عباس نامنی؛ علیرضا عباسی؛ منیژه سبک دست نودهی
چکیده
تنش خشکی یکی از مخرب‌ترین تنش‌های غیر زنده محسوب میشود. اکسپنسین‌ها پروتئین های بسط دهنده دیواره سلولی هستند که قادرند دیواره سلولی را تحت روشی که وابسته به pH می‌باشد، گسترش دهند. در این مطالعه نسل دوم (T2) گیاهان توتون تراریخت شده با ژن AtEXPA1 در سه لاین تراریخته 2، 4 و 7 و رقم تجاری سامسون به عنوان شاهد از نظر برخی صفات فیزیولوژیکی و ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مخرب‌ترین تنش‌های غیر زنده محسوب میشود. اکسپنسین‌ها پروتئین های بسط دهنده دیواره سلولی هستند که قادرند دیواره سلولی را تحت روشی که وابسته به pH می‌باشد، گسترش دهند. در این مطالعه نسل دوم (T2) گیاهان توتون تراریخت شده با ژن AtEXPA1 در سه لاین تراریخته 2، 4 و 7 و رقم تجاری سامسون به عنوان شاهد از نظر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تحت تنش خشکی بررسی شدند. تنش خشکی باعث کاهش صفات محتوای نسبی آب برگ (RWCL) و میزان کلروفیل برگ و همچنین افزایش صفات شاخص هدایت الکتریکی برگ (ELIL)، پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی برگ (MDAL) و میزان پرولین برگ شد. با اعمال تنش و افزایش سطوح تنشی، میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، گایاکول پراکسیداز (GPOX)، آسکوربات پراکسیداز (APOX) و پلی فنل اکسیداز (PPO) در برگ افزایش یافت. در این مطالعه بر اساس صفات بیوشیمیایی، لاین 2 و 7 و بر اساس صفات فیزیولوژیکی، لاین 4 در مقایسه با رقم شاهد توانستهاند با تنش مقابله کنند و نسبت به تنش خشکی رقم متحمل محسوب شوند.
مجتبی روحی؛ محمد بنایان اول؛ امیر حسین شیرانی راد
چکیده
به منظور بررسی اکوفیزیولوژیکی ارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی بعنوان شاهد) به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول(شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، به صورت طرح فاکتوریل اسپلیت ...
بیشتر
به منظور بررسی اکوفیزیولوژیکی ارقام جدید زمستانه کلزا (شش لاین آماده معرفی امید بخش و رقم بومی احمدی بعنوان شاهد) به تنش خشکی آخر فصل در شرایط کشت تاخیری در دو سطح شامل تاریخ کاشت معمول (20مهر) و تاریخ کاشت تأخیری (5 آبان) و آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول(شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، به صورت طرح فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. تاریخ کاشت‌ها و آبیاری عامل اصلی و ارقام عامل فرعی خواهند بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار آماری SAS انجام گردید. ا در خصوص اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 20 مهر و رقم L72 بیشترین عملکرد روغن دانه به مقدار 2576.6 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. کمترین مقدار نیز در تاریخ کاشت 5 آبان و رقم HW3 حاصل شد. بطور کلی رقم L72 در هر دو تاریخ آزمایش عملکرد روغن دانه بیشتری داشت. نتایج نشان داد که اثر اصلی سال، اثر اصلی آبیاری، اثر اصلی رقم، اثر اصلی تاریخ کاشت و اثرات متقابل تاریخ کاشت در رقم بر عملکرد دانه معنی دار بود. در سال دوم عملکرد دانه بیشتری نسبت به سال اول حاصل شد. در آبیاری شاهد عملکرد دانه به مقدار 4444.72 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که 30 درصد بیشتر از تیمار قطع آبیاری بود. در خصوص اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت 20 مهر و رقم L72 بیشترین عملکرد دانه به مقدار 4231.2 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. کمترین مقدار نیز در تاریخ کاشت 5 آبان و رقم HW3 حاصل شد. بطور کلی رقم L72 در هر دو تاریخ آزمایش عملکرد دانه بیشتری داشت.
محمد صادق آزادی؛ علیرضا شکوه فر؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل
چکیده
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر کودهای شیمیایی و زیستی پتاسیم بر ویژگی‌های بیوشیمیایی هیبریدهای ذرت (Zea mays L.) تحت تنش خشکی و همچنین تعیین صفات موثر بر عملکرد دانه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در مرداد ماه سال 1394 در شهرستان دهلران (عرض جغرافیایی'41○32 شمالی ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر کودهای شیمیایی و زیستی پتاسیم بر ویژگی‌های بیوشیمیایی هیبریدهای ذرت (Zea mays L.) تحت تنش خشکی و همچنین تعیین صفات موثر بر عملکرد دانه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده با سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در مرداد ماه سال 1394 در شهرستان دهلران (عرض جغرافیایی'41○32 شمالی و طول جغرافیایی '16○46 شرقی) استان ایلام انجام شد. فاکتورها شامل سه تنش آبی (شرایط مطلوب آبیاری، قطع یک دوره آبیاری در مراحل 12 برگی و ظهور گل تاجی ذرت) در کرت‌های اصلی، سه نحوه کاربرد پتاسیم (100 درصد سولفات پتاسیم، کاربرد 70 درصد سولفات پتاسیم و 30 درصد پتابارور-2، کاربرد 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2) در کرت‌های فرعی و سه هیبرید ذرت (AS71، NS640 و CORDONA) در کرت‌های فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که تأثیر بر همکنش سه‌گانه تیمارها بر عملکرد دانه، پروتئین دانه، میزان پرولین، کلروفیل و فعالیت آنزیم‌ها معنیدار بود. کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی پتاسیم در هیبریدهای ذرت اثرات منفی تنش خشکی را کاهش داد و منجر به افزایش عملکرد دانه ذرت شد. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2 و در هیبرید AS71 تحت شرایط مطلوب آبیاری به‌دست آمد (12130 کیلوگرم در هکتار). عملکرد دانه با محتوای پرولین، کلروفیل a و b همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. نتایج رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد کلروفیل a، محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر‌اکسید‌دیسموتاز موثرترین صفات بر عملکرد دانه بودند. به طور کلی کاربرد تلفیقی 50 درصد سولفات پتاسیم و 50 درصد پتابارور-2 و هیبرید AS71 هم در شرایط مطلوب آبیاری و هم در شرایط تنش خشکی در مقایسه با سایر تیمارها برتری داشتند.
