حمزه حمزه؛ علی اصغری؛ سید ابوالقاسم محمدی؛ امید سفالیان؛ سلیمان محمدی
چکیده
به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های نوترکیب گندم نان ازنظر صفات فنولوژیک و تخصیص مواد فتوسنتزی، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین (Yecora Rojo و No. 49) در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در شرایط آبیاری کامل و تنش کم‌آبی انتهای فصل در دو سال زراعی 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب و مهاباد مورد ارزیابی قرار ...
بیشتر
به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های نوترکیب گندم نان ازنظر صفات فنولوژیک و تخصیص مواد فتوسنتزی، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین (Yecora Rojo و No. 49) در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در شرایط آبیاری کامل و تنش کم‌آبی انتهای فصل در دو سال زراعی 93 و 94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب و مهاباد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین دو شرایط نرمال رطوبتی و تنش کم‌آبی ازنظر روز تا سنبله دهی، انتقال مجدد، عملکرد دانه و سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار دیده شد. همچنین بین ژنوتیپهای موردبررسی ازلحاظ کلیه صفات موردبررسی اختلاف معنی‌دار مشاهده شد. عملکرد دانه با روز تا سنبله‌دهی، تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه و سنبله و میزان انتقال مجدد در هر دو شرایط همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپها در هر دو شرایط به 4 گروه دسته‌بندی شدند بهطوریکه ژنوتیپهای 7، 17، 27، 32، 40، 50، 58، 62، 67، 69، 83، 106، 107 و 138 در کلاستر شماره چهار قرار گرفتند که بالاترین مقادیر صفات فنولوژیک، تخصیص مواد فتوسنتزی و عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. همچنین در تجزیه به عامل‌ها، در هر دو شرایط چهار عامل وارد مدل شدند که در شرایط نرمال 77.85 درصد و در شرایط تنش کم‌آبی انتهای فصل 68.76 درصد از تغییرات داده‌ها را تبیین نمودند. باتوجه به وجود تنوع ژنتیکی موجود در بین لاین‌ها از لحاظ صفات مورد بررسی و همچنین همبستگی مثبت و معنی‌دار عملکرد دانه با روز تا سنبله دهی، تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه و سنبله و میزان انتقال مجدد، گزینش ژنوتیپها بر اساس صفات مذکور میتواند ما را در دست-یابی به ژنوتیپهای پرمحصول در هر دو شرایط یاری دهد.
رمضان قلی زاده سرستی؛ حسین صبوری؛ علی راحمی کاریزکی؛ حسین علی فلاحی؛ محسن رضایی
چکیده
به منظورشناسایی ژنوتیپهای متحمل و حساس برنج به تنش خشکی، آزمایشی با 48ژنوتیپ برنج درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی درسال زراعی 1395در شهرستان بابل مورد مطالعه قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال متعلق به ژنوتیپهای Azucena.Bala.91 و AH.NA.45 به ترتیب با 7.67 و 7.48 تن در هکتار بود. در شرایط ...
بیشتر
به منظورشناسایی ژنوتیپهای متحمل و حساس برنج به تنش خشکی، آزمایشی با 48ژنوتیپ برنج درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی درسال زراعی 1395در شهرستان بابل مورد مطالعه قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال متعلق به ژنوتیپهای Azucena.Bala.91 و AH.NA.45 به ترتیب با 7.67 و 7.48 تن در هکتار بود. در شرایط تنش بیشترین میانگین متعلق به ژنوتیپهای AH.NA.112 و AH.NA.45 و IR30 به ترتیب با 5.968 و 6.219 و 5.524 تن در هکتار بود. برای بررسی تنوع مولکولی از 9 نشانگر ریزماهواره استفاده شد در مجموع 31 آلل با میانگین 3.44 آلل در هر مکان ژنی مشاهده گردید. میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) 0.51 برآورد شد که نشانگرهای RM22 و RM12093 با 0.68 بیشترین و RM324 با 0.14 کمترین مقدار را برای این شاخص نشان دادند. نشانگر RM324 با 0.15 کمترین تنوع ژنی و نشانگرRM12093 با 0.73 بیشترین تنوع ژنی را داشتند از 9 نشانگر ریزماهواره نشانگرهای RM22 و RM12093 با دارا بودن بیشترین میزان محتوای اطلاعات چندشکل و تنوع ژنی و تعداد آلل در این مطالعه به عنوان بهترین نشانگر جهت بررسی تنوع ژنی روی برنج شناسایی شد. در شرایط نرمال تعداد خوشه و تعداد روز تا گلدهی و در شرایط تنش خشکی وزن خوشه با بیشترین نشانگرهای مثبت را نشان دادند. در شرایط نرمال تعداد خوشه با 7 نشانگر و در شرایط تنش خشکی طول خوشه، طول ساقه، طول برگ پرچم، طول دانه 4 نشانگر بیشترین نشانگرهای مثبت را نشان دادند. همچنین تجزیه هاپلوتایپی ژنوتیپهای به دست آمده را در 25 گروه تقسیم بندی نمود. از نتایج این تحقیق میتوان در برنامه‌های اصلاحی برای ایجاد جمعیتی با هتروزیگوسیتی بالا برای تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپهای برنج استفاده شود.
حسن زالی؛ امید سفالیان؛ طاهره حسنلو؛ مهرشاد زین العابدینی؛ علی اصغری
چکیده
به‌منظور شناسایی نشانگرهای آگاهی‌بخش مرتبط با تعدادی صفات و شاخصهای فیزیولوژیک 22 ژنوتیپ کلزا تحت شرایط تنش خشکی، از 36 نشانگر ریزماهواره‌ای که با QTLهای کنترل‌کننده صفات مرفولوژیک در شرایط تنش خشکی پیوسته بودند، استفاده شد. به‌منظور شناسایی نواحی ژنومی دخیل در کنترل صفات فیزیولوژیک از مدلهای ارتباطی GLM و MLM استفاده شد. میزان ...
بیشتر
به‌منظور شناسایی نشانگرهای آگاهی‌بخش مرتبط با تعدادی صفات و شاخصهای فیزیولوژیک 22 ژنوتیپ کلزا تحت شرایط تنش خشکی، از 36 نشانگر ریزماهواره‌ای که با QTLهای کنترل‌کننده صفات مرفولوژیک در شرایط تنش خشکی پیوسته بودند، استفاده شد. به‌منظور شناسایی نواحی ژنومی دخیل در کنترل صفات فیزیولوژیک از مدلهای ارتباطی GLM و MLM استفاده شد. میزان محتوای اطلاعات چندشکلی در بین نشانگرها از 0.043 (CB10502) تا 0.398 (CB10234) متغیر بود. متوسط میزان شاخص PIC برابر با 0.212 بود. بر اساس 36 نشانگر ریزماهواره‌ای مورد استفاده در این تحقیق، ساختار ژنتیکی جمعیت به 8 زیر جمعیت فرعی تقسیم گردید که نتایج حاصل از رسم بارپلات نیز تأیید کننده آن بود. در تجزیه ارتباط با استفاده از مدلهای GLM و MLM به‌ترتیب 6 و 16 مکان نشانگری معنی‌دار در شرایط بدون‌تنش با صفات مورد بررسی شناسایی شد. در شرایط تنش خشکی، با استفاده از مدلهای GLM و MLM به‌ترتیب 42 و 46 مکان نشانگری مرتبط با صفات مورد بررسی مشخص شد. در این مطالعه، نشانگرهای BRMS-036، SR94102، BRAS100، CB1059b، BRMS-024، BRMS-096، BRMS-30، MR013c و Pmr52 بیشترین ارتباط معنی‌دار را با صفات فیزیولوژیکی در شرایط تنش خشکی داشتند. بنابراین این احتمال وجود دارد که این نشانگرها بتوانند کاندیدای بسیار مناسب و امیدوار کننده در برنامه‌های به‌نژادی تحمل به تنش خشکی مثل انتخاب به کمک نشانگر در کلزا باشد.
