه، میزان انتقال مجدد، نسبت تخصیص ساقه به سنبله و تخصیص مواد فتوسنتزی به سنبله (0.87=R2) و در شرایط قطع آبیاری صفات سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه و انتقال مجدد (0.86=R2) در توجیه تغییرات عملکرد دانه اثر معنیدار داشتند.
مهدی کاکایی
چکیده
تنشهای محیطی از قبیل تنش کم‌آبی یکی از موانع اساسی در تولید محصولات زراعی در بسیاری از نقاط جهان خصوصاً مناطق خشک و نیمه‌خشک نظیر ایران محسوب میشوند. دربین گیاهان زراعی متنوع، حبوبات اهمیت بسیار مهمی در تأمین غذای بشر دارد. این گروه از گیاهان دارای ارزش غذایی زیادی بوده و از مهم‌ترین منابع غذایی سرشاراز پروتئین می‌باشند. در این ...
بیشتر
تنشهای محیطی از قبیل تنش کم‌آبی یکی از موانع اساسی در تولید محصولات زراعی در بسیاری از نقاط جهان خصوصاً مناطق خشک و نیمه‌خشک نظیر ایران محسوب میشوند. دربین گیاهان زراعی متنوع، حبوبات اهمیت بسیار مهمی در تأمین غذای بشر دارد. این گروه از گیاهان دارای ارزش غذایی زیادی بوده و از مهم‌ترین منابع غذایی سرشاراز پروتئین می‌باشند. در این مطالعه شش رقم عدس (سبز قزوین، توده محلی اسدآباد، توده محلی کرمانشاه، کیمیا، بیله‌سوار و گچساران) در مزرعه آموزشی-تحقیقاتی دانشگاه پیام‌‌نور اسدآباد، در سال زراعی 96-1395 با آرایش کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردید. تنش خشکی در چهار سطح نرمال، تنش خشکی بعد از گلدهی، تنش خشکی بعد از نیام‌دهی و شرایط کاملاً خشک به‌عنوان عامل اصلی و شش رقم عدس به‌عنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. عملیات برداشت پس از رسیدگی با حذف اثر حاشیه صورت گرفت. صفات موردمطالعه شامل عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، ارتفاع گیاه در مرحله نیام‌دهی، ارتفاع در مرحله برداشت، طول نیام، عرض نیام، طول برگچه، تعداد دانه در نیام، وزن خشک تک بوته، محتوای آب برگ، محتوای کلروفیل گیاه در طی مراحل رشدی، صفات فنولوژیک روز از سبز شدن تا گلدهی و روز از سبز شدن تا نیام‌دهی بودند که از روش‌های استاندارد برای اندازه‌گیری آن‌ها استفاده شد. در بخش دوم برای مطالعه تنوع مولکولی به کمک پروتئین‌های دانه عدس، پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه ارقام مذکور با بافر استخراج، استخراج شدند. سپس الکتروفورز با استفاده از روش SDS-PAGE انجام پذیرفت. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از الگوی پروتئینی دانه ژنوتیپ‌های موردمطالعه و اختصاص داده‌های صفر (عدم حضور باند پروتئینی) و 1 (حضور باند پروتئینی) با کمک نرم‌افزار NTSYS نگارش 2.02 e توسط روش UPGMA انجام گردید. جهت مطالعه همسویی و مقایسه نتایج داده‌های مورفولوژیکی (زراعی) و داده‌های مولکولی از آزمون مانتل-هانزل (Mantel-Haenszel) توسط نرم‌افزار XLSTAT, 2017 استفاده شد که همبستگی معنیداری در سطح احتمال 5 درصد بین صفات زراعی در شرایط طبیعی با داده‌های مولکولی مشاهده گردید. همبستگی معنیدار بین صفات زراعی در شرایط تنش خشکی و داده‌های مولکولی مشاهده نگردید. بر اساس آزمون مقایسه میانگین، ژنوتیپ‌های گچساران و کیمیا به ترتیب دارای عملکرد مطلوب‌تری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بودند.
امیرمحمد حسین نیا؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ سعید خاوری خراسانی؛ جواد رضایی
چکیده
با توجه به کمبود آب و مصرف زیاد آب در هیبریدهای دیررس ذرت، بررسی رشد، عملکرد و مصرف آب در هیبریدهای این گیاه ضروری می باشد. از این رو بهمنظور بررسی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه‌ای، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، طی دو سال زراعی 4-1393 اجرا شد. کرتهای اصلی به سطوح ...
بیشتر
با توجه به کمبود آب و مصرف زیاد آب در هیبریدهای دیررس ذرت، بررسی رشد، عملکرد و مصرف آب در هیبریدهای این گیاه ضروری می باشد. از این رو بهمنظور بررسی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه‌ای، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، طی دو سال زراعی 4-1393 اجرا شد. کرتهای اصلی به سطوح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و کرتهای فرعی به هیبریدهای ذرت (شامل دو هیبرید دیررس(KSC705, KSC704)، دو هیبرید متوسط‌رس (KSC500, KSC400) و دو هیبرید زودرس((DC370, KSC260) تخصیص داده شدند. نتایج نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد همه هیبریدها در مواجهه با شرایط کم-آبی، به طور معنیداری کاهش یافت، به‌طوری که در سال اول در هیبرید KSC705 (دیررس) و هیبرید KSC400 (متوسط رس)، کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی، کاهش حدود 20 درصدی عملکرد را به دنبال داشت. در صورتی که در هیبرید زودرس کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی کاهش چندانی در عملکرد ایجاد نکرد. در سال دوم کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی در هیبرید KSC705 (دیررس)، KSC400 (متوسط رس) و DC370 (زودرس) به ترتیب منجر به کاهش 24، 28 و 24 درصدی عملکرد شد. برتری عملکرد در هیبریدهای دیررس متاثر از برتری صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد ردیف بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن 300 دانه، شاخص برداشت و عملکرد زیست‌توده بود، با وجود این با اعمال کم‌آبیاری شدید، این برتری در بین هیبریدها معنیدار نبود. لذا به نظر می رسد که بتوان هیبریدهای دیررس را برای مناطق بدون محدودیت آب و هیبریدهای متوسط‌رس را برای شرایط با محدودیت آب استفاده کرد.
حسین زاهدی؛ اکبر علی پور
چکیده
جو یکی از سازگارترین غلات است که در شرایط آب و هوایی مساعد، در خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد کشت میگردد. این گیاه نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم‌تر است، پدیده خشکی در ایران یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولیدات زراعی است. اعمال تنش کم‌آبی به‌شدت اجزای عملکرد و عملکردهای بیولوژیک و دانه را کاهش می‌دهد. استفاده ...
