نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

2 استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

3 کارشناس سابق گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

4 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

به‌منظور بررسی واکنش گندم به مصرف کود دامی و زئولیت در شرایط تنش کم­ آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری از ابتدای مرحله شیری- خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک) در کرت‌های اصلی و سه مقدار کود دامی (صفر، 15 و 30 تن در هکتار) و سه مقدار زئولیت (صفر، 6 و 12 تن در هکتار) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی بودند. مقایسه میانگین اثر برهمکنش کود دامی و زئولیت نشان داد که در شرایط آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله شیری-خمیری تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از ابتدای مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت نسبت به عدم مصرف آن‌ها، باعث افزایش قابل‌توجه عملکرد دانه شد. لذا در مناطق با کمبود آب آبیاری و یا عدم بارندگی از ابتدای مرحله گلدهی و یا مرحله شیری- خمیری دانه، می‌توان مصرف 30 تن در هکتار کود دامی و 12 تن در هکتار زئولیت برای حفظ و یا افزایش عملکرد دانه توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها

Afiuni, D., Allahdadi, I., Akbari, G.A., Najafian, G., 2015. Response of some agronomic traits of some wheat genotypes to cut of terminal irrigation with zinc foliar application. Journal of Plant Production. 8, 179-203. [In Persian with English Summary].

Alaviasl, S.A., Mansourifar, S., Modarres-Sanavy, S.A.M., Sadatasilan, K., Tabatabaei, S.A., Moradi-Ghahderijani, M., 2016. Effect of chitosan and zeolite on growth and yield of sesame (Sesamum indicum L.) under different irrigation conditions in Yazd. Environmental Stresses in Crop Sciences. 9, 163-172. [In Persian with English Summary].

Baghbani-Arani, A., Modarres-Sanavy, S.A.M., Mashhadi-Akbarbojar, M., Mokhtasi-Bidgoli, A., 2017. Effects of deficit water stress in response to the zeolite, vermicompost and nitrogen fertilizer on number of physiological and biochemical traits of fenugreek. Journal of Plant Production Research. 24, 71-87. [In Persian with English Summary].

Farmahini-Farahani, M., Mirzakhani, M., Sajedi, N., 2015. Investigation the agronomic and physiological characteristics of Alvand wheat cultivar under water tension conditions, application of animal manure and bentonit. Crop Physiology Journal. 7, 17-27. [In Persian with English Summary].
Moradi Ghahderijani, M., Sadat Asilan K., Modarres Sanavy, S.A.M., 2015. Effect of improvers application on seed yield and irrigation water use efficiency of sunflower (Helianthus annuus L.) under water deficit stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences. 17, 115 -127. [In Persian with English Summary].

Gholamhoseini, M., Aghaalikhani, M., Malakoti, M.J., 2008. Effect of nitrogen and zeolite on quantitative and qualitative yield of canola. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 45, 537-548. [In Persian with English Summary].

Gholamhoseini, M., Khodaei-Joghan, A., Habibzade, F., Ghalavand, A., 2017. Effect of zeolite application in combination with chemical and organic fertilizers on quantitative and qualitative traits of sunflower. Journal of Water and Soil Resources Conservation. 7, 1-14. [In Persian with English Summary].

Hasanzade, E., Ghajar-Sepanlou, M., Bahmanyar, M.A., 2013. The effect of potassium and manure application on concentration of macro elements on wheat under different water stresses. Journal of Agricultural Engineering. 36, 61-65. [In Persian with English Summary].
Jafar-Nejad, A., Aghaei, H., Najafia, G., 2013. Effective traits on grain yield of wheat genotypes under optimal irrigation and drought stress during reproductive phase. Journal of Applied Crop Breeding. 1, 11-22. [In Persian with English Summary].

Jami, M.Q., Ghalavand, A., Modarres-Sanavy, S.A.M., Mokhtassi-Bidgoli, A., Baghbani- Arani, A., Namdari, A., 2018. Effect of manure, zeolite and irrigation on soil properties and seed yield of sunflower (Helianthus annuus L.). Iranian Journal of Crop Sciences. 19, 151-167. [In Persian with English Summary].

Kafi, M., Borzoei, A., Salehi, M., Kamandi, A., Masoumi, A., Nabati, J., 2009. Physiology of Environmental Stresses in Plants. Jihad Daneshgahi Mashhad Press. 504p. [In Persian].
Mirzakhani, M., Hemmati, Z., Sajedi, N., 2015. Response of wheat physiological and agronomic traits to water stress and zeolite application. Iranian Journal of Field Crops Research. 13, 173-183. [In Persian with English Summary].
Mohseni-Movahed, S.A., Akbari, M., 2012. Effect of deficit irrigation in different stages of growth on yield of Alvand cultivar wheat. Journal of Water and Soil. 25, 1386-1394. [In Persian with English Summary].
Namarvari, M., Fathi, G., Bakhshandeh, A.M., Gharineh, M.H., Jafari, S., 2012. Interaction of end-season drought stress and organic fertilizer application on bread wheat yield. Journal of Production and Processing of Field Crops. 2, 163-172. [In Persian with English Summary].
Sajadi-Nik, R., Yadavi, A., Balouchi, H.R., Farajee, H., 2011. Effect of chemical (urea), organic (vermicompost) and biological (nitroxin) fertilizers on quantity and quality yield of Sesame (Sesamum indicum L.). Journal of Agricultural Science and Sustainable Production. 21, 87-110. [In Persian with English Summary].