تنش خشکی
میثم خاوری؛ محمود رمرودی؛ احمد قنبری
چکیده
به منظور ارزیابی نقش بارورکننده‌های فسفر و الگوهای کاشت در کاهش تنش خشکی گیاه دارویی اسفرزه، پژوهشی به صورت اسپلیت – فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع آموزشی و تفریحی بقیه الله الاعظم (عج) دانشگاه زابل در سال زراعی 99-1398 اجراء شد. عامل اصلی تحقیق شامل تنش خشکی در سه سطح، آبیاری بعد از 60 میلیمتر (متداول)، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی نقش بارورکننده‌های فسفر و الگوهای کاشت در کاهش تنش خشکی گیاه دارویی اسفرزه، پژوهشی به صورت اسپلیت – فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع آموزشی و تفریحی بقیه الله الاعظم (عج) دانشگاه زابل در سال زراعی 99-1398 اجراء شد. عامل اصلی تحقیق شامل تنش خشکی در سه سطح، آبیاری بعد از 60 میلیمتر (متداول)، 120 و180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش شدید خشکی) و عامل فرعی ترکیب روش کاشت بذر (مسطح یا جوی و پشته) و انواع بارورکنندهای فسفره شامل 100 درصد کود سوپر فسفات تریپل، کود زیستی فسفات بارور 2، تلفیق کود زیستی فسفات بارور 2 و 50 درصد کود سوپر فسفات تریپل و عدم کاربرد کود (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین طول سنبله، وزن سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد دانه تک بوته، وزن خشک تک بوته و عملکرد پوسته از تیمار آبیاری متداول با کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی فسفره به‌دست آمد نتایج برهمکنش تنش خشکی و بارورکننده‌های فسفره نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در بوته با 2.721 گرم مربوط به تیمار آبیاری نرمال و استفاده ترکیبی بارور کننده‌ها در حالیکه کمترین عملکرد دانه با 0.741 گرم مربوط به تیمار تنش شدید خشکی و عدم کاربرد بارور کننده‌های فسفره بود و بیشترین پروتئین دانه (2.305 میلیگرم بر گرم وزن دانه) و درصد موسیلاژ (15.04) از تیمار تنش شدید خشکی با کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی فسفره به‌دست آمد. درصد پوسته تحت تأثیر بارورکننده‌های فسفره و روش کاشت در سطوح مختلف آبیاری قرار گرفت استفاده از کودهای فسفره و روش کاشت جوی و پشته همراه با آبیاری بعد از 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر توانست درصد پوسته را در مقایسه به تیمار آبیاری نرمال و عدم کاربرد کود در روش کاشت مسطح 32 درصد اضافه کند.
تنش خشکی
زهره فلاحتی؛ رضا امیری فهلیانی؛ مسعود دهداری؛ حمیدرضا خادم حمزه
چکیده
کمبود آب، تولید گیاهان زراعی را در دنیا به شدت کاهش می‌دهد و خشکی اصلی‌ترین تنش غیرزیستی می‌باشد. به منظور بررسی برخی خصوصیات ژنوتیپ‌های آفتابگردان (Helianthus annuus) تحت تأثیر دو رژیم آبیاری، دو آزمایش جداگانه در شرایط بدون‌تنش (تأمین 100 درصد نیاز آبی) و تنش 50 درصدی (تأمین 50 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام ...
بیشتر
کمبود آب، تولید گیاهان زراعی را در دنیا به شدت کاهش می‌دهد و خشکی اصلی‌ترین تنش غیرزیستی می‌باشد. به منظور بررسی برخی خصوصیات ژنوتیپ‌های آفتابگردان (Helianthus annuus) تحت تأثیر دو رژیم آبیاری، دو آزمایش جداگانه در شرایط بدون‌تنش (تأمین 100 درصد نیاز آبی) و تنش 50 درصدی (تأمین 50 درصد نیاز آبی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ‌های روغنی لاکومکا، پروگرس، شمس، قاسم، گلسا، بیوتک و زرّین و ژنوتیپ‌های آجیلی شمشیری، کلّه‌قوچی و محلی اصفهان آفتابگردان مورد ارزیابی قرارگرفتند. در شرایط بدون‌تنش، ژنوتیپ‌های آجیلی از نظر قطر طبق تفاوتی نشان ندادند. از میان ژنوتیپ‌های روغنی، ژنوتیپ‌های قاسم و شمس از بالاترین قطر طبق برخوردار بودند، اگرچه با دیگر ژنوتیپ‌ها به استثنای ژنوتیپ زرّین اختلافی نشان ندادند. بر پایه نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر ژنوتیپ و رژیم آبیاری در سطح احتمال یک درصد بر تعداد دانه پر در طبق معنیدار گردید. با اعمال تنش، تعداد دانه پر در طبق نسبت به شرایط نرمال کاهش 20.03 درصدی نشان‌داد. از ژنوتیپ‌های روغنی، ژنوتیپ قاسم و از ژنوتیپ‌های آجیلی ژنوتیپ محلی اصفهان بیشترین تعداد دانه پر در طبق را نشان دادند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد درصد روغن دانه، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد زیستی آفتابگردان در سطح احتمال 1 درصد (P<0.01) تحت تأثیر برهمکنش ژنوتیپ در رژیم آبیاری قرار گرفتند. به‌طور کلی از بین ژنوتیپ‌های آجیلی، ژنوتیپ شمشیری و از بین ژنوتیپ‌های روغنی ژنوتیپ شمس نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها از عملکرد دانه و عملکرد زیستی بیشتری در هر دو حالت بدون‌تنش و تنش برخوردار بودند و بنابراین این ژنوتیپ‌ها به عنوان ژنوتیپ‌های پیشنهادی در شرایط محدودیت آبیاری و شرایط مشابه جهت کشت معرفی می‌شوند. همچنین، با توجه به نتایج حاصله می‌توان گفت که ارقام آجیلی نسبت به انواع روغنی در منطقه مورد بررسی از وضعیت بهتری در هر دو شرایط بدون‌تنش و تنش برخوردار بودند.