بیشتر
جو یکی از سازگارترین غلات است که در شرایط آب و هوایی مساعد، در خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد کشت میگردد. این گیاه نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم‌تر است، پدیده خشکی در ایران یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولیدات زراعی است. اعمال تنش کم‌آبی به‌شدت اجزای عملکرد و عملکردهای بیولوژیک و دانه را کاهش می‌دهد. استفاده از نانو کودها منجر به افزایش کارایی استفاده از عناصر غذایی، مدیریت صحیح مصرف کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود میشود. بدین منظور آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95 - 1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد کود نانو کلات آهن و منگنز دارای 11 سطح به ترتیب شامل غلظت یک در هزار کود نانو کلات آهن، سه در هزار کود نانو کلات آهن، یک و نیم در هزار نانو کلات منگنز، سه در هزار کود نانو کلات منگنز، یک در هزار کود نانو کلات آهن و یک و نیم در هزار کود نانو کلات منگنز، یک در هزار کود نانو کلات آهن و سه در هزار کود نانو کلات منگنز، یک و نیم در هزار کود نانو کلات منگنز و سه در هزار کود نانو کلات آهن، سه در هزار کود نانو کلات آهن و سه در هزار کود نانو کلات منگنز، بدون محلولپاشی (شاهد)، محلولپاشی آب خالص، سه در هزار کود میکرو آهن و سه در هزار کود میکرو منگنز، به‌عنوان فاکتور فرعی و رژیم‌های آبیاری در سه سطح بدون تنش (50% آب قابل‌استفاده مزرعه)، کم‌آبی در مرحله رویشی (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله رویشی) و کم‌آبی در مرحله زایشی (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله زایشی بود، به‌عنوان فاکتور اصلی بودند. نتایج نشان داد که محلولپاشی سطوح مختلف نانو کلات آهن و منگنز در مراحل رویشی و زایشی موجب افزایش میزان عملکرد و اجزای عملکرد خصوصاً در مرحله‌ی رویشی شد، حال‌آنکه تیمار شاهد (بدون محلولپاشی) کمترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد را داشت. همچنین اثرات متقابل نانو کلات آهن و منگنز و سطوح مختلف تنش کمبود آب بر کلیه صفات اندازه‌گیری شده به‌جز شاخص برداشت معنیدار بود. درنهایت نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی در مرحله زایشی و رویشی موجب کاهش و استفاده از نانو ذرات موجب افزایش میزان عملکرد و اجزای عملکرد میگردد؛ بنابراین، عوارض جانبی ناشی از کمبود آب میتواند در این منطقه و مناطق مشابه با محلولپاشی نانو کلات آهن و منگنز کاهش یابد.
رضوان کرد زنگنه؛ سیدکیوان مرعشی
چکیده
بهمنظور تعدیل اثرات کمبود رطوبت خاک بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شرایط آب و هوایی اهواز به مورداجرا گذاشته شد. عامل اول رژیم آبیاری بر اساس تشتک تبخیربه صورت 60 (عرف منطقه)، 90 و 120 میلی‌متر و عامل دوم شامل کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی ...
بیشتر
بهمنظور تعدیل اثرات کمبود رطوبت خاک بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شرایط آب و هوایی اهواز به مورداجرا گذاشته شد. عامل اول رژیم آبیاری بر اساس تشتک تبخیربه صورت 60 (عرف منطقه)، 90 و 120 میلی‌متر و عامل دوم شامل کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی پتاسه درچهار سطح بهصورت کاربرد: کود شیمیایی سولفات پتاسیم (شاهد)، کاربرد 75 درصد سولفات پتاسیم+ پتابارور2، کاربرد 50 درصد سولفات پتاسیم + پتابارور2 و کاربرد 25 درصد سولفات پتاسیم + پتابارور2 بود. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف رژیم آبیاری تفاوت معنیدار ازنظر تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. تأثیر کاربرد توأم کودهای شیمیایی و زیستی به‌جز شاخص برداشت بر سایر صفات معنیدار بود. اثر متقابل بین رژیم آبیاری و مصرف توأم کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد دانه و عملکرد زیستی معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه متعلق به آبیاری بر اساس 60 میلی‌متر تبخیر و کاربرد 75 درصد سولفات پتاسیم+ پتابارور2 با 5971 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار به تیمار آبیاری بر اساس 120 میلی‌متر تبخیر و کاربرد 25 درصد سولفات پتاسیم+ پتابارور2 با 2081 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت. درصد افزایش عملکرد دانه در تیمار کاربرد 75 درصد سولفات پتاسیم + پتابارور2 در مقایسه با تیمار شاهد، 12.3 درصد بود.نتایج نشان داد کاربرد باکتری مذکور همراه با کاربرد کود شیمیایی توانست رشد گندم را تحت تأثیر قرار دهد. از طرفی با توجه به اینکه در هر سه رژیم آبیاری عملکرد دانه در شرایط 75 درصد سولفات پتاسیم+ پتابارور2 نسبت به تیمار عدم استفاده از کودهای زیستی (شاهد) افزایش معنیدار داشت، لذا این ترکیب کودی را میتوان در شرایط تنش رطوبتی و بدون تنش رطوبتی در منطقه توصیه کرد.
ارازقلی خوجم‌لی؛ علی نخ‌زری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ لیلا آهنگر
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آزاد، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل آبیاری در سه سطح شامل بدون آبیاری، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آزاد، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 95-1394 اجرا گردید. عامل نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نیتروژن، مصرف 25 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و عامل آبیاری در سه سطح شامل بدون آبیاری، آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و آبیاری تکمیلی در دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و پروتئین از تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن به ترتیب با 3346 و 793.8 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. حداقل عملکرد دانه و پروتئین نیز مربوط به تیمار عدم مصرف نیتروژن به ترتیب با 1880 و 412.9 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد دانه و پروتئین از تیمار آبیاری در مرحله گلدهی + پر شدن دانه به ترتیب با 2923 و 649.7 کیلوگرم در هکتار و حداقل عملکرد دانه و پروتئین از تیمار عدم آبیاری به ترتیب با 2199 و 515.9 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. آبیاری در مرحله گلدهی + پر شدن دانه بیشترین مقدار اجزای عملکرد را تولید کرد. مصرف نیتروژن تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه، عملکرد دانه، وزن خشک بوته، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین را افزایش داد. بیشترین درصد پروتئین با 23.72 درصد به تیمار مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تعلق داشت. کمترین درصد پروتئین با 22.03 درصد از تیمار عدم مصرف نیتروژن به دست آمد که با تیمار مصرف 25 کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنیداری نداشت.
حسین خیری استیار؛ یهرام میرشکاری؛ فرهاد فرح وش؛ ابراهیم خلیلوند بهروزیار؛ علیرضا تاری نژاد
چکیده
بهمنظور بررسی اثر گوگرد و تیوباسیلوس بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی در بهار سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این پژوهش سه رقم لوبیا (درسا، اختر و صدری)، چهار سطح کودی (شاهد، کود گوگردی به مقدار 300 کیلوگرم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر گوگرد و تیوباسیلوس بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی در بهار سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این پژوهش سه رقم لوبیا (درسا، اختر و صدری)، چهار سطح کودی (شاهد، کود گوگردی به مقدار 300 کیلوگرم در هکتار، باکتری تیوباسیلوس و کود گوگردی + تیوباسیلوس) و تنش کم‌آبی (شاهد، قطع آبیاری از زمان گلدهی و پر شدن نیام) موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تفاوت معنیداری میان ارقام لوبیا، سطوح کودی و مراحل قطع آبیاری وجود داشت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد تنش کم‌آبی به‌ویژه قطع آبیاری از مرحله گلدهی موجب کاهش صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه، بیوماس کل، وزن صد دانه، تعداد کل نیام و تعداد نیام پر و در مواردی موجب افزایش مقاومت روزنه‌ای و کلروفیل گردید،درحالی‌که قطع آبیاری از مرحله پر شدن نیام تأثیر منفی کمتری بر صفات فوق داشت. با کاربرد باکتری تیوباسیلوس به‌ویژه همراه با گوگرد از اثرات منفی تنش آبی کاسته شد. درحالی‌که با افزایش طول دوره تنش میزان تأثیر مثبت باکتری به همراه گوگرد نیز کمتر شد. اعمال باکتری تیوباسیلوس به همراه کود گوگردی در خاک‌های با اسیدیته قلیایی میتواند جهت افزایش تحمل ارقام لوبیا به تنش کم‌آبی مفید باشد.
