نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته‏ کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

به ‏منظور بررسی اثر محلول‏ پاشی عناصر آهن، روی و منگنز بر صفات مرفولوژیک و زراعی گندم نان (رقم چمران) تحت رژیم آبیاری، آزمایشی به‏ صورت کرت‏ های خرد شده با چهار تکرار در سال زراعی 1396-1395 در شهرستان رامهرمز اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری کامل (عدم تنش آبی) و قطع آبیاری از آغاز مرحله پنجه ‏زنی تا رسیدگی فیزیولوژیک (تنش آبی) به ‏عنوان عامل اصلی و محلول ‏پاشی عناصر ریزمغذی در شش سطح عدم محلول‏ پاشی (شاهد)، محلول‏ پاشی با آب، آهن، روی، منگنز و آهن + روی + منگنز (هر کدام سه لیتر در هکتار) در سه مرتبه و در مراحل‏ پنجه ‏زنی، ساقه رفتن و گرده ‏افشانی به ‏عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد، تنش آبی صفات طول پدانکل (26.62 درصد)، طول سنبله (12.87 درصد)، ارتفاع بوته (22.91 درصد)، تعداد پنجه در متر مربع (29.21 درصد)، تعداد سنبله در متر مربع (26.85 درصد)، تعداد دانه در سنبله (13.43 درصد)، وزن هزار دانه (17.37 درصد) و عملکرد دانه (46.10 درصد) را به ‏طور معنی ‏داری (p <0.01) کاهش داد. بااین‌وجود، کاربرد مجزا و تلفیقی آهن، روی و منگنز صفات اندازه‏ گیری شده را به ‏طور متوسط 15.20، 7.72، 7.32، 25.18، 23.24، 8.84، 8.76 و 32.63 درصد تحت تنش آبی به‏ ترتیب افزایش دادند. در این میان، کاربرد محلول‏ پاشی روی بیشترین اثر را در کاهش آسیب ناشی از تنش آبی بر صفات مورداندازه‌گیری نشان داد. به‌طورکلی، استفاده از عناصر ریزمغذی به ‏ویژه روی به ‏صورت محلول ‏پاشی می‏تواند اثرات زیان‏بار ناشی از تنش آبی را کاهش و موجب بهبود صفات مورفولوژیک و زراعی گندم نان در منطقه رامهرمز شود.