علی خوشنام؛ ابراهیم ممنوعی
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم بوته و تنش کم آبی بر عملکرد و اجزایی عملکرد گلرنگ رقم محلی اصفهان آزمایشی به صورت کرت‌های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 92 -1391 در اراضی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جیرفت اجرا شد. عاملهای آزمایش شامل تنش کم آبی به عنوان عامل عمودی در چهار سطح آبیاری کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم بوته و تنش کم آبی بر عملکرد و اجزایی عملکرد گلرنگ رقم محلی اصفهان آزمایشی به صورت کرت‌های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 92 -1391 در اراضی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جیرفت اجرا شد. عاملهای آزمایش شامل تنش کم آبی به عنوان عامل عمودی در چهار سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله ظهور تکمه‌دهی، قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی و قطع آبیاری در مرحله دانه‌بندی بود و تراکم بوته به عنوان عامل افقی در چهار سطح شامل تراکم 30، 35، 40 و 45 بوته در هر مترمربع بود. نتایج نشان داد که اثر تنش کم آبی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزایی عملکرد دانه معنی دار بود. به طوری که با کاربرد تنش کم آبی ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد طبق، دانه در طبق، عملکرد دانه و مقدار روغن به طور معنی دار کاهش یافت. قطع آبیاری در مرحله ظهور تکمه‌دهی و دانه‌بندی به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر در کاهش عملکرد دانه و روغن داشتند. بیشترین عملکرد دانه و روغن در شرایط تنش کم آبی از تیمار قطع آبیاری در زمان دانه‌بندی با تراکم 40 بوته در متر مربع به ترتیب 2852 و 884 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در مقابل کمترین مقدار عملکرد دانه و روغن از تیمار قطع آبیاری در زمان ظهور تکمه‌دهی با تراکم 45 بوته در متر مربع به ترتیب 718 و 204 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. همچنین، بیشترین عملکرد دانه و روغن در شرایط بدون تنش (شاهد) با تراکم 40 بوته در متر مربع به ترتیب با مقادیر 4101 و 1239 کیلوگرم در هکتار بود.
مریم نیازی؛ وحید براتی؛ احسان بیژن زاده
چکیده
با توجه به تأثیر قابل توجه انتقال مجدد مواد پرورده قبل از مرحله گلدهی در عملکرد دانه غلات به‌ویژه در شرایط تنش آبی انتهای فصل، آزمایشی مزرعه ای برای ارزیابی تأثیر تنش آبی بعد از مرحله گلدهی در شرایط کاربرد کود زیستی و بقایای گیاهی بر انتقال مجدد مواد پرورده در گیاه جو (Hordeum vulgare L.) به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی ...
بیشتر
با توجه به تأثیر قابل توجه انتقال مجدد مواد پرورده قبل از مرحله گلدهی در عملکرد دانه غلات به‌ویژه در شرایط تنش آبی انتهای فصل، آزمایشی مزرعه ای برای ارزیابی تأثیر تنش آبی بعد از مرحله گلدهی در شرایط کاربرد کود زیستی و بقایای گیاهی بر انتقال مجدد مواد پرورده در گیاه جو (Hordeum vulgare L.) به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب - دانشگاه شیراز در سال زراعی 97-1396 انجام شد. عامل های اصلی شامل دو سطح آبیاری [1- بدون تنش آبی: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک و 2- با تنش آبی: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا انتهای مرحلهی گلدهی (قطع آبیاری پس از گلدهی)] و عاملهای فرعی شامل دو سطح بقایای گندم [1- حذف بقایا و 2- برگرداندن 30 درصد بقایا به خاک] و چهار منبع کود [1- صفر کیلوگرم نیتروژن در هکتار (شاهد)، 2- کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، 3- استفاده تلفیقی از باکتری آزوسپیریلوم و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 4- تلقیح بذرها با باکتری آزوسپیریلوم] بود. به‌طورکلی نتایج نشان داد که عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش آبی به‌واسطه‌ی کاربرد تیمار تلفیقی به‌طور معنی داری (53 درصد) نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین در شرایط با تنش آبی نیز این تیمار کودی سبب افزایش 12 درصدی در عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. تنش آبی سبب افزایش معنیدار مقدار انتقال مجدد و مشارکت مواد پرورده قبل از گلدهی به دانه در تیمار تلفیقی به ترتیب به میزان 37 و 148 درصد شد. کاربرد بقایا سبب کاهش میزان انتقال مجدد، کارایی انتقال مجدد و مشارکت مواد پرورده قبل از گلدهی به دانه در همهی تیمارهای کودی شد؛ اما بر عملکرد دانه تأثیر معنی داری نداشت؛ بنابراین، با توجه به جنبههای اقتصادی و حرکت به سمت کشاورزی پایدار، استفاده از تیمار تلفیقی در شرایط آبیاری بدون تنش آبی توصیه میشود. همچنین، چنانچه به دلیل کمبود منابع آب در جنوب ایران، کشاورزان ناگزیر به قطع آبیاری پس از مرحلهی گلدهی باشند، کاربرد تیمار تلفیقی به دلیل افزایش معنیدار انتقال مجدد و میزان مشارکت مواد پرورده در دانه نسبت به شرایط بدون تنش آبی و بالاترین مقدار عملکرد دانه در بین سایر تیمارهای کودی در شرایط قطع آبیاری پس از گلدهی قابل توصیه است.
سمیه غفاری؛ افشین توکلی؛ علیرضا یوسفی؛ جعفر نیکبخت؛ هادی سالک معراجی
چکیده
لوبیا یکی از مهمترین منابع تأمین‌کننده پروتئین موردنیاز انسان است. تنش خشکی به عنوان اصلیترین عامل محدودکننده تولید لوبیا در سراسر جهان شناخته شده است. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری بر تبادلات گازی و صفات زراعی مرتبط با عملکرد گیاه لوبیا، آزمایشی در بهار سال 1391 به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار ...