سید مسعود ضیائی؛ حمیدرضا خزاعی؛ احمد نظامی
چکیده
کمبود آب خاک ازجمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. لذا بهمنظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعه‌ای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار سال 1394 به اجرا درآمد. تیمارهای ...
بیشتر
کمبود آب خاک ازجمله عواملی است که بر عملکرد و کارکرد فیزیولوژیکی ماش، تأثیر بسزایی دارد. لذا بهمنظور بررسی مقادیر رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ماش آزمایش مزرعه‌ای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار سال 1394 به اجرا درآمد. تیمارهای رطوبتی خاک شامل: 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی مزرعه در عامل اصلی و ارقام ماش (ازبکستانی، پرتو، هندی و لاین‌های B73-726 و A73-726) به‌عنوان عامل فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف خشکی، رقم و اثرات متقابل آن‌ها بر ویژگیهای فنولوژیک برحسب درجه روزرشد از کاشت تا ظهور جوانه گل، از کاشت تا رسیدن اولین نیام، از کاشت تا رسیدگی کامل و از ظهور جوانه گل تا رسیدگی کامل و عملکرد و اجزای آن مثبت و معنیدار بود.لاین A73-726 دارای کوتاه‌ترین و رقم ازبکستانی بیشترین طول دوره رشد در بین ارقام و لاین‌های موردبررسی بودند. لاین A73-726 بیشترین طول دوره رشد زایشی را در بین ارقام و لاین‌های موردبررسی دارا بود. از طرفی رقم ازبکستانی باوجود طولانی بودن طول دوره رشد، کوتاه‌ترین دوره رشد زایشی را دارا بود. نتایج نشان داد که لاین A73-726 در تمام سطوح رژیم رطوبتی اعمال‌شده دارای بیشترین و رقم ازبکستانی کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را دارا بودند، بیشترین همبستگی عملکرد دانه به ترتیب با تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، تعداد شاخه اصلی در بوته و طول غلاف مشاهده شد.
محمد میرزاخانی
چکیده
کمبود آب از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا ازجمله ایران است. جهت بررسی شاخصهای حساسیت به تنش ارقام ذرت تحت شرایط تنش آبی و کاربرد اسید سالیسیلات، آزمایشی در سال زراعی 1390 بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش رطوبتی به‌عنوان عامل ...
بیشتر
کمبود آب از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا ازجمله ایران است. جهت بررسی شاخصهای حساسیت به تنش ارقام ذرت تحت شرایط تنش آبی و کاربرد اسید سالیسیلات، آزمایشی در سال زراعی 1390 بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش رطوبتی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 80 درصد نیاز آبی گیاه، آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و ارقام مختلف ذرت به‌عنوان عامل فرعی در سه سطح (S.C 370, Apex, S.C 704) در کرتهای فرعی و تیمار محلولپاشی اسید سالیسیلیک به‌عنوان عامل فرعی فرعی در دو سطح، عدم مصرف و مصرف 300 میلیگرم بر کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفتند. صفاتی مانند ارتفاع ساقه، طول پانیکول، تعداد بلال در مترمربع، ارتفاع بلال از سطح زمین، بیوماس علوفه، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش رطوبتی بر صفاتی مانند تعداد بلال در مترمربع و بیوماس علوفه معنیدار بود. صفات ارتفاع ساقه، طول پانیکول، ارتفاع بلال از سطح زمین و بیوماس علوفه نیز تحت تأثیر ارقام مختلف ذرت قرار گرفتند. رقم S.C 704 ازنظر شاخصهای حساسیت به تنش (0.85)، میانگین بهره‌وری (42.65)، میانگین هندسی بهره‌وری (42.46)، شاخص عملکرد (1.20) و شاخص پایداری عملکرد (0.82) نسبت به سایر ارقام از برتری محسوسی برخوردار بود.
نفیسه مهدی نژاد؛ حدیث موسوی؛ براتعلی فاخری؛ فروزان حیدری
چکیده
به منظور بررسی اثر نانو کلات آهن، سنتز شیمیایی و سنتز سبز نانو ذرات نقره بر فعالیت آنزیمی، پروتئین کل و درصد پارتنولید گیاه بابونه کبیر تحت تنش خشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارها شامل فاکتور اول یعنی تنش کم‌آبی در دو سطح (عدم تنش و تنش ملایم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر نانو کلات آهن، سنتز شیمیایی و سنتز سبز نانو ذرات نقره بر فعالیت آنزیمی، پروتئین کل و درصد پارتنولید گیاه بابونه کبیر تحت تنش خشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارها شامل فاکتور اول یعنی تنش کم‌آبی در دو سطح (عدم تنش و تنش ملایم یعنی پنجاه‌درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم شامل محلولپاشی نانو ذرات در سه سطح نانو کلات آهن با نسبت دو در هزار میلی‌لیتر، نانو ذرات نقره سنتز شیمیایی و سنتز سبز با غلظت 30 پی پی ام و یک سطح محلولپاشی با آب مقطر به عنوان شاهد بود. جهت بررسی فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پلی فنول اکسیداز، پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و پروتئین کل بعد از اعمال آخرین محلولپاشی، نمونه‌برداری از برگهای کاملا جوان و گسترده انجام و موردسنجش قرار گرفت. برای اندازه گیری درصد پارتنولید عصاره گیاه از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)استفاده شد. نتایج نشان داد که تغذیه برگی نانو ذرات و تنش کم‌آبی منجر به افزایش فعالیت آنزیمهای اکسیدانی، پروتئین کل و درصد پارتنولید در مقایسه با تیمار شاهد گردید.میتوان اظهار داشت محلول پاشی نانو نقره سنتز شیمیایی تحت تنش کم‌آبی باعث افزایش آنزیمهای اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز (به ترتیب 3.4266 و 0.28730 واحد در گرم وزن تر در دقیقه) و نانو کلات آهن در شرایط تنش کم‌آبی باعث افزایش آنزیم گایاکول پراکسیداز و آنزیم پلی فنل اکسیداز (به ترتیب 0.5452 و 1.2373 واحد در گرم وزن تر در دقیقه) شده است. همچنین میزان پروتئین کل با محلول پاشی نانو نقره سنتز شیمیایی و نانو کلات آهن بدون اعمال تنش کم‌آبی و عملکرد اقتصادی گیاه بابونه کبیر (مقدار پارتنولید) با محلولپاشی نانو نقره سبز تحت تنش کم‌آبی افزایش یافته است. به‌طورکلی میتوان بیان کرد که گیاه دارویی بابونه کبیر با دارا بودن سیستم آنزیمی قدرتمند و تولید آنزیمهای اکسیداتیو در سطوح بالا، میتواند رادیکالهای آزاد را از بین برده و شرایط ادامه حیات را در شرایط تنش رطوبتی فراهم کند.
