سعید یاراحمدی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حسین صبوری؛ حمید نجفی زرینی
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط بین صفات زراعی و عملکرد دانه در شرایط دیم با استفاده از 132 ژنوتیپ گندم بهاره انجام شد. ژنوتیپها در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس کشت شدند. عملکرد بیشترین همبستگی را به ترتیب با سرعت پرشدن دانه (0.84)، شاخص برداشت (0.84)، بیوماس (0.59)، وزن هزار دانه (0.58)، ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط بین صفات زراعی و عملکرد دانه در شرایط دیم با استفاده از 132 ژنوتیپ گندم بهاره انجام شد. ژنوتیپها در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس کشت شدند. عملکرد بیشترین همبستگی را به ترتیب با سرعت پرشدن دانه (0.84)، شاخص برداشت (0.84)، بیوماس (0.59)، وزن هزار دانه (0.58)، وزن دانه در سنبله (0.44) و وزن سنبله (0.41) داشت. عملکرد در شرایط دیم با صفات روز تا رسیدگی (0.57-) و روز تا سنبلهدهی (0.46-) همبستگی منفی و معنی داری داشت. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبلهدهی وارد مدل رگرسیون گام به گام شدند و در مجموع 78.1 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کردند. صفات سرعت پر شدن دانه و روز تا سنبلهدهی به ترتیب اثرات مستقیمی برابر با 0.773 و 0.285- بر عملکرد دانه داشتند. از صفات سرعت پرشدن دانه و روز تا سنبلهدهی میتوان به عنوان شاخصهای انتخاب در شرایط دیم استفاده کرد. نتایج تجزیه کلاستر به روش حداقل واریانس وارد نشان داد که ژنوتیپهای 38(آفتاب)، 39 و 52(شوش) در گروه 7 قرار گرفتند. این گروه از نظر میانگین همه صفات مورد مطالعه از سایر گروهها برتر بود. از ژنوتیپهای واقع در گروه 5 و 7 میتوان برای تجمیع صفات مرتبط با عملکرد استفاده کرد.
لیلا اکبری؛ صحبت بهرامی نژاد؛ کیانوش چقامیرزا
چکیده
بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی در گندم نان نقش بسزایی در شناسایی مکانیسم‌های مؤثر در افزایش تولید محصول تحت شرایط نامساعد محیطی به‌ویژه تنش کمبود آب دارد. در این مطالعه نحوه توارث صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه در دو جمعیت گندم پارسی ×بک‌کراس زمستانه روشن و سیستان ×بک‌کراس زمستانه روشن تحت شرایط نرمال آبی و تنش کمبود آب آخر فصل ...
بیشتر
بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی در گندم نان نقش بسزایی در شناسایی مکانیسم‌های مؤثر در افزایش تولید محصول تحت شرایط نامساعد محیطی به‌ویژه تنش کمبود آب دارد. در این مطالعه نحوه توارث صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه در دو جمعیت گندم پارسی ×بک‌کراس زمستانه روشن و سیستان ×بک‌کراس زمستانه روشن تحت شرایط نرمال آبی و تنش کمبود آب آخر فصل با استفاده از طرح ژنتیکی تجزیه میانگین نسل‌ها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مقایسه‌های میانگین نشان داد که در هر دو تلاقی میزان عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود آب دچار کاهش شد. به‌طوری‌که میانگین عملکرد در جمعیت حاصل از تلاقی پارسی × بک‌کراس زمستانه روشن، از 12.65 گرم در بوته به 10.03 گرم در بوته و در تلاقی دوم این مقدار از 12.93 گرم در بوته به 9.68 گرم در بوته کاهش یافت. والد پارسی در مقایسه با والد روشن افت عملکرد بیشتری از خود در اثر تنش کمبود آب نشان داد. بیشترین مقدار وراثت‌پذیری خصوصی محاسبه‌شده برای هر دو تلاقی بهترتیب متعلق به محتوای کلروفیل b (52%-52%)، مساحت سطح برگ (50%-50%) و محتوای کلروفیل کل (45%-42%) در شرایط نرمال بود. در شرایط تنش کمبود آب نیز در جمعیت نخست بیشترین مقدار وراثت‌پذیری خصوصی متعلق به محتوای کلروفیل b (68%)، مساحت سطح برگ (%61) و محتوای کلروفیل کل (54%) و در دومین تلاقی مربوط به محتوای کلروفیل a (78%) و شاخص سطح برگ (56%) بود. مقدار بالای وراثت‌پذیری خصوصی برای این صفات حاکی از نقش بالای اثر افزایشی در کنترل آنها و امکان وجود تنوع مناسب برای گزینش مستقیم میباشد.
هاجر حسینی؛ امیدعلی اکبرپور؛ پیام پزشکپور
چکیده
برنامه‌های بهنژادی عمدتا بر پایه ارزیابی و انتخاب ژنوتیپهای برتر بر اساس برآوردهای دقیق پارامترهای ژنتیکی است. این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات عملکرد و اجزاء عملکرد 64 ژنوتیپ نخود در شرایط آبی و دیم در شهرستان خرم آباد اجرا شد. آزمایش در سال 97- 1396 در قالب طرح لاتیس مربع در دو تکرار برای هر شرایط اجرا شد. به دلیل بارندگی فصلی بین شرایط ...
بیشتر
برنامه‌های بهنژادی عمدتا بر پایه ارزیابی و انتخاب ژنوتیپهای برتر بر اساس برآوردهای دقیق پارامترهای ژنتیکی است. این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات عملکرد و اجزاء عملکرد 64 ژنوتیپ نخود در شرایط آبی و دیم در شهرستان خرم آباد اجرا شد. آزمایش در سال 97- 1396 در قالب طرح لاتیس مربع در دو تکرار برای هر شرایط اجرا شد. به دلیل بارندگی فصلی بین شرایط دیم و آبی و همچنین اثر متقابل ژنوتیپ در محیط در اکثر صفات معنیدار اختلاف معنیدار آماری مشاهده نشد. لذا داده‌های شرایط دیم نیز به عنوان تکرارهایی از محیط نرمال برای صفات مختلف در نظر گرفته شدند و تمامی صفات به صورت یک آزمایش تجزیه شدند. در تجزیه واریانس داده‌ها برای حذف ناهمگنی طرح لاتیس مربع درشرایط مزرعه، از مدل‌های مکانی برای بهینه سازی مدل خطی لاتیس مربع استفاده شد. در نهایت مدل نزدیکترین همسایه به عنوان برترین مدل بر اساس مزیت نسبی و همچنین آماره -2RLL انتخاب شد. نتایج تجزیه و تحلیل حاصل از مدل نزدیکترین همسایه نشان داد که بین تمامی صفات اختلاف معنیدار وجود داشته و صفات از واریانس ژنتیکی و وراثت‌پذیری عمومی قابل قبولی برخوردار بودند. اکثر صفات دارای دامنه وراثت‌پذیری عمومی متوسط تا بالایی بودند و وراثت‌پذیری عملکرد دانه 0.57 بود. برای عملکرد دانه با شدت گزینش 10% از ژنوتیپهای مورد مطالعه، برآورد بهره ژنتیکی مورد انتظار نسبت به میانگین کل صفت 14% بود. لذا میتوان از این بهره ژنتیکی برای پیشرفت بهنژادی این صفت استفاده کرد. همچنین ژنوتیپهای FLIP09-229C S00794(30 KR)-13/FLIP، X03TH134-88K15، Bivanij، SELS.P.L.K19-87 و X04TH149/S00547//FLIP98-233C به ترتیب در مدل نزدیکترین همسایه، برترین رتبه‌های عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.