بیشتر
لوبیا یکی از مهمترین منابع تأمین‌کننده پروتئین موردنیاز انسان است. تنش خشکی به عنوان اصلیترین عامل محدودکننده تولید لوبیا در سراسر جهان شناخته شده است. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری بر تبادلات گازی و صفات زراعی مرتبط با عملکرد گیاه لوبیا، آزمایشی در بهار سال 1391 به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح مختلف آبیاری (آبیاری نشتی با تأمین 100 درصد نیاز آبی، آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد، 80 درصد، 60 درصد و 40 درصد نیاز آبی گیاه بود. رژیمهای آبیاری به‌غیر از ارتفاع بوته و غلظت CO2 زیر روزنه بر سایر صفات مورد ارزیابی تأثیر معنی داری داشت. کاهش مقدار آب در دسترس اثرات نامطلوبی بر عملکرد و اجزای عملکرد داشت. بالاترین میزان عملکرد دانه (945.6 کیلوگرم در هکتار)، تعداد غلاف در بوته (10.95) و شاخص برداشت (23.87 درصد) در تیمار آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد و بالاترین هدایت روزنه‌ای (0.43 میلی مول بر مترمربع در ثانیه) در تیمار آبیاری نشتی با تأمین 100 درصد نیاز آبی مشاهده گردید. در سایر صفات مورد مطالعه بین تیمار آبیاری نشتی با تأمین 100 درصد نیاز آبی و آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد تفاوتی وجود نداشت. غلظت CO2 زیر روزنه در رژیم های مختلف آبیاری از نظر آماری یکسان بود. عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته و شاخص برداشت تیمار آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد به ترتیب 31.29، 59 و 18.93 درصد بیشتر از تیمار آبیاری نشتی با تأمین 100 درصد نیاز آبی بود. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار آب مورد نیاز، صفات فیزیولوژیکی و زراعی مؤثر بر رشد و نمو لوبیا دچار اختلال گردیده و در نهایت سبب کاهش عملکرد میشود. ازآنجاکه بین تیمار تیمار آبیاری نشتی با تأمین 100 درصد نیاز آبی و آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد در بسیاری از صفات اکوفیزیولوژیکی، تفاوت معنی داری وجود نداشت، به‌منظور کاهش آب مصرفی، پیشنهاد میشود که در کشت لوبیا به جای آبیاری نشتی (سنتی) از روش آبیاری قطرهای-نواری با تأمین 100 درصد نیاز آبی استفاده شود.
سید رضا امیری؛ خالد سلیمی؛ سید مسعود ضیائی
چکیده
کم‌آبیاری یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای کاهش تلفات آب و به تبع آن بهینه‌سازی کارایی مصرف آب در مناطق خشک است. به همین منظور، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی سراوان انجام شد. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری (شامل 120، 100، 80 و 60 درصد) و فاکتور فرعی دو توده ...
بیشتر
کم‌آبیاری یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای کاهش تلفات آب و به تبع آن بهینه‌سازی کارایی مصرف آب در مناطق خشک است. به همین منظور، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی سراوان انجام شد. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری (شامل 120، 100، 80 و 60 درصد) و فاکتور فرعی دو توده عدس (بلوچستان و کردستان) بود. به طور کلی، نتایج نشان داد که اثر کم‌آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و کارایی مصرف آب معنیدار بود. صرف‌نظر از توده عدس، با افزایش میزان مصرف آب، عملکرد افزایش پیدا کرد اما این افزایش در سطح 120 درصد نسبت به شاهد معنیدار نبود که این امر منجر به کاهش کارایی مصرف آب در تیمار 120 درصد گردید. تیمار 80 درصد با10 درصد کاهش عملکرد نسبت به تیمار شاهد (100 درصد)، دارای بیشترین کارایی مصرف اب بود. همچنین، بیشترین شاخص برداشت در تیمار 80 درصد (0.24) و توده بلوچستان بدست آمد. عملکرد بیولوژیک توده بلوچستان در تیمار 80 درصد نسبت به تیمار شاهد، 27 درصد کاهش یافت که در نهایت منجر به افزایش شاخص برداشت شد. بنابراین، با توجه به اینکه منطقه مورد نظر جزء اقلیم‌های خشک محسوب میشود می‌توان با 20 درصد کاهش آب آبیاری از منابع محدود آب حفاظت کرد.
رویا قربانی؛ علی موافقی؛ علی گنجعلی؛ جعفر نباتی
چکیده
خشکی از مهمترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استفاده از نانو ذرات می‌تواند به‌عنوان راهکاری در تعدیل اثرات تنش خشکی مؤثر واقع شود. در همین راستا، تأثیر محلول‌پاشی نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم در شرایط تنش خشکی روی نخود به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ...
بیشتر
خشکی از مهمترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استفاده از نانو ذرات می‌تواند به‌عنوان راهکاری در تعدیل اثرات تنش خشکی مؤثر واقع شود. در همین راستا، تأثیر محلول‌پاشی نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم در شرایط تنش خشکی روی نخود به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفت. سطوح مختلف تنش خشکی شامل ۴۰، ۶۰ و ۹۰ (به عنوان شاهد) درصد ظرفیت زراعی و محلول‌پاشی نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم در پنج سطح صفر، ۵، 10، 20 و ۴۰ میلیگرم در لیتر بود. افزایش غلظت نانوذره دی‌اکسید تیتانیوم تا ۲۰ میلیگرم در لیتر در هر سه سطح تنش خشکی، موجب افزایش شاخص کلروفیل، هدایت روزنه‌ای، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک کل اندام هوایی، مجموع طول ریشه، متوسط قطر ریشه، سطح ریشه و حجم ریشه نخود شد و با افزایش بیشتر غلظت نانو ذرات این ویژگی‌ها روند کاهشی نشان دادند. در سطوح تنش خشکی مصرف نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم سبب افزایش مقدار پتانسیل اسمزی برگ در مقایسه با 90 درصد ظرفیت زراعی شد. در سه سطح 40، 60 و 90 درصد ظرفیت زراعی با افزایش غلظت نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم از تیمار شاهد به 20 میلیگرم در لیتر به ترتیب 46، 27 و 68 درصد وزن خشک کل اندام هوایی و 23، 49 و 54 درصد وزن خشک ریشه افزایش یافت. به‌طورکلی نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی، کاربرد نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم با غلظت ۲۰ میلیگرم در لیتر می‌تواند اثرات منفی ناشی از تنش خشکی در گیاه نخود به صورت چشمگیری کاهش دهد.
ابراهیم زارعی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی
چکیده
به منظور بررسی اثر پرایمینگ و محلول‌پاشی برگی مواد ضد تنش بر عملکرد کمی و کیفی رقم نخود عادل تحت رژیمهای مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد برسی شامل رژیمهای آبیاری درسه سطح: 1ـ آبیاری مطلوب 2- کم‌آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پرایمینگ و محلول‌پاشی برگی مواد ضد تنش بر عملکرد کمی و کیفی رقم نخود عادل تحت رژیمهای مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد برسی شامل رژیمهای آبیاری درسه سطح: 1ـ آبیاری مطلوب 2- کم‌آبیاری متوسط 3ـ کم‌آبیاری شدید به ترتیب به صورت قطع آبیاری تا تخلیه 20، 45 و 70 درصد آب قابل استفاده خاک در منطقه توسعه ریشه و سپس آبیاری تا حد ظرفیت زراعی از زمان گلدهی تا برداشت گیاه به عنوان عامل اصلی و پرایمینگ و محلول‌پاشی مواد ضد تنش (اسیدهای آمینه پرولین، والین، آلانین، ترکیب تجاری و آب مقطر) همراه با تیمار عدم کاربرد مواد ضد تنش به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج این آزمایش نشان داد تنش‌کم‌آبی و مواد ضد تنش تأثیر معنی‌داری بر صفات مدت زمان رسیدگی، تعداد شاخه اولیه، وزن تر تک بوته، محتوی کلروفیلa ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد علوفه و عملکرد بیولوژیک داشت. برهمکنش آبیاری و مواد ضد تنش روی محتوی کلروفیلb معنیدار بود. هرچند که کم‌آبی باعث کاهش در صفات مورد مطالعه شد اما پرایمینگ و محلول‌پاشی مواد ضد تنش با ایجاد تحمل در گیاه باعث شد گیاه دیرتر با شرایط تنش رطوبتی مواجه شده و در نتیجه عملکرد بهتری تولید کند.