کلیدواژه‌ها

Abbasi, A., Shekari, F., 2016. Effect of zinc sulfate on growth and yield of wheat under soil zinc deficiency and drought stress. Cereal Research. 6, 145-158. [In Persian with English Summary].
Bameri, M., Abdolshahi, R., Mohammadi Nejad, G., Yousefi, Kh., Tabatabaie, S.M., 2012. Effect of different microelement treatment on wheat (triticum aestivum L.) growth and yield. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3, 219-223.
Beltrano, J., Ronco, M., Montaldi, E.R., 1999. Drought stress syndrome in wheat is provoked by ethylene evolution imbalance and reversed by rewatering, aminoethoxyvinylglycine and sodium benzoate. Journal of Plant Growth Regulation. 18, 59-64.
Cakmak, I., Sary, N., Marschner, H., Kalayci, M., Yilmaz, A., Eker, S., Gulut, K.Y., 1996. Dry matter production and distribution of Zn in bread and durum wheat genotypes differing in Zn efficiency. Plant and Soil. 180, 173-181.
Daryanto, S., Wang, L., Jacinthe, P.A., 2016. Global synthesis of drought effects on maize and wheat production. PLOS ONE. 11, 1-15.
Dehghan, M., Balouchi, H.R., Yadavi, A.R., Safikhani, F., 2017. Effect of foliar application of brassinolide on grain yield and yield components of bread wheat (Triticum aestivum L.) cv. Sirvan under terminal drought stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences. 19, 40-56. [In Persian with English Summary].
Emam, Y., Dastfal, M., 1997. Above and below ground responses of winter barley plants to chlormequat in moist and drying soil. Crop Research. 14, 457-470.
Emam,Y., Ranjbar, A.M., Bahrani, M.J., 2007. Evaluation of yield and yield components in wheat genotypes under post-anthesis drought stress. Journal of Agricultural Science and Natural Resources. 11, 221-232.
Farahani, M., Mirzakhani, M., Sajedi, N.A., 2017. Effect of water absorbent materials on some agronomic traits and seed protein of wheat under water deficit stress. Plant Production Technology. 7(2), 27-37. [In Persian with English Summary].
Ghasemian, V., Ghalavand, A., Soroosh zadeh, A., Pirzad, A., 2010. The effect of iron, zinc and manganese on quality and quantity of soybean seed. Journal of Phytology. 2, 73-79.
Khan, M.A., Fuller, M.P., Baluch, F.S., 2008. Effect of Soil Applied Zinc Sulphate on Wheat (Triticum aestivum L.) Grown on a Calcareous Soil in Pakistan. Cereal Research Communications. 36, 571-582.
Luigi, C., Rizza, F., Farnaz, B., Mazzucotelli, E., Mastrangelo, A.M., Francia, E., Mare, C., Alessandro, T., Stanca, M.A., 2008. Drought tolerance improvement in crop plants: An integrated view from breeding to genomics. Field Crops Research. 105, 1-14.
Maralian, H., Didar Taleshmikail, R., Shahbazi, K., Torabi Giglou, M., 2008. Study of the effects of foliar application of Fe and Zn on wheat quality and quantity properties. Water, Soil and Plant in Agriculture. 8, 47-59. [In Persian with English Summary].
Marschner, H., 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants, 2nd ed. Academic Press, New York.
Modhej, A., Fathi, Gh., 2008. Wheat physiology. Islamic Azad University Puplication (Shushtar branch). 317p. [In Persian].
Mojtabaie Zamani, M., Nabipour, M., Meskarbashee, M., 2015. Effect of heat stress during grain filling on photosynthesis and grain yield of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences. 17, 1-17. [In Persian with English Summary].
Mostafavi Rad, M., Tahmasebi Sarvestani, Z., Mahmoodi, V.R., 2009. Effect of Zn and Mn micronutrient element on yield and some agronomic traits in three wheat cultivars. Pajouhesh and Sazandegi. 80, 2-8. [In Persian with English Summary].
Mousavi, M.N., Hejazi, P., Mostafavi, Kh., Fotovat, F., 2013. Investigation of drought stress on morphological traits in some bread wheat cultivars. Advances in Environmental Biology. 7, 131-135.
Nadim, M.A., Awan, I.U., Baloch, M.S., Khan, E.A., Naveed, Kh., Khan, M.A., 2011. Effect of micronutrients on growth and yield of wheat. Pakistan Journal of Agricultural Sciences. 48, 191-196.
Narimani, H., Rahimi, M.M., Ahmadikhah, A., Vaezi, B., 2010. Study on the effects of foliar spray of micronutrient on yield and yield components of durum wheat. Archives of Applied Science Research. 2, 168-176.
Seadh, S., El-Abady, M.I., El-Ghamry, A.M., Farouk, S., 2009. Influence of micronutrients foliar application and nitrogen fertilization on wheat yield and quality of grain and seed. Journal of Biological Sciences. 9, 851-858.
Sedaghat, M.E., Emam, Y., 2017. Effect of application of plant growth regulators on growth and grain yield of bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under terminal drought stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences. 19, 132-147. [In Persian with English Summary].
Tabatabaei, S.J., 2013. Principles of mineral nutrition of plants. Tabriz University Press. 544p. [In Persian].
Thiruppathi, M.K.T., Prakashand, K.M., Imayavaramban, V., 2001. Use of biofertilizer, phytohormone and zinc as a cost effective agro technique for increasing sesame productivity. Sesame and Safflower Newsletter. 16, 46-50.
Wang, J.M., Zhao, H., Huang, D., Wang, Z., 2012. Different increases in maize and wheat grain zinc concentrations caused by soil and foliar applications of zinc in loess plateau, China. Field Crops Research. 135, 89-96.
Waraich, E.A., Ahmad, R., Halim, A., Aziz, T., 2012. Alleviation of temperature stress by nutrient management in crop plants: A review. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. 12, 221-244.
Yassen, A., Abou El-Nour, E., Shedeed, S., 2010. Response of wheat to foliar Spray with urea and micronutrients. Journal of American Science. 6, 14-22.
Zain, M., Khan, I., Khan Qadri, R.W., Ashraf, U., Hussain, S., Minhas, S., Siddique, A., Muzammil Jahangir, M., Bashir, M., 2015. Foliar application of micronutrients enhances wheat growth, yield and related attributes. American Journal of Plant Sciences. 6, 864-869.
Zeidan M.S., Nofal, O.A., 2002. Effect of urea on the efficiency of spraying iron, manganese, zinc and copper on wheat. Egyptian Journal of Agronomy. 24, 121-131.