تنش خشکی
محمد ولی پور؛ افراسیاب راهنما؛ پیمان حسیبی؛ علی منصفی
چکیده
کم‌آبیاری یک راهبرد مهم صرفه‌جویی مصرف آب آبیاری است که راندمان مصرف آب را افزایش می‌دهد. به‌منظور ارزیابی واکنش صفات مورفولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کتان روغنی به رژیمهای کم‌آبیاری، آزمایشی مزرعه‌ای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1402-1401 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا ...
بیشتر
کم‌آبیاری یک راهبرد مهم صرفه‌جویی مصرف آب آبیاری است که راندمان مصرف آب را افزایش می‌دهد. به‌منظور ارزیابی واکنش صفات مورفولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ‌های کتان روغنی به رژیمهای کم‌آبیاری، آزمایشی مزرعه‌ای بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1402-1401 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. چهار رژیم آبیاری شامل آبیاری مطلوب (آبیاری در80-80-80-80 درصد ظرفیت زراعی)، کم‌آبیاری ملایم (آبیاری در60-70-70-60 درصد ظرفیت زراعی)، کم‌آبیاری متوسط (آبیاری در60-60-60-60 درصد ظرفیت زراعی) و کم‌آبیاری شدید (آبیاری در40-50-50-40 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل اصلی و چهار ژنوتیپ کتان روغنی (هندی، مجاری، اصفهان و کرمان) به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. رژیمهای آبیاری مذکور به‌ترتیب در مراحل رشد رویشی، ساقه‌دهی، آغاز گلدهی و آغاز پر شدن دانه اعمال شدند. رژیمهای کم‌آبیاری بسته به مرحلة رشدی گیاه و شدت تنش به‌طور متفاوتی باعث کاهش ویژگی‌های مورفولوژیکی و عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ‌ها شد. به طوری که رژیمهای کم‌آبیاری ملایم، متوسط و شدید به‌طور متوسط منجر به کاهش معنیدار عملکرد دانه به میزان 34، 39 و 49 درصد و عملکرد روغن به میزان 35، 40 و 52 درصد شدند. بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه در واکنش به کم‌آبیاری تنوع ژنتیکی وجود داشت. عملکرد دانه در کم‌آبیاری شدید در مقایسه با آبیاری مطلوب در ژنوتیپ‌های هندی، مجاری، اصفهان و کرمان به میزان 56، 62، 46 و 32 درصد کاهش یافت. ژنوتیپ‌های اصفهان و کرمان در شرایط کم‌آبیاری با کمترین کاهش عملکرد دانه و روغن، پایداری عملکرد بالاتری داشتند. به طور کلی، اعمال کم‌آبیاری متوسط علی‌رغم کاهش 37 و 29 درصدی عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های اصفهان و کرمان، باعث کاهش 35 درصدی آب مصرفی و افزایش کارایی مصرف آب شد. لذا رژیم آبیاری60 درصد ظرفیت زراعی و ژنوتیپ‌های اصفهان و کرمان برای تولید پایدار کتان روغنی در مناطق نیمه‌خشک قابل‌توصیه هستند.