بهاره سادات خاتون آبادی؛ علی اکبر احسان پور؛ امیر حسین فرقانی
چکیده
ژن P5CS (پرولین-5- کربوکسیلات-سنتتاز) کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر سنتز پرولین است و به عنوان یک اسمولیت باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری می‌شود. ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن P5CS و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. حضور ژن P5CS در گیاهان تراریخت شده از تکنیک PCR با پرایمر اختصاصی ژن NPTII:P5CS استفاده شد. به‌منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی گیاهان تراریخت ...
بیشتر
ژن P5CS (پرولین-5- کربوکسیلات-سنتتاز) کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر سنتز پرولین است و به عنوان یک اسمولیت باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری می‌شود. ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن P5CS و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. حضور ژن P5CS در گیاهان تراریخت شده از تکنیک PCR با پرایمر اختصاصی ژن NPTII:P5CS استفاده شد. به‌منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی گیاهان تراریخت و غیرتراریخت به محیط کشت MS خاوی غلظت های 0، 100، 150 و 200 میلی مولار نمک (NaCl) منتقل گردیدند. پس از چهار هفته نتایج نشان داد که مقادیر وزن‌تر، وزن خشک و کلروفیل در گیاهان تراریخت در مقایسه با گیاهان غیرتراریخت در پاسخ به شوری کمتر کاهش یافت. همچنین گیاهان تراریخت سدیم کمتری را نسبت به گیاهان غیرتراریخت در برگ تجمع دادند. سطح ترکیبات فنلی، آنتوسیانین و فلاونوئید در گیاهان تراریخت کمتر از گیاهان غیرتراریخت مشاهده شد. بعلاوه در گیاهان تراریخت در تمام غلظت‌های نمک نسبت به غیرتراریخت افزایش معنیداری در میزان پرولین مشاهده شد. میزان اسکوربات در گیاهان تراریخت و غیر تراریخت تغییر معنی داری نشان ندارد ولی پراکسید هیدروژن در اثر تنش شوری در گیاهان غیر تراریخت نسبت به غیر تراریخت کاهش معنی داری نشان داد. بنابراین به نظر می رسد گیاهان تراریخت با افزایش پرولین و تغییر برخی از انتی اکسیدان های غیر انزیمی در گیاهان تراریخت مقاومت به شوری تنش شوری بیشتری نشان داد.
معصومه زمانی فارسی؛ مهدی رحیمی؛ مریم عبدلی نسب؛ امین باقی زاده
چکیده
عملکرد و اجزای آن در ذرت نمونه ای از صفات کمی هستند. دانستن نحوه عمل و اثر متقابل ژن‌ها تعیین خواهد کرد که کدام روش به‌نژادی میتواند تاثیر عمل ژن را بهینه‌تر کند و نقش روش‌های به‌نژادی در تکامل گیاهان زراعی را روشن خواهد کرد. به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثت‌پذیری صفات عملکرد دانه و اجزای آن، نتاج حاصل از تلاقی نیمه دی‌آلل پنج ...
بیشتر
عملکرد و اجزای آن در ذرت نمونه ای از صفات کمی هستند. دانستن نحوه عمل و اثر متقابل ژن‌ها تعیین خواهد کرد که کدام روش به‌نژادی میتواند تاثیر عمل ژن را بهینه‌تر کند و نقش روش‌های به‌نژادی در تکامل گیاهان زراعی را روشن خواهد کرد. به منظور برآورد عمل ژن‌ها و وراثت‌پذیری صفات عملکرد دانه و اجزای آن، نتاج حاصل از تلاقی نیمه دی‌آلل پنج لاین S7 ذرت در نسل F1 موردارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپهای مورد بررسی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار در دو شرایط نرمال (دور آبیاری 5 روز) و کمبود آب (دور آبیاری 10 روز) در منطقه کرمان، ایران در سال زراعی 96-1395 کشت شدند. صفات تعداد بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال، طول بلال، وزن صد دانه و عملکرد دانه در بوته در دو شرایط نرمال و کمبود آب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات افزایشی و غیرافزایشی هر دو در کنترل صفات مورد مطالعه نقش داشتند. با توجه به نتایج گرافیکی تجزیه هیمن و نقش بیشتر اثرات فوق غالبیت در کنترل اکثر صفات در شرایط نرمال و کمبود آب، استفاده از پدیده هتروزیس و تولید ارقام هیبرید برای بهبود و اصلاح ذرت پیشنهاد می‌شود. همچنین برآورد وراثت‌پذیری عمومی بالا و وراثت‌پذیری خصوصی متوسط برای صفات مورد مطالعه نیز نشان دهنده امیدبخش بودن مواد ژنتیکی مورد مطالعه برای اصلاح و بهبود صفات تحت شرایط نرمال و کمبود آب بود.
حسین فرزادی؛ ناصر ظریفی نیا؛ علی عصاره؛ احمدعلی شوشی دزفولی
چکیده
به منظور بررسی شاخصهای تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شرایط تنش کم آبی در گندم دوروم، تعداد 8 ژنوتیپ امید بخش گندم دوروم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش کم آبی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد در دو سال زراعی 1395-1393 مورد آزمایش قرار گرفتند. این تحقیق در قالب 2 آزمایش مجزا شامل: آبیاری کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی شاخصهای تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شرایط تنش کم آبی در گندم دوروم، تعداد 8 ژنوتیپ امید بخش گندم دوروم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش کم آبی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد در دو سال زراعی 1395-1393 مورد آزمایش قرار گرفتند. این تحقیق در قالب 2 آزمایش مجزا شامل: آبیاری کامل تا زمان رسیدگی و اعمال تنش کم آبی انتهائی از طریق قطع آب از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیکی، هر یک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان دهنده اختلافات معنی‌دار بین سال‌ها در شرایط تنش کم آبی و همچنین اثر متقابل ژنوتیپ در سال تحت شرایط نرمال برای عملکرد دانه بود. میانگین کل عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش کم آبی به ترتیب برابر 4844 و 3099 کیلوگرم در هکتار بود. بالاترین عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش کم آبی به ترتیب برابر 5101 و 4232 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم بهرنگ و ژنوتیپ شماره 4 بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش کم آبی آخر فصل با شاخصهای تحمل به خشکی نشان داد که شاخصهای STI، MP، GMP از کارایی بالایی برای گزینش ژنوتیپهای متحمل به تنش کم آبی بر خوردارند. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی با استفاده از شاخصهای تنش کم آبی نشان داد که رقم بهرنگ و ژنوتیپ شماره 3 بترتیب با عملکرد 5101 و 5039 کیلوگرم در هکتار در شرایط نرمال و 4184 و 4215 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش آبی دارای تحمل نسبی به تنش کم آبی بودند.