سید پوریا دربانی؛ علی اشرف مهرابی؛ سید سعید پورداد؛ عباس ملکی؛ محسن فرشادفر
چکیده
تحقیق حاضر به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی آفتابگردان در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه انجام گردید. آزمایش در قالب طرح لاتیس ساده انجام شد که در آن، 64 ژنوتیپ آفتابگردان با آرایش 8×8 در دو شرایط عدم تنش و اعمال تنش رطوبتی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و همچنین سطوح تیمار تنش ...
بیشتر
تحقیق حاضر به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی آفتابگردان در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه انجام گردید. آزمایش در قالب طرح لاتیس ساده انجام شد که در آن، 64 ژنوتیپ آفتابگردان با آرایش 8×8 در دو شرایط عدم تنش و اعمال تنش رطوبتی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و همچنین سطوح تیمار تنش رطوبتی، از نظر تعداد طبق در واحد سطح، اختلاف معنیداری وجود نداشت. در شرایط تنش رطوبتی، در 27 ژنوتیپ قطر طبق بیشتر از 11.4 سانتیمتر بود و در 16 ژنوتیپ قطر طبق حتی به 10 سانتیمتر هم نرسید. در صفت تعداد دانه در طبق در شرایط عدم تنش، ژنوتیپ Sil-96 با تولید بیش از 842 دانه در طبق، بیشترین تعداد دانه در طبق را از خود نشان داد. با این حال 12 ژنوتیپ دیگر با این ژنوتیپ در گروه برتر آماری قرار گرفتند. در شرایط اعمال تنش رطوبتی نیز در 11 ژنوتیپ (از جمله ژنوتیپ Sil-96) تعداد دانه در طبق بیش از 630 عدد و در 16 ژنوتیپ، تعداد دانه در طبق، کمتر از 400 عدد بود. از نظر وزن هزار دانه، بین ژنوتیپهای آفتابگردان در هر دو شرایط تنش و عدم تنش، اختلاف معنیداری وجود نداشت. اما مقایسه دو شرایط تنش و عدم تنش، نشان داد که اعمال تنش رطوبتی سبب کاهش معنیدار و 8.62 درصدی وزن هزار دانه گردید. ژنوتیپ Sil-96 در هر دو شرایط تنش و عدم تنش، بالاترین عملکرد دانه را از خود نشان داد. هرچند که در شرایط عدم تنش، با چهار ژنوتیپ دیگر مشترکا در گروه برتر آماری قرار گرفت. همچنین ژنوتیپ Sil-96 از بالاترین شاخص تحمل به خشکی برخوردار بود. لذا به نظر میرسد که این ژنوتیپ برای کشت در هر دو شرایط وجود و عدم وجود تنش رطوبتی قابل توصیه باشد.
محمدرضا رییسی للری؛ احسان شهبازی؛ علیرضا شافعی نیا
چکیده
به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزا عملکرد 99 لاین هاپلوئید مضاعف کلزا، تحقیقی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در دو شرایط رطوبتی (شرایط آبیاری عادی، تنش خشکی پس از گلدهی) در قالب طرح آگمنت با سه شاهد (هایولا 401، هایولا 420 و RGS003) در شش تکرار در سال زراعی 1392-1393 اجرا شد. نتایج نشان داد برای صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزا عملکرد 99 لاین هاپلوئید مضاعف کلزا، تحقیقی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در دو شرایط رطوبتی (شرایط آبیاری عادی، تنش خشکی پس از گلدهی) در قالب طرح آگمنت با سه شاهد (هایولا 401، هایولا 420 و RGS003) در شش تکرار در سال زراعی 1392-1393 اجرا شد. نتایج نشان داد برای صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه در هر دو محیط بین ژنوتیپهای مورد بررسی تفاوت معنی-داری وجود داشت. تنش خشکی از مرحله گلدهی سبب کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد شد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که تنوع زیادی بین لاین‌های هاپلوئید مضاعف کلزا مورد مطالعه از نظر صفات عملکرد و اجزاء عملکرد وجود دارد که میتوان از این تنوع در جهت بهبود و اصلاح عملکرد دانه کلزا استفاده کرد. با توجه به نتایج رگرسیون گام به گام در شرایط عدم تنش میتوان از صفت تعداد خورجین در بوته و در شرایط تنش خشکی از صفت وزن هزار دانه به عنوان معیاری جهت انتخاب و بهبود لاین‌های برتر استفاده کرد. نتایج تجزیه کلاستر در هر دو شرایط تنش و عدم تنش ژنوتیپهای مورد مطالعه را در 4 گروه قرار داد. با توجه به شاخصهای حساسیت به تنش (SSI) و تحمل به تنش (STI) لاین‌های 53، 87 و 84 دارای مقدار بالای STI و مقدار پایین SSI بودند بنابراین از این لاین‌ها در برنامه‌های بعدی اصلاح‌نباتات میتوان استفاده کرد همچنین لاین‌های 85 و 53 در بین لاین‌های با عملکرد بالا در شرایط تنش خشکی کمترین کاهش عملکرد را داشتند و به عنوان لاین‌های سازگار با عملکرد بالا در شرایط تنش خشکی معرفی می‌شوند. با توجه به تنوع بالای بین لاین‌های مورد آزمایش پیشنهاد می‌گردد از این لاین‌ها در برنامه‌های اصلاحی کلزا استفاده گردد.
تنش خشکی
یوسف جوشن؛ بهزاد ثانی؛ حمید جباری؛ حمید مظفری؛ پیام معاونی
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک ارقام ایرانی گلرنگ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. این تحقیق به صورت آزمایش کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل زراعی 96-1395 انجام شد. فاکتور اصلی این آزمایش شامل دو سطح رطوبتی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک ارقام ایرانی گلرنگ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. این تحقیق به صورت آزمایش کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل زراعی 96-1395 انجام شد. فاکتور اصلی این آزمایش شامل دو سطح رطوبتی بدون تنش خشکی و تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه (فاکتور اصلی) بود و پنج رقم ایرانی گلرنگ سطوح فاکتور فرعی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج حاصل نشان داد تنش خشکی آخر فصل تاثیر معنیداری بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ارقام گلرنگ داشت و سبب کاهش ارتفاع گیاه، تعداد طبق، قطر طبق، تعداد دانه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در ارقام گلرنگ شد. از سوی دیگر تنش خشکی موجب کاهش محتوی نسبی آب برگ، شاخص سطح برگ و افزایش دمای کانوپی در ارقام گلرنگ گردید. تنش خشکی عملکرد دانه و محتوی روغن دانه گلرنگ را به ترتیب و بطور میانگین 14.9 و 2.7 درصد در مقایسه با شرایط بدون خشکی کاهش داد. واکنش ارقام مختلف گلرنگ نیز از نظر صفات اکوفیزیولوژیک به تنش خشکی متفاوت بود. به‌طوری‌که رقم پرنیان به سبب تعداد طبق و وزن هزار دانه بیشتر، بیشترین عملکرد دانه را در هر دو سطح آبیاری بدون تنش و تنش خشکی به ترتیب با میانگین 2150 و 1773 کیلوگرم بر هکتار داشت. بیشترین کاهش عملکرد دانه در اثر تنش خشکی نیز در رقم صفه و به میزان 24.8 درصد مشاهده شد. در بین ارقام مورد بررسی رقم پرنیان دارای بالاترین محتوی نسبی آب برگ و شاخص سطح برگ و کمترین دمای کانوپی در شرایط تنش خشکی بود که با عملکرد بهتر این رقم در ارتباط بود. با توجه به نتایج بدست آمده رقم پرنیان یک رقم متحمل به تنش خشکی بود.
