ساناز غفاری مقدم؛ حسین صبوری؛ عبدالطیف قلیزاده؛ حسین علی فلاحی
چکیده
به منظور مکان‌یابی ژن‌های کنترل کننده مرتبط با صفات اگرو‌مورفولوژیک درگیاه جو در مرحله رویشی و زایشی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی، 100 خانواده F3 حاصل از تلاقی دو رقم بادیا × کومینو در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. این تحقیق در سال‌های زراعی 1396- 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. از صفات برتر والد بادیا ...
بیشتر
به منظور مکان‌یابی ژن‌های کنترل کننده مرتبط با صفات اگرو‌مورفولوژیک درگیاه جو در مرحله رویشی و زایشی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی، 100 خانواده F3 حاصل از تلاقی دو رقم بادیا × کومینو در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. این تحقیق در سال‌های زراعی 1396- 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. از صفات برتر والد بادیا میتوان عملکرد بالاتر و حساس به ورس و تنش و والد کومینو عملکرد پایین‌تر و تحمل به ورس و تنش اشاره کرد. نقشه پیوستگی با استفاده از 49 جفت نشانگر ریز ماهواره SSR، 10 آلل ISSR و 90 آلل IPBS تهیه شد. در این پژوهش فواصل نشانگری iPBS2077-4 – iPBS2074-1 و iPBS2231-1 – iPBS2274-5 که بر روی کروموزوم‌های شماره‌ی 5 و 7 قرار داشتند، به دلیل دارا بودن بیشترین تعداد QTLهای کنترل کننده صفات مورد بررسی در مرحله رویشی و زایشی به عنوان مهمترین نواحی ژنومی شناسایی شدند و استفاده از آن‌ها در برنامه‌های به‌نژادی پس از تعیین اعتبار در مکان‌ها و جمعیت‌های مختلف به عنوان مناظق مهم، پیشنهاد میشود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تمامی صفات ارزیابی شده در مرحله رویشی و زایشی در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنیدار داشتند. از این رو میتوان خاطر نشان کرد، تنوع ژنتیکی مطلوبی در بین ژنوتیپها وجود دارد. بررسی مقایسه میانگین صفات در نتاج تلاقی بادیا × کومینو نشان داد برای کلیه صفات مورد ارزیابی در مرحله رویشی و زایشی ارزش‌های بیشتر از والد دارای حداکثر مقدار صفت و کمتر از والد دارای حداقل صفت دیده شد که مبین تفکیک متجاوز برای صفات مورد مطالعه بود.
محمدعلی دلارام پور؛ لیلا فهمیده؛ زیبا فولادوند
چکیده
خشکی یک عامل محیطی مهم محدودکننده کشت گندم و دیگر محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. گندم ازجمله گیاهانی است که به دلیل سازگاری ژنوتیپهای آن به شرایط متفاوت محیطی و جنبه های مختلف مصرف آن در مناطق وسیعی از جهان با شرایط آب و هوایی مختلف کشت میشود. هدف از این تحقیق بررسی الگوی بیان ژن TaNAC67 و همچنین تغییرات آنزیم پلی فنل اکسیداز ...
بیشتر
خشکی یک عامل محیطی مهم محدودکننده کشت گندم و دیگر محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. گندم ازجمله گیاهانی است که به دلیل سازگاری ژنوتیپهای آن به شرایط متفاوت محیطی و جنبه های مختلف مصرف آن در مناطق وسیعی از جهان با شرایط آب و هوایی مختلف کشت میشود. هدف از این تحقیق بررسی الگوی بیان ژن TaNAC67 و همچنین تغییرات آنزیم پلی فنل اکسیداز و میزان پرولین پنج رقم گندم زراعی منطقه سیستان (هامون، هیرمند، کویر، بولانی و کراس بولانی)تحت سطوح مختلفتنش خشکی بود. ابتدا بذور پنج رقم گندم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه کشت داده شد. 45 روز پس از کشت، اعمال تنش خشکی با اعمال سطوح مختلف رطوبتی (5، 10، 15، 20 و 25 درصد) انجام و میزان اسیدآمینه پرولین و آنزیم پلی فنل اکسیداز نیز اندازه گیری شد. بهمنظور بررسی الگوی بیان ژن‌های مرتبط با فاکتورهای رونویسی TaNAC67 از برگ‌های گیاه نمونه‌برداری شد و پس از استخراج RNA و سنتز cDNA، بررسی الگوی بیان ژن‌های موردنظر بااستفاده از روش Real-time PCR و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرمول Ratio = 2-ΔΔCT و نرم‌افزار SAS نسخه 9.1 انجام شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه واریانس، اثر سطوح رطوبتی و اثرات متقابل سطوح رطویتی در رقم بر بیان نسبی ژن NAC و میزان اسیدآمینه پرولین و آنزیم پلی فنل اکسیداز معنیدار شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از سطح 20 تا 5 درصد ظرفیت زراعی نسبت به سطح نرمال (25 درصد)، میزان بیان نسبی ژن NAC و همچنین میزان پرولین و پلی فنل اکسیداز در ارقام هیرمند و سپس کراس بولانی بیشتر بود. با توجه به نتایج این پژوهش، در بین 5 رقم موردبررسی گندم نان، میتوان این‌گونه عنوان کرد که رقم هیرمند عکس‌العمل بهتری نسبت به تنش خشکی نشان داد.
بهنام طهماسب پور؛ سدابه جهانبخش؛ علیرضا تاری نژاد؛ حمید محمدی
چکیده
بهمنظور شناسایی ژنوتیپهای گندم متحمل به تنش خشکی در گلخانه و مزرعه، 30 ژنوتیپ بهعنوان فاکتور فرعی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح کاملاً تصادفی و بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش (آبیاری به‌صورت متداول تا آخر فرایند رشد گیاه صورت گرفت) و تنش خشکی مرحله گلدهی (آبیاری تا مرحله گلدهی به‌صورت متداول و طبیعی ...
بیشتر
بهمنظور شناسایی ژنوتیپهای گندم متحمل به تنش خشکی در گلخانه و مزرعه، 30 ژنوتیپ بهعنوان فاکتور فرعی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح کاملاً تصادفی و بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش (آبیاری به‌صورت متداول تا آخر فرایند رشد گیاه صورت گرفت) و تنش خشکی مرحله گلدهی (آبیاری تا مرحله گلدهی به‌صورت متداول و طبیعی انجام گرفت و تنش خشکی بعدازآن مرحله اعمال گردید) در سال 96-1395 در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری را بین ژنوتیپها ازلحاظ عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود آب آخر فصل و بدون تنش نشان داد. شاخصهای مختلف ارزیابی تحمل به تنش خشکی، ژنوتیپهای مختلف را بهعنوان متحمل به تنش کمبود آب در مرحله گلدهی معرفی نمود. روی این اصل، گروه‌بندی ژنوتیپها بر اساس شاخص تحمل، میانگین محصول دهی، میانگین هندسی محصول دهی، میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص حساسیت تنش، شاخص عملکرد و شاخص پایداری عملکرد جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی انجام و تحت شرایط گلخانه و مزرعه ژنوتیپ-ها در چهار خوشه جای گرفتند و ژنوتیپهای cd-1، cd-2، cd-5 و cd-9 تحت هر دو شرایط ارزیابی (گلخانه و مزرعه) و بر اساس شاخصهای متحمل به خشکی مورد ارزیابی، بهعنوان متحملترین ژنوتیپها تشخیص داده شدند.
