نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم علفهای هرز دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نبات دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان

چکیده

به‌منظور بررسی عوامل محیطی بر مراحل جوانه­ زنی علف­ هرز تاتوره تماشایی چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار در سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف شوری و خشکی در 6 سطح (صفر، 0.2-، 0.4-، 0.6-، 0.8- و 1- مگاپاسکال) و اثر اسیدیته با استفاده از محلول­های بافر با اسیدیته تنظیم شده 4 تا 9 موردبررسی قرار گرفتند. برای مطالعه عمق کاشت بذر روی سبز شدن بذور هر گیاه در اعماق صفر، 2، 4، 6، 8 و 10 سانتیمتری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری و خشکی به صورت معنی­داری از درصد جوانه­زنی در سطح احتمال (p <0.05) کاسته شد. در برازش مدل سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف تنش با درصد جوانه­ زنی، پارامتر X50 مدل نشان داد که تنش شوری و خشکی به ترتیب در پتانسیل­های 0.39- و 0.27- مگاپاسکال منجر به کاهش 50 درصدی حداکثر جوانه­ زنی شدند که نشان دهنده تأثیر بیشتر تنش خشکی بر تاتوره می­باشد. اسیدیته مطلوب برای جوانه­زنی تاتوره 6 بود و با افزایش pH از درصد جوانه ­زنی کاسته شد. بیشترین درصد سبز شدن بذور تاتوره در سطح خاک 73.33 درصد بودند و با افزایش عمق خاک درصد سبز شدن گیاهچه کاهش یافت. تنها 5 درصد از بذور قادر به سبز شدن از عمق 8 سانتی­متر سبز شدند. با توجه به اینکه گیاه تاتوره به برخی از عوامل محیطی مورد مطالعه مقاوم هست می­تواند به عنوان یک علف هرز جدی در آینده در مزارع و باغات حضور داشته باشد. باشناخت اکولوژی و بیولوژی بذر تاتوره می­توان راهکارهای جدیدی با توجه به پیش­بینی الگوی جوانه ­زنی و سبز شدن این علف­ هرز در جهت توسعه مدیریت تلفیقی ارائه داد.