نیازعلی ابراهیمی پاک؛ اصلان اگدرنژاد؛ صفورا اسدی کپورچال؛ داود خدادادی دهکردی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل‌های SALTMED و AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد ذرت تحت دو تیمار کم‌آبیاری و کاربرد سوپرجاذب بود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کرتهای خرد شده در پایه بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دو کشت بهاره و تابستانه انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل مقدار آب آبیاری (در سه سطح 100، 75 و 50 درصد ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل‌های SALTMED و AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد ذرت تحت دو تیمار کم‌آبیاری و کاربرد سوپرجاذب بود. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کرتهای خرد شده در پایه بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دو کشت بهاره و تابستانه انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش شامل مقدار آب آبیاری (در سه سطح 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و سطوح مختلف سوپرجاذب A300 (در چهار سطح صفر، 0.3، 0.6 و 0.8 گرم در هر کیلوگرم خاک) بود. نتایج آمارههای NRMSE، RMSE، MBE، EF و d برای مدل SALTMED به ترتیب برابر با 0.126، 0.587 تن بر هکتار، 0.061 تن بر هکتار، 0.92 و 0.91 و برای مدل AquaCrop به ترتیب برابر با 155، 0.721 تن بر هکتار، 0.090- تن بر هکتار، 0.88 و 0.91 به‌دست آمد. آماره R2 نیز برای مدل‌های SALTMED و AquaCrop به ترتیب 0.93 و 0.91 به‌دست آمد. در نهایت نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه مدل SALTMED از دقت بهتری نسبت به مدل AquaCrop برخوردار بوده، لیکن کارایی هر دو مدل در شبیه سازی عملکرد ذرت در تیمارهای مورد بررسی، قابل قبول بود. در نهایت نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه مدل SALTMED از دقت بهتری نسبت به مدل AquaCrop برخوردار بوده، لیکن کارایی هر دو مدل در شبیه سازی عملکرد ذرت در تیمارهای مورد بررسی، قابل قبول بود.
سید حمزه حسینیان؛ مهری سعیدی نیا؛ فرهاد بیرانوند
چکیده
برای مدیریت بهتر عملکرد گیاه تحت شرایط تنش آبی و بررسی وضعیت رشد گیاه، تعرق، هدایت روزنه‌ای، توان فتوسنتزی گیاه (فرآیند اصلی تعیین‌کننده رشد گیاه) و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ...
بیشتر
برای مدیریت بهتر عملکرد گیاه تحت شرایط تنش آبی و بررسی وضعیت رشد گیاه، تعرق، هدایت روزنه‌ای، توان فتوسنتزی گیاه (فرآیند اصلی تعیین‌کننده رشد گیاه) و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. آبیاری به صورت وزنی انجام گرفت. اندازه گیری تبادلات گازی و برداشت مورفولوژیکی به ترتیب ۸۰ و ۹۰ روز بعد از اعمال تنش انجام شد. نتایج نشان داد تنش آبی سبب کاهش معنیداری در هدایت روزنه‌ای، سرعت تعرق، سرعت فتوسنتز، دی‌اکسید کربن درون‌سلولی، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و کارایی کربوکسیلاسیون گردید. بیشترین مقادیر پارامترهای فوق مربوط به تیمار شاهد و کمترین مقادیر مربوط به تیمار 40 درصد تامین نیاز آبی بود که نسبت به تیمار شاهد، به ترتیب 68.08، 59.90، 61.42، 37.96، 20.79 و 37.5 درصد کاهش یافتند. رنگیزه‌های فتوسنتزی نیز تحت تاثیر تنش خشکی کاهش معنی داری را نشان دادند. بیشترین مقادیر کلروفیل a، b و کاروتنوئید در تیمار شاهد و کمترین این مقادیر در تیمار 40 درصد نیاز آبی مشاهده گردید و در نهایت تنش خشکی به صورت معنی داری، باعث کاهش مقادیر پارامترهای رشد از جمله ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک گیاه گردید.
جهاد سورنی؛ جواد روستاخیز؛ خالد سلیمی؛ محسن نوری
چکیده
زیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل در تنش اکسیداتیو و درصد اسانس ...
بیشتر
زیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل در تنش اکسیداتیو و درصد اسانس تحت شرایط تنش خشکی و نرمال در اکوتیپ‌های مختلف این گیاه اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه سراوان به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح تنش و عدم تنش و هشت اکوتیپ مختلف بودند. صفات مورد اندازه‌گیری شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه، محتوای کلروفیلa ، b و کارتنوئید و فعالیت عوامل بیوشیمیایی کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، مالون دی آلدهید و همچنین اسانس بذر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی شد. در مجموع، اکوتیپ بیرجند بیشترین عملکرد دانه در بوته (1.37 گرم) را داشت. همچنین در این پژوهش، نحوه فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در این گیاه دارویی با ارزش مشخص شد که در آن تنش خشکی موجب افزایش فعالیت این آنزیم‌ها و نیز میزان مالون دی آلدهید به ترتیب از u/mgpro*min 1.31، mg/g 2.34، u/gFW 1.29 و µmol/gFW 21.87 به 33.44، 4.73، 6.90 و 66.66 شد. در نهایت با توجه به معیارهای اندازه‌گیری شده، میزان تحمل اکوتیپ‌های مورد بررسی نسبت به تنش خشکی مشخص شد و اکوتیپ بیرجند به‌عنوان اکوتیپ برتر از این لحاظ شناسایی شد.
صفورا کیانی؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل؛ علیرضا شکوه فر
چکیده
تنشهای محیطی از قبیل تنش خشکی یکی از موانع اساسی در تولید محصولات زراعی در بسیاری از نقاط جهان خصوصاً مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران محسوب می‌شوند. لذا به منظور ارزیابی اثر محلولپاشی اسیدهیومیک در شرایط تنش خشکی بر عملکرد دانه و جذب عناصر دانه ذرت در تراکم‌های مختلف بوته، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
تنشهای محیطی از قبیل تنش خشکی یکی از موانع اساسی در تولید محصولات زراعی در بسیاری از نقاط جهان خصوصاً مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران محسوب می‌شوند. لذا به منظور ارزیابی اثر محلولپاشی اسیدهیومیک در شرایط تنش خشکی بر عملکرد دانه و جذب عناصر دانه ذرت در تراکم‌های مختلف بوته، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 در مزرعه-ای واقع در شهرستان دهلران اجرا شد. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی با سه سطح (آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله 6 تا 8 برگی و قطع آبیاری در مرحله گل‌تاجی) بود. فاکتور فرعی شامل محلولپاشی اسیدهیومیک با سه سطح (عدم مصرف اسیدهیومیک)، 2 و 4 لیتر در هکتار اسیدهیومیک) و فاکتور فرعی فرعی شامل سه تراکم بوته (60، 75 و 90 هزار بوته در هکتار) بود. نتایج نشان داد تأثیر تنش خشکی و اسید هیومیک بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال، غلظت روی، غلظت آهن و میزان پروتئین دانه معنیدار بود. در شرایط تنش خشکی عملکرد دانه و جذب عناصرغذایی نظیر آهن، روی و فسفر کاهش یافت اما میزان پروتئین دانه افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه (9580 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار آبیاری در حد مطلوب بود. محلولپاشی اسیدهیومیک موجب افزایش عملکرد دانه، غلظت روی و آهن دانه شد. با افزایش کمبود آب در خاک تأثیر مثبت کاربرد اسیدهیومیک بر افزایش عملکرد دانه به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. عکس‌العمل عملکرد دانه و درصد پروتئین نسبت به افزایش تراکم بوته مثبت بود. بهطور کلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده این مطلب است که کاربرد 4 لیتر در هکتار اسید هیومیک در تراکم 75 هزار بوته در شرایط رطوبتی مناسب میتواند موجب افزایش جذب عناصر، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت و و در کل بهبود تولید ذرت شود.
صالح جهانبخش؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ روح اله مرادی؛ مهدی نقی زاده
چکیده
این آزمایش با هدف بررسی مناسبترین تاریخ کاشت و میزان مقاومت گیاه به تنش خشکی به صورت کرتهای دو بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف ...
