نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته اصلاح نباتات، دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

2 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

3 استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی گچساران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تنش اسمزی در لاین‌های گندم دوروم، 83 لاین گندم دوروم در دو سطح پتانسیل اسمزی صفر (شاهد) و 4- بار (تنش) مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفتند. آزمایش در دو شرایط در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اعمال تنش اسمزی، با هدف شبیه‌سازی تنش خشکی، با استفاده از PEG6000 صورت گرفت. کشت بوته‌ها در گلدان‌های پلاستیکی پر شده از ماسه به قطر 10 و با ارتفاع 50 سانتی‌متر انجام شد. آبیاری همه گلدان‌ها تا زمان سبز شدن بذور با آب معمولی انجام شد. بعد از سبز شدن بذور، از محلول هوگلند بدون PEG6000 برای آبیاری گلدان‌های شاهد و حاوی PEG6000 برای آبیاری گلدان-های تحت تنش استفاده شد. صفات مورفولوژیکی شامل طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، حجم و سطح ریشه یک ماه بعد از اعمال تنش اندازه‌گیری گردیدو شاخص‌های Ti و SIIG براساس این صفات محاسبه گردید. لاین‌ها در شاخص Ti تمامی صفات دارای اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 1% بودند. در این مطالعه برای انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل از شاخص SIIG استفاده گردید. بر اساس این شاخص، لاین‌های 9، 16، 24، 25، 26، 34، 38، 53 و64 متحمل به تنش اسمزی و لاین‌های 22، 29، 30، 51، 52، 61، 73، 77، 79 و 82 حساس به تنش اسمزی بودند.