حسن حمیدی؛ سیده ساناز رمضانپور؛ مسعود احمدی؛ حسن سلطانلو
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی تعداد 34 ژنوتیپ چغندرقند (30 لاین S1 گردهافشان به همراه سه رقم شاهد شکوفا، مطهر، پایا و جمعیت اصلاحی اولیه) تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 96-1395 انجام شد. آبیاری‌ها ...
بیشتر
این تحقیق به منظور ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی تعداد 34 ژنوتیپ چغندرقند (30 لاین S1 گردهافشان به همراه سه رقم شاهد شکوفا، مطهر، پایا و جمعیت اصلاحی اولیه) تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 96-1395 انجام شد. آبیاری‌ها تا مرحله تنک و وجین (استقرار بوته‌ها) به طور معمول انجام شد. آبیاری‌های بعدی در شرایط نرمال پس از 90 میلی‌متر و در شرایط تنش پس از 200 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A صورت گرفت. در این پژوهش صفاتی از قبیل عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص، عملکرد قند ناخالص، کلروفیل، شاخص پوشش گیاهی NDVI، شاخص سطح برگ، اختلاف دمای برگ و محیط، محتوی آب نسبی برگ، وزن ویژه برگ، شاخص شادابی، سطح ویژه برگ و نشت الکترولیتی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تحت هر دو شرایط آبیاری در شرایط بدون تنش و تنش خشکی بین ژنوتیپها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف بسیارمعنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نیز نشان داد که از نظر اکثر صفات بین ژنوتیپهای مورد بررسی و رژیم‌های مختلف آبیاری تفاوت معنیداری در سطح یک درصد وجود دارد. در شرایط آبیاری نرمال، رقم شاهد مطهر و در شرایط تنش خشکی، لاین S1-15 از بیشترین مقدار عملکرد قند ناخالص (به ترتیب 9.09 و 5.10 تن در هکتار) برخوردار بودند. مطالعه ضرایب همبستگی نشان داد که در شرایط نرمال و تنش، عملکرد ریشه با عملکرد قند ناخالص و شاخص پوشش گیاهی NDVI همبستگی مثبت و معنیداری داشت. در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی، تجزیه به عامل‌ها منجر به شناسایی چهار عامل گردید که به ترتیب 69.55 و 74.75 درصد تغییرات کل را توجیه کردند
امیر قلی زاده؛ حمید دهقانی؛ مصطفی خدادادی
چکیده
برای بهبود صفت پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از گزینش غیرمستقیم برای عملکرد از طریق اجزای عملکرد و صفات وابسته به عملکرد می‌باشد. در این مطالعه به‌منظور درک روابط ژنتیکی بین خصوصیات کمی و کیفی گشنیز و انتخاب شاخصهای گزینش غیرمستقیم، نتاج حاصل از تلاقی دی‌آلل 6 ژنوتیپ گشنیز ...
بیشتر
برای بهبود صفت پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از گزینش غیرمستقیم برای عملکرد از طریق اجزای عملکرد و صفات وابسته به عملکرد می‌باشد. در این مطالعه به‌منظور درک روابط ژنتیکی بین خصوصیات کمی و کیفی گشنیز و انتخاب شاخصهای گزینش غیرمستقیم، نتاج حاصل از تلاقی دی‌آلل 6 ژنوتیپ گشنیز در نسل‌های F1 و F2 موردارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپهای موردبررسی در سه شرایط متفاوت آبیاری بهطور جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در هر آزمایش در سال زراعی 95-1394 مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات ارتفاع گیاه، تعداد برگ، تعداد شاخه در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چتر بارور در گیاه، تعداد دانه در گیاه، وزن هزار دانه، وزن دانه در گیاه یا عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، میزان اسانس دانه، میزان روغن دانه، عملکرد اسانس، عملکرد روغن، محتوای کلروفیل SPAD، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفبل کل، کارتنوئید، میزان رطوبت نسبی و نشت یونی مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که صفات روز تا گلدهی، محتوای کلروفیل SPAD، میزان رطوبت نسبی، تعداد دانه و وزن هزار دانه با توجه به همبستگی ژنتیکی معنی‌دار با عملکرد دانه و داشتن کنترل ژنتیکی افزایشی و وراثت‌پذیری خصوصی بالا، می‌توانند به‌عنوان شاخصهای مناسب در برنامه‌های اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپهای با عملکرد دانه بالا در شرایط تنش خشکی در مزرعه مورد استفاده قرار گیرند. همچنین با توجه به همبستگی ژنتیکی مثبت بین عملکرد دانه با سایر صفات مهم اقتصادی (میزان اسانس دانه، میزان روغن دانه، عملکرد اسانس و عملکرد روغن) در شرایط بدون تنش و تنش خشکی میتوان نتیجه گرفت که بهبود عملکرد دانه باعث بهبود همزمان صفات اقتصادی دیگر می‌شود.
عظیم احمدی؛ مجید امینی دهقی؛ محمدحسین فتوکیان؛ محمد صدقی؛ سیروس منصوری فر
چکیده
مطالعه حاضر جهت بررسی اثرات تنش خشکی روی فعالیت آنزیمی و محتوای کلروفیل 12 ژنوتیپ پیشرفته عدس در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و بخش مرکزی شهرستان گرمی در سال زراعی 95/1394 به صورت کرت های خرد شده و برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به عنوان عامل اصلی و ژنوتیپها به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. ...
بیشتر
مطالعه حاضر جهت بررسی اثرات تنش خشکی روی فعالیت آنزیمی و محتوای کلروفیل 12 ژنوتیپ پیشرفته عدس در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و بخش مرکزی شهرستان گرمی در سال زراعی 95/1394 به صورت کرت های خرد شده و برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به عنوان عامل اصلی و ژنوتیپها به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که میزان پرولین، کاروتنوئید، محتوای کلروفیل a و b در اردبیل معنی دار و کمتر از گرمی شد اما فعالیت آنزیم پراکسیداز ، بیشتر از گرمی بود. در شرایط دیم آنزیم آسکوربات پراکسیداز بیشتر از شرایط آبیاری تکمیلی شد. عملکرد دانه در شرایط دیم 22 درصد کمتر از شرایط آبیاری تکمیلی است. میزان کاروتنوئید و محتوای کلروفیل در بافت برگ ها در گیاهان کشت شده در گرمی بیشتر از اردبیل می باشد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز مربوط به ژنوتیپ ILL6037 (بیله سوار ) و بیشترین میزان پرولین مربوط به ژنوتیپ شماره 12 بود. بیشترین میزان عملکرد دانه در منطقه گرمی و ژنوتیپ شماره 12 ثبت شد (1902 کیلوگرم در هکتار) همبستگی مثبت و معنی دار بین میزان پرولین، درصد پروتئین دانه و فعالیت آنزیم پراکسیداز وجود داشت. همچنین همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه با کاروتنوئید، کلروفیل‌های a، b بود اما بین عملکرد دانه و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیدازهمبستگی منفی وجود داشت. نتیجه گیری نهایی این بود که هر چقدر شرایط رشد برای گیاه مهیاتر شود محتوای کلروفیل گیاه بالا و عملکرد افزایش می یابد همچنین در شرایط تنش میزان پرولین و آنزیم پراکسیداز در گیاه بالا می‌رود. و باعث افزایش مقاومت ژنوتیپ ها به تنش خشکی می شود.ضمنا با دو بار آبیاری آن هم بصورت محدود، عملکرد دانه در شرایط آبیاری تکمیلی 22 درصد بیشتر از شرایط دیم شد.