سامیه آقچلی؛ علی راحمی کاریزکی؛ ابراهیم غلام علیپور علمداری؛ عبدالطیف قلی زاده؛ سیده حکیمه داودی
چکیده
مطالعه واکنش‌های فیزیولوژیک گونه‌های مختلف غلات به تنش کم‌آبی میتواند به شناسایی مکانیسم‌های مؤثر در مقاومت به خشکی کمک کند. آزمایشی با هدف ارزیابی شرایط کم‌آبیاری بر کلروفیل a، b و کل، پرولین، قندهای محلول، آنزیم کاتالاز و عملکرد دانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی ...
بیشتر
مطالعه واکنش‌های فیزیولوژیک گونه‌های مختلف غلات به تنش کم‌آبی میتواند به شناسایی مکانیسم‌های مؤثر در مقاومت به خشکی کمک کند. آزمایشی با هدف ارزیابی شرایط کم‌آبیاری بر کلروفیل a، b و کل، پرولین، قندهای محلول، آنزیم کاتالاز و عملکرد دانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1393 انجام شد. عامل اول گونه‌های غلات شامل گندم نان رقم کوهدشت، گندم دوروم رقم سیمره، جو شش ردیفه رقم صحرا، جو دو ردیفه رقم خرم، جو لخت لاین 17، تریتیکاله رقم جوانیلو و عامل دوم تیمارهای مختلف آبیاری در سه سطح شرایط کم‌آبیاری شامل (شاهد)، تنش خشکی متوسط (5 روز قطع آبیاری)، تنش خشکی شدید (10 روز قطع آبیاری) بودند. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله گلدهی گیاهان اعمال شد. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف آبیاری ازلحاظ کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل، پرولین، قندهای محلول و آنزیم کاتالاز اختلاف معنی‌داری وجود داشت (P <0.01). بیشترین میزان کلروفیل a در تنش متوسط و تنش شدید مربوط به گندم دوروم و گندم کوهدشت به ترتیب 0.33 و 0.21 میلی‌گرم بر گرم بود. همچنین بیشترین میزان کلروفیل b و کل در تنش متوسط و شدید از گندم کوهدشت به دست آمد. بر اساس نتایج، بیشترین و کمترین میزان تجمع پرولین در تنش متوسط و تنش شدید به ترتیب مربوط به گندم کوهدشت (98.34، 15.83) و جو لخت (103.90 و 16.50 میلی‌گرم بر گرم) بود. در این مطالعه، بیشترین مقدار قند محلول در تنش شدید مربوط به گندم دوروم با 190.870 میلی‌گرم برگرم به ثبت رسید.
حامد دروگر؛ براتعلی فاخری؛ نفیسه مهدی نژاد؛ رحمت محمدی
چکیده
تنش خشکی یک تنش غیرزنده است که به عنوان یکی از عوامل مهم کاهش‌دهنده رشد محصولات کشاورزی در بیشتر نقاط جهان مخصوصاً ایران بوده و منجر به تنش اکسیداتیو میشود. بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی صفات ویژگی‌های بیوشیمیایی، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
تنش خشکی یک تنش غیرزنده است که به عنوان یکی از عوامل مهم کاهش‌دهنده رشد محصولات کشاورزی در بیشتر نقاط جهان مخصوصاً ایران بوده و منجر به تنش اکسیداتیو میشود. بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی صفات ویژگی‌های بیوشیمیایی، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395-1396 انجام گرفت. فاکتور اول گونه‌های گندم (تائوشی، اسپلتوئیدز، اورارتو، شبرنگ، بهرنگ، سیستان، ارگ) و فاکتور دوم سطوح آبیاری (90، 70، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر غلظت پروتئین، کلروفیل a، b، کاروتنوئید، آنزیم کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید تأثیر معنی‌داری داشت. این در حالی است که با افزایش تنش میزان آسکوربات پراکسیداز متغیر بود به‌طوری‌که ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. این وضعیت نشان‌دهنده فعال شدن سیستم آنتی‌اکسیدانی در گونه‌های مختلف گندم برای افزایش تحمل به خشکی است. پروتئین، کلروفیل و کاروتنوئید با افزایش تنش خشکی تا سطح 50 درصد ظرفیت زراعی ابتدا افزایش و با شدیدتر شدن تنش باعث کاهش این مقادیر شد. احتمالا فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی مانع از تجزیه پروتیئن و سایر اجزاسلولی شده است. در این تحقیق رقم شبرنگ نسبت به دیگر ارقام برتری داشت در حالی که کمترین مقادیر مربوط به گونه هگزاپلوئید سیستان بود.
صغرا امامی؛ علی اصغری؛ حمید رضا محمددوست چمن آباد؛ علی رسولزاده؛ الناز رمزی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش اسمزی در لاینهای گندم دوروم، 83 لاین گندم دوروم در دو سطح پتانسیل اسمزی صفر (شاهد) و 4- بار (تنش) مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفتند. آزمایش در دو شرایط در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اعمال تنش اسمزی، با هدف شبیه‌سازی تنش خشکی، با استفاده از PEG6000 صورت گرفت. کشت بوته‌ها در گلدان‌های پلاستیکی پر شده ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش اسمزی در لاینهای گندم دوروم، 83 لاین گندم دوروم در دو سطح پتانسیل اسمزی صفر (شاهد) و 4- بار (تنش) مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفتند. آزمایش در دو شرایط در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اعمال تنش اسمزی، با هدف شبیه‌سازی تنش خشکی، با استفاده از PEG6000 صورت گرفت. کشت بوته‌ها در گلدان‌های پلاستیکی پر شده از ماسه به قطر 10 و با ارتفاع 50 سانتیمتر انجام شد. آبیاری همه گلدانها تا زمان سبز شدن بذور با آب معمولی انجام شد. بعد از سبز شدن بذور، از محلول هوگلند بدون PEG6000 برای آبیاری گلدان‌های شاهد و حاوی PEG6000 برای آبیاری گلدان-های تحت تنش استفاده شد. صفات مورفولوژیکی شامل طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، حجم و سطح ریشه یک ماه بعد از اعمال تنش اندازه‌گیری گردیدو شاخصهای Ti و SIIG براساس این صفات محاسبه گردید. لاینها در شاخص Ti تمامی صفات دارای اختلاف معنیدار در سطح احتمال 1% بودند. در این مطالعه برای انتخاب ژنوتیپهای متحمل از شاخص SIIG استفاده گردید. بر اساس این شاخص، لاینهای 9، 16، 24، 25، 26، 34، 38، 53 و64 متحمل به تنش اسمزی و لاینهای 22، 29، 30، 51، 52، 61، 73، 77، 79 و 82 حساس به تنش اسمزی بودند.
رقیه فاطمی؛ مهرداد یارنیا؛ سلیمان محمدی؛ ابراهیم خلیل وند؛ یهرام میرشکاری
چکیده
بهمنظور ارزیابی سازگاری و پتانسیل عملکرد دانه، فصل با 12 رقم و لاین جو بهاره، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی انتهای فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی سازگاری و پتانسیل عملکرد دانه، فصل با 12 رقم و لاین جو بهاره، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی انتهای فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت را به ترتیب 8.39، 2.10، 7.03، 46.63، 37.18، 42.79 و 5.71 درصد در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال کاهش داد. در بین لاینهای موردمطالعه رقم جنوب، لاین M-88-2 و MD-88-15 در شرایط آبیاری نرمال به ترتیب با متوسط 4.42، 4.33 و 4.93 و در شرایط تنش کم‌آبی با 3.44، 3.75 و 3.66 تن در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را تولید کردند.در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی، همبستگی عملکرد دانه با وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مثبت و معنیدار بود. بر اساس تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام در شرایط نرمال تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله و تعداد سنبله در مترمربع (0.76=R2) و در شرایط تنش کم آبی صفات تعداد دانه، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه (0.60=R2) در توجیه تغییرات عملکرد دانه سهم داشتند. تجزیه خوشهای ارقام و لاینهای جو را در شرایط آبیاری نرمال به دو و در شرایط تنش کم‌آبی به سه گروه دسته‌بندی کرد. در این تحقیق تعداد دانه در سنبله بهعنوان مؤثرترین صفت بر عملکرد دانه در هر دو شرایط و رقم جنوب، لاین M-88-2 و MD-88-15 بهعنوان رقم و لاینهای مناسب و قابل توصیه برای کشت در شرایط استان آذربایجان غربی شناسایی شدند.