سید احمد پورجمشید
چکیده
به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر آهن، روی و منگنز بر صفات مرفولوژیک و زراعی گندم نان (رقم چمران) تحت رژیم آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با چهار تکرار در سال زراعی 1396-1395 در شهرستان رامهرمز اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری کامل (عدم تنش آبی) و قطع آبیاری از آغاز مرحله پنجه زنی تا رسیدگی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر آهن، روی و منگنز بر صفات مرفولوژیک و زراعی گندم نان (رقم چمران) تحت رژیم آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با چهار تکرار در سال زراعی 1396-1395 در شهرستان رامهرمز اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری کامل (عدم تنش آبی) و قطع آبیاری از آغاز مرحله پنجه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیک (تنش آبی) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی عناصر ریزمغذی در شش سطح عدم محلول پاشی (شاهد)، محلول پاشی با آب، آهن، روی، منگنز و آهن + روی + منگنز (هر کدام سه لیتر در هکتار) در سه مرتبه و در مراحل پنجه زنی، ساقه رفتن و گرده افشانی به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد، تنش آبی صفات طول پدانکل (26.62 درصد)، طول سنبله (12.87 درصد)، ارتفاع بوته (22.91 درصد)، تعداد پنجه در متر مربع (29.21 درصد)، تعداد سنبله در متر مربع (26.85 درصد)، تعداد دانه در سنبله (13.43 درصد)، وزن هزار دانه (17.37 درصد) و عملکرد دانه (46.10 درصد) را به طور معنی داری (p <0.01) کاهش داد. بااین‌وجود، کاربرد مجزا و تلفیقی آهن، روی و منگنز صفات اندازه گیری شده را به طور متوسط 15.20، 7.72، 7.32، 25.18، 23.24، 8.84، 8.76 و 32.63 درصد تحت تنش آبی به ترتیب افزایش دادند. در این میان، کاربرد محلول پاشی روی بیشترین اثر را در کاهش آسیب ناشی از تنش آبی بر صفات مورداندازه‌گیری نشان داد. به‌طورکلی، استفاده از عناصر ریزمغذی به ویژه روی به صورت محلول پاشی می‌تواند اثرات زیانبار ناشی از تنش آبی را کاهش و موجب بهبود صفات مورفولوژیک و زراعی گندم نان در منطقه رامهرمز شود.
عبدالله درپور سرخ سرائی؛ مجید جامی الاحمدی؛ محمد حسن سیاری زهان؛ محمد جواد بابائی زارچ
چکیده
بسیاری از اراضی کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، با کمبود آب و عناصر غذائی مخصوصاً عناصر غذائی کم نیاز مواجه هستند. در این راستا، این تحقیق با هدف بررسی اثرات کاربرد خاکی سولفات آهن در شرایط رطوبتی مختلف بر روی خصوصیات رشدی گندم رقم روشن، به‌صورت آزمایش فاکتوریل دوعاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی ...
بیشتر
بسیاری از اراضی کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، با کمبود آب و عناصر غذائی مخصوصاً عناصر غذائی کم نیاز مواجه هستند. در این راستا، این تحقیق با هدف بررسی اثرات کاربرد خاکی سولفات آهن در شرایط رطوبتی مختلف بر روی خصوصیات رشدی گندم رقم روشن، به‌صورت آزمایش فاکتوریل دوعاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1391 انجام شد. عامل اول شامل چهار سطح سولفات آهن (صفر، 50، 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و عامل دوم نیز شامل دو سطح مختلف رطوبتی (50 و 100 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) بود که از طریق توزین روزانه گلدانها کنترل میشد. برداشت اندام هوائی گیاه بعد از گذشت 8 هفته صورت گرفت و صفاتی چون ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، شاخص سبزینگی و محتوای نسبی آب برگ، درصد نیتروژن، درصد پروتئین، درصد پتاسیم و محتوای آهن برگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف سولفات آهن روی درصد نیتروژن برگ و محتوای آهن برگ تأثیر معنی داری داشت. کاهش سطح تأمین رطوبت منجر به کاهش 31 درصدی ماده خشک تولیدی، 5.8 درصدی ارتفاع بوته، 37 درصدی تعداد برگ، 22 درصدی تعداد ساقه در بوته، 33 درصدی سطح برگ، 16.8 درصدی محتوی نسبی آب برگ، 5.45 درصدی شاخص سبزینگی و همچنین افزایش 18.2 درصدی نیتروژن برگ، 17.9 درصدی پتاسیم برگ و 23.7 درصدی پروتئین برگ شد. افزایش کاربرد 100 میلیگرم سولفات آهن بر کیلوگرم خاک نیز محتوای آهن برگ را در حدود 100 درصد افزایش داد. به‌طورکلی کاربرد کود سولفات آهن منجر به بهبود رشد گندم تحت تنش خشکی شد.
محمدرضا رفیع؛ محمود صلحی؛ مریم جواد زاده
چکیده
به منظور بررسی اثر کاربرد محرک‌های رشد گیاهی بر خصوصیات کمی و کیفی گندم در شرایط نرمال تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت یک سال زراعی (97-1396) اجرا شد. کرت اصلی دور آبیاری در دو سطح 70 و 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A و کرت ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کاربرد محرک‌های رشد گیاهی بر خصوصیات کمی و کیفی گندم در شرایط نرمال تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت یک سال زراعی (97-1396) اجرا شد. کرت اصلی دور آبیاری در دو سطح 70 و 130 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A و کرت فرعی در چهار سطح شامل کاربرد محرک‌های رشد گیاهی اسید آمینه، اسید فولویک و عصاره جلبک دریایی و شاهد (کاربرد کودهای شیمیایی مطابق آزمون خاک) بودند. اسید آمینه، اسید فولویک و عصاره جلبک دریایی بصورت محلول‌پاشی با غلظت 5 در هزار در دو مرحله پنجه زنی و ظهور سنبله استفاده شدند. محرک‌های رشد صرف نظر از نوع ماده مصرفی سبب افزایش معنیدار عملکرد دانه نسبت به شاهد گردید. بیشترین ارتفاع بوته، عملکرد و اجزای عملکرد و دانه در مصرف اسید آمینه بدست آمد. مصرف اسید آمینه باعث بیشترین افزایش معنیدار نیتروژن، پتاسیم و آهن دانه نسبت به شاهد شد در حالی‌که عصاره جلبک دریایی باعث حداکثر افزایش معنیدار فسفر، روی و منگنز دانه نسبت به شاهد گردید. تنش خشکی باعث کاهش معنیدار ارتفاع بوته، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عناصر غذایی دانه شد. همچنین تنش خشکی باعث کاهش معنیدار عناصر غذایی دانه شد. اثر متقابل دور آبیاری و کاربرد محرک‌های رشد بر روی عملکرد دانه نشان داد که مصرف محرک‌های رشد نه تنها سبب جبران تنش خشکی شدند، بلکه کاربرد اسید آمینه و جلبک دریایی در شرایط تنش خشکی موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه نسبت به عدم مصرف این ترکیبات در شرایط آبیاری مطلوب شدند. بنابراین، استفاده از اسید آمینه یا جلبک دریایی به عنوان راهکاری مناسب جهت افزایش عملکرد گندم در شرایط نرمال و تنش خشکی توصیه می‌شوند.
