تنش خشکی
حسین حمامی؛ میثم میرزایی نسب
چکیده
شرایط محیط رشد گیاه مانند کاهش آب در دسترس گیاه بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه اثر گذاشته که میتواند منجر به تغییر کارآیی علفکشها در کنترل علفهای هرز شود. بنابراین، این آزمایش باهدف بررسی کارآیی کلتودیم در کنترل علفهرز خونیواش در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1401 بهصورت فاکتوریل بر پایه ...
بیشتر
شرایط محیط رشد گیاه مانند کاهش آب در دسترس گیاه بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه اثر گذاشته که میتواند منجر به تغییر کارآیی علفکشها در کنترل علفهای هرز شود. بنابراین، این آزمایش باهدف بررسی کارآیی کلتودیم در کنترل علفهرز خونیواش در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1401 بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل غلظت علفکش کلتودیم در هفت سطح (صفر، 6.25، 12.5، 25، 50، 75 و 100 درصد توصیه شده در هکتار (120 گرم ماده موثره در هکتار)) و سطوح آبیاری در سه سطح رطوبتی خاک (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) با 3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که صفات اندازهگیری شده شامل وزن تازه و خشک اندام هوایی و ریشه تحت تاثیر معنیدار غلظت کلتودیم، سطوح رطوبتی خاک و همچنین اثر متقابل غلظت کلتودیم در سطوح رطوبتی خاک قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با کاهش سطح رطوبتی خاک، میزان دز موثر 90 درصد بازدارنده در صفتهای وزن تازه و خشک اندام هوایی و ریشه به ترتیب 4.64، 7.21، صفر و 13.72 درصد در سطح رطوبتی 75 درصد ظرفیت زراعی و 86.24، 17.04، 85.35 و 32.51 درصد در سطح رطوبتی 50 درصد ظرفیت زراعی افزایش را نشان داد. نتایج آزمایش نشان داد که سطح رطوبتی 50 درصد ظرفیت زراعی در مقایسه با 100 درصد ظرفیت زراعی به میزان زیادی مقدار کلتودیم مورد نیاز برای کنترل خونیواش را افزایش داد. بهطوریکه با توجه به مقدار پارامتر دز موثر 90 درصد برای وزن تازه اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن تازه ریشه و وزن خشک ریشه به ترتیب 1.86، 1.17، 1.85، 1.33 برابر برای مشاهده نتایج مشابه با 100 درصد ظرفیت زراعی نیاز است. به عبارتی دیگر کارآیی کنترلی خونیواش توسط کلتودیم در شرایط کاهش رطوبت خاک به 50 درصد ظرفیت زراعی، بهشدت کاهش مییابد.
تنش خشکی
صدیقه صداقتی؛ رضا امیری فهلیانی؛ اسد معصومی اصل؛ مسلم بهمن کار
چکیده
ذرت ( Zea mays L. ) یکی از محصولات راهبردی برای امنیت غذایی محسوب شده و برنامهریزی جهت سازگاری با کمآبی برای پایداری تولید آن ضروری است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپهای ذرت جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل، تعداد ده ژنوتیپ شامل 201SC،380SC،400SC،410SC،700F و 600P و ژنوتیپهای امید بخش دزفول با کدهای 1، 3، 4 و ...
بیشتر
ذرت ( Zea mays L. ) یکی از محصولات راهبردی برای امنیت غذایی محسوب شده و برنامهریزی جهت سازگاری با کمآبی برای پایداری تولید آن ضروری است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپهای ذرت جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل، تعداد ده ژنوتیپ شامل 201SC،380SC،400SC،410SC،700F و 600P و ژنوتیپهای امید بخش دزفول با کدهای 1، 3، 4 و 7 در دو آزمایش جداگانه تحت شرایط نرمال و تنش خشکی ( تأمین 60 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه یاسوج، دشتروم، در بهار سال 1401 ارزیابی گردید. نتایج نشان داد میانگین عملکرد و اجزای عملکرد ذرت در همه ژنوتیپها تحت شرایط تنش کاهش یافت. برشدهی اثر متقابل ژنوتیپ در رژیم آبیاری حاکی از آن بود که ژنوتیپ 1 از نظر تعداد دانه روی بلال و وزن 200 دانه در قیاس با سایر ژنوتیپها برتری داشته و عملکرد دانه و عملکرد زیستی بیشتری را به خود اختصاص داده است. نتایج تجزیه به مولفههای اصلی بر اساس شاخصهای تحمل، ژنوتیپهای مورد مطالعه را در چهار دسته قرار داد و دو مولفه اول و دوم حدود 100 درصد تنوع دادهها را تبیین نمود. با توجه به اینکه ژنوتیپهای 1 ، 3 و400SC در منطقه A واقع شد و همچنین عملکرد دانه و اجزای عملکرد بالاتری را به خود اختصاص داده بودند، بنابراین برای کاشت در منطقه در شرایط بدون تنش و یا تنش تا 40% قابل توصیه است. همچنین در صورتی که محدودیت منابع آبی وجود نداشته باشد، ژنوتیپهای 4 و 410SC نیز مناسب کاشت در منطقه یا شرایط مشابه میباشند.
تنش خشکی
میثم خاوری؛ محمود رمرودی؛ احمد قنبری
چکیده
به منظور ارزیابی نقش بارورکنندههای فسفر و الگوهای کاشت در کاهش تنش خشکی گیاه دارویی اسفرزه، پژوهشی به صورت اسپلیت – فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع آموزشی و تفریحی بقیه الله الاعظم (عج) دانشگاه زابل در سال زراعی 99-1398 اجراء شد. عامل اصلی تحقیق شامل تنش خشکی در سه سطح، آبیاری بعد از 60 میلیمتر (متداول)، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی نقش بارورکنندههای فسفر و الگوهای کاشت در کاهش تنش خشکی گیاه دارویی اسفرزه، پژوهشی به صورت اسپلیت – فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع آموزشی و تفریحی بقیه الله الاعظم (عج) دانشگاه زابل در سال زراعی 99-1398 اجراء شد. عامل اصلی تحقیق شامل تنش خشکی در سه سطح، آبیاری بعد از 60 میلیمتر (متداول)، 120 و180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش شدید خشکی) و عامل فرعی ترکیب روش کاشت بذر (مسطح یا جوی و پشته) و انواع بارورکنندهای فسفره شامل 100 درصد کود سوپر فسفات تریپل، کود زیستی فسفات بارور 2، تلفیق کود زیستی فسفات بارور 2 و 50 درصد کود سوپر فسفات تریپل و عدم کاربرد کود (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین طول سنبله، وزن سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد دانه تک بوته، وزن خشک تک بوته و عملکرد پوسته از تیمار آبیاری متداول با کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی فسفره بهدست آمد نتایج برهمکنش تنش خشکی و بارورکنندههای فسفره نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در بوته با 2.721 گرم مربوط به تیمار آبیاری نرمال و استفاده ترکیبی بارور کنندهها در حالیکه کمترین عملکرد دانه با 0.741 گرم مربوط به تیمار تنش شدید خشکی و عدم کاربرد بارور کنندههای فسفره بود و بیشترین پروتئین دانه (2.305 میلیگرم بر گرم وزن دانه) و درصد موسیلاژ (15.04) از تیمار تنش شدید خشکی با کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی فسفره بهدست آمد. درصد پوسته تحت تأثیر بارورکنندههای فسفره و روش کاشت در سطوح مختلف آبیاری قرار گرفت استفاده از کودهای فسفره و روش کاشت جوی و پشته همراه با آبیاری بعد از 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر توانست درصد پوسته را در مقایسه به تیمار آبیاری نرمال و عدم کاربرد کود در روش کاشت مسطح 32 درصد اضافه کند.