علی آذری نصرآباد؛ سید محسن موسوی نیک؛ محمد گلوی؛ مسعود خزاعی؛ سید علیرضا بهشتی؛ علیرضا سیروس مهر
چکیده
مقاومت گیاهان به تنش خشکی به علت پیچیده بودن اثرات متقابل بین عوامل تنش و نیز تنوع پدیده‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی مؤثر بر رشد و نمو گیاه بسیار پیچیده است. بهمنظور بررسی اثر تنش آبی بر عملکرد، اجزای عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیک، مورفولوژیک و بیوشیمیایی در ژنوتیپهای سورگوم دانه‌ای، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده ...
بیشتر
مقاومت گیاهان به تنش خشکی به علت پیچیده بودن اثرات متقابل بین عوامل تنش و نیز تنوع پدیده‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی مؤثر بر رشد و نمو گیاه بسیار پیچیده است. بهمنظور بررسی اثر تنش آبی بر عملکرد، اجزای عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیک، مورفولوژیک و بیوشیمیایی در ژنوتیپهای سورگوم دانه‌ای، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در دو سال زراعی 1393 و 1394 در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی اجرا شد. تیمارهای تنش شامل آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (رؤیت آخرین برگ به‌صورت لوله‌ای) بهعنوان تنش شدید و قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی (50 درصد بوته‌ها در مرحله گلدهی) یا تنش ملایم بهعنوان عامل اصلی و 10 ژنوتیپ سورگوم دانه‌ای شامل KGS29، MGS2، KGS33، سپیده، KGFS27، MGS5، KGFS5، KGFS17، KGFS13 وKGFS30 بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش آبی شدید و پس‌ازآن تنش ملایم به‌طور معنی‌داری عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در پانیکول را کاهش داد. برهمکنش تنش آبی و ژنوتیپ نشان می‌دهد که ازنظر عملکرد دانه ژنوتیپ KGFS13 در شرایط تنش ملایم و آبیاری نرمال به همراه KGFS17 در شرایط آبیاری نرمال بیشترین و ژنوتیپ KGFS5 در شرایط تنش آبی شدید کمترین عملکرد دانه را دارا بود. نتایج حاصل از همبستگی‌های بین صفات موردبررسی نشان داد که در شرایط نرمال (بدون تنش) صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در پانیکول، درصد قند ساقه، محتوای پرولین آزاد، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت می‌توانند در جهت بهبود عملکرد دانه به کار روند. در شرایط تنش آبی، درصد قند ساقه، ارتفاع بوته، دمای کانوپی، محتوای پرولین آزاد برگ بیشترین همبستگی را با عملکرد و اجزای آن داشتند. به‌طورکلی توجه به جنبه‌های دیگر از مقاومت به خشکی مانند شاخصهای فیزیولوژیکی (هدایت روزنه، محتوای نسبی آب، دمای کانوپی) بسیار مهم است.
حامد نریمانی؛ رئوف سیدشریفی؛ راضیه خلیل‌زاده؛ غلامرضا امین‌زاده
چکیده
محدودیت آبی یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی است که میتواند رشد و عملکرد را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود نماید. به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و نانو اکسید آهن بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه در شرایط دیم، آزمایشی در سال 96-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ...
بیشتر
محدودیت آبی یکی از مهمترین عوامل غیر زیستی است که میتواند رشد و عملکرد را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود نماید. به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و نانو اکسید آهن بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه در شرایط دیم، آزمایشی در سال 96-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، آبیاری تکمیلی در مرحله سنبله‌دهی و عدم آبیاری یا کشت دیم) و کاربرد نانواکسید آهن در چهار سطح (عدم کاربرد نانو اکسید آهن به عنوان شاهد و محلول پاشی 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در لیتر نانو اکسید آهن) بود. محلول پاشی با نانواکسید آهن در دو مرحله از دوره رشدی (مرحله 6-4 برگی و مرحله قبل از چکمه‌ای شدن) انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد 0.9 گرم در لیتر نانو اکسید آهن و آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید را به ترتیب 16.79، 57.78، 64.32 و 115.21درصد در مقایسه با عدم کاربرد نانو اکسید آهن در شرایط دیم افزایش داد. همچنین کاربرد 9/0 گرم در لیتر نانو اکسید آهن و انجام آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، به‌ترتیب موجب افزایش 12.5، 47.36، 16.95، 29.18 و 38.43 درصدی در سرعت پرشدن دانه، وزن تک بذر، طول دوره‌ی پر شدن، دوره موثر پر شدن دانه و عملکرد دانه نسبت به عدم کاربرد نانواکسید آهن تحت شرایط دیم شد. از این رو به نظر میرسد که کاربرد نانواکسید آهن و آبیاری تکمیلی میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای افزایش عملکرد و طول دوره پر شدن دانه به کار برده شود.
فردانه اوسطی؛ تورج میر محمودی؛ بهمن پاسبان اسلام؛ سامان یزدان ستا؛ حسن منیری فر
چکیده
به منظور بررسی اثر دورآبیاری و محلول پاشی کودهای شیمیایی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه در کرچک آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال 1396 به‌اجرا درآمد. فاکتور اول شامل سطوح آبیاری شامل آبیاری نرمال (20 میلی)، آبیاری پس از ۸۰ میلی‌متر و 140 میلی‌متر تبخیر از تشتک ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دورآبیاری و محلول پاشی کودهای شیمیایی بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه در کرچک آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال 1396 به‌اجرا درآمد. فاکتور اول شامل سطوح آبیاری شامل آبیاری نرمال (20 میلی)، آبیاری پس از ۸۰ میلی‌متر و 140 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر در کرت اصلی و هشت تیمار کودی شامل گوگرد، پتاسیم، نیتروژن، گوگرد + پتاسیم، گوگرد + نیتروژن، پتاسیم + نیتروژن، گوگرد + پتاسیم+ نیتروژن و شاهد به صورت محلول پاشی در کرت های فرعی بود که در سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد اثر دور آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود، بین تیمارهای محلول پاشی کود شیمیایی از لحاظ کلیه صفات به غیر از میزان رشد نسبی اختلاف معنیدار وجود داشت و اثر متقابل دو تیمار نیز بر کلیه صفات به غیر از شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، دمای برگ و محتوی آب نسبی برگ معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمارهای دور آبیاری نشان داد آبیاری پس از 140 میلی‌متر تبخیر مقدار شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ و محتوی آب نسبی برگ را در مقایسه با تیمار نرمال آبیاری به ترتیب 7.12، 48.86 و 16.85 درصد کاهش و مقدار دمای برگ را 33.17 درصد افزایش داد. همچنین شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ و محتوی آب نسبی برگ در تیمار کودی S+N+K در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 13.48، 38.29 و 7.73 درصد افزایش و دمای برگ را 20.25 درصد کاهش نشان داد. در تحقیق حاضر بالاترین ارتفاع بوته، وزن برگ، رشد نسبی، تعداد غلاف، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به ترتیب با متوسط 115.67 سانتی متر، 13.63 گرم، 0.009، 79.33 غلاف، 5.95 تن در هکتار و 1.53 تن در هکتار به دور آبیاری نرمال و محلول پاشی کودی K+S+N اختصاص یافت.