سمانه کیانی؛ سید عطاالله سیادت؛ محمد رضا مرادی تلاوت
چکیده
رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، یکی از مهم‌ترین گیاهان خانواده چتریان است که اسانس آن در صنایع مختلف آرایشی و بهداشتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. با هدف ارزیابی محلولپاشی هیومیک اسید و تنش رطوبتی در مراحل رشد زایشی سه بوم‌گونه‌ی رازیانه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. سطوح مختلف ...
بیشتر
رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، یکی از مهم‌ترین گیاهان خانواده چتریان است که اسانس آن در صنایع مختلف آرایشی و بهداشتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. با هدف ارزیابی محلولپاشی هیومیک اسید و تنش رطوبتی در مراحل رشد زایشی سه بوم‌گونه‌ی رازیانه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. سطوح مختلف تنش رطوبتی (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله‌ی گلدهی، قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه) و محلولپاشی هیومیک اسید (عدم محلولپاشی و محلولپاشی 400 میلیگرم در لیتر) بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و بوم‌گونه (اصفهان، همدان و بوشهر) در کرتهای فرعی بررسی شدند. صفات موردمطالعه شامل تعداد گره، قطر ساقه، طول میانگره دوم، تعداد چتر در ساقه‌ی اصلی و فرعی، عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد و راندمان آبیاری تولید اسانس بود. نتایج نشان داد که تنش رطوبتی اثر کاهشی بر صفات موردمطالعه داشت. محلولپاشی هیومیک اسید طول میانگره و تعداد چتر در شاخه فرعی را افزایش داد. همچنین بیشترین عملکرد دانه مربوط به بوم‌گونه‌ی بوشهر با 1720.12 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین تعداد چتر در ساقه‌ی اصلی و شاخه‌های فرعی هر دو از بوم‌گونه‌ی بوشهر حاصل شد ضمن اینکه بیشترین چتر در شاخه‌های فرعی در آبیاری کامل (61.58 عدد) به دست آمد. بیشترین میزان درصد اسانس نیز در آبیاری کامل و در بوم‌گونه‌ی اصفهان (3.8 درصد) حاصل شد. بالاترین عملکرد و راندمان اسانس در بوم‌گونه‌ی بوشهر و در شرایط آبیاری کامل و محلولپاشی هیومیک اسید حاصل شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری کامل، بوم‌گونه‌ی بوشهر به جهت دارا بودن عملکرد بالاتر، درصد و عملکرد اسانس بالا به همراه محلولپاشی هیومیک اسید بهترین بوم‌گونه بود. همچنین در شرایط تنش رطوبتی در هر دو مرحله‌ی گلدهی و پر شدن دانه بوم‌گونه‌ی بوشهر و اصفهان هر دو با محلولپاشی هیومیک اسید راندمان آبیاری تولید اسانس بالاتری داشتند.
فاطمه ملک ملکی؛ نصرت اله عباسی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مهرشاد براری؛ محمد جواد زارع
چکیده
هدف انجام این آزمایش بررسی تغییرات عملکرد بوته، اسانس و برخی ویژگیهای فیزیولوژیک برگ دو اکوتیپ گیاه داروئی زوفایی به اعمال تنش رطوبتی بود. آزمایش در قالب طرح کرتهای خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو سال (1395 و 1396) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام گرفت. کرتهای اصلی شامل سه سطح تنش رطوبتی (آبیاری ...
بیشتر
هدف انجام این آزمایش بررسی تغییرات عملکرد بوته، اسانس و برخی ویژگیهای فیزیولوژیک برگ دو اکوتیپ گیاه داروئی زوفایی به اعمال تنش رطوبتی بود. آزمایش در قالب طرح کرتهای خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو سال (1395 و 1396) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام گرفت. کرتهای اصلی شامل سه سطح تنش رطوبتی (آبیاری نرمال، تنش ملایم و تنش شدید) و کرتهای فرعی دربرگیرنده فاکتور فرعی شامل دو اکوتیپ گیاه زوفایی بود. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح مختلف تیمارهای تنش رطوبتی بر صفات موردبررسی ازجمله عملکرد خشک برگ و بوته، درصد و عملکرد اسانس، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته و رنگیزه های فتوسنتزی تأثیر معنیداری داشت. به‌طوری‌که افزایش فاصله آبیاری از آبیاری نرمال تا تنش شدید سبب کاهش معنیدار تمامی صفات مذکور شد. بیشترین عملکرد خشک برگ، بوته، شاخص سطح برگ و کلروفیل a در تیمار آبیاری نرمال و بیشترین میزان درصد و عملکرد اسانس، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید در تیمار تنش ملایم حاصل گردید. با توجه به یافتههای آزمایش اکوتیپ ملکشاهی ازنظر عملکرد خشک برگ و بوته، درصد و عملکرد اسانس نسبت به اکوتیپ سومار برتری داشت. نتیجه بررسی دوساله آزمایش نشان داد که طی سال دوم به دلیل افزایش ارتفاع و شاخص سطح برگ بوته ها، میانگین صفاتی از قبیل عملکرد خشک برگ و بوته و عملکرد اسانس 1.7 درصد نسبت به سال اول آزمایش افزایش نشان داد. ازآنجاکه دو اکوتیپ مورد آزمایش در طبیعت بهصورت خودرو بوده و با شرایط اقلیمی ناپایدار و نامنظم بارشی سازگاری یافتهاند، بنابراین اعمال آبیاری منظم در کشت آن‌ها بهصورت زراعی در مقایسه با ایجاد محدودیت آبی ملایم موجب پاسخ منفی این گیاه ازنظر درصد و عملکرد اسانس و سایر خصوصیات رشدی میگردد که در مدیریت زراعی آن باید در نظر گرفته شود.
جمشید سامانی پور؛ محمد جواد بابائی زارچ؛ طیبه حاجی رضایی؛ وحید ضیائیان احمدی؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
بهمنظور ارزیابی قدرت رقابتی تاجخروس وحشی، تاجخروس سفید و خلر تحت تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار با استفاده از آزمایش‌هایی با سری های جایگزینی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش آب (80 و 50 درصد ظرفیت زراعی آب خاک)، نسبتهای مختلف تداخل علف هرز با خلر (تاجخروس ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی قدرت رقابتی تاجخروس وحشی، تاجخروس سفید و خلر تحت تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار با استفاده از آزمایش‌هایی با سری های جایگزینی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش آب (80 و 50 درصد ظرفیت زراعی آب خاک)، نسبتهای مختلف تداخل علف هرز با خلر (تاجخروس سفید + تاجخروس وحشی- خلر) شامل (100-0، 75-25، 50-50، 25-75 و 0-100 درصد) و همچنین نسبتهای مختلف تداخل بین دو علف هرز (تاج خروس سفید– تاجخروس وحشی) شامل (0-100، 50-50 و 100-0) بود. برای تحلیل نتایج از شاخصهای عملکرد نسبی گونه ها و کل، شاخص شدت رقابت نسبی و شاخص غالبیت استفاده شد. نتایج نشان داد که ماده خشک تولیدی خلر، تاجخروس وحشی و تاجخروس سفید با کاهش محتوای آب خاک از 80 به 50 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب 33، 30 و 12 درصد کاهش یافت.همچنین مشاهده شد که رقابت در بین این سه گیاه از نوع برون گونهای بوده و بر هر سه گیاه اثر منفی داشته است. اگرچه شاخص غالبیت نشان از مغلوب بودن خلر در بیشتر نسبتهای کاشت داشت اما با افزایش میزان تنش خشکی، به علت رقابت برون گونهای علف‌های هرز، رقابت بین علف‌های هرز و خلر به کمترین میزان خود رسیده است که این موضوع باعث افزایش قدرت رقابتی خلر در برابر علف‌های هرز، تحت تنش خشکی شده است.