تنش خشکی
زهره فلاحتی؛ رضا امیری فهلیانی؛ مسعود دهداری؛ حمیدرضا خادم حمزه
چکیده
کمبود آب، تولید گیاهان زراعی را در دنیا به شدت کاهش میدهد و خشکی اصلیترین تنش غیرزیستی میباشد. به منظور بررسی برخی خصوصیات ژنوتیپهای آفتابگردان (Helianthus annuus) تحت تأثیر دو رژیم آبیاری، دو آزمایش جداگانه در شرایط بدونتنش (تأمین 100 درصد نیاز آبی) و تنش 50 درصدی (تأمین 50 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام ...
بیشتر
کمبود آب، تولید گیاهان زراعی را در دنیا به شدت کاهش میدهد و خشکی اصلیترین تنش غیرزیستی میباشد. به منظور بررسی برخی خصوصیات ژنوتیپهای آفتابگردان (Helianthus annuus) تحت تأثیر دو رژیم آبیاری، دو آزمایش جداگانه در شرایط بدونتنش (تأمین 100 درصد نیاز آبی) و تنش 50 درصدی (تأمین 50 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ژنوتیپهای روغنی لاکومکا، پروگرس، شمس، قاسم، گلسا، بیوتک و زرّین و ژنوتیپهای آجیلی شمشیری، کلّهقوچی و محلی اصفهان آفتابگردان مورد ارزیابی قرارگرفتند. در شرایط بدونتنش، ژنوتیپهای آجیلی از نظر قطر طبق تفاوتی نشان ندادند. از میان ژنوتیپهای روغنی، ژنوتیپهای قاسم و شمس از بالاترین قطر طبق برخوردار بودند، اگرچه با دیگر ژنوتیپها به استثنای ژنوتیپ زرّین اختلافی نشان ندادند. بر پایه نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر ژنوتیپ و رژیم آبیاری در سطح احتمال یک درصد بر تعداد دانه پر در طبق معنیدار گردید. با اعمال تنش، تعداد دانه پر در طبق نسبت به شرایط نرمال کاهش 20.03 درصدی نشانداد. از ژنوتیپهای روغنی، ژنوتیپ قاسم و از ژنوتیپهای آجیلی ژنوتیپ محلی اصفهان بیشترین تعداد دانه پر در طبق را نشان دادند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد درصد روغن دانه، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد زیستی آفتابگردان در سطح احتمال 1 درصد (P<0.01) تحت تأثیر برهمکنش ژنوتیپ در رژیم آبیاری قرار گرفتند. بهطور کلی از بین ژنوتیپهای آجیلی، ژنوتیپ شمشیری و از بین ژنوتیپهای روغنی ژنوتیپ شمس نسبت به سایر ژنوتیپها از عملکرد دانه و عملکرد زیستی بیشتری در هر دو حالت بدونتنش و تنش برخوردار بودند و بنابراین این ژنوتیپها به عنوان ژنوتیپهای پیشنهادی در شرایط محدودیت آبیاری و شرایط مشابه جهت کشت معرفی میشوند. همچنین، با توجه به نتایج حاصله میتوان گفت که ارقام آجیلی نسبت به انواع روغنی در منطقه مورد بررسی از وضعیت بهتری در هر دو شرایط بدونتنش و تنش برخوردار بودند.
تنش خشکی
سجاد ساعدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی واکنش گلرنگ به محلولپاشی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط تنش کمآبی در مرحله زایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح رژیم آبیاری (بدون قطع آبیاری (آبیاری مطلوب)، قطع آبیاری در مرحله ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی واکنش گلرنگ به محلولپاشی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط تنش کمآبی در مرحله زایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح رژیم آبیاری (بدون قطع آبیاری (آبیاری مطلوب)، قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی تا انتهای فصل رشدی و قطع آبیاری در مرحله شروع پر شدن دانه تا انتهای فصل رشد) درکرت اصلی و نه سطح تیمار محلولپاشی (محلولپاشی کلات آهن 6 درصد، محلولپاشی اوره یک درصد، محلولپاشی اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی آهن 6 درصد+ اوره یک درصد، محلولپاشی آهن 6 درصد + آمینواسید تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر + اوره یک درصد، محلولپاشی آهن 6 درصد + اوره یک درصد+ اسیدآمینه تجاری یک گرم در لیتر، محلولپاشی آب مقطر و بدون محلولپاشی) در کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین درصد روغن با 15.92 درصد از محلولپاشی آهن در شرایط قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه بدست آمد. همچنین، برهمکنش محلولپاشی و تنش کم آبی تأثیر معنی داری روی عملکرد دانه گلرنگ داشت و محلولپاشی تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها باعث افزایش عملکرد گلرنگ شد. بیشترین مقدار عملکرد روغن از کاربرد تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها در شرایط قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه با 359.08 کیلوگرم در هکتار تولید شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه در شرایط عدم قطع آبیاری از کاربرد تلفیقی آمینواسیدها و اوره با 2333.33 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش و تأثیر تیمارهای مورد بررسی، کاربرد تلفیقی آهن، اوره و آمینواسیدها و قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه در کشت گلرنگ توصیه میشود.
تنش خشکی
محدثه شمس الدین سعید؛ رزیتا کبیری
چکیده
به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی برگی متیلجاسمونات بر برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و آنزیم-های آنتیاکسیدان گیاه دارویی شاهی (Lepidium sativum) تحت شرایط تنش کمآبی، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1402 انجام پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد برونزای متیلجاسمونات (0 (شاهد)، 50 و 100 میکرومولار) ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی برگی متیلجاسمونات بر برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و آنزیم-های آنتیاکسیدان گیاه دارویی شاهی (Lepidium sativum) تحت شرایط تنش کمآبی، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1402 انجام پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد برونزای متیلجاسمونات (0 (شاهد)، 50 و 100 میکرومولار) و تنش کمآبی (100 و50 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد که تنش کمآبی موجب کاهش معنیدار وزن خشک گیاه، مقدار پروتئین و افزایش محتوی پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء و به دنبال آن نشت یونی گردید. اگرچه فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان شامل سوپر اکسید دیسموتاز، گایاکل پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز و همچنین تنظیم کنندههای اسمزی ازجمله محتوی پرولین و قندهای محلول به ترتیب حدود 59.2، 74.3، 62.8، 62.7، 77.5 و 40.3 درصد در گیاهان تحت شرایط تنش کمآبی در مقایسه با شاهد بدون تنش کمآبی ، افزایش داشت اما مشخص نمود که مهار گونههای فعال اکسیژن خارج از توان گیاه شاهی بوده است. بنابراین کاهش محتوی مالون دی آلدئید (36.2 %) و نشت یونی (26.7 %) و افزایش 23.5 درصدی محتوی پروتئین از طریق القای مکانیسمهای دفاعی گیاه ازجمله افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان و اسمولیتها، تنها با محلولپاشی غلظت 100 میکرومولار متیلجاسمونات در گیاه دارویی شاهی تحت شرایط تنش کمآبی موثر بوده است. بر اساس نتایج تحقیق حاضر میتوان چنین اظهار داشت که متیلجاسمونات بهعنوان یک مولکول پیامرسان با افزایش توان آنتیاکسیدانهای آنزیمی (SOD، CAT، GPX و APX) و افزایش تنظیم کنندههای اسمزی (پرولین و قندهای محلول) در سلول، منجر به کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء و کاهش مقدار مالون دیآلدئید تولیدی گردیده که به دنبال آن پایداری غشاء سلولی، کاهش نشت یونی و افزایش وزن خشک را تحت شرایط تنش کمآبی به همراه داشته است؛ بنابراین به نظر میرسد کاربرد غلظت 100 میکرو مولار متیلجاسمونات در گیاه شاهی میتواند در کاهش تنش کمآبی مفید باشد و نهایتاً گامی بهسوی تحقق اهداف کشاورزی پایدار در کشور باشد.