نعیمه بیاتیان؛ سپیده نیکومرام؛ امید انصاری
چکیده
این تحقیق به‌منظور تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانه‌زنی) بذر گلرنگ رقم صفه تحت شرایط تنش اسمزی (تنش خشکی) و زوال بذر (پیری تسریع شده) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی (0، ، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال)، دماهای مختلف (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد) و زوال بذر (برای مدت زمان صفر و ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانه‌زنی) بذر گلرنگ رقم صفه تحت شرایط تنش اسمزی (تنش خشکی) و زوال بذر (پیری تسریع شده) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی (0، ، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال)، دماهای مختلف (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد) و زوال بذر (برای مدت زمان صفر و 5 روز) بود. با استفاده از مدل سیگموئیدی 3 پارامتره جوانه‌زنی بذر گلرنگ در دماها و پتانسیل‌های اسمزی مختلف برای بذرهای زوال یافته و بدون زوال کمی‌سازی شد و درصد و زمان رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی به‌دست آمد و در نهایت با استفاده از مدل‌های دوتکه‌ای، بتا و دندان‌مانند دماهای کاردینال برای بذرهای بدون زوال و زوال یافته گلرنگ برآورد شدند. نتایج نشان داد که برای بذرهای بدون زوال و زوال یافته؛ دما و پتانسیل اسمزی علاوه بر درصد جوانه‌زنی بر سرعت جوانه‌زنی بذر گلرنگ نیز اثر گذار بود. در مقایسه 3 مدل استفاده شده جهت تعیین دمای کاردینال و با توجه به پارامترهای RMSE، CV، R2، SE مناسب‌ترین مدل جهت تخمین دماهای کاردینال بذر گلرنگ برای بذرهای بدون زوال پتانسیل‌های صفر، 0.4- و 0.8- مگاپاسکال به‌ترتیب مدل دندان مانند، دوتکه‌ای و دوتکه‌ای بود ولی برای بذرهای زوال یافته گلرنگ در تمامی سطوح پتانسیل اسمزی مناسب‌ترین مدل، مدل دوتکه‌ای بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که در بذرهای زوال یافته دامنه دمایی جوانه‌زنی کاهش می‌یابد. استفاده از مدل‌های رگرسیون غیرخطی جهت کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای گلرنگ بدون زوال و زوال یافته به سطوح مختلف پتانسیل اسمزی در دماهای مختلف دارای نتایج قابل قبولی بود. بنابراین با استفاده از خروجی این مدل‌ها در دماهای مختلف می‌توان سرعت جوانه‌زنی را در پتانسیل‌های مختلف برای بذر گلرنگ پیش‌بینی نمود.
شکوفه غلامی؛ طیبه رستمی؛ خدیجه احمدی؛ مجید امینی دهقی؛ محمود باقری
چکیده
خشکی یکی ازشایع‌ترین تنش‌های زیست محیطی می‌باشد که در رشد و توسعه گیاهان نقش دارد و یکی از عوامل مهم کاهش تولید محصولات می‌باشد. پرایمینگ تکنیک ساده‌ای است که قدرت استقرار گیاهچه‌ها و کارایی گیاه در مزارع را بهبود می‌بخشد. اسید سالسیلیک نقش مهمی را در تنش های غیر زنده ایفا می کند منفعت بیشترSA به دلیل توانایی آن برای حفاظت از گیاه ...
بیشتر
خشکی یکی ازشایع‌ترین تنش‌های زیست محیطی می‌باشد که در رشد و توسعه گیاهان نقش دارد و یکی از عوامل مهم کاهش تولید محصولات می‌باشد. پرایمینگ تکنیک ساده‌ای است که قدرت استقرار گیاهچه‌ها و کارایی گیاه در مزارع را بهبود می‌بخشد. اسید سالسیلیک نقش مهمی را در تنش های غیر زنده ایفا می کند منفعت بیشترSA به دلیل توانایی آن برای حفاظت از گیاه تحت شرایط نامطلوب محیطی می باشد. بدین ترتیب به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه دارویی کینوا تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1397 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (0، 0.5، 1 و 1.5 میلی مولار) و تنش خشکی. ناشی از پلی اتیلن گلایکول درچهار سطح (0، 4-، 8-، 12- بار) و ارقام گیاه کینوا رقم Giza1 و Titicaca بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که پیش تیمار اسید سالیسیلیک، تنش خشکی و اثر متقابل آن‌ها تأثیر معنی‌داری بر شاخص‌های جوانه‌زنی و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی ارقام گیاه دارویی کینوا در سطح احتمال یک درصد داشتند. به طوری که با افزایش تنش خشکی خصوصیات جوانه‌زنی گیاه کینوا کاهش و کاربرد اسید سالیسیلیک باعث بهبود ویژگی‌های جوانه‌زنی بذور کینوا شد. بالاترین درصد جوانه‌زنی (98 %) و صفات موثر بر آن از تیمار خیساندن بذر با اسید سالیسیلیک با حداکثر غلظت (1.5 میلی‌مولار) و سطوح پایین تنش خشکی بدست آمد. شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه در غلظت‌های بالای اسید سالیسیلیک و سطوح بالای تنش خشکی کاهش یافت. مصرف یک و یک و نیم میلی‌مولار اسید سالیسیلیک باعث افزایش مقدار کلروفیل و کاروتنوئید و افزایش تحمل این گیاه در برابر تنش خشکی شد .