اردلان ذوالفقاران؛ بیژن قهرمان؛ ابوالقاسم حقایقی؛ محمد جلینی
چکیده
آب در مناطق خشک و نیمه-خشک بعضاً شور بوده و از کیفیت پائینی برخوردار است، بنابراین گیاهان ممکن است تحت تأثیر توأمان شوری و خشکی قرار گیرند. این پژوهش جهت بررسی واکنش عملکرد گندم و کاه تحت شرایط توأم دو عامل آب و شوری در آبیاری بارانی بر روی گندم رقم بک‌کراس روشن ۶۶۱۱، با استفاده از دو خط آبیاری بارانی عمود بر هم، در قطعه زمینی به ابعاد ...
بیشتر
آب در مناطق خشک و نیمه-خشک بعضاً شور بوده و از کیفیت پائینی برخوردار است، بنابراین گیاهان ممکن است تحت تأثیر توأمان شوری و خشکی قرار گیرند. این پژوهش جهت بررسی واکنش عملکرد گندم و کاه تحت شرایط توأم دو عامل آب و شوری در آبیاری بارانی بر روی گندم رقم بک‌کراس روشن ۶۶۱۱، با استفاده از دو خط آبیاری بارانی عمود بر هم، در قطعه زمینی به ابعاد ۳۲´۳۲ متر در غرب شهرستان بیرجند در خاکی با بافت شنی لومی انجام شد. زمین آزمایش، محل تلاقی دو خط لاین سورس (تک شاخه ای) عمود بر هم بود که از آبپاشهای یک خط، آب شیرین (EC = 1.5 dS/m) و از آبپاش خط دیگر آب‌شور (EC = 5.5 dS/m) پخش میشد.پنج نوع تابع تولید شامل خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم، لیتی و دینار و متعالی بر اساس تحلیل تابع تولید آب_شوری و با استفاده از داده‌های مزرعه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پیشبینی عملکرد گندم و کاه تحت تأثیر شرایط توأم خشکی و شوری با تابع کاب داگلاس از توابع دیگر بهتر است. نتایج مقایسه نسبت نرخ جایگزینی نشان داد که امکان جایگزینی دو عامل شوری و مقدار آب برای حصول به وزن دانه و کاه یکسان وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آن نشان داد که در عملکردهای پایین‌تر، اثر مقدار آب بر کاهش محصول بیش از اثر شوری است.
محمد حسین بناکار؛ غلامحسن رنجبر؛ ولی سلطانی
چکیده
اگرچه کشت روناس (.Rubia tinctorum L) با هدف استخراج ترکیبات مفید در ریشه آن در بسیاری از مناطق شور بخصوص در مناطق پسته‌کاری معمول بوده است، بااین‌حال تحقیقات اندکی بر روی جنبه‌های زراعی آن ازجمله روش‌های مناسب کاشت انجام شده است. این تحقیق بهمنظور بررسی روش‌های مختلف کاشت روناس و مقایسه آن با روش سنتی، بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
اگرچه کشت روناس (.Rubia tinctorum L) با هدف استخراج ترکیبات مفید در ریشه آن در بسیاری از مناطق شور بخصوص در مناطق پسته‌کاری معمول بوده است، بااین‌حال تحقیقات اندکی بر روی جنبه‌های زراعی آن ازجمله روش‌های مناسب کاشت انجام شده است. این تحقیق بهمنظور بررسی روش‌های مختلف کاشت روناس و مقایسه آن با روش سنتی، بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار طی سالهای 94-1390 در مزرعه تحقیقات شوری صدوق اجرا گردید. تیمارهای موردنظر شامل روش سنتی (کاشت بهصورت کپه‌ای با ماسه‌بادی)، کاشت بهصورت کپه‌ای با خاک، کاشت بالای پشته، کاشت در محل داغاب، کاشت ته جوی و کاشت بهصورت خطی بود. مقدار بذر مصرفی برای تمام تیمارها 300 کیلوگرم در هکتار بود و آبیاری با آب‌شور 10 دسی زیمنس بر متر انجام گرفت. در انتهای سال سوم در اواخر شهریورماه ریشه‌های روناس از خاک خارج و پس از خشک شدن وزن آن‌ها تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد تر و خشک ریشه مربوط به روش کاشت خطی (به ترتیب 18.52 و 4.98 کیلوگرم در متر مربع) و کمترین آن مربوط به روش کاشت روی پشته (به ترتیب 1.13 و 0.34 کیلوگرم در متر مربع) بود. این امر به دلیل بالاتر بودن تراکم بوته و پایین‌تر بودن شوری خاک در روش کاشت خطی نسبت به روش کاشت بالای پشته بود. درمجموع، کاشت روناس به طریق خطی عملکرد خشک ریشه را به میزان 2.5 برابر نسبت به روش کاشت سنتی افزایش داد. بیشترین مقدار کارایی مصرف آب (0.79 کیلوگرم بر متر مکعب) نیز از روش کاشت خطی حاصل گردید. به نظر میرسد کاشت روناس به روش خطی در شرایط شور، بتواند ضمن بهبود عملکرد ریشه و کارایی مصرف آب، موجب کنترل مطلوب‌تر شوری خاک نیز گردد.
یونس خیری زاده؛ رئوف سیدشریفی؛ راضیه خلیل زاده
چکیده
بهمنظور مطالعه عملکرد دانه، انتقال مجدد و شاخص سطح برگ تریتیکاله در واکنش به کاربرد کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی در شرایط شوری خاک، آزمایشی در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه عملکرد دانه، انتقال مجدد و شاخص سطح برگ تریتیکاله در واکنش به کاربرد کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی در شرایط شوری خاک، آزمایشی در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری، شوری 20، 40 و 60 میلی مولار)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم باکتریهای سودوموناس و ازتوباکتر، کاربرد توأم میکوریز و باکتریهای محرک رشد) و محلول پاشی با نانواکسید روی در سه سطح (عدم مصرف، مصرف 0.4 و 0.8 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد با افزایش شوری عملکرد و شاخص سطح برگ کاهش ولی انتقال مجدد از کل اندام هوایی و ساقه افزایش یافت. مقایسه میانگین ها نشان داد بالاترین عملکرد دانه و حداکثر شاخص سطح برگ در حالت کاربرد توأم میکوریز و باکتریهای محرک رشد، محلولپاشی 0.8 گرم در لیتر نانواکسید روی و عدم اعمال شوری به دست آمد. بیشترین انتقال مجدد از ساقه و کل اندام هوایی در حالت شوری 60 میلی مولار، عدم کاربرد کودهای بیولوژیک و عدم محلول پاشی به دست آمد. اعمال شوری 20، 40 و 60 میلی مولار، عملکرد دانه را به ترتیب 8.9، 22.1 و 32.3 درصد کاهش داد و استفاده توأم کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی به ترتیب 40.1، 49.7 و 40 درصد از این کاهش عملکرد را جبران کردند.