تنش خشکی
امیر محمد عابدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلولپاشی سرکه چوب در شرایط تنش کمآبی روی بهرهوری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی کاربردزئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و محلولپاشی سرکه چوب در شرایط تنش کمآبی روی بهرهوری آب، خصوصیات فیزیولوژیک و عملکر روغن کاملیا به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس درسال زراعی02-1401 درسه تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل رژیم های آبیاری(آبیاری مطلوب، کم آبیاری ملایم، متوسط و شدید به ترتیب بعد از تخلیه 20، 40،60و 80درصد آب قابل استفاده و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه) بهعنوان فاکتور اصلی، زئولیت در دو سطح (0و8تن برهکتار) و سرکه چوب در چهار سطح (صفر، 5000، 10000، 15000 پی پی ام) که به منظور اثر بخشی بهینهتر، در چهار مرحله مختلف از رشد گیاه انجام شد بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رژیمهای آبیاری، کاربرد زئولیت و سرکه چوب تأثیر معنیداری در سطح یک درصد برصفات عملکرد دانه، عملکردروغن، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای کاملینا دارند. بیشترین شاخص سطح برگ با 0.40 در تیمار آبیاری مطلوب، کاربرد زئولیت و محلولپاشی سرکه چوب با غلظت 5000 پیپیام به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه با 1396 کیلوگرم در هکتار در آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+عدم کاربرد سرکه چوب تولید شد که با تیمار آبیاری مطلوب+کاربرد زئولیت+محلولپاشی 15000پیپیام سرکه چوب در یک گروه آماری قرار داشت. همچنین، در تیمار کاربرد زئولیت و محلولپاشی15000پیپیام سرکه چوب در شرایط آبیاری مطلوب با 450.69 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن مشاهده شد. بالاترین بهرهوری آب بر اساس عملکرد دانه (تولید 0.330 کیلوگرم دانه از هرمترمکعب آب) از تیمار کمآبیاری شدید، عدم کاربرد زئولیت و محلولپاشی سرکه چوب با غلظت 10000 پیپیام بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از زئولیت و محلول پاشی 15000 پی پی ام به دلیل افزایش عملکرد بهعنوان بهترین تیمار معرفی میشود. در شرایط کم آبیاری ملایم و متوسط نیز کاربرد زئولیت و محلول پاشی 15000پی پی ام و در کم آبیاری شدید عدم کاربردزئولیت و محلول پاشی10000 پی پی ام توصیه میشود.
تنش خشکی
اسماعیل فیاض؛ علی سروش زاده؛ علی حیدرزاده
چکیده
کلزا همانند بسیاری از گیاهان زراعی تحت تأثیر تنش خشکی قرار میگیرد. هدف تحقیق مطالعه پاسخ خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی کلزا رقم نیما به محلول پاشی اسید های آمینه در شرایط تنش خشکی است. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری از ...
بیشتر
کلزا همانند بسیاری از گیاهان زراعی تحت تأثیر تنش خشکی قرار میگیرد. هدف تحقیق مطالعه پاسخ خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی کلزا رقم نیما به محلول پاشی اسید های آمینه در شرایط تنش خشکی است. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله 50 درصدگلدهی و قطع آبیاری از مرحله خورجیندهی) و محلولپاشی در پنج سطح (بدون محلولپاشی، محلولپاشی صفر (آب مقطر)، یک، دو و سه گرم اسیدهای آمینه تجاری پروآمین در لیتر ) در سه مرحله طویل شدن ساقه، مرحله ظهور گلآذین و مرحله گلدهی بود. نتایج نشان داد برهمکنش تنش خشکی و محلولپاشی روی درصد و عملکرد روغن، کلروفیل کل، آنتوسیانین، فلاونوئید، پرولین، فنل کل، شاخص سطح برگ، SPAD و عملکرد بیولوژیک تأثیر معنیداری گذاشت. بیشترین شاخص سطح برگ (52/3)، عملکرد بیولوژیک (25955 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (4514 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (3/43%) در شرایط آبیاری کامل و محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر بدست آمد. همچنین، بیشترین مقدار آنتوسیانین (093/0 میکرومول بر گرم وزن تر برگ)، فلاونوئید (64/1 میکرومول بر گرم وزن تر برگ) و پرولین (2/238 میکرومول بر گرم وزن تر برگ) در شرایط قطع آبیاری از مرحله گلدهی و محلولپاشی دو گرم اسیدهای آمینه در لیتر بدست آمد. همچنین، کاربرد دو گرم اسید آمینه در لیتر بیشترین عملکرد روغن (1925 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق تأثیر مثبت کاربرد برگی اسیدهای آمینه، روی صفات بیوشیمایی و عملکرد دانه و روغن با محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر در هر سه رژیم آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی و قطع آبیاری از مرحله خورجیندهی) مشاهده شد. لذا محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر برای افزایش عملکرد روغن و دانه در زراعت کلزا توصیه میشود.
تنش خشکی
لیلا اکبری؛ زینب چقاکبودی
چکیده
یکی از بزرگترین چالشهای موجود در کشت گیاهان زراعی و باغی در جهان تنش خشکی است که سبب بروز اختلالات متابولیسمی و کاهش عملکرد میگردد. در این میان عنصر روی به عنوان یکی از عوامل کاهش دهنده اثرات تنش خشکی حائز اهمیت است. پارامترهای کلروفیل فلورسانس از مهمترین فاکتورها برای تعیین ظرفیت فتوسنتزی در طول زندگی گیاهان میباشد. بدین ...
بیشتر
یکی از بزرگترین چالشهای موجود در کشت گیاهان زراعی و باغی در جهان تنش خشکی است که سبب بروز اختلالات متابولیسمی و کاهش عملکرد میگردد. در این میان عنصر روی به عنوان یکی از عوامل کاهش دهنده اثرات تنش خشکی حائز اهمیت است. پارامترهای کلروفیل فلورسانس از مهمترین فاکتورها برای تعیین ظرفیت فتوسنتزی در طول زندگی گیاهان میباشد. بدین منظور، آزمایشی با هدف مقایسه میزان مقاومت به سطوح مختلف تنش رطوبتی، ارزیابی برخی از شاخص های فیزیولوژیکی و ارزیابی کارکرد فتوسیستم ΙΙ با استفاده از پارامترهای فلورسانس کلروفیل و برخی خصوصیات بیوشمیایی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی، فاکتور اول شامل سه سطح تنش خشکی (75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم سه سطح نیترات روی (0، 5 و 10 میلیگرم در لیتر) بر روی گیاه بالنگو انجام شد. در نتایج مقایسه میانگین با افزایش سطوح تنش خشکی و اعمال محلول پاشی با نیترات روی روند کاهشی در میزان Pi و Fv/Fm در سطوح مختلف تنش مشاهده نشد. بیشترین تأثیر در محلول پاشی مربوط به مقدار ده میلیگرم بر لیتر نیترات روی در سطوح مورد بررسی بود. هم چنین در سطوح مختلف تنش خشکی محلول پاشی با استفاده از نیترات روی سبب تغییر معنیدار در میزان فنول (13.50 میلی-گرم در لیتر)، قند محلول (94.15 میلیگرم در لیتر)، فلاوونوئید (8.49 میکروگرم در لیتر) و محتوای آنتوسیانین (0.138 میکروگرم در لیتر) گردید. با توجه به نمودارهای به دست آمده و پارامترهای مورد بررسی در طول دوره تنش میتوان گفت، محلول پاشی با نیترات روی به عنوان یکی از عناصر ضروری در غلظتهای مناسب می تواند به عنوان عامل مناسبی کاهش اثرات تنش در مراحل مختلف رشدی گیاه بالنگو برای مقابله با شرایط خشکی مؤثر باشد.
تنش خشکی
محمد ولی پور؛ افراسیاب راهنما؛ پیمان حسیبی؛ علی منصفی
چکیده
کمآبیاری یک راهبرد مهم صرفهجویی مصرف آب آبیاری است که راندمان مصرف آب را افزایش میدهد. بهمنظور ارزیابی واکنش صفات مورفولوژیکی و عملکرد ژنوتیپهای کتان روغنی به رژیمهای کمآبیاری، آزمایشی مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1402-1401 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا ...