بیشتر
این آزمایش با هدف بررسی مناسبترین تاریخ کاشت و میزان مقاومت گیاه به تنش خشکی به صورت کرتهای دو بار خردشده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف آبیاری (90، 60 و 30 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل فرعی و محلولپاشی (سالیسیلیک اسید با غلظت 1 میلی مولار و آب به عنوان شاهد) به عنوان فاکتور فرعی-فرعی بودند. نتایج نشان داد که تأخیر در کاشت باعث کوتاه شدن طول دوره رشد گیاه شد. تنش خشکی دوره رشد و درجه روز رشد دریافتی گیاه را کاهش داد. طول ریشه در تاریخ کاشت اردیبهشت (31.81 سانتیمتر) حدود 20 و 41 درصد بالاتر از تاریخ کاشت فروردین و خرداد بود. در دو تاریخ کاشت فروردین (28.27 سانتیمتر) و اردیبهشت (35.92 سانتیمتر)، بیشترین طول ریشه در سطح آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی ولی در تاریخ کاشت خرداد (21.27 سانتیمتر) در سطح عدم تنش به دست آمد. بهطور میانگین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اردیبهشت (653.91 کیلوگرم در هکتار) حدود 12 درصد بیشتر از فروردین و 30 درصد بیشتر از خرداد بود. کاهش آب مصرفی تا 60 درصد ظرفیت زراعی تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه نداشت، ولی میزان این شاخص در 30 درصد ظرفیت زراعی بهترتیب حدود 13 و 10 درصد کمتر از دو سطح اول بود. محلولپاشی سالیسیلیک اسید تنها در شرایط تنش شدید باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه نسبت به محلولپاشی آب شد. رابطه درصد روغن دانه با عملکرد دانه مثبت (0.82= r) و رابطه درصد پروتئین با عملکرد دانه منفی (0.78-=r) بود. کارایی مصرف آب در تاریخ کاشت اردیبهشت به ترتیب حدود 17 و 15 درصد بیشتر از تاریخ کاشت فروردین و خرداد بود. با کاهش میزان آب مصرفی، کارایی مصرف آب بهطور معنی داری افزایش یافت. بهطورکلی، نتایج نشان داد که کشت در اردیبهشت‌ماه مناسبترین تاریخ کاشت گیاه کینوآ برای منطقه بردسیر است. همچنین، این گیاه مقاومت خوبی به تنش خشکی داشته و استفاده از سالیسیلیک اسید نیز میتواند در کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر رشد و نمو این گیاه مؤثر باشد.
حسین آزادواری؛ معصومه نعیمی؛ عبدالطیف قلیزاده؛ علی نخ زری مقدم
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر محلولپاشی و پیش‌تیمار با اسید سالیسیلیک بر برخی از صفات فیزیولوژیک و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) تحت شرایط رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی گنبد کاووس در زمستان و بهار سال 97-1396 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر محلولپاشی و پیش‌تیمار با اسید سالیسیلیک بر برخی از صفات فیزیولوژیک و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) تحت شرایط رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی گنبد کاووس در زمستان و بهار سال 97-1396 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در چهار سطح شامل: عدم آبیاری (دیم)، یکبار آبیاری در مرحله گلدهی، یکبار آبیاری در مرحله پر شدن دانه و انجام دو بار آبیاری بهترتیب در زمان گلدهی و پر شدن دانه و عامل اسید سالیسیلیک در سه سطح شامل: عدم مصرف اسید سالیسیلیک (شاهد)، پیش‌تیمار بذر با اسید سالیسیلیک و محلولپاشی اسید سالیسیلیک به‌میزان 0.5 میلیمولار در لیتر در نظر گرفته شد. پس از اعمال تیمارها نمونه‌برداری‌های لازم از گیاه به‌عمل آمد و صفاتی از قبیل کلروفیلa ، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کارتنوئید، نشت الکترولیت، پرولین، قندهای محلول و در نهایت عملکرد دانه در گیاه ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثرات ساده آبیاری و اسید سالیسیلیک و اثرات متقابل آنها بر کلیه صفات مورد مطالعه معنیدار بود. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد، کاربرد محلولپاشی اسید سالیسیلیک باعث افزایش صفاتی مانند رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین، قندهای محلول و عملکرد دانه در تمام شرایط آبیاری گردید. پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک کمترین نشت الکترولیت را به‌خود اختصاص داد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار محلولپاشی اسید سالیسیلیک به‌میزان 1330 کیلوگرم در هکتار در شرایط دوبار آبیاری و کمترین عملکرد دانه در تیمار عدم مصرف اسید سالیسیلیک به‌میزان 817 کیلوگرم در هکتار در شرایط دیم به‌دست آمد. با توجه به مشاهدات این تحقیق میتوان نتیجه گرفت که استفاده از اسید سالیسیلیک به‌صورت محلولپاشی، راهکاری مناسب به‌منظور افزایش مقاومت گیاه سیاهدانه در برابر تنش کم‌آبی است.
فرشته دارابی؛ نصرت اله عباسی؛ محمدجواد زارع
چکیده
تنش خشکی یکی از فاکتورهای مهم محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است که سبب ایجاد یکسری تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی در گیاهان میشود. تنش خشکی موجب تشکیل گونه های اکسیژن فعال در کلروپلاستهای گیاهی و همچنین سبب پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی و تخریب غشای سلولی میشود. در این راستا، آزمایشی با هدف بررسی نقش تنظیم‌کننده های ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از فاکتورهای مهم محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است که سبب ایجاد یکسری تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی در گیاهان میشود. تنش خشکی موجب تشکیل گونه های اکسیژن فعال در کلروپلاستهای گیاهی و همچنین سبب پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی و تخریب غشای سلولی میشود. در این راستا، آزمایشی با هدف بررسی نقش تنظیم‌کننده های رشد، پوتریسین و براسینواستروئید بر کنترل تنش اکسیداتیو و تغییرات فیزیولوژیکی در تحمل به کمبود آب در گیاه ریحان به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (40، 80 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان عامل اصلی و محلول پاشی پوتریسین در سه سطح (صفر، 0.5 و 2 میلی مولار) و محلول پاشی براسینواستروئید در سه سطح (صفر، 0.5 و 2 میکرومولار) به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی اجرا گردید. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، میزان کلروفیل a و b، فلاونوئید کل و غلظت CO2 زیر روزنه ای بهترتیب در تیمار کاربرد توأم محلول پاشی 2 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید نسبت به تیمار شاهد (عدم محلول پاشی پوتریسین و براسینواستروئید) در شرایط عدم تنش خشکی 74.06، 64.07، 45.68 و 19.5 درصد، در تنش متوسط 61.4، 33.9، 3.6 و 10.3 درصد و در تنش خشکی شدید 62.1، 68.6، 33.1 و 15.7 درصد افزایش نشان دادند. سرعت فتوسنتز تحت تنش خشکی کاهش یافت اما تیمار غلظت 0.5 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید نسبت به تیمار شاهد (عدم محلول پاشی پوتریسین و براسینواستروئید) در تنش خشکی متوسط و شدید سبب افزایش 76.59 و 83.33 درصدی سرعت فتوسنتز شد. تیمار کاربرد محلول پاشی غلظت 2 میلی مولار پوتریسین و 0.5 میکرومولار براسینواستروئید سبب کاهش میزان نشت یونی تحت همه سطوح تنش خشکی گردید. میزان درصد اسانس در تیمار (غلظت 2 میلیمولار پوتریسین و 0.5 میکرومولار براسینواستروئید) در تنش خشکی شدید، تنش خشکی متوسط و عدم تنش خشکی به ترتیب 66.5، 39.5 و 50 درصد نسبت به تیمار شاهد (عدم محلولپاشی پوتریسین و براسینواستروئید) افزایش یافت. در کل، به نظر میرسد مصرف غلظت بالای پوتریسین و براسینواستروئید (غلظت 2 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید) در شرایط تنش خشکی میتواند شاخصهای فیزیولوژیک گیاه ریحان را بهبود بخشد.