حمزه شیرویی؛ مهرشاد براری؛ علی حاتمی؛ علی اشرف مهرابی
چکیده
به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تراکم بوته بر خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد در سه رقم عدس دیم، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام بهصورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. شرایط دیم با آبیاری تکمیلی و دیم بدون آبیاری به‌عنوان فاکتورهای اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تراکم بوته بر خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد در سه رقم عدس دیم، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام بهصورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. شرایط دیم با آبیاری تکمیلی و دیم بدون آبیاری به‌عنوان فاکتورهای اصلی آزمایش بود. فاکتور تراکم کاشت (در دو سطح 200 و 400 بوته در مترمربع) و رقم عدس (شامل سه رقم گچساران، بیله‌سوار، کیمیا) کرتهای فرعی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی باعث افزایش تعداد غلاف‌های پر و کاهش تعداد غلاف‌های پوک و در کل افزایش تعداد غلاف‌های بوته و عملکرد تک بوته گردید. با افزایش تراکم کلیه صفات (ارتفاع، تعداد گل، تعداد شاخه اصلی و فرعی، تعداد غلاف‌های پر، وزن خشک تک بوته و عملکرد تک بوته) کاهش و فقط تعداد غلاف‌های پوک افزایش نشان داد. بنا به نتایج حاصله رقم بیله‌سوار بیشترین تعداد شاخه اصلی و فرعی و همچنین بیشترین وزن خشک تک بوته را دارا بود. بیشترین تعداد گل و تعداد غلاف در بوته مربوط به رقم کیمیا بودند اثر متقابل آبیاری در تراکم بر تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. تعداد غلاف پوک و تعداد شاخه‌های فرعی نیز تحت تأثیر اثر متقابل آبیاری در رقم قرار گرفتند. اثر متقابل هر سه فاکتور بر تعداد شاخه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود.
منا پورعیسی؛ مجید نبی پور؛ موسی مسکرباشی
چکیده
به منظور بررسی سرعت پرشدن دانه و انتقال مجدد کربوهیدرات‌های محلول ساقه تحت تنش خشکی انتهای فصل آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. چهار رقم جو (نیمروز، جنوب، نصرت و ترکمن) تحت دو سطح رطوبتی شامل حفظ رطوبت در حد ظرفیت زراعی و تنش خشکی از روز دهم پس از گرده‌افشانی کشت ...
بیشتر
به منظور بررسی سرعت پرشدن دانه و انتقال مجدد کربوهیدرات‌های محلول ساقه تحت تنش خشکی انتهای فصل آزمایش گلدانی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1391-1390 اجرا گردید. چهار رقم جو (نیمروز، جنوب، نصرت و ترکمن) تحت دو سطح رطوبتی شامل حفظ رطوبت در حد ظرفیت زراعی و تنش خشکی از روز دهم پس از گرده‌افشانی کشت شدند. نتایج نشان داد که ارقام جو از نظر غلظت کربوهیدرات محلول در زمان گرده‌افشانی، بیشینه غلظت کربوهیدرات محلول، سهم کربوهیدرات محلول پیش از گرده‌افشانی، شیب افزایش غلظت کربوهیدرات محلول، میزان انتقال و کارایی انتقال تفاوت معنی داری داشتند. رقم جنوب بیشترین غلظت را در زمان گرده‌افشانی و همچنین بیشترین سهم کربوهیدرات پیش از گرده‌افشانی را نشان داد. اما رقم ترکمن با داشتن بیشترین شیب افزایش غلظت در دوره 10 روزه پس از گرده‌افشانی، توانست غلظتی معادل جنوب و نیمروز را در زمان بیشینه غلظت نشان دهد. عکس العمل ارقام از لحاظ میزان کربوهیدرات انتقالی و کارایی انتقال نسبت به تنش خشکی متفاوت بود. تنش خشکی سرعت کاهش کلروفیل را 66درصد افزایش داد. خشکی سرعت پرشدن دانه، وزن دانه و در نهایت عملکرد سنبله اصلی را به ترتیب به میزان 35، 15 و 17 درصد کاهش داد.
ندا عبادی؛ رئوف سیدشریفی؛ محمد صدقی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله دهی) و کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی (شاهد)، کاربرد میکوریز، ازتوباکتر، کاربرد توام ازتوباکتر و میکوریز) بودند. نتایج نشان داد بیشترین فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پلی فنل اکسیداز، پراکسیداز (به ترتیب 99.9، 66.9، 78.2 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، محتوای پرولین و قند محلول (به ترتیب 10.25 میکرو گرم بر گرم وزن تر برگ و 105.7 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) در کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر تحت شرایط دیم بدست آمد. بیشترین عملکرد دانه (2682 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر و کمترین آن (2065 کیلوگرم در هکتار) تحت شرایط دیم و عدم کاربرد کودهای زیستی بدست آمد. از این رو به نظر می‌رسد که کاربرد کودهای زیستی و آبیاری تکمیلی میتواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه جو دیم سهند به کار برده شود.
علی کریمی؛ محمد اقبال قبادی؛ مختار قبادی؛ ایرج نصرتی
چکیده
به منظور بررسی اثر قطع آبیاری در زمان‌های مختلف رشدی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ذرت دانه‌ای (هیبرید سینگل کراس 704)، پژوهشی در تابستان سال 1394 در روستای سیاه گل واقع در شهرستان گیلان غرب (استان کرمانشاه)، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل شاهد (هر هفته آبیاری) و یک مرتبه قطع آبیاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر قطع آبیاری در زمان‌های مختلف رشدی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ذرت دانه‌ای (هیبرید سینگل کراس 704)، پژوهشی در تابستان سال 1394 در روستای سیاه گل واقع در شهرستان گیلان غرب (استان کرمانشاه)، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل شاهد (هر هفته آبیاری) و یک مرتبه قطع آبیاری به مدت دو هفته از 7، 21، 35، 49، 63، 72 و 91 روز پس از کاشت و یک مرتبه قطع آبیاری به مدت سه هفته از 7، 28، 49، 70 و 91 روز پس از کاشت بودند. در تمامی تیمارها فقط یک مرتبه به مدت دو و یا سه هفته آبیاری قطع شد و قبل و پس از آن، آبیاری‌ها به صورت هفته‌ای انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سه هفته قطع آبیاری موجب کاهش معنی‌دار عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، کارآیی بیولوژیکی و اقتصادی مصرف آب، کلروفیل a، کلروفیل b و افزایش میزان غلظت پرولین شد. طبق نتایج مقایسه‌های میانگین بیشترین عملکرد دانه (13600کیلوگرم در هکتار) و وزن هزار دانه (232 گرم) در تیمار شاهد به دست آمد و در تیمار سه هفته قطع آبیاری از روز 49 پس از کاشت (مرحله ظهور گل آذین نر)، هر دو به ترتیب صفر بودند. عملکرد بیولوژیک در این تیمار حدود 66 درصد در مقایسه با شاهد کاهش داشت. بطور کلی نتایج نشان داد که مراحل اولیه دوره رشد و مرحله آخر دوره رشد دارای کمترین حساسیت به قطع آبیاری بود و تأخیر در آبیاری تا سه هفته هم اثر معنیداری بر عملکرد دانه ندارد ولی در مراحل گرده افشانی و پرشدن دانه حتی دو هفته قطع آبیاری هم باعث خسارت قابل توجه به عملکرد دانه خواهد شد و نباید با مشکل کم‌آبی و یا تأخیر در آبیاری مواجه گردد.