بیشتر
کمآبیاری یک راهبرد مهم صرفهجویی مصرف آب آبیاری است که راندمان مصرف آب را افزایش میدهد. بهمنظور ارزیابی واکنش صفات مورفولوژیکی و عملکرد ژنوتیپهای کتان روغنی به رژیمهای کمآبیاری، آزمایشی مزرعهای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1402-1401 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. چهار رژیم آبیاری شامل آبیاری مطلوب (آبیاری در80-80-80-80 درصد ظرفیت زراعی)، کمآبیاری ملایم (آبیاری در60-70-70-60 درصد ظرفیت زراعی)، کمآبیاری متوسط (آبیاری در60-60-60-60 درصد ظرفیت زراعی) و کمآبیاری شدید (آبیاری در40-50-50-40 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کتان روغنی (هندی، مجاری، اصفهان و کرمان) به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. رژیمهای آبیاری مذکور بهترتیب در مراحل رشد رویشی، ساقهدهی، آغاز گلدهی و آغاز پر شدن دانه اعمال شدند. رژیمهای کمآبیاری بسته به مرحلة رشدی گیاه و شدت تنش بهطور متفاوتی باعث کاهش ویژگیهای مورفولوژیکی و عملکرد دانه و روغن ژنوتیپها شد. به طوری که رژیمهای کمآبیاری ملایم، متوسط و شدید بهطور متوسط منجر به کاهش معنیدار عملکرد دانه به میزان 34، 39 و 49 درصد و عملکرد روغن به میزان 35، 40 و 52 درصد شدند. بین ژنوتیپها از نظر عملکرد دانه در واکنش به کمآبیاری تنوع ژنتیکی وجود داشت. عملکرد دانه در کمآبیاری شدید در مقایسه با آبیاری مطلوب در ژنوتیپهای هندی، مجاری، اصفهان و کرمان به میزان 56، 62، 46 و 32 درصد کاهش یافت. ژنوتیپهای اصفهان و کرمان در شرایط کمآبیاری با کمترین کاهش عملکرد دانه و روغن، پایداری عملکرد بالاتری داشتند. به طور کلی، اعمال کمآبیاری متوسط علیرغم کاهش 37 و 29 درصدی عملکرد دانه در ژنوتیپهای اصفهان و کرمان، باعث کاهش 35 درصدی آب مصرفی و افزایش کارایی مصرف آب شد. لذا رژیم آبیاری60 درصد ظرفیت زراعی و ژنوتیپهای اصفهان و کرمان برای تولید پایدار کتان روغنی در مناطق نیمهخشک قابلتوصیه هستند.
تنش خشکی
حمید اسماعیلی خان به ببین؛ محمدرضا داداشی؛ محمد تقی فیض بخش؛ فاطمه شیخ؛ علی نخزری مقدم
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثرات تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی صفات بیوشیمیایی لاینهای جدید باقلا آزمایشی در سال زراعی 1402-1401 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. در این بررسی 9 لاین کم تانن باقلا به همراه دو رقم شاهد مهتا و شادان در دو محیط تنش خشکی و آبیاری نرمال ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثرات تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی صفات بیوشیمیایی لاینهای جدید باقلا آزمایشی در سال زراعی 1402-1401 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. در این بررسی 9 لاین کم تانن باقلا به همراه دو رقم شاهد مهتا و شادان در دو محیط تنش خشکی و آبیاری نرمال مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که برهمکنش تنش خشکی × رقم بر صفات کلروفیل b، کلروفیل کل، پرولین، قند محلول، کاروتنوئید، تعداد شاخه در بوته و تعداد غلاف در سطح یک درصد و بر صفات کلروفیل a و وزن خشک دانه در بوته در سطح پنج درصد معنیدار بود. مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی × رقم نشان داد در محیط نرمال رقم شادان و لاینهای BPL4104، WRB1-3به ترتیب با 5100، 4950، 4750 کیلوگرم، بیشترین عملکرد دانه را در هکتار داشتند. همچنین در شرایط تنش خشکی لاینهای FLIP03-07FB، WRB1-3 و رقم شادان به ترتیب به مقدار 500، 473 و 437 کیلوگرم عملکرد دانه بیشتر را در هکتار داشتند. در محیط نرمال به ترتیب رقم شادان به میزان 1.53، 0.46، 2 و 0.58 میلیگرم برگرم بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید را داشتند و لاین FLIP03-07FB با9.47 میکرومول بر میلی لیتر بیشترین پرولین و لاین S2008,033 به مقدار 16.1 میلی گرم برگرم بیشترین قند محلول را دارا بودند. بیشترین تعداد دانه در غلاف (3.28) در محیط نرمال و کمترین تعداد دانه در غلاف (0.303) در محیط تنش خشکی بهدست آمد. تنش خشکی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه باعث کاهش عملکرد دانه و افزایش مقادیر کاروتنوئید، پرولین و قند محلول در همه ارقام گردید. لاینهای WRB1-3 و FLIP03-07FB در دو محیط بیشترین عملکرد دانه را داشتند، بنابراین کشت و توسعه آنها پس از حصول پایداری عملکرد دانه پیشنهاد میشود.
تنش خشکی
پریسا شیخ زاده؛ علی نریمان زاده؛ ناصر زارع
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی بوده که میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش میدهد. مرحله گلدهی و پر شدن دانه لوبیا چیتی بهتنش خشکی حساس بوده بهطوری که وقوع تنش خشکی انتهای فصل میتواند خصوصیات زراعی و عملکردی لوبیاچیتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از مواد تعدیل کننده تنش مانند اسیدسالیسیلیک در کاهش اثرات منفی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی بوده که میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش میدهد. مرحله گلدهی و پر شدن دانه لوبیا چیتی بهتنش خشکی حساس بوده بهطوری که وقوع تنش خشکی انتهای فصل میتواند خصوصیات زراعی و عملکردی لوبیاچیتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از مواد تعدیل کننده تنش مانند اسیدسالیسیلیک در کاهش اثرات منفی تنش خشکی اهمیت زیادی دارد. بهمنظور بررسی تاثیر اسیدسالیسیلیک بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک لوبیا چیتی تحت شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت اسپیلیتپلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی تا انتهای فصل رشد) و اسیدسالیسیلیک (صفر، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش شاخص کلروفیل، ارتفاع بوته، شاخه فرعی، غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت نسبت به تیمار آبیاری کامل شد. همچنین در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، میزان مالوندیآلدهید، هدایت الکتریکی مواد نشت یافته و پراکسیدهیدروژن افزایش یافت. کاربرد 200 میلیگرم در لیتر اسیدسالیسیلیک، سبب افزایش شاخص کلروفیل، تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف در بوته بهترتیب درحدود 17.9، 44.03 و 18.4 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. تحت شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری، محلول پاشی بوتههای لوبیا چیتی با 200 میلیگرم در لیتر اسیدسالیسیلیک، بهترتیب سبب افزایش ارتفاع بوته (15.92و 9.8 درصد )، وزن صددانه (17.8 و 12.8 درصد)، عملکرد دانه (27.3 و 20.4 درصد) و شاخص برداشت (13.5 و 10.7 درصد) و سبب کاهش هدایت الکتریکی بهترتیب در حدود 1.7 و 2.3 درصد و پراکسیدهیدروژن به ترتیب به میزان 28.9 و 81.9 درصد شد. بهنظر میرسد کاربرد 200 میلی گرم در لیتر اسید سالیسیلیک میتواند با بهبود صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ضمن جبران اثرات تنش خشکی موجب افزایش عملکرد دانه لوبیا چیتی شود.