کلیدواژه‌ها

Abdalla, M.M., El-Khoshiban, N.H., 2007. The influence of water stress on growth, relative water content, photosynthetic pigments, some metabolic and hormonal contents of two Triticum aestivum cultivars. Journal of Applied Science Research. 3, 2062-2074.
Akbarigujdi, E., Eizadi darbandi, A., Borzuie, A., Majdabadi, A., 2010. The survey of morphological changes of wheat genotypes under salt stress conditions. Science and Technology of Greenhouse Crops. 1, 71-82. [In Persian with English summary].
Alizadeh, A., 2009. Water, Soil and Plant Relationship. Astan Quds Razavi Press. Mashhad, 353p. [In Persian].
Araus, J.L., Slafer, G.A., Reynolds, M.P., Royo, C., 2002. Plant breeding and drought in C3 cereal should we breed for? Annals of Botany. 89, 925-940.
Bayoumi, T.Y., Eid, M.H., Metwali, E.M., 2008. Application of physiological and biochemical indices as a screening technique for drought tolerance in wheat genotypes. African Journal of Biotechnology. 7, 2341-2352.
Ganjeali, A., Bagheri, A., 2011. Evaluation of morphological characteristics of root chickpea (Cicer arietinum L.) in response to drought stress. Iranian Journal of Pulses Research. 1, 101-110. [In Persian with English summary].
Ganjeali, A., Kaffi, M., Sabet Teimouri, M., 2010. Evaluation of root and shoot physiological indices in chickpea (Cicer arietinum L.) under drought stress. Environmental Stresses in Crop Sciences. 3, 35-45. [In Persian with English summary].
Garavandi, M., Farshadfar, E., Kahrizi, D., 2010. Evaluation of drought tolerance in advanced bread wheat genotypes in field and laboratory condition. Journal of Seed and Plant Seedling. 2, 233-252. [In Persian with English summary].
Jaberifar, A., Nasr Esfahani, M., Gandi, A. Rashidi Asl, A., Efyuni, D., 2011. Comparison of phonological traits of advanced wheat lines in Isfahan conditions. Quarterly Journal of Crops Physiology. 3, 69-83. [In Persian with English summary].
Kafi, M., Mahdavi-e-Damghani, A. 2000. Mechanisms of Plants Tolerance to Environmental Stresses. Ferdowsi University Publication. Mashhad, Iran. 449p. [In Persian].
Kafi, M., Borzuie, A., Kamandi, A., Maasumi, A., Nabati, J., 2009. Physiology of Environmental Stresses in Plants. University of Mashhad Publication, 504p. [In Persian].
Kafi, M., Zand, E., Kamkar, B., Sharifi, H.R., Goldani, M. 2005. Plant Physiology. University of Mashhad Publication. 456p. [In Persian].
Kant, S., Kafkafi, U. 2005. Impact of mineral deficiency stress. The Hebrew University. Available at: http://www.plantstress.com/articles/min_deficiency_i/impact.htm
Khazaei, H., Kafi, M., 2003. Effect of drought stress on root growth and dry matter partitioning between roots and shoots of winter wheat. Iranian Journal of Field Crops Research. 1, 33-41. [In Persian with English summary].
Kramer, P.J., 1999. Water Relation of Plants. Academic Press, New York.
Michel, B.E., Kaufmann, M.R., 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physiology. 51, 914-916.
Mirzaee, M.R., Rezvani, S.M., 2008. Effect of drought stress on beet quality at different growth stages. Journal of Sugar Beet. 45, 42- 49. [In Persian with English summary].
Mohammadnia, S., Asghari, A., Sofalian, O., Mohammaddoust, H., Karimizadeh, R. Shokouhian, A.A., 2016. Evaluation of durum wheat lines using drought stress indices. 8, 11-23. [In Persian with English summary].
Nagarajan, S., Rane, J., Maheswari, M., Gambhir, P., 1999. Effect of postanthesis water stress on accumulation of dry matter, carbon and nitrogen and their partitioning of dry matter, in wheat varieties differing in drought tolerance. Journal of Agronomy Crop Sciences. 129, 136-183.
Okcu, G., Kaya, M.D., Atak, M., 2005. Effects of salt and drought stresses on germination and seedling growth of pea (Pisum sativum L.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 29, 237-242.
Panda, S.K., Khan, M.H., 2004. Changes in growth and superoxide dismutase activity in Hydrilla verticillata L. under abiotic stress. Brazilian Journal of Plant Physiology. 16, 115-118.
Rajabzadeh, N. 2001. Bread Technology. Tehran University Press. [In Persian].
Reddy, A.R., Claitanya, K.V., Vivekanadan, M., 2004. Drought-induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology. 161, 1189-1202.
Sabbaghpur, H. 2003. Drought tolerance mechanisms in plants. Journal of Agricultural Drought and Famine. 3, 21-32. [In Persian].
Sabirzhanova, I.B., Sabirzhanov, B.E., Chemeris, A., Veselov, D.S., Kudoyarov, G.R., 2005. Fast changes in expression of expansion gene and leaf extensibility in osmotically stressed maize plants. Plant Physiology and Biochemistry. 43, 419-422.
Sadiqov, S.T., Akbulut, M., Ehmedov, V., 2002. Role of Ca2+ in drought stress signaling in wheat seedlings. Biochemistry. 67, 491-497.
Sandahu, A.S., Laude, H.H., 1985. Effects of drought heat hardiness in winter wheat. Agronomy Journal. 50, 78-81.
Vinocur, B., Altman, A., 2005. Recent advances in engineering plant tolerance to abiotic stress: Achievements and limitations. Current Opinion in Biotechnology. 16, 123-132.
Yagutipour, A., Farshadfar, E., Saiedi, M., 2016. Evaluation drought tolerance of bread wheat genotypes using suitable compound method. Environmental Stresses in Crop Sciences. 10, 247-256. [In Persian with English summary].
Zali, H., Sofalian, O., Hasanloo, T., Asghari, A., Hoseini, S.M., 2015. Appraising of drought tolerance relying on stability analysis indices in canola genotypes simultaneously, using selection index of ideal genotype (SIIG) technique: Introduction of new method. Biological Forum. 7, 703-711.