خاطره توکلی اوجانی؛ ورهرام رشیدی؛ مهرداد یارنیا؛ علیرضا تاری نژاد؛ بهرام میرشکاری
چکیده
بمنظور بررسی واکنش ارقام ذرت به کم‌آبی در شرایط کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mossea) بر روی برخی صفات ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کم‌آبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس ...
بیشتر
بمنظور بررسی واکنش ارقام ذرت به کم‌آبی در شرایط کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mossea) بر روی برخی صفات ذرت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کم‌آبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس A در دو سطح 70 میلی‌متر (به عنوان شاهد) و 140 میلی‌متر (به عنوان تنش) و عامل فرعی شامل 14 ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (گونه گلوموس موسه) روی هفت رقم ذرت (260، 301،400، 4015، 703،704و 705) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری مشتمل بر محتوی رطوبت نسبی برگ، میزان شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد بلال در بوته، طول بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، وزن 300 صد دانه و عملکرد دانه بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که اثر متقابل سال در تنش در رقم و همچنین تنش در رقم در مایکوریزا روی عملکرد دانه معنی‌دار بود. بر اساس مقایسه میانگین داده‌ها بیشترین عملکرد دانه مربوط به سینگل‌کراس 301 و در شرایط بدون تنش با میانگین 760 گرم بر متر مربع بود. در حالی که کمترین عملکرد دانه مربوط به سینگل‌کراس 4015 در شرایط کم‌آبی با میانگین 392 گرم بر متر مربع بود. بیشترین عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش کم‌آبی به ترتیب در سینگل‌کراس 703 و 301 و در شرایط کاربرد مایکوریزا به ترتیب با میانگین 765 و 720 گرم بر متر مربع بود. به عبارتی قارچ مایکوریزا در برخی از ارقام در شرایط تنش اثر مثبت روی عملکرد داشت. برآورد همبستگی بین صفات نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی، عملکرد دانه بیشترین همبستگی را با وزن 300 صد دانه داشت.
علی مشتطی؛ آیدین خدائی جوقان؛ سید عطاالله سیادت؛ سیدهاشم موسوی؛ محسن رضایی
چکیده
به‌منظور بررسی واکنش گندم به مصرف کود دامی و زئولیت در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی مزرعه‌ای بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی واکنش گندم به مصرف کود دامی و زئولیت در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی مزرعه‌ای بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری از ابتدای مرحله شیری- خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک) در کرتهای اصلی و سه مقدار کود دامی (صفر، 15 و 30 تن در هکتار) و سه مقدار زئولیت (صفر، 6 و 12 تن در هکتار) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی بودند. مقایسه میانگین اثر برهمکنش کود دامی و زئولیت نشان داد که در شرایط آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله شیری-خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت نسبت به عدم مصرف آنها، باعث افزایش قابلتوجه عملکرد دانه شد. لذا در مناطق با کمبود آب آبیاری و یا عدم بارندگی از ابتدای مرحله گلدهی و یا مرحله شیری- خمیری دانه، میتوان مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت برای حفظ و یا افزایش عملکرد دانه توصیه کرد.
مهدیه سلیمانی ساردو؛ محمد گلوی؛ حمید رضا فنایی؛ محمود رمرودی
چکیده
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهره‌وری آب و برخی ویژگی‌های زراعی گلرنگ تحت روش‌های مختلف کاشت و محلول‌پاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو ...
بیشتر
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهره‌وری آب و برخی ویژگی‌های زراعی گلرنگ تحت روش‌های مختلف کاشت و محلول‌پاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو سطح (مسطح و جوی و پشته) به عنوان عامل اصلی، رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 45 (شاهد)، 65 و 85 درصد تخلیه مجاز رطوبتی) به‌عنوان عامل فرعی، محلول‌پاشی نانوکلات روی در سه سطح ( شاهد محلول‌پاشی با آب، محلول‌پاشی 0.5 و 1 گرم در لیتر نانوکلات روی) به‌عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان دادکه تیمارهای تنش خشکی و محلول‌پاشی نانوکلات روی بهصورت معنیداری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب و درصد روغن اثرگذار بودند. تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بهره‌وری آب تحت تاثیر روش کاشت قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش و محلول‌پاشی نانوکلات روی سبب افزایش صفات مورد مطالعه گردید. عملکرد دانه در روش کاشت مسطح نسبت به روش کاشت جوی و پشته 29 درصد افزایش نشان داد. آبیاری پس از 45 درصد تخلیه رطوبتی (شاهد) نسبت به آبیاری پس از 85 درصد تخلیه رطوبتی 61 درصد سبب افزایش عملکرد دانه شد، اما بهره‌وری آب 11.5 درصد کاهش داشت. محلول‌پاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر نسبت به محلول‌پاشی با آب عملکرد دانه را 36 درصد، بهره‌وری آب را 37 درصد و درصد روغن را 12 درصد افزایش داد. براساس نتایج روش کاشت مسطح توام با محلول‌پاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر در شرایط بروز تنش خشکی میتواند قادر به جبران و رفع آسیب‌های ناشی از تنش برای تولید اقتصادی گلرنگ در شرایط آب و هوایی سیستان باشد.
طیبه نادری؛ یوسف سهرابی
چکیده
تنش خشکی یک تنش غیرزیستی است که به‌طورجدی عملکرد گیاهان زراعی را در بیشتر نقاط جهان تحت تأثیر قرار میدهد. لذا به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و عناصر ریزمغذی بر کاهش و تعدیل اثرات تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت (Mv500) آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
تنش خشکی یک تنش غیرزیستی است که به‌طورجدی عملکرد گیاهان زراعی را در بیشتر نقاط جهان تحت تأثیر قرار میدهد. لذا به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و عناصر ریزمغذی بر کاهش و تعدیل اثرات تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت (Mv500) آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام گرفت. در این آزمایش فاکتور آبیاری در دو سطح شامل آبیاری کامل و تنش در مرحله گلدهی در کرتهای اصلی قرار گرفت و سطوح کودی شامل 100 درصد کود شیمیایی، 100 درصد کود شیمیایی + ریزمغذیها، بیوسوپرفسفات + نیتروکسین، بیوسوپرفسفات + نیتروکسین + ریزمغذیها، 50 درصد کود شیمیایی + بیوسوپرفسفات، 50 درصد کود شیمیایی + بیوسوپرفسفات + نیتروکسین و شاهد بدون کود به‌عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب، فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدان را افزایش داد، درحالی‌که کودهای زیستی و عناصر ریزمغذی سبب کاهش میزان فعالیت آنزیمها شدند. تنش خشکی، محتوی کلروفیل برگ را کاهش داد ولی غلظت پرولین، مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن در پاسخ به تنش، افزایش معنیداری پیدا کرد. کاربرد کودهای زیستی و عناصر ریزمغذی از کاهش محتوی کلروفیل برگ و افزایش پراکسیدهیدروژن و پراکسیداسیون لیپیدی ناشی از تنش خشکی جلوگیری نمود؛ بنابراین استفاده از کودهای زیستی و تأمین عناصر غذایی موردنیاز گیاه توانست باعث افزایش مقاومت گیاه به تنش خشکی و بهبود عملکرد گیاه گردد. لذا میتواند به‌عنوان یک راهکار جهت کاهش اثرات تنش خشکی روی عملکرد گیاه در نظر گرفته شود.