یوسف سهرابی؛ امیر احمدی؛ غلامرضا حیدری؛ عادل سی و سه مرده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کود گوگرد و روی بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا گردید. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدیدخشکی، بهعنوان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد کود گوگرد و روی بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در بهار سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان اجرا گردید. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدیدخشکی، بهعنوان سطوح فاکتور اصلی در نظر گرفته شد و مصرف کود گوگرد در دو سطح (عدم مصرف کود گوگرد و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار) و کاربرد کود روی در دو سطح (عدم مصرف کود روی و مصرف یک کیلوگرم در هکتار)، به‌صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش محتوی نسبی آب برگ، فتوسنتز و عملکرد دانه ذرت گردید و با افزایش شدت تنش خشکی، مقادیر این صفات به میزان بیشتری کاهش یافت. کاربرد کود گوگرد و روی باعث افزایش مقادیر این صفات و کاهش درصد آسیب به غشای سلولی گردید؛ اما اثرات مثبت روی بر این صفات کمتر از گوگرد بود. کاربرد کود گوگرد در شرایط آبیاری کامل و تنش شدید خشکی به ترتیب عملکرد دانه ذرت را 50 و 45 درصد افزایش داد. حداکثر عملکرد دانه به میزان 1305.21گرم در مترمربع درشرایط آبیاری مطلوب و مصرف کود گوگرد وحداقل آن به میزان 519.61 گرم در مترمربع در شرایط تنش شدید خشکی هم‌زمان با عدم مصرف گوگرد حاصل گردید. نتایج نشان داد استفاده از کود گوگرد اگرچه نتوانست به‌طور کامل مانع از تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه ذرت شود ولی تا حدود زیادی اثر آن را تعدیل نمود و بنابراین کاربرد کود گوگرد و روی به‌ویژه گوگرد میتواند در شرایط آبیاری مطلوب و کم‌آبیاری، مفید و قابل توصیه باشد.
علی شیرخانی؛ صفر نصراله زاده؛ سعید زهتاب سلماسی
چکیده
این تحقیق باهدف بررسی امکان استفاده از ازتوباکتر و ورمی کمپوست بهعنوان کودهای زیستی بهمنظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی در زراعت ذرت و در سال‌های 1392 و 1393 به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تحقیق به‌صورت دو آزمایش در دو سایت به فاصله 10 متر از یکدیگر اجرا گردید. سایت‌ها شامل آبیاری کامل ...
بیشتر
این تحقیق باهدف بررسی امکان استفاده از ازتوباکتر و ورمی کمپوست بهعنوان کودهای زیستی بهمنظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی در زراعت ذرت و در سال‌های 1392 و 1393 به مدت دو سال در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تحقیق به‌صورت دو آزمایش در دو سایت به فاصله 10 متر از یکدیگر اجرا گردید. سایت‌ها شامل آبیاری کامل و تنش خشکی بر اساس 65 درصد نیاز آبی گیاه بودند. هر آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار مصرف ازتوباکتر در بلوکهای اصلی در دو سطح (مصرف و عدم مصرف) و کودهای شیمیایی و ورمی کمپوست در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تیمارهای کودی دیگر شامل کود شیمیایی N.P.K در سه سطح (بدون مصرف، 50 درصد و مصرف 100 درصد کودهای شیمایی بر اساس آزمون خاک) و ورمی کمپوست در چهار سطح (صفر، 2، 4 و 6 تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد با استفاده از شش تن در هکتار ورمی کمپوست میتوان تا 50 درصد مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد و عملکرد دانه در تیمار مصرف توأم شش تن در هکتار ورمی کمپوست و کودهای شیمیایی به میزان 50 درصد نیاز گیاه بر اساس آزمون خاک با تیمار مصرف کودهای شیمیایی به میزان 100 درصد نیاز گیاه تفاوت معنی‌داری نداشت. همچنین مصرف ورمی کمپوست کیفیت بذر ذرت را افزایش داد.
ساناز رجبی خمسه؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ محمد رفیعی الحسینی؛ کرامت‌اله سعیدی؛ مهدی قبادی‌نیا
چکیده
جهت بررسی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر برخی صفات آگرومورفولوژیک بذرک (.Linum usitatissimum L) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (100 ، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و باکتری‌های محرک ...
بیشتر
جهت بررسی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر برخی صفات آگرومورفولوژیک بذرک (.Linum usitatissimum L) تحت سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 94-93 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (100 ، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و باکتری‌های محرک رشد در هفت سطح (عدم تلقیح باکتریایی، تلقیح با شش باکتری Bacillus sp strain1، Bacillus sp strain2، Bacillus amyloliquefaciens، Azotobacter chroococcum، Pseudomonas putida وAzospirillium lipoferum) بودند. طبق نتایج حاصل، اثرات اصلی سطوح آبیاری و باکتری‌های محرک رشد بر تمام صفات معنیدار بود. اثرات متقابل فاکتورهای مورد بررسی بر ارتفاع بوته، تعداد سرشاخه گلدار، تعداد کپسول در بوته، وزن 1000 دانه، عملکرد زیستی، عملکرد دانه و درصد روغن معنیدار ولی بر تعداد دانه در کپسول بی‌تاثیر بود. بیشترین عملکرد دانه و درصد روغن در تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه حاصل شد که به ترتیب از افزایش 88 و 28 درصدی نسبت به تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه برخوردار بودند. تیمارهای باکتریایی در هر سطح آبیاری سبب افزایش در مقادیر اندازه‌گیری‌شده نسبت به تیمار شاهد شدند. در بیشتر صفات مورد بررسی تیمارهای باسیلوس سویه1، باسیلوس آمیلولیکوفسینس و ازتوباکتر از تاثیر بیشتری در افزایش مقادیر اندازه‌گیری شده برخوردار بودند. بیشترین میزان عملکرد دانه و درصد روغن در هر سه سطح آبیاری متعلق به تیمار باسیلوس سویه1 بود. بنابراین پیش‌تیمار بذور با باکتری‌های محرک رشد گیاهی سبب افزایش در عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه بذرک تحت شرایط نرمال و تنش گردید. طبق نتایج حاصل از این بررسی استفاده از باکتری‌های محرک رشد فوق جهت افزایش رشد و عملکرد گیاهان تحت شرایط کمبود آب پیشنهاد می‌گردد.
مجید قنبری؛ علی مختصی بیدگلی؛ پرنیان طالبی سیه سران
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن Azotobacter chroococcum در ترکیب با باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas putida بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر سویا رقم تلار تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس اجرا ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن Azotobacter chroococcum در ترکیب با باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas putida بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر سویا رقم تلار تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک و چهار سطح تلقیح بذر با باکتری شامل شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با Azotobacter chroococcum، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با هر دو باکتری بودند. آبیاری به‌صورت قطره ای-نواری (T-tape) انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اثرات اصلی رژیم آبیاری و کود زیستی بر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز تعداد دانه در غلاف معنی دار بود. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، هورمون‌های ایندول استیک اسید، جیبرلین، سیتوکنین و آبسیزیک اسید موجود در برگ از تیمار کاربرد توأم Azotobacter chroococcum و Pseudomonas putida به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته، دانه در غلاف، عملکرد دانه، هورمون های ایندول استیک اسید، جیبرلین و سیتوکنین در تیمار شاهد و بیشترین هورمون آبسیزیک اسید در تیمار تنش شدید مشاهده گردید. به‌طورکلی، می توان نتیجه گرفت که کاربرد Azotobacter chroococcum به تنهایی موجب افزایش 25 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد، کاربرد Pseudomonas putida به تنهایی موجب افزایش 30 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 42 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد که نشان دهنده توانایی ریزجانداران در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین افزایش هورمون های محرک رشد در شرایط تنش بوده و در بروز مقاومت در گیاه سویا و کاهش افت شدید عملکرد مؤثر است.