نوراله خیری؛ مریم عباسعلی‌پور
چکیده
روی از طریق تنظیم روزنه و تعادل یونی در گیاهان زراعی نقش مهمی در کاهش اثرات منفی تنش خشکی ایفا می‌نماید. از طرفی کاربرد روی به فرم نانوذرات به دلیل کارایی جذب و انتقال بهتر نسبت به فرم معمولی میتواند در شرایط تنش خشکی اثرات بهتری بر رشد و عملکرد داشته باشد. به همین منظور، آزمایشی با هدف بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذرات اکسید روی بر ...
بیشتر
روی از طریق تنظیم روزنه و تعادل یونی در گیاهان زراعی نقش مهمی در کاهش اثرات منفی تنش خشکی ایفا می‌نماید. از طرفی کاربرد روی به فرم نانوذرات به دلیل کارایی جذب و انتقال بهتر نسبت به فرم معمولی میتواند در شرایط تنش خشکی اثرات بهتری بر رشد و عملکرد داشته باشد. به همین منظور، آزمایشی با هدف بررسی تأثیر محلولپاشی نانوذرات اکسید روی بر اجزای عملکرد، عملکرد و شاخصهای کارایی روی در برنج رقم طارم هاشمی در شرایط کم‌آبیاری به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه‌ای واقع در شهرستان آمل اجرا گردید. آبیاری در چهار سطح (شاهد یا غرقاب دائم، تنش کم‌آبی در مرحله پنجه‌زنی به مدت 15 روز، تنش کم‌آبی در مرحله گلدهی به مدت 15 روز و تنش کم‌آبی در مرحله پر شدن دانه به مدت 15 روز به‌عنوان فاکتور اصلی و محلولپاشی نانوذرات اکسید روی در چهار سطح (صفر،25،50 و 75 میلی‌گرم اکسید روی در لیتر) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد، اجزای عملکرد و همچنین غلظت و جذب روی در دانه و کاه برنج در شرایط تنش کم‌آبی به‌خصوص در مرحله گلدهی بهطور معنیداری کاهش یافتند. استفاده از مقادیر 50 و 75 میلی‌گرم بر لیتر نانوذرات اکسید روی منجر به بهبود طول خوشه (بهترتیب 2.7 و 3.6 درصد)، تعداد پنجه بارور در کپه (بهترتیب 10.4 و 12.9 درصد)، تعداد دانه پر در خوشه (بهترتیب 11.6 و 13.7 درصد)، غلظت (بهترتیب 44.2 و 51.8 درصد) و جذب (بهترتیب 51.6 و 59.6 درصد) روی در دانه و درنهایت عملکرد دانه (بهترتیب 13 و 16.3 درصد) در مقایسه با شاهد یا عدم مصرف نانوذرات اکسید روی گردید؛ بنابراین آبیاری غرقاب دائم همراه با مصرف 50 میلی‌گرم بر لیتر نانوذرات اکسید روی جهت بهبود عملکرد و جذب روی در دانه برنج مناسب است.
حسین حمامی؛ فرهاد آذرمی آتاجان؛ مصطفی یعقوب زاده
چکیده
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مختلف آبیاری (شامل 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و چهار سطح پیش‌تیمار بذر (شامل صفر (شاهد)، 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال ایجادشده به‌وسیله پلی‌اتیلن گلایکول 6000) بود. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح آبیاری بر صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، تعداد سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه اثر معنیداری داشت (0.01>P) در‌حالی‌که سطوح آبیاری بر شاخص برداشت اثر معنیداری نداشت. پیش‌تیمار اسمزی بذر بر ارتفاع گیاه و طول سنبله (0.01>P)، تعداد پنجه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه (0.05>P) اثر معنیداری داشت. اثرات متقابل نیز به‌جز شاخص برداشت اثر معنیداری بر سایر صفات را نشان داد. نتایج آزمایش نشان داد که پیش‌تیمارهای اسمزی 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال به ترتیب منجر به 2.13، 2.62 و 2.51 برابر شدن عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی نسبت به عدم پیش‌تیمار بذر با تنش 50 درصد نیاز آبی شد. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که پیش‌تیمار اسمزی بذر با پلی‌اتیلن گلایکول که منجر به ایجاد فشار 0.6- مگا پاسکال شد در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی، بیشترین کارایی را در جبران خسارت ناشی از کمبود آب را نشان داد. این در حالی بود که در شرایط تنش 75 درصد نیاز آبی، اثر پیش‌تیمارها معنیدار و مثبت نبود حتی در تیمار 0.9- مگا پاسکال اثر منفی و معنیدار بود؛ بنابراین کاربرد پیش‌تیمارهای اسمزی تا حدودی باعث جبران خسارات ناشی از کمبود رطوبت بر عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی شد. این در حالی است که در شرایط بدون تنش پیش‌تیمارهای اسمزی تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه نداشتند.
امیدرضا سالی؛ احسان اله زیدعلی؛ محمدرضا اردکانی؛ زهرا طهماسبی؛ حمید رضا دری؛ مهرشاد براری
چکیده
بمنظور بررسی اثرات بیوچار و قارچ میکوریزا بر کاهش تنش آبی در گیاه ذرت، آزمایشی به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94ـ95 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان مرکزی اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح آبیاری (تنش و آبیاری نرمال)، فاکتور فرعی شامل چهار سطح کاربرد بیوچار (شاهد، 7، 14 و 21 تن در هکتار) و ...
بیشتر
بمنظور بررسی اثرات بیوچار و قارچ میکوریزا بر کاهش تنش آبی در گیاه ذرت، آزمایشی به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94ـ95 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان مرکزی اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح آبیاری (تنش و آبیاری نرمال)، فاکتور فرعی شامل چهار سطح کاربرد بیوچار (شاهد، 7، 14 و 21 تن در هکتار) و فاکتور فرعی فرعی شامل قارچ میکوریزا (بدون قارچ و کاربرد قارچ میکوریزا) بود. نتایج نشان داد تنش آب روی تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و محتوای کلروفیل a اثر معنیداری داشت. کاربرد بیوچار روی وزن هزار دانه و محتوای کلروفیل a و b اثر معنیداری نداشت اما روی باقی صفات اثر معنیدار داشت و در سطح کاربرد 14 تن در هکتار بیوچار موجب افزایش 1.31 تن در هکتار عملکرد دانه در مقایسه با شاهد شد. قارچ میکوریزا اثر معنیداری بر تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد نهایی دانه و شاخص برداشت داشت و موجب افزایش 3.8، 3.9، 7 و 11.8 درصدی آنها به ترتیب شد. در حالت تنش و کاربرد 7 تن در هکتار بیوچار موجب افزایش 10.8 درصدی وزن هزاردانه نسبت به شاهد شد. برهمکنش تنش و قارچ بر تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، عملکرد نهایی دانه و شاخص برداشت اثر معنیدار داشت و برهمکنش بیوچار و قارچ تنها روی تعداد ردیف بلال اثر معنیدار داشت. برهمکنش تنش، بیوچار و قارچ روی تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اثر معنیدار داشت. کاربرد 14 تن در هکتار بیوچار بیشترین تأثیر را بر تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، عملکرد نهایی دانه و شاخص برداشت داشت. در حالت تنش، بیشترین عملکرد دانه با میانگین 13.87 تن در هکتار با کاربرد 14 تن در هکتار بیوچار بدست آمد.