حسین احمدی؛ علیرضا عباسی؛ علیرضا طالعی؛ ولی اله محمدی
چکیده
تنش شوری یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی می‌باشد که عملکرد کلزا را تحت تاثیر قرار می-دهد. به منظور مطالعه برخی از پاسخ های فیزیولوژیکی کلزا و تغییرات بیان ژن BnaCDPK14 در شرایط تنش شوری، دو رقم متحمل (Slm046 و زرفام) و دو رقم حساس (اکاپی و ساریگل) در اتاقک رشد کشت شدند و تنش شوری از طریق آبیاری با آب حاوی 100 و 200 میلی‌مولار نمک (NaCl) اعمال شد. محتوای ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی می‌باشد که عملکرد کلزا را تحت تاثیر قرار می-دهد. به منظور مطالعه برخی از پاسخ های فیزیولوژیکی کلزا و تغییرات بیان ژن BnaCDPK14 در شرایط تنش شوری، دو رقم متحمل (Slm046 و زرفام) و دو رقم حساس (اکاپی و ساریگل) در اتاقک رشد کشت شدند و تنش شوری از طریق آبیاری با آب حاوی 100 و 200 میلی‌مولار نمک (NaCl) اعمال شد. محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، آنزیم گایاکول پراکسیداز، آنزیم کاتالاز و بیان ژن پروتئین کیناز وابسته به کلسیم 14 کلزا اندازه‌گیری شدند. در شرایط شوری بالاتر (200 میلی مولار نمک کلرید سدیم) محتوای نسبی آب کاهش و نشت یونی افزایش یافت. فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز، آنزیم کاتالاز و بیان ژن BnaCDPK14 نیز تحت تنش افزایش یافت که مقدار این افزایش در ارقام متحمل بیشتر از ارقام حساس بود. همبستگی بالای منفی بین صفات محتوای نسبی آب برگ و نشت یونی مشاهده شد. همبستگی بالا مثبت بین صفات گایاکول پراکسیداز، آنزیم کاتالاز و بیان ژن BnaCDPK14 وجود داشت که نشان می دهد با افزایش گونههای فعال اکسیژن، گیاه برای مقابله با آن سیستم آنتی اکسیدان خود را بکار میگیرد.
پروین جریده؛ رضا امیری فهلیانی؛ اسد معصومی اصل؛ علی مرادی؛ مریم حسینی چالشتری
چکیده
تنش شوری موجب کاهش عملکرد گیاه برنج (Oryza sativa)؛ غذای نیمی از مردم جهان، می‌گردد. به‌منظور ارزیابی پارامترهای ژنتیکی برخی از ویژگی‌های گیاه برنج در مرحله جوانه‌زنی به‌عنوان عاملی مهم در استقرار مطمئن گیاهان، تعداد 117 لاین F2:4 به همراه والدین تلاقی (موسی‌طارم و 304)، در دو آزمایش تنش شوری (8 دسی‌زیمنس بر متر) و بدون تنش، به‌صورت جداگانه ...
بیشتر
تنش شوری موجب کاهش عملکرد گیاه برنج (Oryza sativa)؛ غذای نیمی از مردم جهان، می‌گردد. به‌منظور ارزیابی پارامترهای ژنتیکی برخی از ویژگی‌های گیاه برنج در مرحله جوانه‌زنی به‌عنوان عاملی مهم در استقرار مطمئن گیاهان، تعداد 117 لاین F2:4 به همراه والدین تلاقی (موسی‌طارم و 304)، در دو آزمایش تنش شوری (8 دسی‌زیمنس بر متر) و بدون تنش، به‌صورت جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه یاسوج در سال 1395 کشت گردیدند. پرولین محلول ساقه‌چه بیشترین تنوع ژنتیکی را در هر دو حالت تنش و بدون تنش داشت و پروتئین و قندهای محلول در رده‌های بعدی بودند. ژنوتیپ‌ها کمترین ضریب تنوع ژنتیکی را در هر دو حالت تنش و بدون تنش برای درصد جوانه‌زنی نشان دادند. بالاترین میزان وراثت‌پذیری در شرایط تنش و بدون‌تنش به ویژگی‌های پرولین، پروتئین و قندهای محلول تعلق داشت. بیشترین همبستگی فنوتیپی در شرایط بدون تنش، مربوط به طول ریشه‌چه با شاخص بنیه طولی گیاهچه (0.75) و وزن خشک ساقه‌چه با شاخص بنیه وزنی گیاهچه (0.75) و در شرایط تنش بین سرعت جوانه‌زنی با شاخص بنیه طولی گیاهچه (0.80) دیده شد. بر اساس چرخش واریمکس در شرایط بدون تنش، پنج عامل بخش هوایی گیاهچه، بخش زیرزمینی گیاهچه، شاخص‌های جوانه‌زنی، خصوصیات فیزیولوژیکی و پروتئین کل با 74 درصد مجموع واریانس توجیهی و در شرایط تنش شش عامل مؤثر بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، ریشه‌چه، وزن گیاهچه، قندهای محلول، پرولین و پروتئین کل با 78 درصد مجموع واریانس توجیهی شناسایی شدند. به‌طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که می‌توان ویژگی‌های پرولین و قندهای محلول گیاهچه و همچنین طول ساقه‌چه، وزن تر و خشک ساقه‌چه و درصد و سرعت جوانه‌زنی را به‌عنوان شاخص‌های مؤثر در گزینش ژنوتیپ‌های متحمل شوری برنج در مرحله جوانه‌زنی مورداستفاده قرارداد.
رضا سعیدی؛ هادی رمضانی اعتدالی؛ عباس ستوده نیا؛ بیژن نظری؛ عباس کاویانی
چکیده
امروزه مدل‌های گیاهی ابزار مناسبی برای شبیه‌سازی پارامترهای مهم کشاورزی به شمار می‌روند. با توجه به وجود تنش‌های محیطی در هر منطقه، مدل‌های گیاهی باید ارزیابی‌شده و مورد تأیید قرار بگیرند. در این پژوهش آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آب‌شور با هدایت الکتریکی 0.5، 1.2، ...