بهاره پارسا مطلق؛ پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ ذبیح اله اعظمی ساردویی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر منابع مختلف تغذیه‌ای و رژیم‌های مختلف آب آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب گیاه چای ترش، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی92-1391 و 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت اجرا شد. سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح 60 ، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان فاکتور ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر منابع مختلف تغذیه‌ای و رژیم‌های مختلف آب آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب گیاه چای ترش، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی92-1391 و 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت اجرا شد. سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح 60 ، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه به‌عنوان فاکتور کرتهای افقی و منبع تغذیه‌ی گیاه در 4 سطح (کود زیستی مایکوریزا، ورمی‌کمپوست، کود گاوی ، کود شیمیایی و تیمار شاهد) به‌عنوان فاکتور کرتهای عمودی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب طی دوسال آزمایش نشان داد که اثر منابع مختلف تغذیه‌ای و سطوح مختلف آب آبیاری بر تعداد غوزه در بوته، وزن کاسبرگ در بوته، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده و کارایی مصرف آب گیاه معنی‌دار بود. بیشترین وزن کاسبرگ خشک در سطح 100 درصد نیاز آبی گیاه (1248 کیلوگرم در هکتار) و منبع تغذیه‌ای کود گاوی و کمترین عملکرد وزن کاسبرگ در تیمار شاهد در سطح 60 درصد نیاز آبی (510 کیلوگرم در هکتار) گیاه مشاهده شد. همچنین بین سطح 100 و 80 درصد نیاز آبی گیاه در اکثر صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنیداری وجود نداشت به‌نظر می‌رسد که سطح 80 درصد نیاز آبی گیاه به‌ترتیب بهمراه مصرف کودهای دامی، ورمی‌کمپوست و شیمیایی در زراعت چای ترش مطلوب میباشند.
کامران پروانک
چکیده
با توجه به اهمیت گیاه دارویی مریم گلی سهندی (.Salvia sahendica L) در صنایع مختلف ازجمله داروسازی، این تحقیق با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخصهای فیزیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس این گیاه در سال 1395 در شهرستان مبارکه انجام گردید. سطوح تنش خشکی شامل دور آبیاری 4 روزه (شاهد)، 8، 12 و 16روزه بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در شرایط مزرعه اجرا ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گیاه دارویی مریم گلی سهندی (.Salvia sahendica L) در صنایع مختلف ازجمله داروسازی، این تحقیق با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخصهای فیزیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس این گیاه در سال 1395 در شهرستان مبارکه انجام گردید. سطوح تنش خشکی شامل دور آبیاری 4 روزه (شاهد)، 8، 12 و 16روزه بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در شرایط مزرعه اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس حاصل از نرم افزار MSTAT-C نشان داد، کاربرد سطوح مختلف دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس اثر معنی‌دار دارد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین‌ها، بیشترین میزان نسبی آب برگ (95%)،کلروفیل کل، a و b به ترتیب با میانگین 2.47، 1.32، 0.98 میلی‌گرم برگرم مربوط به تیمار شاهد بود. بالاترین پتانسیل آب برگ (1.78- مگاپاسکال)، تجمع پرولین (3.1 میلی‌گرم بر گرم) و نشت الکترولیت (57.7%) را دور آبیاری 16 روزه نشان داد. حداکثر میزان قند محلول، درصد و عملکرد اسانس به ترتیب با میانگین 2.55 میلی‌گرم بر گرم، 0.3 درصد و 14.3 کیلوگرم در هکتار مربوط به دور آبیاری 12 روزه بود. این نتایج نشان میدهد، این گیاه در مواجه با تنش خشکی از طریق افزایش انباشت میزان پرولین و قندهای محلول (تنظیم اسمزی) به تنش آبی مقاومت نشان میدهد. بررسی همبستگی صفات نشان داد، بین کلروفیلa، کلروفیلb، با پرولین، قندهای محلول، درصد و عملکرد اسانس رابطه منفی حاکم است. زیرا در شرایط بدون تنش که مقدار کلروفیل aدر حداکثر مقدار خود قرار دارد، پرولین، قندهای محلول و اسانس بسیار اندک تولید می‌شوند. به طور کلی، با توجه به عدم تفاوت معنی‌دار شاخصهای فیزیواوژیک در دورهای 8 و 12 روزه نسبت به شاهد میتوان با اطمینان 95% نتیجه گرفت که رژیم آبیاری بهینه برای تولید درصد بیشتر اسانس و استفاده از این گیاه در مناطق خشک و نیمه خشک دور آبیاری 12 روزه می‌باشد.
شیلان داودی؛ یهرام میرشکاری؛ تورج میر محمودی؛ فرهاد فرح وش؛ سامان یزدان ستا
چکیده
به‌منظور بررسی اثرپرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و اسید آسکوربیک بر فعالیت آنتی اکسیدانت‌ها، اجزای عملکرد دانه و روغن در آفتابگردان، آزمایشی در طی سال‌های زراعی 95-1394 بهصورت طرح اسپیلت پلات فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح (نرمال و تنش کم‌آبی) در کرت های اصلی و ترکیب فاکتوریل سطوح اسید آسکوربیک (شاهد، 50 ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرپرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و اسید آسکوربیک بر فعالیت آنتی اکسیدانت‌ها، اجزای عملکرد دانه و روغن در آفتابگردان، آزمایشی در طی سال‌های زراعی 95-1394 بهصورت طرح اسپیلت پلات فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح (نرمال و تنش کم‌آبی) در کرت های اصلی و ترکیب فاکتوریل سطوح اسید آسکوربیک (شاهد، 50 و 100 ppm) و سطوح اسید سالیسیلیک (شاهد، 100 و 200 ppm) در کرتهای فرعی قرار گرفت. نتایج مقایسات میانگین نشان داد تنش کم‌آبی مقدار فعالیت پرولین، کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، دی تیروزین و مالون دی آلدهید را به ترتیب 9.75، 19.18، 36.83، 14.36، 23.97، 17.51 و 25.10 درصد افزایش و مقدار عملکرد دانه و درصد روغن را 26.51 و 24.48 درصد کاهش داد. پرایمینگ با اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک هم به صورت جداگانه و هم به صورت تلفیقی بر مقدار فعالیت آنزیمهای پرولین، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و دی تیروزین در مقایسه با تیمار شاهد افزودند و از مقدار مالون دی آلدهید کاستند. در این بررسی بالاترین عملکرد دانه (2.72 تن در هکتار) و درصد روغن (52.09 درصد) در ترکیب سطوح 200ppm اسید سالیسیلیک و 100ppm اسید اسکوربیک دیده شد، همچنین سطح 200ppm اسید سالیسیلیک و 100ppm اسید اسکوربیک مقدار فعالیت آنزیمهای پرولین، کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز، دی تیروزین، عملکرد دانه و درصد روغن را به ترتیب 9.21، 50.35، 54.25، 49.18، 48.24، 36.68 و 39.31 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزودند؛ بنابراین پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک و اسید اسکوربیک میتواند تکنیک مناسبی جهت افزایش خصوصیات کمی و کیفی و بهبود مقاومت به تنش کم‌آبی در آفتابگردان باشد.