تنش خشکی
فاطمه حسینی؛ سید سعید موسوی؛ محمد رضا عبداللهی؛ علی سپهری
چکیده
در بین گیاهان زراعی، گندم بیشترین سطح زیر کشت دیم را به خود اختصاص داده است و تنش خشکی مهم ترین عامل افت عملکرد این گیاه راهبردی است. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش، استفاده از گونههای مختلف جنس آژیلوپس در برنامههای به نژادی گندم است. هدف این تحقیق ارزیابی ارتباط بین عملکرد دانه با 32 صفت مختلف فنولوژیک و اگرومورفوفیزیولوژیک ...
بیشتر
در بین گیاهان زراعی، گندم بیشترین سطح زیر کشت دیم را به خود اختصاص داده است و تنش خشکی مهم ترین عامل افت عملکرد این گیاه راهبردی است. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش، استفاده از گونههای مختلف جنس آژیلوپس در برنامههای به نژادی گندم است. هدف این تحقیق ارزیابی ارتباط بین عملکرد دانه با 32 صفت مختلف فنولوژیک و اگرومورفوفیزیولوژیک در ده اکوتیپ مختلف آژیلوپس تائوشی بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در طی دو دوره آزمایش و تحت شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار (p≤0.01) با صفات کارایی مصرف آب، طول پدانکل، شاخص برداشت بوته، وزن سنبله اصلی، وزن دانه در سنبله اصلی، تعداد سنبله بارور در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، قدرت حفظ آب در برگ قطعشده، تعداد دانه در بوته، وزن پدانکل و شاخص سطح برگ نشان داد. اغلب صفات فنولوژیک و ریشه ای دارای همبستگی منفی و معنیدار (p≤0.05) با عملکرد دانه بودند. طبق نتایج رگرسیون گامبهگام صفات کارایی مصرف آب و تعداد سنبله بارور در بوته، با ضریب رگرسیونی مثبت و صفات قطر ریشه و روز تا سنبله دهی با ضریب رگرسیونی منفی، بهعنوان مهمترین صفات مؤثر بر تغییرات عملکرد دانه به ترتیب وارد مدل رگرسیونی شدند. صفت کارایی مصرف آب بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر افزایش عملکرد دانه داشت. صفت کارایی مصرف آب، از طریق افزایش روز تا سنبلهدهی، بیشترین اثر غیرمستقیم منفی را بر عملکرد دانه داشت. بهطورکلی با توجه به قرابت ژنتیکی بین گندم زراعی و گونه آژیلوپس تائوشی، به عنوان جد دهنده ژنوم D به گندم زراعی، گزینش بر اساس مقادیر بیشتر دو صفت کارایی مصرف آب و تعداد سنبله بارور در بوته، که دارای توارث پذیری ساده تری نسبت به عملکرد دانه هستند، همچنین انتخاب برای مقادیر کمتر صفات فنولوژیک و ریشهای ممکن است منجر به بهبود عملکرد گندم در شرایط تنش خشکی شود.
تنش خشکی
حمید نجفی نژاد؛ محمدعلی جواهری؛ نادر کوهی
چکیده
این مطالعه با هدف تأثیر تیمارهای مختلف تنش آبی بر عملکرد، بهرهوری مصرف آب و برخی خصوصیات زراعی گیاه کاکتوس در منطقه شاهماران در جنوب استان کرمان در سال 1398 انجام شد. طرح آزمایشی بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار روی بوتههای کاکتوس سهساله انجام شد. تیمارهای موردمطالعه شامل سه رژیم آبیاری بر اساس 160، 210 و 260 میلیمتر تبخیر ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تأثیر تیمارهای مختلف تنش آبی بر عملکرد، بهرهوری مصرف آب و برخی خصوصیات زراعی گیاه کاکتوس در منطقه شاهماران در جنوب استان کرمان در سال 1398 انجام شد. طرح آزمایشی بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار روی بوتههای کاکتوس سهساله انجام شد. تیمارهای موردمطالعه شامل سه رژیم آبیاری بر اساس 160، 210 و 260 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود. نتایج نشان داد با افزایش سطح تنش آبی طول، عرض و ضخامت پد (ساق برگ) بهطور معنیداری کاهش یافت. بیشترین تعداد پد تولیدشده (27.7 عدد در بوته) متعلق به تیمار آبیاری نرمال و کمترین آن (15 عدد در بوته) در تیمار تنش شدید خشکی (رژیم آبیاری 260 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر) مشاهده شد. بیشترین ضخامت پد در شرایط آبیاری نرمال (2.4 سانتیمتر) و کمترین آن (0.9 سانتیمتر) در شرایط تنش شدید خشکی به دست آمد. تأثیر تنش خشکی بر گسترش طول و عرض پد که شاخصی از سطح فتوسنتز کننده گیاه هستند معنیدار بود، بهطوریکه کمترین طول و عرض پد (به ترتیب 29.5 و 18 سانتیمتر) در تیمار تنش شدید خشکی و بیشترین آن (37.7 و 24.7 سانتیمتر) در تیمار آبیاری نرمال حاصل شد. نتایج نشان داد تنش آبی شدید بیشترین مقدار پتاسیم و کمترین مقدار فیبر را در علوفه خشک ایجاد کرد. رژیم آبیاری 160 میلیمتر تبخیر تجمعی موجب تولید بالاترین مقدار عملکرد علوفه تر و خشک (به ترتیب با تولید 112 و 8.97 تن در هکتار) گردید. در این تیمار بهرهوری مصرف آب 3.29 کیلوگرم ماده خشک بر مترمکعب آب به دست آمد. بیشترین پروتئین خام علوفه (7.9 درصد) نیز به رژیم آبیاری 210 میلیمتر تبخیر تجمعی تعلق داشت. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، امکان کشت و تولید علوفه از گیاه دائمی کاکتوس با مصرف آب کم در منطقه شاهماران کرمان وجود دارد.
تنش خشکی
سپیده طراح؛ حمید دهقان زاده؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری
چکیده
به منظور بررسی تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام گتدم، آزمایش به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 93- 1392 اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح، شامل آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر تجمعی (شاهد)، 95 و130 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A (بترتیب به عنوان تنش ملایم ...
بیشتر
به منظور بررسی تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام گتدم، آزمایش به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 93- 1392 اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح، شامل آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر تجمعی (شاهد)، 95 و130 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A (بترتیب به عنوان تنش ملایم و تنش شدید) به عنوان فاکتور اصلی در نظر گرفته شد. اعمال تیمارهای کم آبیاری در دو مرحله رشدی S0 (آغاز رشد طولی ساقه تا ظهور گل آذین) و S1 (ظهور گل آذین تا رسیدگی) و ارقام گندم (سپاهان، بککراسروشن و کویر) به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی جای گرفتند. نتایج نشان داد خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، عملکرد و اجزای عملکرد دانه؛ شاخص برداشت، محتوای نسبی آب برگ و مقدار کلروفیل برگ پرچم و افزایش موم کوتیکول و راندمان مصرف آب گردید. کاهش عملکرد دانه در تیمار خشکی ملایم و شدید در مقایسه با شاهد بترتیب 12 و 41.8 درصد بود. میزان کاهش مصرف آب در تیمارهای تنش ملایم و شدید در مقایسه با شاهد بترتیب 20 و 40 درصد بود. اعمال تنش خشکی از مرحله زایشی منجر به کاهش بیشتر عملکرد دانه و شاخص برداشت در مقایسه با اعمال تنش از مرحله رویشی گردید. ارقام کویر، سپاهان و بک کراس روشن بترتیب دارای بیشترین تا کمترین عملکرد دانه بودند. رقم کویر به دلیل داشتن ارتفاع کمتر بوته، موم کوتیکول بالاتر (در شرایط تنش و شاهد)، حفظ محتوای نسبی آب برگ بالاتر (در شرایط تنش و شاهد)، کلروفیل برگ پرچم بیشتر، شاخص برداشت و راندمان مصرف آب بالاتر دارای عملکرد دانه بیشتری در مقایسه با دو رقم دیگر بود.