سیدحمیدرضا هاشمی؛ حمیدرضا قربانی
چکیده
DEVILها پپتیدهای کوچکی هستند که نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان داشته و در کنترل پاسخ‌های گیاه نسبت به تغییرات محیطی حاصل از تنش‌ها مؤثر می‌باشند. در این تحقیق به بررسی تغییرات بیان چهار ژن AlDVL1، AlDVL2، AlDVL3 و AlDVL6 به همراه ژنهای مرجع اختصاصی بافت برگ شامل AlGTF و AlU2SnRNp و ژنهای مرجع اختصاصی برای بافت ریشه شامل AlPRS3 و AlEF1a در گیاه شورزی آلوروپوس ...
بیشتر
DEVILها پپتیدهای کوچکی هستند که نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان داشته و در کنترل پاسخ‌های گیاه نسبت به تغییرات محیطی حاصل از تنش‌ها مؤثر می‌باشند. در این تحقیق به بررسی تغییرات بیان چهار ژن AlDVL1، AlDVL2، AlDVL3 و AlDVL6 به همراه ژنهای مرجع اختصاصی بافت برگ شامل AlGTF و AlU2SnRNp و ژنهای مرجع اختصاصی برای بافت ریشه شامل AlPRS3 و AlEF1a در گیاه شورزی آلوروپوس لیتورالیس پرداخته شد. گیاهان تحت تنش شوری 600 میلیمولار کلریدسدیم و در پنج دوره زمانی صفر (کنترل)، 3، 6، 48 ساعت و یک هفته قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که الگوی بیانی ژنهای AlDVL در اندام ریشه و برگ به شکل معنیداری تحت‌تأثیر تنش شوری قرار گرفته که این افزایش بیان در تمامی ژنها به جز ژن AlDVL6، در اندام ریشه بیشتر از برگ گیاه بود. در بین ژنهای مورد مطالعه، بیشترین افزایش بیان برای ژن AlDVL2 در بافت برگ در زمان 48 ساعت (12.12) و در اندام ریشه در زمان یک هفته (14.83) مشاهده شد. همچنین، الگوی رفتاری ژنها در بافت‌های ریشه و برگ در حالت افزایش و یا کاهش بیان نسبت به یکدیگر تفاوت داشته و وابسته به بافت بود. بررسی همبستگی بیان ژنها بیانگر تغییرات الگوی رفتاری بیان ژنها در بافت‌های مختلف بود به‌طوری‌که همبستگی بیان ژن AlDVL6 و AlDVL3 در بافت برگ و ریشه به‌صورت منفی و معنیدار (0.6-) بود که نشان‌دهنده ارتباط معکوس بیان ژن در این دو بافت بوده است. با توجه به ماهیت گیاهان شورزی در تحمل شوری محیط و نیز تغییر بیان ژنهای مورد مطالعه پس از اعمال تنش شوری، میتوان به نقش احتمالی این ژنها در افزایش قدرت تحمل گیاه اشاره نمود.
الهام یونسی ملردی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ علی پاکدین پاریزی
چکیده
در این مطالعه، فعالیت آنتیاکسیدانی و تغییرات بیان ژنهای مرتبط با شبکه پیامرسان و تنظیمی پاسخ‌دهنده به تنش شوری شامل G-types-LecRLK، CIPK20، HSFA1a و C3H-ZF در برگهای گیاه هالوفیت Aeluropus littoralis تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. قلمه های گیاهی در شرایط هیدروپونیک کشت و پس از یک ماه تحت تیمارهای کنترل (محلول هوگلند بدون افزودن کلریدسدیم)، ...
بیشتر
در این مطالعه، فعالیت آنتیاکسیدانی و تغییرات بیان ژنهای مرتبط با شبکه پیامرسان و تنظیمی پاسخ‌دهنده به تنش شوری شامل G-types-LecRLK، CIPK20، HSFA1a و C3H-ZF در برگهای گیاه هالوفیت Aeluropus littoralis تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. قلمه های گیاهی در شرایط هیدروپونیک کشت و پس از یک ماه تحت تیمارهای کنترل (محلول هوگلند بدون افزودن کلریدسدیم)، 200 و 400 میلی مولار نمک کلریدسدیم قرار گرفتند. پس از 72 ساعت تیمار، نمونه های برگی از گلدان ها جمع آوری شد و محتوای پراکسیدهیدروژن و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز اندازه گیری و تغییرات بیان ژن های ذکرشده با استفاده از روش qRT-PCR ارزیابی شد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در هر دو غلظت 200 و 400 میلی مولار بهطور معنی داری افزایش یافت (0.05>P). بیان ژن LecRLK تغییر چندانی را نسبت به شاهد نشان نداد و بیان ژن CIPK20 به ترتیب 7 و 16 برابر نسبت به شاهد در هر دو تیمار 200 و 400 میلی مولار کلریدسدیم کاهش یافت. بیان ژن HSFA1a با مقدار نمک رابطه مثبت داشت (0.05>P) و با افزایش غلظت نمک افزایش چشمگیری نشان داد. بیان ژن C3H-ZF بهطور معنی داری در هر دو تیمار 200 و 400 میلی مولار نسبت به شاهد کاهش یافت (0.05>P). نتایج نشان داد که الگوی بیان ژنهای موردمطالعه تحت شرایط تنش شوری میتواند به نقش هر ژن، غلظت نمک و مدت‌زمان تنش مربوط باشد.
فهیمه حسینی راد؛ عیسی جرجانی؛ حسین صبوری؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری
چکیده
برنج یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی است و شوری یک محدودیت عمده در توسعه کشت آن است. بهبود بخشیدن به تحمل به شوری در برنج از نظر ژنتیکی، یک مسئله بسیار مهم در برنامه‌های تولید برنج است. این پژوهش به‌منظور بررسی 96 لاین F8 حاصل از تلاقی رقم اهلمی‌طارم (مقاوم به تنش شوری) و رقم ندا (حساس به تنش شوری) به تنش شوری در دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس ...
بیشتر
برنج یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی است و شوری یک محدودیت عمده در توسعه کشت آن است. بهبود بخشیدن به تحمل به شوری در برنج از نظر ژنتیکی، یک مسئله بسیار مهم در برنامه‌های تولید برنج است. این پژوهش به‌منظور بررسی 96 لاین F8 حاصل از تلاقی رقم اهلمی‌طارم (مقاوم به تنش شوری) و رقم ندا (حساس به تنش شوری) به تنش شوری در دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 به صورت هیدروپونیک انجام شد. نقشه پیوستگی مبتنی بر 96 فرد F8 با استفاده از 30 نشانگر SSR و 15 نشانگر ISSR تهیه شد که 1411.3 سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد. میانگین فاصله بین دو نشانگر مجاور 15.34 سانتی مورگان بود. برای درجه تحمل به شوری یک QTL روی کروموزوم 7 ردیابی شد که توانست 9.3 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کند. برای میزان نشاسته یک مکان ژنی روی کروموزوم 4 شناسایی شد که دارای LOD برابر با 2.799 بود. اثر افزایشی برای این QTL برابر با 6.576 بود و 12.6 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کرد. برای میزان فنل یک مکان ژنی روی کروموزوم 7 ردیابی شد که 15.2 درصد از واریانس فنوتیپی صفت را توجیه کرد و به ترتیب دارای اثر افزایشی و LOD برابر با 2.728 و 3.438 بود. آلل‌های والد اهلمی‌طارم باعث افزایش این صفت شدند. برای میزان کلروفیل یک QTL روی کروموزوم 5 ردیابی شد که LOD آن برابر با 2.02 بود. این QTL به ترتیب دارای اثر افزایشی و ضریب تبیین 9.7 و 9.2 بود بنابراین میتوان QTLهای شناسایی شده را بعد از تعیین اعتبار ژنوتیپهای برتر از نظر صفات بررسی شده برای برنامه‌های انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود.