خلیل کریم زاده اصل؛ ابوالفضل باغبانی آرانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی و کودهای زیستی بر عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس دانه و برخی صفات فیزیولوژیک و جذب عناصر معدنی در زیره سبز، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95 - 1394 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری با سه سطح (آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات تنش کم‌آبی و کودهای زیستی بر عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس دانه و برخی صفات فیزیولوژیک و جذب عناصر معدنی در زیره سبز، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95 - 1394 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری با سه سطح (آبیاری در زمان 60 ، 110 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) بهعنوان عامل اصلی و کود زیستی با چهار سطح (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر و ترکیب نیتروکسین و بیوفسفر) بهعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان دادند که با افزایش شدت تنش خشکی کلروفیل کل (a+b)، کلروفیل a و b، محتوای آب نسبی، میزان پتاسیم، فسفر و نیتروژن دانه کاهش یافت درحالی‌که موجب افزایش پرولین و درصد اسانس گردید. کودهای زیستی موجب افزایش کلروفیل کل، a و b، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس، میزان پتاسیم، فسفر و نیتروژن دانه گردیدند. بیشترین عملکرد دانه در تیمار کاربرد نیتروکسین با بیوفسفر با (474.22 کیلوگرم در هکتار) حاصل گردید. همچنین اثر برهمکنش رژیم آبیاری و کود زیستی بر میزان کلروفیل کل، a و b، پرولین، پتاسیم و فسفر دانه معنیدار گردید به‌گونه‌ای‌که بیشترین میزان کلروفیل کل، a و b و پتاسیم دانه در تیمار آبیاری در 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر با کاربرد کود زیستی نیتروکسین و بیوفسفر به‌دست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که استفاده از کود زیستی نیتروکسین و بیوفسفر نسبت به شاهد (عدم مصرف کود)، میتواند باعث بهبود درصد و عملکرد اسانس (15.9% و 47%)، عملکرد دانه (36.9%) و جذب عناصر نیتروژن (3.8%)، فسفر (21.9%) و پتاسیم (10.4%) دانه زیره سبز شود. در نهایت میتوان نتیجه گرفت که اعمال تنش کم‌آبی به همراه استفاده از کود زیستی، راهکار مناسبی جهت بهبود عملکرد دارویی (درصد و عملکرد اسانس) در زیره سبز و کاهش آلودگی محیط زیست می‌باشد.
محمد هادی حسین‌زاده؛ امیر قلاوند؛ مسعود مشهدی اکبر بوجار؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی مختصی بیدگلی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع کود نیتروژن (آلی و شیمیایی) و مایکوریزا تحت تنش کم‌آبی، بر صفات مورفولوژیکی، زراعی، محتوای اسانس و روغن برگ خرفه، آزمایشی در دو سال زراعی 95-1394 در استان قم به‌صورت فاکتوریل اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل دو سطح آبیاری (I1 بدون تنش: مقدار آب قابل‌استفاده ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تلفیقی منابع کود نیتروژن (آلی و شیمیایی) و مایکوریزا تحت تنش کم‌آبی، بر صفات مورفولوژیکی، زراعی، محتوای اسانس و روغن برگ خرفه، آزمایشی در دو سال زراعی 95-1394 در استان قم به‌صورت فاکتوریل اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل دو سطح آبیاری (I1 بدون تنش: مقدار آب قابل‌استفاده گیاه در سطح 70% ظرفیت زراعی، I2 تنش پس از استقرار گیاه: مقدار آب قابل‌استفاده گیاه در سطح 50% ظرفیت زراعی)، دو تیمار میکوریزا (M1 با تلقیح و M2 بدون تلقیح با قارچ) بهعنوان عوامل اصلی بودند. شش سطح کودی، تلفیقی از کود آلی (گوسفندی و مرغی) و کود شیمیایی اوره شامل: (F1 بدون استفاده از کود، F2 شامل 100 درصد کود آلی و بدون کود اوره، F3 شامل 75 درصد کود آلی و 25 درصد کود اوره، F4 شامل 50 درصد کود آلی و 50 درصد کود اوره، F5 شامل 25 درصد کود آلی و 75 درصد کود اوره، F6 بدون کود آلی و 100 درصد کود اوره) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.نتایج نشان دادبه ترتیب در سال اول و دوم آزمایش،تنش خشکی سبب کاهش ارتفاع (13.8 و 16.4%)، میزان کلونیزاسیون قارچ (30.3 و 15.3%)، میزان فسفر برگ (5.8 و 7.7%)، عملکرد بیولوژیک (21.3 و 17.7%) و دانه (22.5 و 21.1%) و ظرفیت کل آنتی‌اکسیدانی برگ (15.9 و 10.5%) خرفه گردید ولی تولید متابولیت‌های ثانویه اسانس (6.2 و 5.4%) و روغن (48.7 و 57.9%) در برگ خرفه افزایش یافت. کاربرد مایکوریزا به علت جذب بیشتر آب و مواد غذایی (به‌ویژه فسفر) و تعدیل اثرات منفی تنش کم‌آبی، سبب افزایش صفات موردبررسی گردید. درمجموع میتوان گفت که بالاترین مقادیر در اکثر صفات موردبررسی در تیمار بدون تنش کم‌آبی به همراه کاربرد مایکوریزا و کود تلفیقی (دامی و شیمیایی) مشاهده شد.
مرضیه عسکرنژاد؛ حمید سودائی زاده؛ اصغر مصلح آرانی؛ رستم یزدانی بیوکی؛ پریزاد ماوندی
چکیده
استویا با نام علمی Stevia rebaudidna گیاهی است که در سال‌های اخیر به علت تولید گلیکوزیدهای شیرین که فاقد کالری هستند، اهمیت زیادی یافته است. در بین تنش‌های غیرزنده، خشکی مهمترین مشکل زراعی است که باعث کاهش عملکرد در محصولاتی میشود که به‌صورت دائم یا دوره‌ای در معرض آن قرار می‌گیرند. سیلیکون اثرهای مفیدی بر رشد، عملکرد و بهبود تحمل برخی ...
بیشتر
استویا با نام علمی Stevia rebaudidna گیاهی است که در سال‌های اخیر به علت تولید گلیکوزیدهای شیرین که فاقد کالری هستند، اهمیت زیادی یافته است. در بین تنش‌های غیرزنده، خشکی مهمترین مشکل زراعی است که باعث کاهش عملکرد در محصولاتی میشود که به‌صورت دائم یا دوره‌ای در معرض آن قرار می‌گیرند. سیلیکون اثرهای مفیدی بر رشد، عملکرد و بهبود تحمل برخی گیاهان در برابر تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارد. هدف از این تحقیق تأثیر غلظت‌های مختلف سیلیکون بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه استویا در شرایط تنش رطوبتی در گلخانه بود. بدین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح تنش رطوبتی (100 (شاهد)، 75، 50 و 25 درصد گلدانی) و سیلیکون با سه سطح (0، 1 و 1.5 میلی مولار) در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارتفاع، وزن تر اندام هوایی، قطر و حجم تاج پوشش، حجم ریشه، سطح ریشه، وزن تر و خشک ریشه و کلروفیل b با اعمال تنش رطوبتی کاهش معنی‌داری در سطح یک درصد داشت. اما کاربرد هر دو غلظت سیلیکون میزان خسارت حاصل از تنش رطوبتی بر گیاه استویا را در مقایسه با عدم استفاده از این ماده به طور معنی‌داری کاهش داد. به‌طوری‌که در تیمار 25 درصد ظرفیت گلدانی کاربرد 1.5 میلی‌مولار سیلیکون به‌ترتیب سبب افزایش 8، 22 و 33 درصدی در قند محلول، پرولین و کلروفیل b نسبت به عدم کاربرد سیلیکون شد (0.05>p). همچنین کاربرد 1.5 میلی‌مولار سیلیکون به ترتیب موجب افزایش 22، 5، 35 درصد ارتفاع، وزن تر، وزن خشک ریشه نسبت به عدم کاربرد این ماده در حالت بدون تنش رطوبتی (تیمار شاهد) در سطح احتمال 5 درصد شد. به طور کلی نتایج این تحقیق بیانگر نقش مثبت سیلیکون در کاهش اثرات ناشی از تنش رطوبتی بر گیاه استویا بود.