حمیده غفاری؛ محمودرضا تدین
چکیده
به‌منظور بررسی واکنش‌های جوانه‌زنی بذر چغندرقند تحت پتانسیل‌های آبی مختلف و بهبود شاخصهای جوانه‌زنی با اسید جاسمونیک، مطالعه‌ای در آزمایشگاه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملآ تصادفی با 4 تکرار در سال 1395 انجام گرفت. در این آزمایش تیمارها شامل پنج سطح پتانسیل آب (شاهد یا آب مقطر، 0.2- ، 0.6- ...
بیشتر
به‌منظور بررسی واکنش‌های جوانه‌زنی بذر چغندرقند تحت پتانسیل‌های آبی مختلف و بهبود شاخصهای جوانه‌زنی با اسید جاسمونیک، مطالعه‌ای در آزمایشگاه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملآ تصادفی با 4 تکرار در سال 1395 انجام گرفت. در این آزمایش تیمارها شامل پنج سطح پتانسیل آب (شاهد یا آب مقطر، 0.2- ، 0.6- ، 1- و 1.4- مگاپاسکال با پلی‌اتیلن گلایکول) و قرار گرفتن بذور در محلول‌های 5 و 10 میکرومولار اسید جاسمونیک و آب مقطر (شاهد) بودند. صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن ساقه‌چه، متوسط زمان جوانه‌زنی، ضریب سرعت جوانه‌زنی، جوانه‌زنی نسبی، ضریب آلومتری، شاخص بنیه طولی و وزنی اندازه‌گیری شدند. مقایسه میانگین برهمکنش سطوح خشکی و اسید جاسمونیک بر درصد و سرعت جوانه‌زنی نشان داد که بالاترین میزان مربوط به تیمار شاهد (عدم تنش) و پیش تیمار با 5 میکرومولار اسید جاسمونیک به ترتیب با 100 درصد بذر جوانه‌زده و سرعت 24.83 بذر در روز بود و بیشترین طول ساقه‌چه و ریشه‌چه در تیمار برهمکنش بدون تنش و آب مقطر بود. تحت پتانسیل‌های آبی مختلف، پیش تیمار بذور با اسید جاسمونیک باعث شد ضریب سرعت جوانه‌زنی، جوانه‌زنی نسبی، ضریب آلومتری، شاخص بنیه طولی و وزنی نسبت به پیش تیمار بذرها فقط با آب مقطر بیشتر باشد. در نهایت، پیش تیمار بذر با اسید جاسمونیک در سطح 5 میکرومولار به طور موثری میتواند تحمل به تنش خشکی در چغندرقند را بهبود دهد.
سیاوش حشمتی؛ غلامعباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ مجید امینی دهقی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور زوال یافته طبیعی با ماده ملاتونین بر سبز شدن و خصوصیات رشدی گیاهچه گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر، گلخانه و مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (آزمایشگاه) و طرح بلوکهای کامل تصادفی (مزرعه و ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور زوال یافته طبیعی با ماده ملاتونین بر سبز شدن و خصوصیات رشدی گیاهچه گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر، گلخانه و مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام گرفت. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی (آزمایشگاه) و طرح بلوکهای کامل تصادفی (مزرعه و گلخانه ) در 4 تکرار، انجام گرفتند. تیمارهای اصلی که در هر سه آزمایش مشترک هستند عبارت بودند از کیفیت بذر (1-بذور زوال یافته طبیعی و 2-بذور جدید) و پرایمینگ بذر (1- عدم کاربرد پرایمینگ بذر 2-هیدروپرایمینگ 3- پرایمینگ با ملاتونین 0.1 میلی مولار 4- پرایمینگ با ملاتونین 0.5 میلی مولار). نتایج این آزمایش نشان داد که تحت شرایط مزرعه، در بذور زوالیافته طبیعی، بیشترین درصد سبز شدن با استفاده از هیدروپرایمینگ و ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار به ترتیب با 54.50 و 57.50 درصد حاصل شد که در مقایسه با شاهد، به ترتیب 39.74 و 47 درصد افزایش نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد در شرایط گلخانه تحت تنش خشکی، بیشترین درصد سبز شدن متعلق به پرایمینگ با ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار بود که در مقایسه با شاهد، درصد ظهور گیاهچه را تا 154 درصد افزایش داد. نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط شوری و ترکیب تنش شوری و خشکی نیز بیشترین سرعت و مقدار سبزشدن با پرایمینگ با ملاتونین در غلظت 0.1 میلی مولار حاصل شد اما غلظت بیشتر ملاتونین باعث کاهش سرعت سبز شدن شد. به طورکلی، استفاده از روش مقرون به صرفه پرایمینگ بذر و همچنین هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با ماده ملاتونین، میتواند کیفیت بذور را جهت رشد در شرایط خشکی و شوری، افزایش دهد.
وحید اطلسی پاک؛ امید بهمنی؛ سمیرا افشین نیک
چکیده
گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار می‌گیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی می‌شوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهره‌وری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم در رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و ...
بیشتر
گیاهان اغلب در مناطق خشک و نیمه خشک در معرض شوری و کمبود رطوبت قرار می‌گیرند. شوری و کمبود رطوبت خاک از طریق کاهش پتانسیل آب خاک موجب اختلال در قابلیت تولید گیاهان زراعی می‌شوند. در این پژوهش توزیع یونی و شاخص بهره‌وری آب دو رقم گندم نان (ارگ و تجن) متفاوت از لحاظ تجمع سدیم در رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری کامل، 85 و 70 درصد نیاز آبی) و سطوح متفاوت شوری (صفر و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) در آزمایشی گلخانه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تیمار شوری، غلظت سدیم و پتاسیم بافت‌های مختلف رقم ارگ به ترتیب به مقدار 24 و 10 درصد بیشتر از رقم تجن بود. تحت شرایط شوری، کم آبیاری موجب کاهش غلظت سدیم در همه بافت-ها (36 درصد) گردید. جذب سدیم توسط ریشه هر دو رقم تحت شرایط شوری، مشابه اما غلظت آن در بافت‌های هوایی رقم تجن کمتر بود. در تیمار تنش شوری، غلظت پتاسیم در بافتها تحت تاثیر کم آبیاری تغییری از خود نشان نداد. رقم ارگ تحت تیمار شوری دارای غلظت بالاتری از پتاسیم در پهنک برگ پرچم (51 درصد) بوده و نسبت پتاسیم به سدیم آن نسبت به رقم تجن (46 درصد) بیشتر شد. تیمار شوری موجب کاهش عملکرد دانه (34 درصد) و شاخص بهره‌وری آب (32 درصد) گردید و تحت این شرایط، رقم تجن از این لحاظ کاهش بیشتری از خود نشان داد. به نظر می‌رسد کاهش کمتر شاخص بهره‌وری آب ناشی از تنش شوری در رقم ارگ، بدلیل تحمل بیشتر بافتها نسبت به سدیم باشد. بنابر‌اینتوسعه ارقامی با خصوصیات مذکور در اراضی شور و یا مناطقی با کیفیت پایین آب آبیاری و دارای محدودیت آب، میتواند موجب بهبود شاخص بهره وری آب گردد.