سمیه سنچولی؛ محمود قربانزاده نقاب؛ حسین صبوری؛ محمد زارع مهرجردی
چکیده
به‌منظور مکان یابی QTLهای مرتبط با تنشهای اسمزی در مرحله جوانه زنی و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی صفات 74 لاین نسل هشتم تلاقی اهلمی طارم × ندا در دانشگاه گنبدکاووس در سال 1396 موردمطالعه قرار گرفتند. نقشه پیوستگی بر اساس 40 نشانگر SSR، 16 نشانگر ISSR (با 76 آلل تکثیرشده چند شکل)، دو نشانگر IRAP (7 آلل تکثیرشده چند شکل) و یک ...
بیشتر
به‌منظور مکان یابی QTLهای مرتبط با تنشهای اسمزی در مرحله جوانه زنی و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی صفات 74 لاین نسل هشتم تلاقی اهلمی طارم × ندا در دانشگاه گنبدکاووس در سال 1396 موردمطالعه قرار گرفتند. نقشه پیوستگی بر اساس 40 نشانگر SSR، 16 نشانگر ISSR (با 76 آلل تکثیرشده چند شکل)، دو نشانگر IRAP (7 آلل تکثیرشده چند شکل) و یک نشانگر iPBS (با 3 آلل تکثیرشده چند شکل) روی 74 فرد جمعیت F8، نشانگرها را به 12 گروه پیوستگی متعلق به 12 کروموزوم برنج با طول نقشه برابر با 1491 سانتی مورگان و فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر با 13.07 سانتی مورگان منتسب کرد. مؤلفه‌های جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی، طول کلئوپتیل، طول ریشه چه و طول ساقه چه ثبت شد. در شرایط نرمال 9 مکان ژنی ردیابی شد. برای طول ریشه چه پنج مکان ژنی روی کروموزومهای 3، 5، 6 و 7 و برای طول ساقه چه چهار مکان ژنی شناسایی شد که روی کروموزومهای 1، 5 و 7 قرار داشتند. دو مکان ژنی در شرایط وجود مانیتول برای طول کلئوپتیل روی کروموزوم 6 ردیابی شد. برای طول ریشه چه هفت QTL ردیابی شد که روی کروموزومهای 3، 4، 6 و 7 قرار داشتند. برای طول ساقه چه چهار مکان ژنی روی کروموزومهای 4 و 6 ردیابی شد که بین 8 تا 11 درصد از تنوع فنوتیپی صفت را توجیه کردند. دو مکان ژنی برای طول ریشه چه روی کروموزومهای 5 و 8 ردیابی شد دراین‌بین qRASA-8 توانست 14.9 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کند. برای طول ساقه چه نیز شش مکان ژنی ردیابی شد که روی کروموزومهای 5، 7 و 8 قرار داشتند و به ترتیب 8.75، 9.15، 11.25، 9.8، 13.6 و 15.7 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کردند. در تنش حاصل خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول نیز یک مکان ژنی برای درصد جوانه زنی روی کروموزوم 2 و در موقعیت 78 سانتی مورگان از ابتدای کروموزوم ردیابی شد که 10.3 درصد از تنوع فنوتیپی صفت را توجیه کرد.
احمد مجیدی مهر؛ رضا امیری فهلیانی
چکیده
برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است و شوری یک عامل محدودکننده مهم در تولید این محصول است. در این آزمایش 11 ژنوتیپ برنج به‌صورت کرتهای خرده شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در تابستان 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج، انجام گرفت. کرت اصلی تنش شوری در 4 سطح (0، 44، 88 و 132 میلی مولار) و کرت ...
بیشتر
برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است و شوری یک عامل محدودکننده مهم در تولید این محصول است. در این آزمایش 11 ژنوتیپ برنج به‌صورت کرتهای خرده شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در تابستان 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج، انجام گرفت. کرت اصلی تنش شوری در 4 سطح (0، 44، 88 و 132 میلی مولار) و کرت فرعی شامل 11 ژنوتیپ برنج (غریب، محلی یاسوج، چمپا و شهری لوداب، 304، لنجان عسکری، کامفیروز، دمسیاه ممسنی، موسی طارم، حسن سرایی و دولار) بود. صفات مورد ارزیابی شامل شاخص های فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ و عملکرد دانه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که صفات شاخصهای فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ تحت تأثیر اثر متقابل شوری و ژنوتیپ قرار گرفتند. با افزایش شدت تنش، تجمع پرولین، پروتئین و قندهای محلول برگ در گیاهان تحت سطوح شوری افزایش یافت، ولی ژنوتیپها از این نظر با هم اختلاف داشتند. افزایش سطح تنش شوری سبب کاهش محتوای نسبی کلروفیل و عملکرد دانه گردید. مقایسه میانگین های ژنوتیپ های برنج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ لنجان عسکری و کمترین آن به ژنوتیپ دولار تعلق داشت. در تجزیه خوشه ای با روش حداقل واریانس وارد در شرایط تنش شوری، ژنوتیپها در 4 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین خوشه اول و چهارم مشاهده شد که میتوان از ژنوتیپهای این دو خوشه برای برنامه اصلاحی مثل هتروزیس و تفکیک متجاوز استفاده کرد.
حمیده زارع بنادکوکی؛ کاظم پوستینی؛ علیرضا عباسی
چکیده
به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی‌های ریشه و توزیع یونی، پژوهشی به صورت فاکتوریل خردشده در زمان در سه تکرار با دو سطح شوری 2 (شاهد) و dS m-116 (شوری) بر روی شش رقم گندم (اترک، پیشتاز، چمران، روشن، قدس و شیراز) و در دوسطح برداشت (دوهفته و سه هفته پس از کاشت) در گلخانه اجرا گردید. صفات وزن خشک ریشه، وزن خشک شاخساره، نسبت وزن خشک شاخساره ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگی‌های ریشه و توزیع یونی، پژوهشی به صورت فاکتوریل خردشده در زمان در سه تکرار با دو سطح شوری 2 (شاهد) و dS m-116 (شوری) بر روی شش رقم گندم (اترک، پیشتاز، چمران، روشن، قدس و شیراز) و در دوسطح برداشت (دوهفته و سه هفته پس از کاشت) در گلخانه اجرا گردید. صفات وزن خشک ریشه، وزن خشک شاخساره، نسبت وزن خشک شاخساره به وزن خشک ریشه، طول و حجم کل ریشه، غلظت سدیم، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در ریشه و شاخساره، تعداد ریشه محوری و جانبی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد در هفته دوم و سوم، شوری موجب کاهش وزن خشک ریشه، شاخساره، طول، حجم ریشه و تعداد ریشه جانبی اولیه در تمام رقم‌ها شد. چمران و روشن در تیمار شاهد بهترتیب توانایی بالایی در تولید وزن خشک ریشه و شاخساره داشتند. در شوری در هر دو هفته، روشن از بیشترین وزن خشک ریشه (14 و 18 میلی‌گرم بر بوته) و حجم کل ریشه (بهترتیب 78 و 93 میلی‌مترمکعب بر بوته) برخوردار بود. قدس با بیشترین شدت افت در هر دو هفته (به ترتیب %54 و 50%) کمترین میزان وزن خشک ریشه را دارا بود. کمترین میزان حجم کل ریشه در شوری هفته دوم وسوم بهترتیب مربوط به قدس و شیراز (40 و 59 میلی‌مترمکعب بر بوته) بود. قدس با ظرفیت بالای تولید ریشه در شاهد، کاهش شدیدی در تولید ریشه‌های جانبی و مجموع طول ریشه در اثر شوری نشان داد. همچنین روشن با وجود داشتن بیشترین غلظت سدیم شاخساره در تیمار شوری، به‌دلیل حفظ یون پتاسیم در ریشه و شاخساره، توانست بیشترین میزان شاخساره را تولید کند. بر اساس صفات ارزیابی شده و واکنش رقم‌های مورد بررسی به شوری، متحمل بودن روشن و حساس بودن قدس به شوری، در این مرحله از رشد مطابق با گزارش‌های قبلی است.