کلیدواژه‌ها

Ahmadvand, G., Dehghan, M., Alimoradi, J., Goudarzi, S., Ardalani, S., 2017. Response of germination and seedling growth of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) to salinity and drought stress. Iranian Journal of Seed Research. 4, 23-35. [In Persian with English Summary].
Amini. R., Ghalami, F. Ghanerpour, S. 2017. Effects of environmental factors and burial depth on seed germination and emergence of two populations of Caucalis platycarpus. Weed Research. 57, 247-256.
Amukali, O., O.Obadoni. B., Mensan, J.K., 2015. Effects of different NaCl concentration on germination and seedling growth of Amaranthus hybridus and Celosia argentea. African Journal of Environmental Science and Technology. 9, 301-306.
Benvenuti, S., Macchia, M., Miele, S., 2001. Quantitative analysis of emergence of seedlings from buried weed seeds with increasing soil depth. Weed Science. 49, 528-535.
Camberato, J., Mc Carty. M., 1999. Irrigation water quality: Part I. Salinity. South Carolina Turfgrass Foundation New. 6, 6-8.
Chauhan, B.S., Johnson, D.E., 2011. Ecological studies on Echinochloa crus-galli and the implications for weed management in direct-seeded rice. Crop Protection. 30,1385-1391.
Chauhan, B.S, Johnson, D.E., 2009. Germination ecology of spiny (Amaranthus spinosus) and slender amaranth (A. viridis) troublesome weeds of direct-seeded rice. Weed Science. 57, 379-385.
Dinari, A., Meighani, F.,.  Faramarzi Sepehr, M., 2013. Effects of salt and drought stress on germination and seedling growth of Avena fatua and Falaris minor. Iranian Journal of Plant Physiology. 3, 665-671. [In Persian with English Summary].
Elahifard, E., Mijan, S., Kheyrandish, I.S., Kazerooni, E., Tokasi, S., 2013. Investigation of dormancy and the effect of some environmental factors on germination of Junglerice (Echinocloa colona L.) seeds. Journal of Plant Protection. 27, 342-350. .[In Persian with English Summary].
Ghaderi-Far, F., Alimagham, S.M., Rezaei Moghadam, H. Haghighi, M., 2012. Influence of environmental factors on seed germination and seedling emergence of rye (Secale cereale L.) as a volunteer plant in wheat fields. Journal of Crop Production. 5, 121-133. [In Persian with English Summary].
Ghanbari, A.,  Afshari, M., Mijani, S.,  2012. Effect of drought and salinity on seed germination dodder (Cuscuta campesteris L.). Iranian Journal of Field Crops Research. 10, 311-320. [In Persian with English Summary].
Golzardi, F., Vazan, S., Moosaviania, H., Tohidloo, G., 2012. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of Swallow Wort (Cynan chusacutum L.). Research Journal of Applied Science, Engineering and Technology. 4, 4524-4529.
Gomes-Filho E., Machado Lima, C.R.F,. Costa, J.H., Da Silva, A. C., Silva Lima, M., de Lacerda, C.F., Prisco, J.T., 2008. Cowpea ribonuclease: properties and effect of NaCl-salinity on its activation during seed germination and seedling establishment”. Plant Cell Rep. 27, 147–157.
Ghorbani, R., Zeid Ali, E. Hoseaini, M., 2016. Impact of some environmental factors on germination and emergence characteristics of black henbane (Hyocyamus niger), Ground cherry (Physalis divaricate) and Curly dock (Rumex crispus). Journal of Crop Ecophysiology. 9, 661-674. [In Persian with English Summary].
Halima, N.B., Ben Saad, R., Ben Slima. A, Khemakhem, B.,  Fendri, I.,  Abdelkafi, S.,  2014. Effet of salt stress on stress-associated genes and growth of Avena sativa L. Isesco Journal of Science and Technology. 10, 73-80.
Henderson, L. 2001.  Alien weeds and invasive plants. A complete guide to declared weeds and invaders in South Africa.  Plant Protection Research Institute Handbook No. 12, 300p. PPR, ARC. South Africa.
Khaleghi, E., Moallemi, N., 2009. Effect of difrent levels of salinity and temperature on seed germination of cocks comb (Celosia argentea). Journal of Plant Production. 16, 149-163. [In Persian with English Summary].
Maguirw, I.D., 1962. Speed of germination-aid selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Science. 2, 176-177.
Michel, B.E., 1983. Evaluation of the water potentials of solutions of pole-Ethylene glycol 8000 both in the absence and presence of other solutes. Plant Physiology.7 2, 66-70.
Mojab, M., Hosseini, M. Karimian, M., 2017. Germination ecology of johnsongrass seeds (Sorgum halepense L.). Journal of Plant Protection. 31, 433.444. [In Persian with English Summary].
Mozaffarian, V., 2012. Identification of medicinal and aromatic plants of Iran. Farhang- e- Moaser, Tehran. Iran. 1350p. [In Persian].
Nosratti, I., Amiri, S., Bagheri, A. Chauan, B. S. 2018. Environmental factors affecting seed germination and seedling emergence of foxtail sopora (Sophora alopecuroides). Weed Science. 66,77- 78.
Olivera, D.M.P., Ramos, I.B., Reis, F.C.G., Lima, A.P.C., Machado, E., 2008. Interplay between acid phosphatase and cysteine proteases in mediating vitelin degradation during early embryogenesis of Periplaneta Americana. Journal of Insect Physiology. 54, 883-891.
Rezvani, M. Zaefarian, F., 2017. Effect of some environmental factors on seed germination of Eryngium caeruleum M. Bieb. Populations. Acta Botanica Brasilica. 31, 220-228.
Silva, A.P.P., Marques, B.S., Lima, R.S.O., Machado, E.C.R., Goncalves, M. F. Carvalho, S.J.P., 2014. Growth and development of  Honey weed based on days or thermal units. Planta Daninha. 32, 81-89.
Susko, D.J., Mueller, J.P. Spears, J.F., 1999. Influence of environmental factors on germination and emergence of Pueraria lobata. Weed Science. 47, 585-588.
Wang, J., Ferrell, J., MacDonald, G. Sellers, B. 2009. Factors affecting seed germination of cadillo (Urena lobata). Weed Science. 57, 31-35.
Wei, S., Zhang, C., Li, X., Cui, H., Huang, H., Sui, B., Meng, Q., Zhang, H., 2009. Factors affecting Buffalobur (Solanum rostratum) seed germination and seedling emergence. Weed Science. 57, 521-525.
Windauer, L., Altuna, A.,  Benech-Arnold, R,. 2007. Hydrotime analysis of Lesquerella fendleri seed germination to priming treatment. Industrial Crop Production. 25, 70-74.
Wu, X., Li, J., Xu, H., Dong, L., 2015. Factors affecting seed germination and seedling emergence of Asia minor bluegrass (Polypogon fugax). Weed Science. 63, 440–447.