تنش خشکی
پری حسنوند؛ غلامرضا زمانی؛ علی اکبر مقصودی مود
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش رطوبتی بر برخی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. تنش رطوبتی در سه سطح شامل 100، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و عامل فرعی شش رقم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش رطوبتی بر برخی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. تنش رطوبتی در سه سطح شامل 100، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و عامل فرعی شش رقم ایرانی گلرنگ شامل فرامان، گلدشت، گلمهر، پرنیان، پدیده و سینا بودند. بر اساس نتایج آزمایش تیمار 40 درصد نیاز آبی گلرنگ اثر کاهشی معنیداری نسبت به سایر تیمارهای تنش رطوبتی بر روی صفات مورد مطالعه در همه ارقام مورد بررسی داشت. تجزیه دادههای بهدست آمده نشان داد که تنش رطوبتی بر تعداد شاخههای جانبی مؤثر نبود ولی سبب کاهش معنیدار ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، قطر غوزه، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن و عملکرد دانه گردید. مقایسه میانگین دادهها نشان داد که بین ارقام گلرنگ از نظر همه صفات مورد بررسی تفاوت معنیداری وجود داشت. بیشترین مقادیر میانگین وزن هزار دانه (37.2گرم)، عملکرد روغن (461.8 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (1592.6 کیلوگرم در هکتار) در رقم فرامان مشاهده شد. اثرات برهمکنش بین تنش رطوبتی و رقم بهطور معنیداری روی صفات تعداد غوزه در بوته، تعداد شاخههای جانبی، عملکرد روغن و عملکرد دانه تأثیرگذار بود. با این وجود رقم فرامان نسبت به سایر ارقام مورد بررسی دارای پتانسیل عملکرد دانه بیشتری در شرایط تنش رطوبتی بود.
تنش خشکی
سمیه میری؛ یاسر علیزاده؛ حمزه علی علیزاده؛ اخلاص امینی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر الگوهای کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی ماش و ذرت در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام طی سال زراعی 1401-1400 انجام گردید. کرتهای اصلی شامل آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کرتهای فرعی شامل الگوی کاشت ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر الگوهای کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی ماش و ذرت در شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام طی سال زراعی 1401-1400 انجام گردید. کرتهای اصلی شامل آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کرتهای فرعی شامل الگوی کاشت در چهار سطح (کشت مخلوط افزایشی 100 درصد ذرت+ 50 درصد ماش، کشت مخلوط جایگزینی 50 درصد ذرت+ 50 درصد ماش و کشت خالص ماش و ذرت) بودند. نتایج نشان داد تنش کمآبی (40 درصد نیاز آبی) باعث کاهش کلروفیل، سرعت فتوسنتز، مقدار رطوبت نسبی و سرعت تعرق در هر دو گیاه ماش و ذرت گردید. سرعت فتوسنتز ذرت در الگوی کاشت جایگزینی در مقایسه با کشت خالص ذرت 18.3 درصد بیشتر بود. غلظت کلروفیل ذرت در الگوهای کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی بهمیزان 7.7 درصد بیشتر از کشت خالص ذرت بود. بیشترین غلظت دی اکسید کربن زیر روزنه، دمای برگ و مقدار پرولین برگ ذرت و ماش در شرایط 40 درصد نیاز آبی حاصل گردید. عملکرد دانه ذرت تحت شرایط 40 درصد نیاز آبی در مقایسه با 100درصد نیاز آبی بهمیزان 52.76 درصد کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه ذرت در کشت خالص ذرت و مخلوط افزایشی بهدست آمد و کشت مخلوط جایگزینی کمترین عملکرد دانه ذرت را به خود اختصاص داد. در سطوح مختلف آبیاری بیشترین عملکرد دانه ماش از کشت خالص بهدست آمد و عملکرد ماش در کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی کاهش یافت. نسبت برابری زمین در همه الگوهای کاشت ذرت و ماش تحت شرایط آبیاری مختلف بیشتر از یک بود و نشاندهنده برتری کشت مخلوط ذرت و ماش بر کشت خالص بود. بهطورکلی نتیجهگیری میشود که کشت مخلوط ماش و ذرت رهیافت مهمی برای افزایش تولید محصول در شرایط تنش کمآبی است.
تنش خشکی
زینب تمسکی؛ بابک عندلیبی؛ سجاد نصیری
چکیده
کمبود آب به مشکلی جهانی تبدیل شده و باعث مشکلات بسیاری در بخش کشاورزی و تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد جهان شده است بهمنظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و محلولپاشی هورمون متیل جاسمونات بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام جو، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار ...
بیشتر
کمبود آب به مشکلی جهانی تبدیل شده و باعث مشکلات بسیاری در بخش کشاورزی و تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد جهان شده است بهمنظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و محلولپاشی هورمون متیل جاسمونات بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام جو، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1399-1400 انجام شد. در این آزمایش، رژیمهای آبیاری بهعنوان اثر اصلی شامل آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و دیم کامل، ارقام بهعنوان اثر فرعی شامل رقم بهمن، سهند، جلگه، آبیدر و انصار و محلول پاشی متیل جاسمونات شامل بدون محلول پاشی (شاهد) و محلول پاشی 50 میکرومول بر لیتر متیل جاسمونات موردبررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسات میانگین اثر متقابل سه گانه بین آبیاری و رقم و متیل جاسمونات در صفات کلروفیل a و کلروفیل کل ارقام جو قرارگرفته در معرض دیم در این صفات کاهش و در صفت پرولین در شرایط قطع آبیاری در مرحله گلدهی و پر شدن دانه و دیم افزایش مقدار پرولین را در مقایسه با آبیاری نرمال و نیز در شرایط دیم کاهش ارتفاع را در مقایسه با آبیاری نرمال نشان دادند. همچنین نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و متیل جاسمونات در صفت عملکرد دانه نشاندهنده این است که در ارقام بهمن، سهند، جلگه و آبیدر محلول پاشی شده با متیل جاسمونات عملکرد دانه را به ترتیب 17.7، 24.6، 8.3 و 22.3 درصد در مقایسه با تیمار بدون متیل جاسمونات بهطور معنی داری افزایش داد ولی در رقم انصار یک افزایش غیر معنی دار (5.4 درصد) در عملکرد دانه حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه (4762 کیلوگرم در هکتار) زمانی مشاهده شد که رقم جلگه تحت تیمار آبیاری کامل با 50 میکرومول بر لیتر متیل جاسمونات محلول پاشی شد و کمترین عملکرد دانه (432 کیلوگرم در هکتار) در رقم بهمن در شرایط دیم و بدون محلول پاشی ایجاد شد. به نظر میرسد کاربرد متیل جاسمونات و آبیاری کامل بهعنوان یک ابزار مناسب برای افزایش عملکرد دانه استفاده شود.
تنش خشکی
فاطمه آقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ سلیم فرزانه
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات برخی تعدیل کنندههای تنش (باکتریهای محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات برخی تعدیل کنندههای تنش (باکتریهای محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل بهعنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل چکمهای شدن (آبستنی) و سنبلهدهی بهترتیب بهعنوان محدودیت شدید و ملایم آبی به ترتیب کد 43 و 55 مقیاس BBCH)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد بهعنوان شاهد، کاربرد آزوسپریلیوم، سودوموناس، کاربرد توام آزوسپریلیوم و سودوموناس) و محلولپاشی نانوذرات در چهار سطح (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد، محلولپاشی یک گرم در لیتر نانو اکسید آهن، محلولپاشی50 میلیگرم در لیتر نانوسیلیکون، محلولپاشی توام نانواکسید آهن و نانوسیلیکون) میشدند. نتایج نشان داد کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانو اکسید آهن وسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیل کل (48.16%)، عملکرد کوانتومی (36.05%)، محتوای نسبی آب (35.83%) و عملکرد دانه (43.28%) را نسبت به عدم کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. همچنین کاربرد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز و پلیفنل اکسیداز را (بهترتیب، 47.06، 55.69 و 36.53%) و محتوای پرولین، قندهای محلول (به ترتیب 45.41 و 46.93%) نسبت به عدم کاربرد باکتریهای محرک و نانوذرات تحت شرایط آبیاری کامل افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی بهنظرمیرسد باکتریهای محرک رشد و نانوذرات میتواند بواسطه بهبود صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت شدید آبی افزایش دهد.