علی جلالوند؛ بابک عندلیبی؛ افشین توکلی؛ پرویز مرادی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید و سایکوسل بر تبادلات گازی گیاه دارویی بادرشبویه در شرایط تنش کم‌آبی پژوهشی در بهار سال‌های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات با دو عامل سطوح رطوبتی و تنظیم کننده‌های رشد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید و سایکوسل بر تبادلات گازی گیاه دارویی بادرشبویه در شرایط تنش کم‌آبی پژوهشی در بهار سال‌های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات با دو عامل سطوح رطوبتی و تنظیم کننده‌های رشد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اصلی سطوح رطوبتی در دو سطح بدون تنش (آبیاری کامل تا انتهای دوره رشد)، تنش کم‌آبی (آبیاری کامل تا قبل از شروع گلدهی و قطع آبیاری قبل از شروع گلدهی تا انتهای دوره رشد) اجراشد. عامل فرعی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید (800 و 1600 میکرومولار)، سایکوسل (600 و 1200 میکرومولار) و شاهد (محلول‌پاشی با آب مقطر) که قبل ازگلدهی به‌صورت یک بار محلول‌پاشی اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دوساله نشان داد که اثر متقابل مرحله نمونه‌برداری در سال در رطوبت برای صفات محتوای نسبی آب برگ، دمای کانوپی، درصد اسانس، عملکرد اسانس، وزن تر بوته و وزن خشک بوته در سطح احتمال یک درصد کاملاً معنی دار گردید. میانگین اثر متقابل تنظیم کننده رشد در زمان نمونه‌برداری نشان داد که تیمار سالیسیلیک اسید 800 میکرومولار در مرحله انتهای گلدهی (H3B1) بیشترین درصد اسانس (0.37) و کمترین درصد اسانس نیز مربوط به تیمار سایکوسل 600 میکرومولار (0.16) در مرحله شروع گلدهی (H1B2) است. درصد اسانس در مراحل نموی روند افزایشی دارد به‌طوری‌که بیشترین میزان درصد اسانس مربوط به مرحله انتهای گلدهی است. در شرایط تنش خشکی عملکرد اسانس کاهش می‌یابد. تیمار سایکوسل 1200 میکرومولار از طریق افزایش رشد ریشه و افزایش جذب آب از اعماق خاک موجب شد که گیاه نسبت به سایر تیمارها عملکرد اسانس بیشتری داشته باشد.
بهاره کاشفی؛ فائزه بحری
چکیده
تنش کم‌آبی یکی از شایع‌ترین تنش‌های غیرزیستی است که رشد گیاه را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود میکند. هگزاکونازول از ترکیبات تریازولی، انواع جدیدی از مواد شیمیایی هستند که با جلوگیری از سنتز جیبرلین منجر به کاهش رشد رویشی و افزایش رشد زایشی میگردند. بهمنظور ارزیابی تأثیر تیمار هگزاکونازول بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه پنیرک ...
بیشتر
تنش کم‌آبی یکی از شایع‌ترین تنش‌های غیرزیستی است که رشد گیاه را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود میکند. هگزاکونازول از ترکیبات تریازولی، انواع جدیدی از مواد شیمیایی هستند که با جلوگیری از سنتز جیبرلین منجر به کاهش رشد رویشی و افزایش رشد زایشی میگردند. بهمنظور ارزیابی تأثیر تیمار هگزاکونازول بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه پنیرک تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان نیشابور انجام شد. در مرحله چهار تا پنج‌برگی رشد گیاه، تنش خشکی در شاهد و مرحله 50 درصد ظرفیت زراعی و تیمار هگزاکونازول در سه سطح صفر، 15 و 25 میلی‌گرم در لیتر به‌صورت اسپری برگی اعمال شد. بر اساس عکس العمل گیاه حدود دو ماه تیمار انجام شد، سپس صفات فیزیومورفولوژیک و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانت در برگ گیاه موردسنجش قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرات متقابل تنش خشکی و تیمار هگزاکونازول، موجب کاهش طول ساقه، ریشه و سطح برگ و افزایش نسبت ریشه به ساقه، وزن تر و خشک و غلظت پرولین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز گردید و همچنین مشاهده شد که تیمارها تأثیری بر روی تعداد برگ، کلروفیل a، b، کل و پروتئین نداشتند. نتایج این تحقیق نشان داد تیمار هگزاکونازول با کاهش رشد سطح برگ و تعداد برگ و افزایش رشد ریشه نسبت به ساقه، رشد رویشی ساقه و ریشه، وزن تر و خشک، کلروفیل، قندهای محلول، آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز و غلظت پرولین مکانیسم دفاعی گیاه را نسبت به تنش خشکی بهبود میبخشد. همچنین مشخص گردید که تنظیم‌کننده رشد گیاهی مانند هگزاکونازول میتواند در توسعه رشدی و بهبود برخی خصوصیات گیاهی مؤثر بوده و از شدت تنش بر گیاه بکاهد.
نسرین حیدری؛ یاسر علیزاده؛ حمزه علی علیزاده
چکیده
بهمنظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی برهمکنش شوری، خشکی و نیتروژن بر روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (هیبرید متوسط رس 604) آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در بهار و تابستان 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (صفر، 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) از منبع سنگ نمک سدیم بهعنوان عامل اصلی، سه سطح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه) بهعنوان عامل فرعی و سه سطح کود نیتروژن از منبع اوره (صفر، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بهعنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری، آبیاری و نیتروژن بر صفات تعداد دانه در بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت معنیدار شد. این صفات در بالاترین سطوح تنش اعمال‌شده نسبت به شرایط بدون تنش و کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، به ترتیب برابر 59، 40.6، 40، 69، 65 و 46 درصد کاهش نشان دادند.بیشترین میزان نشت یونی (45 درصد) در بالاترین میزان شوری، حداقل آبیاری و بدون مصرف نیتروژن مشاهده شد. محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل a، b، کل و کارتنوئید نیز تحت اثرات دوگانه شوری و خشکی، در بالاترین میزان تنش اعمال‌شده به نسبت شرایط بدون تنش، به ترتیب برابر 18، 46، 32، 40 و 44 درصد کاهش یافتند. نتایج نشان داد کاربرد 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سطوح مختلف تنش، موجب کاهش اثرات تنش‌ها شد و افزایش عملکرد را در پی داشت. همچنین مشاهده شد، تمامی صفات موردبررسی در بالاترین میزان تنش‌ها، پاسخ تقریباً یکسانی به تیمار کودی 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن داشتند؛ بنابراین به نظر میرسد که به جهت افزایش مقاومت گیاه ذرت و رسیدن به حداکثر عملکرد در شرایط تنش، کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن نسبت به مقادیر بیشتر آن ازلحاظ زیست‌محیطی و اقتصادی مناسبتر باشد.