مرضیه کلهر؛ مریم دهستانی اردکانی؛ مصطفی شیرمردی؛ جلال غلام نژاد
چکیده
شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی محدودکننده رشد و حاصلخیزی گیاه در سراسر جهان است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخصهای رشدی، میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) بود. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی محدودکننده رشد و حاصلخیزی گیاه در سراسر جهان است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخصهای رشدی، میزان جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) بود. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل پنج سطح از مواد اصلاحی (شاهد (بدون مواد اصلاح کننده)، نیم و یک گرم عصاره جلبک دریایی در یک لیتر آب، 20 درصد حجمی گلدان کود گاوی کاملاً پوسیده و 20 درصد حجمی گلدان کود ورمی‌کمپوست) و سه سطح شوری خاک (3.5، 7.5 و 10.5دسی‌زیمنس بر متر) با سه تکرار در گلخانه به اجرا درآمد. در این آزمایش بستر بدون کود به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که با افزایش سطح شوری، شاخصهای رشدی و غلظت عناصر غذایی به‌طور معنیداری کاهش یافت. بیشترین سطح برگ، ارتفاع گیاه، وزن‌تر و خشک شاخساره و ریشه و غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاهانی که با کود گاوی در هدایت الکتریکی (EC) برابر با 3.5 دسی‌زیمنس برمتر تیمار شده بودند، به دست آمد. مواد آلی در خاک به‌طور معنیداری خصوصیات رشدی همیشه‌بهار را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. به دلیل غنی بودن کود گاوی از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاهان تیمار شده با آن در مقایسه با سایر تیمارها خصوصیات رشدی بهتری نشان دادند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که اگرچه همیشه‌بهار در حالت عادی قادر به تحمل شوری تا 7.5دسی‌زیمنس برمتراست اما در صورت استفاده از بستر کشت مناسب آستانه تحمل گیاه تا 10.5 دسی‌زیمنس برمترافزایش خواهد یافت. همچنین مشخص شد که در میان تیمارهای موردبررسی، کود گاوی بهتر از بقیه توانست پایداری گیاه را در برابر شوری افزایش دهد و موجب بهبود خصوصیات رشدی آن گردد.
علیرضا حسن فرد؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ جعفر نباتی
چکیده
هرچند کشت پاییزه باقلا موجب بهره گیری مؤثر از نزولات آسمانی، نیاز کمتر به آبیاری و بهبود عملکرد دانه آن نسبت به کشت بهاره میشود، اما وجود تنش سرما در این فصل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد در این گیاه محسوب میشود. به همین منظور آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دو توده باقلا (بروجرد ...
بیشتر
هرچند کشت پاییزه باقلا موجب بهره گیری مؤثر از نزولات آسمانی، نیاز کمتر به آبیاری و بهبود عملکرد دانه آن نسبت به کشت بهاره میشود، اما وجود تنش سرما در این فصل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد در این گیاه محسوب میشود. به همین منظور آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دو توده باقلا (بروجرد و نیشابور) در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. گیاهان در مرحله چهار تا شش برگی به مدت یک ساعت در هریک از دماهای موردنظر (صفر، 4-، 8-، 12-، 16-، 20-، 24- درجه سانتیگراد) توسط فریزر ترموگرادیان تحت تنش قرار گرفتند. بیست‌و‌یک روز بعد، درصد بقاء و برخی از خصوصیات مربوط به رشد مجدد مانند ارتفاع ساقه، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه، مجموع اندام‌های هوایی و ریشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر دما بر درصد بقاء و سایر صفات رشد مجدد گیاه پس از اعمال تنش معنیدار بود؛ اما اثر توده و برهمکنش توده و دما بر درصد بقاء معنیدار نبود. به‌طوری‌که با کاهش دما درصد بقاء و سایر صفات رشد مجدد گیاه کاهش یافتند. این کاهش از دمای 12- درجه سانتیگراد شدیدتر بود و در دمای 16- درجه سانتیگراد منجربه مرگ تمام گیاهان شد. توده نیشابور تقریباً در تمام صفات رشد مجدد در محدوده دمایی صفر تا 12- درجه سانتیگراد با کاهش بیشتری نسبت به توده بروجرد مواجه شد. به این صورت که سطح برگ در بوته 24 سانتی‌متر مربع و وزن خشک برگ، ساقه، اندام‌های هوایی و ریشه به ترتیب 25، 30، 27 و 23 درصد کاهش داشت که مبین حساسیت بیشتر آن است. بین ارتفاع ساقه و سطح برگ گیاه با وزن خشک اندام‌های هوایی (به ترتیب **0.98 =r و ** 0.96 =r) و ریشه (به ترتیب **0.96 =r و ** 0.91 =r) همبستگی مثبت و معنیداری مشاهده شد؛ که نشان‌دهنده تغییرات همسو و هماهنگ بین دو صفت مذکور با وزن خشک گیاه است.
مهدی تاج بخش؛ پرشنگ خلیلی؛ سمیرا مالکی خضرلو
چکیده
بهمنظور بررسی اثر ترکیبات مقاومت به سرما بر میزان رنگ‌دانه‌های کلروفیل، هدایت الکتریکی، وزن خشک و طول گیاهچه در گیاه کدو (Cucurbita moschata L.) تحت تنش سرما، آزمایشی در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل محلولپاشی 0.25، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر ترکیبات مقاومت به سرما بر میزان رنگ‌دانه‌های کلروفیل، هدایت الکتریکی، وزن خشک و طول گیاهچه در گیاه کدو (Cucurbita moschata L.) تحت تنش سرما، آزمایشی در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل محلولپاشی 0.25، 0.5 میلیمولار اسیدسالیسیلیک، آرمان 3(با غلظت 1:20 لیتر در لیتر) و آب مقطر (به‌عنوان شاهد)، فاکتور دوم تنش دمایی (سرما) شامل دماهای 1-، 1، 3، 5 و 7 درجه سانتیگراد بود. صفات موردبررسی شامل کلروفیل، شاخص کلروفیل، میزان نشت یونی، وزن خشک گیاهچه (وزن خشک ریشه و اندام هوایی)، طول گیاهچه (ریشه و بخش هوایی) بود. نتایج نشان داد، در تیمار دما و در دمای 1- درجه سانتیگراد میزان کلروفیل b، شاخص کلروفیل، وزن گیاهچه، طول گیاهچه نسبت به شاهد (7 درجه سانتیگراد) به ترتیب %48، 47%، 45% و 25% کاهش یافت. اثر متقابل تنش سرما و محلولپاشی در کلروفیل a، نشت یونی و وزن خشک ریشه معنیدار بود. با اعمال تنش دمایی میزان نشت الکترولیت افزایش و محتوی کلروفیل کاهش یافت، اما اعمال ترکیبات مقاومت به سرما از طریق حفظ محتوی کلروفیل و غشا سلولی، شدت واکنشهای تخریبی را کاهش داد.