تنش خشکی
رضوانه طاووسی؛ محمد سیاری؛ علی عزیزی
چکیده
در این پژوهش، اثر تنش خشکی در مراحل مختلف بر خصوصیات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه سرخارگل مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان در مرحله 10 برگی، قبل از گلدهی و گلدهی تحت تنش خشکی قرار گرفتند. آبیاری شامل سه سطح بدون تنش (شاهد)، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب آبیاری در 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر برهمکنش سطوح آبیاری ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر تنش خشکی در مراحل مختلف بر خصوصیات رشدی و فیتوشیمیایی گیاه سرخارگل مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان در مرحله 10 برگی، قبل از گلدهی و گلدهی تحت تنش خشکی قرار گرفتند. آبیاری شامل سه سطح بدون تنش (شاهد)، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب آبیاری در 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر برهمکنش سطوح آبیاری و مراحل رشد برای ویژگیهای سطح برگ، طول ساقه، قطر گل، وزن خشک گل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید و فنل و فلاونوئید کل گل و ریشه معنیدار بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنیدار ویژگیهای رشدی، کلروفیل a، کاروتنوئید و افزایش محتوای کلروفیلb گیاه سرخارگل در مراحل مختلف رشد گردید. غلظت فنل کل و فلاونوئید کل در کاپیتول، تحت تنش شدید خشکی به ترتیب به میزان 37.58 و 25.67 درصد افزایش پیدا کرد. همچنین ظرفیت آنتی اکسیدانی گل تحت تنش شدید خشکی افزایش پیدا کرد ولی تنش خشکی تاثیری بر میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه نداشت. افزون بر این بیش از 70 درصد اجزاء اسانس در زمان اعمال تنش ملایم در مراحل 10 برگی و قبل از گلدهی و تنش شدید در هر سه مرحله رشد را چهار ترکیب جرماکرن دی، اِن-دُدکان، اِن-تری دکان و اِن-اُن دکان تشکیل دادند. در مقایسه با شرایط تنش ملایم، بیشتر ترکیبات اسانس سرخارگل با اعمال تنش شدید در مراحل رشدی 10 برگی و قبل از گلدهی کاهش یافت اما در مرحله گلدهی افزایش پیدا کردند. تنش خشکی شدید باعث کاهش ترکیب جرماکرن دی در مراحل 10 برگی و گلدهی (به ترتیب به میزان 41.6 و 41.3 درصد) و افزایش آن در مرحله قبل از گلدهی (77.2 درصد) گردید.
تنش خشکی
دیبا شیخی سنندجی؛ غلامرضا حیدری؛ پرویز فتحی؛ زاهد شریفی؛ حبیب خداوردیلو
چکیده
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و ورمیکمپوست بر عملکرد و غلظت عناصر دانه کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در دهگلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری به ترتیب معادل 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه کینوا و فاکتور فرعی شامل چهار ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و ورمیکمپوست بر عملکرد و غلظت عناصر دانه کینوا، آزمایشی بهصورت اسپلیتپلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در دهگلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری به ترتیب معادل 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه کینوا و فاکتور فرعی شامل چهار سطح کود ورمیکمپوست به ترتیب برابر صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار بود. روش آبیاری مورداستفاده در این آزمایش از نوع سیستم آبیاری قطرهای–نواری بود. در این پژوهش دور آبیاری بهصورت ثابت و برابر هفت روز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (2374.51 کیلوگرم در هکتار)، غلظت روی (22.20 mg.kg-1) و غلظت آهن (mg.kg-1 400.92) در تیمار 125 درصد نیاز آبی گیاه و 15 تن ورمیکمپوست در هکتار بود. همچنین بالاترین غلظت عناصر فسفر (0.35 درصد)، پتاسیم (4.31 درصد) و مس (4.63 میلیگرم بر کیلوگرم) نیز در تیمار 125 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. بیشترین محتوای نیتروژن (2.6 درصد)، سدیم (1.37 درصد) و منگنز (55.61 میلیگرم بر کیلوگرم) دانه کینوا در سطح 50 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. ورمیکمپوست دارای درصد بالایی از عناصر غذایی است. همچنین آزادسازی این عناصر نیز بهصورت تدریجی انجام میشود، بنابراین تغذیه گیاه با آن کارآمدتر است. مصرف سطوح بالاتر ورمیکمپوست در آزمایش حاضر توانست موجب بهبود غلظت عناصر دانه کینوا گردد.
تنش خشکی
فرمیسک مروتی؛ تورج میر محمودی؛ سامان یزدان ستا
چکیده
با هدف بررسی اثر محلولپاشی شکلهای مختلف کود آهن بر عملکرد و خصوصیات علوفه ماشک در شرایط تنش خشکی تحقیقی در سال زراعی 1400 به صورت اسپلیت پلات در چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری شامل عدم آبیاری (شرایط دیم)، یک بار آبیاری و دو بار آبیاری در کرتهای اصلی و محلول پاشی شکلهای مختلف کود آهن شامل شاهد (محلول پاشیپاشی با آب) کلات ...
بیشتر
با هدف بررسی اثر محلولپاشی شکلهای مختلف کود آهن بر عملکرد و خصوصیات علوفه ماشک در شرایط تنش خشکی تحقیقی در سال زراعی 1400 به صورت اسپلیت پلات در چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری شامل عدم آبیاری (شرایط دیم)، یک بار آبیاری و دو بار آبیاری در کرتهای اصلی و محلول پاشی شکلهای مختلف کود آهن شامل شاهد (محلول پاشیپاشی با آب) کلات آهن (Fe-EDTA)، نانوکلات آهن (خضرا) و منبع غیرکلاته سولفات آهن در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج شرایط دیم در مقایسه با تیمار دو بار آبیاری عملکرد علوفه تر و خشک و محتوی پروتئین علوفه را به ترتیب 71.65، 50.16، 58.58 درصد کاهش و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی دیواره سلولی(ADF) را 48.15 درصد افزایش داد، همچنین تحت تیمار نانوکلات آهن علوفه تر و خشک، محتوی پروتئین علوفه و محتوی کربوهیدارتهای محلول به ترتیب 84.35، 40.19، 22.90 و 64.08 افزایش و الیاف نامحلول در شوینده خنثی دیواره سلولی (NDF) 11.60درصد کاهش یافت. در بین تیمارهای برهمکنش آبیاری با محلولپاشی آهن بالاترین محتوی کلروفیل (به ترتیب 133.45 و 131.04 میلیگرم بر گرم وزن تر)، ارتفاع بوته (به ترتیب 23.81 و 23.43 سانتی متر)، درصد قابلیت هضم علوفه (به ترتیب 42.72 و 77.10 درصد)، درصد فیبر (به ترتیب 37.75 و 40.98) و درصد خاکستر علوفه (به ترتیب 19.37 و 21.01 درصد) و کمترین NDF دیواره سلولی (به ترتیب 21.78 و 26.93 درصد) در تیمار کلات آهن (Fe-EDTA) و نانوکلات آهن و دو بار آبیاری ثبت شد. نتاج نشان داد کلات آهن (Fe-EDTA) تحت تیمار یک بار آبیاری توانست محتوی کلروفیل برگ، درصد قابلیت هضم علوفه و درصد فیبر علوفه را در مقایسه با تیمار شاهد به صورت معنیداری افزایش دهد.ت محلولپاشی کود آهن از منابع کلات آهن (Fe-EDTA) و نانو کلات آهن (خضرا) و دو بار آبیاری جهت دستیابی به حداکثر خصوصیات کمی و کیفی علوفه ماشک گل خوشهای قابل توصیه است.