مهدی کریمی
چکیده
به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و مصرف خاکی سولفات آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (رقم بم) آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. این تحقیق دارای سه سطح کیفیت آب آبیاری (شوری 1.88 دسی‌زیمنس بر متر و نسبت جذب سدیم 5.76، شوری 7.22 دسی‌زیمنس بر متر و نسبت جذب سدیم 11.82، و شوری 14.16 دسی زیمنس برمتر و نسبت جذب سدیم 24.73) ...
بیشتر
به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و مصرف خاکی سولفات آهن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (رقم بم) آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. این تحقیق دارای سه سطح کیفیت آب آبیاری (شوری 1.88 دسی‌زیمنس بر متر و نسبت جذب سدیم 5.76، شوری 7.22 دسی‌زیمنس بر متر و نسبت جذب سدیم 11.82، و شوری 14.16 دسی زیمنس برمتر و نسبت جذب سدیم 24.73) به عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح کود سولفات آهن شامل صفر، 20، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور فرعی بود. آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری از 1.88 به 7.22 دسی زیمنس بر متر، عملکرد دانه و کاه گندم کاهش معنی داری نداشت. علت این مشاهده افزایش وزن هزار دانه و شاخص برداشت با افزایش شوری از 1.88 به7.22 دسی زیمنس بر متر بود. با افزایش شوری آب آبیاری به 14.16 دسی زیمنس بر متر عملکرد دانه و کاه حدود 50 درصد کاهش یافت. این کاهش به دلیل تاثیر منفی افزایش شوری بر طول سنبله، تعداد سنبلک بارور، تعداد دانه در سنبله و تعداد کل سنبلک‌ها و افزایش تعداد سنبلک عقیم با افزایش شدت تنش شوری بود. بررسی اثرات متقابل شوری و کود سولفات آهن نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه در شوری‌های آب ابیاری 1.88، 7.22 و 14.16 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب از مصرف 40، 20 و صفر کیلوگرم در هکتار کود سولفات آهن حاصل شد. بنابراین، به نظر می‌رسد با کاهش کیفیت آب آبیاری (افزایش شوری و نسبت جذب سدیم) مقدار آهن مورد نیاز گندم جهت حصول بیشترین عملکرد کاهش می‌یابد.
هادی مهدیخانی؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ مهدی راستگو؛ محمد کافی
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری خاک بر روی صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک علف جارو، آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح شوری 10، 16، 22، 28 و 34 دسی‌زیمنس بر متر و آب غیر شور (1.4 دسی‌زیمنس بر متر) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری خاک بر روی صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک علف جارو، آزمایشی به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح شوری 10، 16، 22، 28 و 34 دسی‌زیمنس بر متر و آب غیر شور (1.4 دسی‌زیمنس بر متر) به عنوان شاهد بود. صفات مختلف مورفولوژیک و فیزیولوژیک همراه درصد خاکستر، پتاسیم و سدیم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش معنی‌دار ارتفاع، سطح برگ، درصد ماده خشک، تعداد شاخه جانبی، فلورسنس حداقل در مرحله رویشی، هدایت روزنه‌ای، تعرق، درصد ماده آلی، پتاسیم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم و افزایش درصد خاکستر شد. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنیداری بین وزن تر و خشک با صفات فیزیولوژیک و عناصر غذائی وجود نداشت. بر اساس نتایج رگرسیون مرحله‌ای، سه صفت تعداد شاخه جانبی، سطح برگ و درصد ماده خشک تنها صفاتی بودند که وارد مدل شدند و 90 درصد تغییرات مربوط به وزن خشک را توجیه کردند. ارتباطی بین وزن تر و خشک با صفات فیزیولوژیک و عناصر غذائی مشاهده نشد و صفات فیزیولوژیک در مقایسه با صفات مورفولوژیک کمتر تحت تأثیر شوری قرار گرفتند. نتایج این آزمایش ضمن تایید تحمل بالای علف جارو به شوری نشان دادند که استفاده از شاخص های فیزیولوژیک از جمله کلروفیل فلورسنس می تواند در ارزیابی سریع واکنش به شوری مورد استفاده قرار گیرد.
سمیه حسنی؛ سراله گالشی؛ ابراهیم زینلی؛ بنیامین ترابی؛ محمد خادم پیر
چکیده
در ایران اطلاعات کافی در مورد ژنوتیپهای متحمل به تنش غرقاب در گیاه سویا که عملکرد بالایی در شرایط تنش غرقابی داشته باشند، وجود ندارد. بر این اساس این آزمایش به‌منظور انتخاب ژنوتیپ یا ژنوتیپهای سویا متحمل به تنش غرقاب در کشور بر اساس عملکرد، اجزای عملکرد دانه و شاخصهای تحمل به تنش انجام شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در ...
بیشتر
در ایران اطلاعات کافی در مورد ژنوتیپهای متحمل به تنش غرقاب در گیاه سویا که عملکرد بالایی در شرایط تنش غرقابی داشته باشند، وجود ندارد. بر این اساس این آزمایش به‌منظور انتخاب ژنوتیپ یا ژنوتیپهای سویا متحمل به تنش غرقاب در کشور بر اساس عملکرد، اجزای عملکرد دانه و شاخصهای تحمل به تنش انجام شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در هوای آزاد با 3 تکرار و دو فاکتور (الف) تنش غرقاب (بدون تنش غرقاب و 15 روز تنش غرقاب)، و (ب) ژنوتیپ (31 ژنوتیپ سویا) در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. زمان اعمال دوره غرقابی در مرحله 5 برگی (V5) بود. نتایج این آزمایش نشان داد تنش غرقاب عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک سویا را بهطور معنیداری کاهش میدهد، بهطوریکه عملکرد دانه در ژنوتیپهای مختلف 40.6 تا 61.7 درصد و عملکرد بیولوژیک نیز 17 تا 44 درصد طی 15 روز تنش غرقاب کاهش پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه پس از 15 روز تنش غرقاب در ژنوتیپهای 326 و 827 و کمترین عملکرد دانه پس از 15 روز تنش غرقاب در ژنوتیپهای 114 و 937 مشاهده شد. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد شاخصهای تحمل به تنش GMP، MP و STI همبستگی بسیار بالایی با عملکرد دانه در شرایط تنش دارند و میتوان از این سه شاخص برای انتخاب ژنوتیپهایی با عملکرد بالا در شرایط تنش و عدم تنش استفاده کرد. بر اساس شاخصهای SSI، STI، MP و GMP ژنوتیپهای 859، 827 و 326 مقاومترین ژنوتیپها از میان ژنوتیپهای موردمطالعه در این آزمایش میباشند.
دوره 12، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 1340-1340