بیشتر
امروزه مدل‌های گیاهی ابزار مناسبی برای شبیه‌سازی پارامترهای مهم کشاورزی به شمار می‌روند. با توجه به وجود تنش‌های محیطی در هر منطقه، مدل‌های گیاهی باید ارزیابی‌شده و مورد تأیید قرار بگیرند. در این پژوهش آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آب‌شور با هدایت الکتریکی 0.5، 1.2، 3.5 و 5.7 دسی‌زیمنس بر متر و تیمارهای حاصلخیزی در چهار سطح؛ 100، 75، 50 و 25 درصد مصرف کود نیتروژن، با سه تکرار به اجرا درآمد. در فاصله بین دو آبیاری، تبخیر- تعرق روزانه از طریق بیلان حجمی رطوبت خاک اندازه‌گیری شد. سپس مدل AquaCrop برای تخمین رطوبت خاک، تبخیر- تعرق و عملکرد ذرت علوفه‌ای در شرایط تنش شوری و حاصلخیزی ارزیابی شد. مقدار آماره‌های RMSE، NRMSE و در برآورد کل تبخیر- تعرق به‌ترتیب 4 میلی‌متر، 1.3 درصد و 0.99 و همچنین برای عملکرد محصول به‌ترتیب 0.34 تن بر هکتار، 0.65 درصد و 0.99 بود. مقدار آماره‌های RMSE، NRMSE و در برآورد رطوبت خاک به‌ترتیب در محدوده 0.4-1.1 درصد، 1.4-3.3 درصد و 0.99 قرار داشت. مقادیر به‌دست‌آمده برای آماره‌های مذکور نشان‌دهنده همبستگی مناسب و انطباق خوب بین داده‌های واقعی و شبیه‌سازی‌شده بود. با توجه به نتایج ارزیابی، توانمندی مدل AquaCrop برای برآورد پارامترهای مذکور تحت تنش‌های شوری و حاصلخیزی، قابل‌قبول تشخیص داده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مدل‌های گیاهی باید امکان وجود تنش‌های محیطی را در نظر داشته و برای شرایط واقعی مناطق تحت کشت توسعه یابند. در این شرایط استفاده از مدل‌های گیاهی مانند AquaCrop، موجب تخمین مناسب تبخیر- تعرق و عملکرد گیاه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر در مصرف کود و منابع آبی می‌گردد.
رویا نظامی وند چگینی؛ فاطمه بناکاشانی؛ ایرج اله دادی؛ الیاس سلطانی
چکیده
مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به‌ویژه شوری و آبی قرارمی‌گیرد. به منظور بررسی اثرات تنش شوری و آبی بر فاکتورهای جوانه‌زنی بذر چهارده توده‌ی سیاه‌دانه، دو آزمایش مجزا در سال 1397 و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه تهران به‌صورت فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی ...
بیشتر
مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به‌ویژه شوری و آبی قرارمی‌گیرد. به منظور بررسی اثرات تنش شوری و آبی بر فاکتورهای جوانه‌زنی بذر چهارده توده‌ی سیاه‌دانه، دو آزمایش مجزا در سال 1397 و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه تهران به‌صورت فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل چهارده توده سیاه‌دانه (اشکذر، اراک، اصفهان، اقلید، بجستان، خواف، خمینی‌شهر، رزن، زابل1، زابل2، سرایان، سمیرم، گردمیران، همدان)، شش سطح تنش شوری (صفر، 40، 80، 120، 160 و 200 میلی‌مولار) ناشی از غلظت‌های مختلف کلرید سدیم و چهار سطح تنش آبی (صفر، 0.3- ، 0.6- و 0.9- مگاپاسگال) ناشی از غلظت‌های مختلف پلی-اتیلن‌گلایکول 6000 و درچهار تکرار بودند. نتایج نشان داد که حداکثر درصد جوانه‌زنی در شرایط شوری مربوط به اکوتیپ رزن (99.55 درصد) بود. بیشترین مقدار آستانه تحمل به شوری (X0) در اکوتیپ سمیرم (137.7 میلی‌مولار) مشاهده شد. بیشترین سرعت جوانه‌زنی در تنش شوری مربوط به اکوتیپ اراک (0.013 بر ساعت) بود. حداقل ضریب هیدروتایم (θH) مربوط به اکوتیپ بجستان (28.040 مگاپاسگال ساعت) بود. کمترین مقدار پتانسیل پایه (Ψb(50)) در اکوتیپ اصفهان (0.563- مگاپاسگال) مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق در مرحله جوانه زنی اکوتیپ‌های بجستان و اصفهان مقاوم‌ترین اکوتیپ ها به کم آبی و اکوتیپ سمیرم مقاوم‌ترین اکوتیپ به شوری بودند.
تورج میر محمودی؛ کیوان فتوحی؛ حمزه حمزه؛ حیدر عزیزی
چکیده
به منظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی و ارتباط بین صفات در ژنوتیپ‌های چغندرقند آزمایشی در دو شرایط نرمال و تنش شوری در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب در دو سال زراعی 96-1395اجرا شد. نتایج نشان داد بین دو محیط نرمال و شوری از نظر صفات کمی و کیفی مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود نداشت، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی و ارتباط بین صفات در ژنوتیپ‌های چغندرقند آزمایشی در دو شرایط نرمال و تنش شوری در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب در دو سال زراعی 96-1395اجرا شد. نتایج نشان داد بین دو محیط نرمال و شوری از نظر صفات کمی و کیفی مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود نداشت، همچنین تفاوت بین ژنوتیپ‌های از نظر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از درصد قند خالص معنیدار بود. اثر متقابل ژنوتیپ در محیط نیز بر کلیه صفات به غیر از درصد قند خالص معنیدار بود. بالاترین عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص وعملکرد قند خالص در هر دو شرایط نرمال و تنش شوری به ژنوتیپ‌های شماره 14 و 15 اختصاص داشت. بر اساس نتایج همبستگی بین صفات در هر دو شرایط محیطی عملکرد قند خالص با با عملکرد ریشه، درصد قند خالص و عملکرد قند ناخالص همبستگی مثبت و معنیدار داشت. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام عملکرد ریشه، ضریب استحصال قند و درصد قند ناخالص در شرایط نرمال با تیبن93 درصد از تغییرات عملکرد قند خالص و در شرایط تنش شوری با تبین بین 84 درصد از تغییرات به عنوان مؤثرترین صفات بر عملکرد قند خالص شناسایی شدند. بنابراین گزینش ژنوتیپ ها بر اساس صفات مذکور می‌تواند در دستیابی به ژنوتیپ‌های پر محصول مثمر ثمر باشد.
سمر خیامیم؛ حمید نوشاد؛ اباذر رجبی؛ روح اله جعفری
چکیده
با وجود توسعه کشت مکانیزه و استفاده از ارقام منوژرم چغندرقند در کشور، هنوز در برخی مناطق مانند اراضی دارای تنش شوری و خشکی، استفاده از ارقام چند جوانه به منظور کاهش اثرات سوء محیط و افزایش درصد سبز و استقرار توصیه میشود. لذا بررسی ژرم‌پلاسم چند جوانه‌ای چغندرقند تحت تنش شوری ضروری بوده تا بتوان در آینده به ارقام چند جوانه متحمل ...