تنش خشکی
مهرداد مرادی قهدریجانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی؛ علی حیدرزاده
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی بر صفات فیزیولوژیکی و کیفیت علوفه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) آزمایشی طی سالهای زراعی 1396 و 1397 بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای مورد آزمایش شامل تنش کمآبی در چهار سطح (آبیاری پس از رسیدن به سطوح 80، 60، 40 و 20 درصد رطوبت قابلدسترس) ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی بر صفات فیزیولوژیکی و کیفیت علوفه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) آزمایشی طی سالهای زراعی 1396 و 1397 بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای مورد آزمایش شامل تنش کمآبی در چهار سطح (آبیاری پس از رسیدن به سطوح 80، 60، 40 و 20 درصد رطوبت قابلدسترس) بود. آبیاری تمامی تیمارها تا زمان شروع تنش در مراحل پایانی رشد رویشی چین دوم در سطح 70 درصد آب در دسترس انجام شد. نتایج نشان داد تنش کمآبی بر تمامی صفات موردبررسی اثر معنیداری داشت. تیمارهای آبیاری در 80 و 60 درصد آب در دسترس گیاه، با عملکرد ماده خشک 5.10 و 4.98 تن در هکتار بالاترین مقدار را داشتند و تعویق آبیاری تا حدود 40 و 20 درصد آب در دسترس گیاه موجب کاهش معنی دار 19 و 36 درصدی این صفت شد. همچنین آبیاری در سطح 20 درصد موجب کاهش 27 درصدی محتوی پروتئین علوفه، افزایش حدود 12 درصدی الیاف نامحلول در شوینده های اسیدی و خنثی و درنهایت کاهش 16 درصدی ارزش غذایی نسبی شد. در مقایسه روند تغییرات صفات فیزیولوژیک در 10 روز ابتدایی شروع تنش آبی، افزایش پیوسته دمای برگ از 30.5 تا 34 درجه سانتیگراد، افت 49، 50 و 15 درصدی سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای و شاخص سبزینگی و کاهش غلظت کلروفیل a و b به میزان 25 و 40 درصد مشاهده شد. هرچند کاهش 80 درصدی رطوبت در دسترس، سبب کاهش هدایت روزنهای و افزایش دمای برگ شده بود، اما با برگشت به شرایط نرمال رطوبتی، دمای برگ و هدایت روزنهای با سرعت و سایر صفات بهآرامی به وضعیت پیش از تنش بازگشتند. با توجه به همبستگی بالا بین سرعت فتوسنتز و عملکرد علوفه توجه بیشتر به این صفت در پژوهشهای آینده لازم به نظر میرسد. درمجموع نتایج نشان داد آبیاری در سطح 60 درصد ظرفیت زراعی هم میتواند عملکرد کیفی و کمی بالا و قابل قبولی داشته باشد و هم در مصرف آب بهینه عمل کرد.
تنش خشکی
فرزانه گلستانی فر؛ سهراب محمودی؛ حمیدرضا فلاحی؛ علی شهیدی
چکیده
بهمنظور بررسی شاخصهای تحمل تنش خشکی ارقام کینوا، چهار آزمایش مجزا (شامل دو تاریخ کاشت بهاره و تابستانه در دو منطقه بیرجند و سربیشه) موردمطالعه قرار گرفت که هر یک از آنها بهصورت فاکتوریل (فاکتورها عبارتاند از چهار سطح رطوبتی 100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی و سه رقم کینوا به نام تیتیکاکا، گیزاوان و ردکارینا) در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی شاخصهای تحمل تنش خشکی ارقام کینوا، چهار آزمایش مجزا (شامل دو تاریخ کاشت بهاره و تابستانه در دو منطقه بیرجند و سربیشه) موردمطالعه قرار گرفت که هر یک از آنها بهصورت فاکتوریل (فاکتورها عبارتاند از چهار سطح رطوبتی 100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی و سه رقم کینوا به نام تیتیکاکا، گیزاوان و ردکارینا) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید و از طریق تجزیه به مؤلفههای اصلی مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی ارقام ازنظر تحمل خشکی با استفاده از شاخص تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI)، میانگین حسابی بهرهوری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP) و میانگین هارمونیک (HM) انجام گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین میزان شاخصهای STI، MP، GMP و HM، در کشت اسفندماه، در هر دو شهرستان متعلق به رقم ردکارینا و در کشت مردادماه متعلق به رقم گیزاوان بود و شاخصهای SSI و TOL با توجه به پراکندگی نتایج، قدرت تشخیص کمتری در ارزیابی تحمل خشکی ارقام کینوا داشتند. تجزیه به مؤلفههای اصلی نیز نشان داد که در کشت اسفندماه در هر دو مکان، رقم ردکارینا در راستای بردار عملکرد دانه در شرایط تنش و شاخصهای MP، GMP، STI و HM در ناحیه پتانسیل عملکرد و متحمل به تنش قرار گرفت. در کشت مردادماه در هر دو مکان، رقم گیزاوان در ناحیه حساس به تنش و در راستای بردارهای عملکرد دانه و شاخصهای MP، GMP، STI و HM قرار داشت که نشاندهنده بالاتر بودن عملکرد این رقم در شرایط بدون تنش و تحمل آنها در شرایط کمبود آب بود. در این مطالعه، رقم تیتیکاکا در راستای بردار SSI قرار گرفت که نشاندهنده حساس بودن این رقم به تنش بود. بهطورکلی در مردادماه، رقم گیزاوان و در اسفندماه رقم ردکارینا، متحملترین ارقام نسبت به تنش خشکی بودند.
تنش خشکی
مریم میردورقی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیمهای آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)، آزمایشی بهصورت کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. عامل اصلی، رژیمهای آبیاری در سه سطح: 1) رژیم آبیاری تکمیلی (آبیاری در دو زمان کاشت و قبل از گلدهی بر اساس ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیمهای آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)، آزمایشی بهصورت کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. عامل اصلی، رژیمهای آبیاری در سه سطح: 1) رژیم آبیاری تکمیلی (آبیاری در دو زمان کاشت و قبل از گلدهی بر اساس 20 درصد تخلیه آب قابلاستفاده خاک)، 2) آبیاری کامل یا شاهد (آبیاری بر اساس 20 درصد تخلیه آب قابلاستفاده خاک)، 3) کمآبیاری (آبیاری بر اساس 40 درصد تخلیه آب قابلاستفاده خاک) و عامل فرعی تاریخ کاشت پاییزه (15 آبان) و بهاره (15 اسفند)، بود. نتایج نشان داد اثر متقابل رژیم آبیاری و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه در بوته، تعداد نیام در بوته، ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه معنیدار بود. کشت پاییزه و آبیاری کامل، بیشترین تعداد شاخه در بوته (9.83) عدد، تعداد نیام در بوته (30.5) عدد، ارتفاع بوته (51.08) سانتیمتر، تعداد دانه در بوته (26.66) عدد، شاخص برداشت (0.48) درصد، عملکرد بیولوژیک (4670) کیلوگرم در هکتار و عملکرد دانه (2384.17) کیلوگرم در هکتار را نشان داد. عملکرد دانه مربوط به کشت پاییزه و رژیم آبیاری تکمیلی تفاوت آماری معنیداری با کشت بهاره و رژیم کمآبیاری نشان نداد. رژیم کمآبیاری نسبت به رژیم آبیاری تکمیلی در کلیه صفات بعد از رژیم آبیاری شاهد بیشترین کارایی را در کشت پاییزه نشان داد. چنین نتیجهگیری میشود که رژیم کمآبیاری بهعنوان یک رژیم کمآبیاری مناسب برای شرایط منطقه مورد آزمایش برای کاشت نخود در پاییز پیشنهاد میشود. توصیه میشود سایر تاریخهای کاشت پاییزه این رقم در شرایط کمآبیاری موردمطالعه قرار گیرد.