مریم مختاری؛ سینا فلاح؛ اکرم رحیمی چگنی
چکیده
اگرچه کشت زودهنگام محصولات بهاره برای استفاده از شرایط معتدل بهاری و همچنین رشد رویشی مناسب اهمیت زیادی دارد ولی وجود دماهای پایین در ابتدای دوره رشد ممکن است رشد گیاه را با تنش سرما مواجه نماید. این آزمایش بهصورت فاکتوریل شامل شش غلظت متیل جاسمونات (صفر، 1، 5، 50، 100 و 150 میکرومولار) و سه سطح دما (8، 11 و 14 درجه سانتیگراد) در قالب طرح ...
بیشتر
اگرچه کشت زودهنگام محصولات بهاره برای استفاده از شرایط معتدل بهاری و همچنین رشد رویشی مناسب اهمیت زیادی دارد ولی وجود دماهای پایین در ابتدای دوره رشد ممکن است رشد گیاه را با تنش سرما مواجه نماید. این آزمایش بهصورت فاکتوریل شامل شش غلظت متیل جاسمونات (صفر، 1، 5، 50، 100 و 150 میکرومولار) و سه سطح دما (8، 11 و 14 درجه سانتیگراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط کنترل‌شده در دانشگاه شهرکرد در سال 1395 اجرا شد. در روز یازدهم صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین طول ریشه‌چه در غلظت 50 میکرومولار متیل جاسمونات و دمای 11 درجه سانتیگراد با 55.6 درصد افزایش نسبت به شاهد حاصل شد. در دمای 8، 11 و 14 درجه سانتیگراد بذرهایی که با متیل جاسمونات تیمار نشده بودند فاقد ساقهچه بودند. در دمای هشت درجه سانتیگراد، غلظت پنج میکرو مولار بیشترین طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ساقه چه را داشت. در بین تیمارهای متیل جاسمونات، بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای گایاکول پراکسیداز و کاتالاز نیز در غلظت پنج میکرومولار مشاهده شد. در دمای 11 درجه سانتیگراد، غلظت پنج میکرومولار به علت افزایش طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز نسبت به سایر غلظتها برتری داشت و ازلحاظ طول ریشه چه و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در رتبه دوم قرار گرفت. در دمای 14 درجه سانتیگراد، غلظت 50 میکرومولار دارای بیشترین وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز، گایاکول پراکسیداز و کاتالاز بود. در دمای 14 درجه سانتیگراد، بیشترین میزان طول ساقه چه و شاخص بنیه بذر در پنج میکرومولار مشاهده شد و از این لحاظ غلظت 50 میکرومولار در رتبه دوم قرار گرفت. به‌طورکلی نتیجهگیری میشود که کاربرد متیل جاسمونات باعث افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان و درنتیجه تحمل گیاهچه کدوی پوست‌کاغذی به تنش دمای پایین میشود.
ثمین لطفی؛ مختار قبادی؛ سعید جلالی-هنرمند؛ محمد اقبال قبادی
چکیده
برای ارزیابی قابلیت آزمون تنش اسمزی در پیشبینی وضعیت سبز شدن گیاهچه های عدس در مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در قالب دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه و مزرعه در دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. در آزمایشگاه، آزمون تنش اسمزی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل هشت توده بذر عدس (محلی ...
بیشتر
برای ارزیابی قابلیت آزمون تنش اسمزی در پیشبینی وضعیت سبز شدن گیاهچه های عدس در مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در قالب دو آزمایش جداگانه در آزمایشگاه و مزرعه در دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. در آزمایشگاه، آزمون تنش اسمزی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل هشت توده بذر عدس (محلی 1389، محلی 1393، قزوین 1389، قزوین 1393، بیله سوار 1389، بیله‌سوار 1393، کیمیا 1389 و کیمیا 1393) و چهار سطح تنش اسمزی (صفر، 3-، 6- و 9- بار) بودند. در مزرعه نیز هشت توده بذر عدس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند و خصوصیات درصد سبز شدن نهایی، میانگین سبز شدن روزانه، متوسط زمان لازم برای سبز شدن و سرعت سبز شدن گیاهچه اندازه‌گیری شدند. نتایج آزمون اسمزی نشان داد که با کاهش پتانسیل اسمزی، ویژگیهای مرتبط با درصد و سرعت جوانهزنی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه کاهش یافتند. همبستگی بین صفات اندازه گیری شده در دو آزمون مزرعه ای و تنش اسمزی نشان داد که درصد سبز شدن گیاهچه در مزرعه بالاترین همبستگی را با صفت های متوسط جوانه زنی روزانه و درصد گیاهچه نرمال در آزمون تنش اسمزی در پتانسیل 6- بار (به ترتیب با ضرایب 0.634 و 0.689) داشت. سرعت سبز شدن گیاهچه در مزرعه نیز بالاترین همبستگی را با صفات متوسط جوانه زنی روزانه، سرعت جوانهزنی و درصد گیاهچه نرمال در آزمون تنش اسمزی با پتانسیل 6- بار (به ترتیب با ضرایب همبستگی 0.753، 0.765 و 0.667) داشتند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش به نظر میرسد که از آزمون تنش اسمزی در پتانسیل اسمزی 6- بار میتوان برای پیشبینی سبز شدن گیاهچه عدس در مزرعه استفاده نمود.
بهمن جعفری؛ غلامرضا محسن آبادی؛ عاطقه صبوری
چکیده
این پژوهش با هدف برآورد دماهای کاردینال و تعیین اثر دما و پتانسیل اسمزی بر جوانهزنی بذرهای گلرنگ (رقم گلدشت) در آزمایشگاه زراعت دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1395 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و پنج سطح ...
بیشتر
این پژوهش با هدف برآورد دماهای کاردینال و تعیین اثر دما و پتانسیل اسمزی بر جوانهزنی بذرهای گلرنگ (رقم گلدشت) در آزمایشگاه زراعت دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1395 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و پنج سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 0.2-، 0.4-، 0.6- و 0.8- مگاپاسکال) بود. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که سطوح مختلف پتانسیل اسمزی، دما و برهمکنش آن‌ها بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه تأثیر معنیداری (0.01≥P) داشت. مقایسه میانگین نشان داد که با کاهش پتانسیل اسمزی، درصد جوانهزنی و دامنه دمایی مطلوب جوانهزنی بذرهای گلرنگ کاهش یافت. همچنین کاهش پتانسیل اسمزی سبب کاهش سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه در تمامی تیمارهای دمایی شد، به‌گونه‌ای که بالاترین سرعت جوانهزنی (19.8 بذر در روز) و شاخص بنیه (1.96) به ترتیب در تیمار شاهد در دماهای 20 و 25 درجه سانتیگراد مشاهده شد. همچنین برای توصیف رابطه بین سرعت جوانهزنی و دما از مدل‌های بتا، درجه دوم، منحنی، دندان مانند و دوتکه‌ای استفاده شد. بر اساس معیارهای سنجش مدل، مدل‌های درجه دو و دوتکه‌ای به ترتیب با ضریب تبیین 0.82 و 0.96 برتر بودند. بر این اساس دماهای کاردینال شامل دمای کمینه بین 2.2 تا 4.2 درجه سانتیگراد، بهینه بین 23.15 تا 23.98 سانتیگراد و بیشینه جوانهزنی بین 42.2 تا 43.89 سانتیگراد برآورد شد. بر اساس نتایج، از مدل‌های برتر و پارامترهای برآورد شده آن‌ها میتوان در مدل‌های سبز شدن گیاهچه در مزرعه استفاده کرد.