بهاره اسکندری؛ گودرز احمدوند؛ محمد علی ابوطالبیان
چکیده
به‌منظور بررسی عوامل محیطی بر مراحل جوانه زنی علف هرز تاتوره تماشایی چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف شوری و خشکی در 6 سطح (صفر، 0.2-، 0.4-، 0.6-، 0.8- و 1- مگاپاسکال) و اثر اسیدیته با استفاده از محلولهای بافر با اسیدیته تنظیم شده 4 تا 9 موردبررسی قرار گرفتند. برای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عوامل محیطی بر مراحل جوانه زنی علف هرز تاتوره تماشایی چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف شوری و خشکی در 6 سطح (صفر، 0.2-، 0.4-، 0.6-، 0.8- و 1- مگاپاسکال) و اثر اسیدیته با استفاده از محلولهای بافر با اسیدیته تنظیم شده 4 تا 9 موردبررسی قرار گرفتند. برای مطالعه عمق کاشت بذر روی سبز شدن بذور هر گیاه در اعماق صفر، 2، 4، 6، 8 و 10 سانتیمتری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری و خشکی به صورت معنیداری از درصد جوانهزنی در سطح احتمال (p <0.05) کاسته شد. در برازش مدل سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف تنش با درصد جوانه زنی، پارامتر X50 مدل نشان داد که تنش شوری و خشکی به ترتیب در پتانسیلهای 0.39- و 0.27- مگاپاسکال منجر به کاهش 50 درصدی حداکثر جوانه زنی شدند که نشان دهنده تأثیر بیشتر تنش خشکی بر تاتوره میباشد. اسیدیته مطلوب برای جوانهزنی تاتوره 6 بود و با افزایش pH از درصد جوانه زنی کاسته شد. بیشترین درصد سبز شدن بذور تاتوره در سطح خاک 73.33 درصد بودند و با افزایش عمق خاک درصد سبز شدن گیاهچه کاهش یافت. تنها 5 درصد از بذور قادر به سبز شدن از عمق 8 سانتیمتر سبز شدند. با توجه به اینکه گیاه تاتوره به برخی از عوامل محیطی مورد مطالعه مقاوم هست میتواند به عنوان یک علف هرز جدی در آینده در مزارع و باغات حضور داشته باشد. باشناخت اکولوژی و بیولوژی بذر تاتوره میتوان راهکارهای جدیدی با توجه به پیشبینی الگوی جوانه زنی و سبز شدن این علف هرز در جهت توسعه مدیریت تلفیقی ارائه داد.
سمیه اسدی؛ محمد مقدم؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ امیر فتوت
چکیده
سرب به عنوان یک فلز سنگین و آلاینده شیمیایی پایدار از طریق منابع مختلف مصنوعی و طبیعی سلامت محیط زیست و موجودات زنده را تهدید میکند. به منظور بررسی اثر متقابل متیل‌جاسمونات و تنش سرب بر خصوصیات رشدی، جذب و تجمع این عنصر و تعیین شاخص خطرپذیری در گیاه ریحان پژوهشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی ...
بیشتر
سرب به عنوان یک فلز سنگین و آلاینده شیمیایی پایدار از طریق منابع مختلف مصنوعی و طبیعی سلامت محیط زیست و موجودات زنده را تهدید میکند. به منظور بررسی اثر متقابل متیل‌جاسمونات و تنش سرب بر خصوصیات رشدی، جذب و تجمع این عنصر و تعیین شاخص خطرپذیری در گیاه ریحان پژوهشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح نیترات سرب (صفر، 200 و 400 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و محلولپاشی متیل‌جاسمونات در سه غلظت (صفر، 0.5 و 1 میلیمولار) بود. نتایج مقایسه میانگین داده ها حاکی از کاهش تمامی صفات مورفولوژی مورد مطالعه و افزایش میزان سرب برگ و ریشه گیاه و افزایش شاخص خطرپذیری با افزایش سطوح تنش سرب بود و محلولپاشی متیل جاسمونات تا حدودی توانست برخی از این صفات را بهبود بخشد. به طوری که محلول پاشی متیل‌جاسمونات با غلظت 1 میلی مولار سبب افزایش 6.01 درصدی طول گل‌آذین و به ترتیب سبب کاهش 96.56 و 79.31 و 99.20 درصدی میزان سرب برگ و ریشه و شاخص خطرپذیری گردید، در حالی که با غلظت 0.5 میلی مولار به ترتیب موجب افزایش 27.66 و 9.84 درصدی تعداد شاخه‌فرعی و وزن تر اندام هوایی گردید. بنابراین به نظر میرسد کاربرد متیل جاسمونات در شرایط تنشزا توانسته تاحدودی صفات گیاه را بهبود بخشد و از آنجایی که در برخی موارد غلظت 1 میلی مولار آن سبب کاهش برخی صفات مورفولوژی گیاه گردید لذا کاربرد آن با سطح 0.5 میلی مولار در شرایط تنش سرب قابل توصیه میباشد.
مهدی کریمی؛ مجید نیکخواه
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثرات متقابل سطوح مختلف شوری آب آبیاری و سطوح مختلف کود سولفات روی بر عملکرد گندم بود. لذا این پژوهش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقات شوری صدوق یزد متعلق به مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. این تحقیق دارای سه سطح شوری آب آبیاری 1.88، 7.22 و 16.14 دسی‌زیمنس بر متر و پنج سطح کود سولفات روی شامل 0، 20، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار بود. آزمایش ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی اثرات متقابل سطوح مختلف شوری آب آبیاری و سطوح مختلف کود سولفات روی بر عملکرد گندم بود. لذا این پژوهش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقات شوری صدوق یزد متعلق به مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. این تحقیق دارای سه سطح شوری آب آبیاری 1.88، 7.22 و 16.14 دسی‌زیمنس بر متر و پنج سطح کود سولفات روی شامل 0، 20، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار بود. آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی و به‌صورت اسپلیت پلات با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که مصرف کود سولفات روی در کلیه سطوح شوری آب آبیاری ضرورت دارد. الگوی پاسخ گندم به کود سولفات روی در شوری‌های آب آبیاری 1.88 و 16.14 دسی‌زیمنس بر متر مشابه بود و از معادله درجه دوم پیروی کرد، لیکن با افزایش شدت تنش شوری، شیب افزایش عملکرد کاهش یافت. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری از 1.88 به 7.22 دسی‌زیمنس بر متر عملکرد دانه گندم و نیاز کودی کاهش معنیداری نداشت. اما با افزایش شوری آب آبیاری به 16.14 دسی‌زیمنس بر متر میزان عملکرد دانه به میزان 2.53 تن در هکتار (معادل 41 درصد) کاهش اما کود روی موردنیاز کاهش نیافت. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که الگوی پاسخ گندم به تنش شوری به میزان کود سولفات روی مصرفی بستگی دارد. در تیمارهای مصرف 0، 20 و 40 کیلوگرم در هکتار سولفات روی با افزایش شوری میزان عملکرد به‌صورت خطی کاهش یافت اما در تیمار مصرف 80 کیلوگرم در هکتار سولفات روی رابطه میزان عملکرد و شوری آب آبیاری از معادله درجه دوم پیروی کرد. در مجموع، مصرف 20 کیلوگرم در هکتار کود سولفات روی جهت تولید گندم در کلیه سطوح شوری آب آبیاری توصیه میشود.