هادی چم حیدر؛ روزبه فرهودی
چکیده
شوری یکی از عوامل محدودکننده رشد و تولید عملکرد گیاهان است. این پژوهش بهمنظور تأثیر تنش شوری بر جوانه زنی، واکنش فیزیولوژیکی ارقام کلزا به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی و استقرار گیاه در دو آزمایش انجام شد. در دو آزمایش جداگانه، فاکتور اول چهار رقم کلزا شامل ارقام هایولا 320، هایولا 401، هایولا 330 و ساری گل و فاکتور دوم شامل سطح شوری ...
بیشتر
شوری یکی از عوامل محدودکننده رشد و تولید عملکرد گیاهان است. این پژوهش بهمنظور تأثیر تنش شوری بر جوانه زنی، واکنش فیزیولوژیکی ارقام کلزا به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی و استقرار گیاه در دو آزمایش انجام شد. در دو آزمایش جداگانه، فاکتور اول چهار رقم کلزا شامل ارقام هایولا 320، هایولا 401، هایولا 330 و ساری گل و فاکتور دوم شامل سطح شوری (محلول صفر، 30، 60 و 90 میلی مولار نمک (کلرید سدیم) بود. تنش شوری سبب کاهش درصد جوانه‌زنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه و فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز گیاهچههای کلزا شد. در سطح شوری 90 میلی مولار کلرید سدیم رقم هایولا 330 بیشترین درصد جوانه‌زنی (66 درصد)، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز (6.2 نانومول بر بذر بر دقیقه)، طول ریشهچه (51 میلی‌متر) را به خود اختصاص داد. در شرایط تنش شوری 90 میلی مولار نمک کلرید سدیم بیشترین وزن خشک اندام هوایی در ارقام هایولا 330 به میزان 1.72 گرم مشاهده گردید. تنش شوری سبب افزایش غلظت سدیم، برگ کلزا شد اما غلظت پتاسیم کاهش یافت. ارقام هایولا 330 و هایولا 320 بیشترین نسبت پتاسیم به سدیم برگ را در مقایسه با سایر ارقام در شرایط تنش شوری داشتند. در شرایط تنش شوری میزان فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در ارقام هایولا 320 و هایولا 330 به میزان معنی‌داری بیش از دو رقم دیگر بود. در شرایط تنش شوری 90 میلی مولار کلرید سدیم میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز ارقام هایولا 330، هایولا 320، هایولا 401 و ساریگل در مقایسه با شرایط نرمال به ترتیب 84، 77، 70 و 27 درصد افزایش یافت. بررسی تغییرات غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ در ارقام هایولا 320، هایولا 330، هایولا 401 و ساریگل در سطح شوری 90 میلی مولار کلرید سدیم حاکی از افزایش غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ به میزان 66، 62، 54 و 42 درصد در این ارقام در مقایسه با شرایط نرمال بود. ارقام هایولا 320 و هایولا 330 با توجه به درصد جوانه زنی و وزن اندام هوایی بیشتر، شرایط تنش شوری را بهتر تحمل نمودند که این موضوع به دلیل نسبت پتاسیم به سدیم بیشتر، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان بیشتر و غلظت پرولین و کربوهیدراتهای محلول بیشتر در مقایسه با ساریگل و هایولا 401 بود. نتایج نشان می‌دهد هایولا 330 و هایولا 320 دارای ظرفیت مناسب برای تولید ارقام متحمل به شوری می‌باشند.
معصومه صالحی؛ ولی سلطانی؛ فرهاد دهقانی
چکیده
آشنایی با مراحل فنولوژیک و نمو گیاه در تعیین تاریخ کاشت و عملیات زراعی در شرایط آب و هوایی مختلف اهمیت بسیاری دارد. بهمنظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر مراحل فنولوژیکی و عملکرد دانه کینوا (NSRCQ1) در هشت تاریخ کاشت (5/31، 6/15، 7/4، 7/15، 8/1، 12/5، 12/17 و 1/11) با سه تکرار با آب‌شور dS/m 14 در مزرعه تحقیقات شوری صدوق مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 95-1394 ...
بیشتر
آشنایی با مراحل فنولوژیک و نمو گیاه در تعیین تاریخ کاشت و عملیات زراعی در شرایط آب و هوایی مختلف اهمیت بسیاری دارد. بهمنظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر مراحل فنولوژیکی و عملکرد دانه کینوا (NSRCQ1) در هشت تاریخ کاشت (5/31، 6/15، 7/4، 7/15، 8/1، 12/5، 12/17 و 1/11) با سه تکرار با آب‌شور dS/m 14 در مزرعه تحقیقات شوری صدوق مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 95-1394 کشت شد. نتایج نشان داد که کینوا قادر است در اولین تاریخ کاشت با طول دوره رشد 108 روز عملکرد دانه‌ای معادل t ha-1 2.34 تولید نماید. در تاریخ کاشت 4 مهر، کاهش دما (4.5- درجه سانتی‌گراد) و تنش یخ‌زدگی باعث از بین رفتن گیاه در مرحله گلدهی شد. گیاهانی که در مهر و آبان کشت شده بودند و در طول زمستان زنده مانده بودند، بذر تولید نکردند. بذرهای کشت شده در تاریخ 5 اسفندماه طی دورۀ 132 روزه، عملکرد دانه‌ای معادل t ha-1 1.6 تولید کردند. نتایج این بررسی نشان داد که تأثیر درجه حرارت زیاد (°C 32) برای تاریخ کاشت اسفند و فروردین و درجه حرارت کم (°C 13.5) برای تاریخ کاشت اواسط شهریور در طول دوره پر شدن دانه، موجب کاهش معنیدار عملکرد و اندازه دانه در سطح 5 درصد شد. با توجه به اینکه کینوا (NSRCQ1) گیاهی روزکوتاه بوده و طول روزهای طولانیتر از 12 ساعت، زمان رسیدن به مرحله گلدهی را افزایش می‌دهد، بنابراین، از میان تاریخهای کشت موردبررسی، تاریخ کشت اول شهریورماه، به دلیل دوره رشد کوتاهتر و عملکرد دانه بالاتر برای منطقه موردمطالعه، در استان یزد مناسب به نظر میرسد.
آزیتا نخعی؛ الیاس آرزمجو؛ محمد رضا عباسی
چکیده
استفاده از ژنوتیپ های متحمل به شور یکی از موثرتری راه‌ها در راستای توسعه سطح زیرکشت در مناطق نامساعد می باشد. به منظور ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپهای ارزن دمروباهی، دو آزمایش مجزا با تعداد 15 ژنوتیپ در دو شرایط شور و غیر شور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1391 و 1392 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان ...
بیشتر
استفاده از ژنوتیپ های متحمل به شور یکی از موثرتری راه‌ها در راستای توسعه سطح زیرکشت در مناطق نامساعد می باشد. به منظور ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپهای ارزن دمروباهی، دو آزمایش مجزا با تعداد 15 ژنوتیپ در دو شرایط شور و غیر شور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1391 و 1392 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان جنوبی اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها در دو سال نشان داد که در هر دو شرایط مورد بررسی، بین ژنوتیپها از نظر تعداد روز تا ظهور پانیکول، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، طول پانیکول، تعداد بذر در پانیکول، تعداد پانیکول در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و زیست‌توده تفاوت معنی-داری وجود داشت. شوری عملکرد دانه و زیست‌توده ارزن را به ترتیب حدود 40 و 38 درصد در مقایسه با شرایط غیر شور کاهش داد. در شرایط غیر شور ژنوتیپهای 24-15 و 118-15 با میانگین‌های 4765.3 و 4697.7 و در شرایط شور ژنوتیپهای 120-15 و 24-15 با میانگین‌های 3254.8 و 2844.8 از عملکرد دانه بالاتری برخوردار بودند. نتایج حاصل از همبستگی عملکرد دانه و زیست توده ژنوتیپهای ارزن در شرایط شور و غیرشور با شاخصهای تحمل و حساسیت به شوری در این آزمایش نشان داد که شاخصهای STI، MP و GMP بهترین شاخص‌ها برای گزینش و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش شوری در بین ژنوتیپهای ارزن دمروباهی می‌باشند. بر اساس نمودار پراکنش سه‌بعدی، ژنوتیپهای 76-15، 24-15، 118-15 و 120-15 به عنوان متحملترین ژنوتیپهای ارزن دمروباهی به تنش شوری شناسایی گردیدند.واژه های کلیدی: اجزای عملکرد، ذخایر ژنتیکی، پراکنش سه‌بعدی، گزینش
داریوش طالعی؛ ابوالفضل ریحانی
چکیده
تنش شوری یکی از عوامل محیطی است که بر روی رشد و نمو و ترکیبات ثانویه گیاهان تاثیر می گذارد. سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کننده رشد درونی گیاهان نقش تعدیل کننده را ایفا میکند. برای بررسی واکنش های مورفوفیزیولوژیکی گیاه سیاه دانه به سالسیلیک اسید آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با دو فاکتور بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام ...