سلیم فرزانه؛ بهنام کامکار؛ رئوف سیدشریفی؛ سعید واحدی
چکیده
این تحقیق در سال 1393 بهمنظور بررسی عکس العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به ...
بیشتر
این تحقیق در سال 1393 بهمنظور بررسی عکس العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل بذر هیبریدهای چغندرقند متشکل از 20 سطح (هیبریدهای حاصل از تلاقی 4 پایه پدری SHR.1-P.12،F-8662، FC709-2/24 وS1-88227 و 5 پایه مادری 436×7112، SB36×7112، 231×261، SB37×28874 و 419×SB36 که در دو منطقه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و ایستگاه تحقیقات کشاورزی مطهری (کمال‌آباد) واقع در کرج تولیدشده بود) و پتانسیل مختلف اسمزی با پنج سطح (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بودند. در این تحقیق مؤلفه‌های جوانهزنی (حداکثر، سرعت و زمان تا شروع جوانهزنی)، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه غیرنرمال، طول ریشه‌چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه بررسی شدند.نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر منطقه تولید بذر، تنش خشکی و همچنین تفاوت هیبریدهای مختلف چغندرقند بر روی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، زمان تا شروع جوانه زنی، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه های غیرنرمال، طول ریشه چه، طول هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه معنی دار است. علیرغم اینکه در بذرهای تولیدی در ایستگاه کرج درصد جوانه زنی به‌مراتب پایین‌تر بود ولی نکته مهم و قابل توجه در این تحقیق این بود که سرعت جوانه زنی در بذرهای تولیدی در ایستگاه تولید بذر کرج نسبت به بذرهای تولیدشده در اردبیل بیشتر بود. با کاهش پتانسیل آب درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، درصد سبز شدن، طول ریشه چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه در بذرهای هیبریدهای مختلف تولیدشده در هر دو منطقه کاهش یافت و زمان تا شروع جوانه زنی و درصد گیاهچه های غیر نرمال افزایش یافت. ولی مقدار کاهش در بذرهای حاصل از مناطق مختلف تولید بذر متفاوت بود و در بذرهای تولیدشده در اردبیل مقدار کاهش در مؤلفه‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه نسبت به بذرهای تولیدشده در کرج کمتر بود؛ بنابراین بذرهای تولیدشده در منطقه کرج در مرحله جوانه زنی نسبت به تنش خشکی از حساسیت بیشتری برخوردارند. در بین بذر هیبریدهای تولیدشده در هر دو منطقه، هیبرید 7112*436×SHR01-P.12 بیشترین و هیبرید 419*SB36×S1-88239 کمترین درصد جوانهزنی را داشتند و هیبرید 261*231×SHR01-P.12 و 28874*SB37×SHR01-P.12 به ترتیب از بیشترین و کمترین سرعت جوانه زنی برخوردار بودند.
قادر رستمی؛ محمد مقدم؛ رسول نریمانی؛ لیلا مهدیزاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر نوع پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات جوانه زنی، مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریحان تحت تنش شوری، دو آزمایش مجزا به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتور اول پرایمینگ بذر در چهار سطح (نیترات پتاسیم 3 درصد ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر نوع پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات جوانه زنی، مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریحان تحت تنش شوری، دو آزمایش مجزا به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتور اول پرایمینگ بذر در چهار سطح (نیترات پتاسیم 3 درصد به مدت 6 ساعت، اسید سالسیلیک 0.5 میلیمولار به مدت 12 ساعت، هیدروپرایمینگ با آب مقطر به مدت 24 ساعت و بذور بدون پرایمینگ) و فاکتور دوم سه سطح تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم (0، 50 و 100 میلی مولار) بودند. بیشترین سرعت جوانهزنی در تیمار پرایمینگ با آب مقطر ثبت شد. وزن تر و خشک گیاهچه، طول ساقه چه و ریشه چه نیز تحت تأثیر پرایمینگ قرار گرفت. در آزمایش گلدانی صفات رویشی گیاه با افزایش میزان تنش شوری کاهش معنیداری نشان دادند. همچنین، بیشترین میزان کلروفیل a برگ در گیاهان بدون تیمار شوری (شاهد) و تنش شوری 50 میلیمولار در گیاهان حاصل از بذور پرایم شده با آب مقطر به ترتیب به میزان 7.21 و 6.33 میلیگرم/گرم وزن تر برگ به دست آمد. بالاترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ (80.66 درصد) و فنل کل (0.87 میلیگرم/گرم وزن تر) در گیاهان حاصل از بذور پرایم شده با آب مقطر به ترتیب تحت تنش شوری 50 و 100 میلیمولار مشاهده شد. علاوه بر این، بالاترین محتوای رطوبت نسبی برگ (71.55 درصد) در گیاهان حاصل از بذور پرایم شده با نیترات پتاسیم در شرایط بدون تنش شوری مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد در شرایط تنش شوری متوسط (50 میلیمولار) و بدون تنش (شاهد)، هیدروپرایمینگ بذر سبب بهبود صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی ریحان گردید.
داریوش تقوی؛ محمد صدقی؛ علی عبادی؛ امید سفالیان؛ آیدین حمیدی
چکیده
بهمنظور مطالعه اثر مدت‌زمان پیش سرمایی بر روی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام سویا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح پیش سرمایی (شاهد، 10، 20، 30 و 40 روز) و سه رقم (CLEAN، JK و LINFORD) در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی در سال 92 با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمارهای ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه اثر مدت‌زمان پیش سرمایی بر روی ویژگی های جوانه زنی بذر ارقام سویا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح پیش سرمایی (شاهد، 10، 20، 30 و 40 روز) و سه رقم (CLEAN، JK و LINFORD) در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی در سال 92 با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمارهای آزمایشی بر روی همه صفات مورفولوژیکی جوانه زنی در سویا به‌جز وزن خشک ساقه چه معنی دار بود. بلندترین ساقه چه به طول 20.22 سانتی‌متر ازرقم کلین با 30 روز پیش سرمایی به دست آمد. با افزایش مدت‌زمان پیش سرمایی درصد و سرعت جوانه زنی افزایش یافت و بیشترین درصد جوانه زنی از تیمار 40 روز پیش سرمایی در رقم لینفوردبه مقدار 100 درصد به دست آمد. بیشترین وزن خشک ریشه چه از رقم لینفورد با 30 روز پیش سرمایی به میزان 0.2050 گرم به دست آمد. افزایش مدت‌زمان پیش سرمایی موجب افزایش مقدار استفاده از ذخایر بذر گردید و بیشترین مقدار استفاده از ذخایر از رقم کلین با 40 روز پیش سرمایی به مقدار 2.082 گرم بر گرم به دست آمد. صفت درصد جوانه زنی با صفات سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه و مقدار استفاده از ذخایر بذر همبستگی مثبتی در سطح احتمال یک درصدداشت.
دوره 11، شماره 4 ، دی 1397، صفحه 1130-1130