بیشتر
با وجود توسعه کشت مکانیزه و استفاده از ارقام منوژرم چغندرقند در کشور، هنوز در برخی مناطق مانند اراضی دارای تنش شوری و خشکی، استفاده از ارقام چند جوانه به منظور کاهش اثرات سوء محیط و افزایش درصد سبز و استقرار توصیه میشود. لذا بررسی ژرم‌پلاسم چند جوانه‌ای چغندرقند تحت تنش شوری ضروری بوده تا بتوان در آینده به ارقام چند جوانه متحمل به شوری دست یافت. برای این منظور، 20 گرده افشان مختلف ابتدا در آزمایشگاه در شرایط بدون تنش و شوری 20 دسی زیمنس برمتر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دو آزمایش جداگانه از نظر درصد جوانه‌زنی بین کاغذ و روش سریع جوانه‌زنی در ارلن با هم مقایسه شده و سپس در محیط گلخانه در شرایط بدون تنش و شوری 16 دسی زیمنس بر متر با چهار تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. نمونه‌برداری حدود دو ماه بعد از اعمال تنش در مرحله هشت برگی (استقرار) انجام وعملکرد تر و خشک اندام هوایی و ریشه و عناصر سدیم و پتاسیم و کربوهیدرات محلول اندازه‌گیری شد. از نظر شاخص پتانسیل ظهور در مزرعه، ژنوتیپ‌های 7233، AMP2 و PB13-S2-151-HSF-915 به ترتیب با مقادیر 0.176، 0.09 و 0.05 دارای بیشترین مقدار این شاخص بودند. شوری باعث کاهش وزن خشک کل، اندام هوایی و ریشه، پتاسیم و کربوهیدرات محلول به ترتیب حدود 20، 24و 6، 42 و 38 درصد و افزایش مقدار سدیم و فسفر برگ به ترتیب حدود 4 برابر و 11 درصد شد و در نهایت ژنوتیپ‌های PB13-S2-151-HSF-915، 7233، S1–930882، S1–931008، Poly8823، S1–930770، Gazale، S1–930910، 5RR-87-HS-28 و S1–930792 بر اساس مجموع صفات جوانه‌زنی به روش سریع و روش بین کاغذ، صفات عملکردی و بیوشیمیایی به عنوان ده ژنوتیپ برتر در تنش شوری انتخاب شدند
سیده حدیثه بهاری ساروی؛ احمد غلامی؛ همت اله پیردشتی؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمیدرضا اصغری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر همزیستی قارچ‌های اندوفیت و محلول پاشی پلی‌آمین اسپرمیدین بر شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی استویا در شرایط تنش شوری، آزمایش گلخانه ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش شوری (صفر، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، تیمار همزیستی قارچی [عدم تلقیح (شاهد)، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر همزیستی قارچ‌های اندوفیت و محلول پاشی پلی‌آمین اسپرمیدین بر شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیک گیاه دارویی استویا در شرایط تنش شوری، آزمایش گلخانه ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش شوری (صفر، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، تیمار همزیستی قارچی [عدم تلقیح (شاهد)، تلقیح Piriformospora indica (Pi)، تلقیح Trichoderma virens (Trich) و تلقیح هم‌زمان دو قارچ (Pi+Trich)] و محلول‌پاشی اسپرمیدین (صفر، 0.75 و 1.5 میلی‌مولار) بود. نشاهای استویا پس از تلقیح با تیمارهای قارچی تا اواخر مرحله رویشی با آب معمولی و سپس به مدت دو هفته با تیمارهای آب شور که حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب مقطر بود، آبیاری شدند. محلول‌پاشی اسپرمیدین یک هفته قبل از اعمال تنش شوری انجام شد. نتایج نشان داد در شرایط شور، همزیستی قارچی به‌ویژه Pi+Trich وزن خشک ساقه (64-40 درصد) و برگ (50-44 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (30-5 درصد) و پرولین (64-40 درصد) را افزایش و نشت الکترولیت را (20-11 درصد) کاهش داد. محلول‌پاشی 0.75 میلی‌مولار اسپرمیدین نیز وزن خشک برگ و ارتفاع بوته را افزایش داد. از طرفی، همزیستی قارچی به‌ویژه Pi+Trich و محلول‌پاشی اسپرمیدین 0.75 میلی‌مولار منجر به افزایش محتوای نسبی آب برگ گردید. همچنین، محلول‌پاشی اسپرمیدین در هر دو غلظت 0.75 و 1.5 میلی‌مولار باعث افزایش و بکارگیری قارچ‌های اندوفیت به‌خصوص Pi+Trich منجر به کاهش محتوای قند به میزان 17 درصد شد. در سطوح شوری و تیمارهای قارچی، محلول‌پاشی اسپرمیدین به‌ویژه در غلظت 0.75 میلی‌مولار افزایش قطر ساقه (35-10 درصد) و سطح برگ (46-35 درصد) را به دنبال داشت. در مجموع، کاربرد قارچ‌های اندوفیت و محلول‌پاشی اسپرمیدین موجب بهبود تحمل گیاه به تنش شوری گردید.
محمد جواد بابائی زارچ؛ سهراب محمودی؛ سیدوحید اسلامی؛ غلام رضا زمانی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر رفتار، چگونگی و میزان سبزشدن ارزن معمولی، خرفه، سلمه‌تره و تاج‌خروس‌سفید، چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 10 سطح تنش شوری شامل محلول هوگلند با هدایت الکتریکی 2 دسی‌زیمنس ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر رفتار، چگونگی و میزان سبزشدن ارزن معمولی، خرفه، سلمه‌تره و تاج‌خروس‌سفید، چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح پایه‌ی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 10 سطح تنش شوری شامل محلول هوگلند با هدایت الکتریکی 2 دسی‌زیمنس بر متر به عنوان شاهد، 4، 6، 8، 10، 12، 14، 16، 18 و 20 دسی‌زیمنس بر متر (حاصل از کلرید سدیم در محلول هوگلند) بود. نتایج نشان داد که بذور ارزن معمولی، خرفه، تاج خروس سفید و سلمه‌تره به ترتیب تا سطوح 20، 16، 12 و 12 دسی زیمنس بر متر توانایی سبزشدن را داشتند. وزن خشک تک گیاهچه برای گیاه ارزن معمولی و تاج‌خروس‌سفید در شوری 2 و 4 دسی زیمنس بر متر تفاوت معنی-داری با هم نداشت. همچنین نتایج نشان داد که افزایش شوری از 2 با 4 دسی زیمنس بر متر منجر به کاهش معنیدار وزن خشک گیاهچه خرفه شد اما این کاهش با افزایش میزان شوری از 4 به 8 دسی زیمنس بر معنیدار نبود. در این تحقیق با افزایش تنش شوری از 2 به 8 دسی زیمنس بر متر به ترتیب وزن خشک ارزن معمولی، خرفه، سلمه‌تره و تاج‌خروس‌سفید به ترتیب با 55، 73.8، 80.7 و 79.5 درصد کاهش داشت. همچنین نتایچ نشان داد که بذور گیاه خرفه در شرایط وجود تنش شوری با میزان 18 و 20 دسی زیمنس بر متر بذور خرفه فاقد هر گونه سبز‌شدنی بودند اما با برطرف شدن تنش شوری به ترتیب 34 و 62 درصد دارای سبز شدن بودند.