بیشتر
تنش شوری یکی از عوامل محیطی است که بر روی رشد و نمو و ترکیبات ثانویه گیاهان تاثیر می گذارد. سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کننده رشد درونی گیاهان نقش تعدیل کننده را ایفا میکند. برای بررسی واکنش های مورفوفیزیولوژیکی گیاه سیاه دانه به سالسیلیک اسید آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با دو فاکتور بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت‌های مختلف شوری روی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی اثرات معنی داری دارد. بطوری که با افزایش غلظت شوری شاخص های رشد از قبیل تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ وکلروفیل b و میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و مالون دی الدئید کاهش پیدا کرد، در حالیکه با افزایش غلظت شوری مقدار پرولین برگ و کاتالاز افزایش یافت. نتایج نشان داد با اعمال تیمار سالیسیلیک اسید تحت تنش شوری میزان کاهش شاخض های رشد ورنگریزه های فتوسنتزی تعدیل پیدا کرد. بطوری که در غلظت 3 دسی زیمنس بر متر شوری و 0.5 میلی مولار سالسیلیک اسید بیشترین تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ و کلروفیلb بدست آمد، همچنین با افزایش سطح سالسیلیک اسید میزان پرولین وکاتالاز برگ افزایش یافت ولی با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید میزان فعالیت مالون دی الدئید و سوپر اکسید دیسموتاز در برگ کاهش یافت. براساس نتایج بدست آمده میتوان نتیجه گیری کرد که گیاه سیاه دانه یک گیاه نیمه حساس به شوری بوده و تحمل این گیاه به شوری حداکثر 6 دسی زیمنس بر متر می باشد.
سارا پرنده؛ سید وحید اسلامی؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
بهمنظور بررسی برخی صفات ارزن دمروباهی در رقابت با تاج خروس سفید و واکنش آن به محدودیت تشعشع و نیتروژن، دو آزمایش مجزا به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. تشعشع بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (صفر، 41 و 75 درصد سایه ...
بیشتر
بهمنظور بررسی برخی صفات ارزن دمروباهی در رقابت با تاج خروس سفید و واکنش آن به محدودیت تشعشع و نیتروژن، دو آزمایش مجزا به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. تشعشع بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (صفر، 41 و 75 درصد سایه دهی)، تراکم تاج خروس سفید به عنوان عامل فرعی در سه سطح (صفر، 12 و 24 بوته در مترمربع) در دو آزمایش مجزا، یکی در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و دیگری در شرایط عدم کاربرد نیتروژن بررسی شد. کاربرد نیتروژن باعث افزایش طول مراحل فنولوژیکی شامل تعداد روز تا ظهور پانیکول، تعداد روز تا رسیدگی، دوره پر شدن دانه و نیز عملکرد دانه ارزن دم روباهی گردید. 75 درصد سایه دهی منجر به کاهش تعداد دانه در پانیکول و عملکرد دانه ارزن دم روباهی گردید و درعین‌حال طول مراحل فنولوژیکی را افزایش داد. تأثیر تراکم تاج خروس سفید نیز بر عملکرد دانه و علوفه ارزن دم روباهی و همچنین تعداد روز تا ظهور پانیکول معنی دار بود و در بالاترین سطح منجر به کاهش 21 درصدی عملکرد دانه و علوفه در مقایسه با شاهد گردید. نتایج این آزمایش حاکی از افزایش توان رقابتی تاج خروس سفید با ارزن دمروباهی در شرایط کاربرد نیتروژن است، چرا که کاهش عملکرد ارزن دم روباهی در شرایط عدم مصرف نیتروژن در تیمارهای رقابت خیلی کمتر بود، به‌طوری‌که در شرایط عدم کاربرد نیتروژن و تراکم 24 بوته تاج خروس سفید، عملکرد ارزن دم روباهی حدود 1 درصد در مقایسه با تراکم 12 بوته تاج خروس سفید کاهش پیدا کرد، درحالی‌که با کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و تراکم 24 بوته تاج خروس سفید، عملکرد ارزن دم روباهی 26 درصد در مقایسه با تراکم 12 بوته تاج خروس سفید کاهش نشان داد. تحقیق حاضر نشان داد در شرایط وفور علف هرز تاجخروس سفید در مزرعه ارزن دم روباهی، مصرف نیتروژن موجب خسارت بیشتر این علف هرز به ارزن دم روباهی می‌گردد.
شیوا توحیدی؛ احمد غلامعلی زاده؛ محمد رضا اصغری پور؛ هرمز نقوی
چکیده
ورود آلاینده‌های صنعتی به خاک باعث انباشته شدن بیش از حد فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیم، مس و روی در خاک می‌گردد. یک روش برای پاک‌سازی فلزات سنگین از خاک گیاه‌پالایی است. افزودن عوامل کلات کننده میتواند راندمان جذب فلزات را توسط گیاه افزایش دهد. به منظور بررسی تأثیر آمونیوم مولیبدات و اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر جذب سرب ...
بیشتر
ورود آلاینده‌های صنعتی به خاک باعث انباشته شدن بیش از حد فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیم، مس و روی در خاک می‌گردد. یک روش برای پاک‌سازی فلزات سنگین از خاک گیاه‌پالایی است. افزودن عوامل کلات کننده میتواند راندمان جذب فلزات را توسط گیاه افزایش دهد. به منظور بررسی تأثیر آمونیوم مولیبدات و اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر جذب سرب توسط گیاه ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح سرب (صفر (Pb0)، 150 (Pb1)، 300 (Pb2) و 450 (Pb3) میلی‌گرم سرب بر کیلوگرم خاک از منبع کلرید سرب) و دو نوع عامل کلات کننده آمونیوم مولیبدات (غلظت مولیبدن 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) (A.M) و EDTA (یک گرم بر کیلوگرم خاک) (E) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف سرب و نوع کلات‌ها اثر معنی‌داری (0.01 > P) بر وزن خشک ریشه و اندام هوایی، غلظت نسبی و جذب کل سرب ریشه و اندام هوایی داشت. آمونیوم مولیبدات باعث افزایش معنیدار وزن خشک ریشه و اندام هوایی شد. بیشترین غلظت سرب ریشه و اندام هوایی تحت تیمار EDTA در سطح 450 میلی گرم در کیلوگرم سرب بدست آمد. نتایج به دست آمده از مقایسه مقادیر سرب ریشه و اندام هوایی گیاه تحت تاثیر استفاده از آمونیوم مولیبدات و EDTA، نشان داد که آمونیوم مولیبدات در جذب سرب توانایی کمتری داشت درحالی‌که EDTA اثر بیشتری در افزایش تجمع این عنصر در گیاه ذرت نشان داد.
دوره 12، شماره 3 ، مهر 1398، صفحه 988-988