تنش خشکی
پریسا شیخ زاده؛ علی نریمان زاده؛ ناصر زارع
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی بوده که میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. مرحله گلدهی و پر شدن دانه لوبیا چیتی به‌تنش خشکی حساس بوده به‌طوری که وقوع تنش خشکی انتهای فصل میتواند خصوصیات زراعی و عملکردی لوبیاچیتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از مواد تعدیل کننده تنش مانند اسیدسالیسیلیک در کاهش اثرات منفی ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی بوده که میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. مرحله گلدهی و پر شدن دانه لوبیا چیتی به‌تنش خشکی حساس بوده به‌طوری که وقوع تنش خشکی انتهای فصل میتواند خصوصیات زراعی و عملکردی لوبیاچیتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از مواد تعدیل کننده تنش مانند اسیدسالیسیلیک در کاهش اثرات منفی تنش خشکی اهمیت زیادی دارد. به‌منظور بررسی تاثیر اسیدسالیسیلیک بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک لوبیا چیتی تحت شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت اسپیلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی تا انتهای فصل رشد) و اسیدسالیسیلیک (صفر، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش شاخص کلروفیل، ارتفاع بوته، شاخه فرعی، غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت نسبت به تیمار آبیاری کامل شد. همچنین در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، میزان مالون‌دی‌آلدهید، هدایت الکتریکی مواد نشت یافته و پراکسیدهیدروژن افزایش یافت. کاربرد 200 میلیگرم در لیتر اسیدسالیسیلیک، سبب افزایش شاخص کلروفیل، تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف در بوته به‌ترتیب درحدود 17.9، 44.03 و 18.4 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. تحت شرایط آبیاری کامل و قطع آبیاری، محلول پاشی بوته‌های لوبیا چیتی با 200 میلیگرم در لیتر اسیدسالیسیلیک، به‌ترتیب سبب افزایش ارتفاع بوته (15.92و 9.8 درصد )، وزن صددانه (17.8 و 12.8 درصد)، عملکرد دانه (27.3 و 20.4 درصد) و شاخص برداشت (13.5 و 10.7 درصد) و سبب کاهش هدایت الکتریکی به‌ترتیب در حدود 1.7 و 2.3 درصد و پراکسیدهیدروژن به ترتیب به میزان 28.9 و 81.9 درصد شد. به‌نظر میرسد کاربرد 200 میلی گرم در لیتر اسید سالیسیلیک میتواند با بهبود صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ضمن جبران اثرات تنش خشکی موجب افزایش عملکرد دانه لوبیا چیتی شود.
تنش خشکی
فاطمه حسینی؛ سید سعید موسوی؛ محمد رضا عبداللهی؛ علی سپهری
چکیده
در بین گیاهان زراعی، گندم بیشترین سطح زیر کشت دیم را به خود اختصاص داده است و تنش خشکی مهم ترین عامل افت عملکرد این گیاه راهبردی است. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش، استفاده از گونه‌های مختلف جنس آژیلوپس در برنامههای به نژادی گندم است. هدف این تحقیق ارزیابی ارتباط بین عملکرد دانه با 32 صفت مختلف فنولوژیک و اگرومورفوفیزیولوژیک ...
بیشتر
در بین گیاهان زراعی، گندم بیشترین سطح زیر کشت دیم را به خود اختصاص داده است و تنش خشکی مهم ترین عامل افت عملکرد این گیاه راهبردی است. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش، استفاده از گونه‌های مختلف جنس آژیلوپس در برنامههای به نژادی گندم است. هدف این تحقیق ارزیابی ارتباط بین عملکرد دانه با 32 صفت مختلف فنولوژیک و اگرومورفوفیزیولوژیک در ده اکوتیپ مختلف آژیلوپس تائوشی بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در طی دو دوره آزمایش و تحت شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار (p≤0.01) با صفات کارایی مصرف آب، طول پدانکل، شاخص برداشت بوته، وزن سنبله اصلی، وزن دانه در سنبله اصلی، تعداد سنبله بارور در بوته، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، قدرت حفظ آب در برگ قطع‌شده، تعداد دانه در بوته، وزن پدانکل و شاخص سطح برگ نشان داد. اغلب صفات فنولوژیک و ریشه ای دارای همبستگی منفی و معنیدار (p≤0.05) با عملکرد دانه بودند. طبق نتایج رگرسیون گام‌به‌گام صفات کارایی مصرف آب و تعداد سنبله بارور در بوته، با ضریب رگرسیونی مثبت و صفات قطر ریشه و روز تا سنبله دهی با ضریب رگرسیونی منفی، به‌عنوان مهمترین صفات مؤثر بر تغییرات عملکرد دانه به ترتیب وارد مدل رگرسیونی شدند. صفت کارایی مصرف آب بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر افزایش عملکرد دانه داشت. صفت کارایی مصرف آب، از طریق افزایش روز تا سنبله‌دهی، بیشترین اثر غیرمستقیم منفی را بر عملکرد دانه داشت. به‌طورکلی با توجه به قرابت ژنتیکی بین گندم زراعی و گونه آژیلوپس تائوشی، به عنوان جد دهنده ژنوم D به گندم زراعی، گزینش بر اساس مقادیر بیشتر دو صفت کارایی مصرف آب و تعداد سنبله بارور در بوته، که دارای توارث پذیری ساده تری نسبت به عملکرد دانه هستند، همچنین انتخاب برای مقادیر کمتر صفات فنولوژیک و ریشهای ممکن است منجر به بهبود عملکرد گندم در شرایط تنش خشکی شود.
تنش خشکی
حمید نجفی نژاد؛ محمدعلی جواهری؛ نادر کوهی
چکیده
این مطالعه با هدف تأثیر تیمارهای مختلف تنش آبی بر عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و برخی خصوصیات زراعی گیاه کاکتوس در منطقه شاهماران در جنوب استان کرمان در سال 1398 انجام شد. طرح آزمایشی بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار روی بوته‌های کاکتوس سه‌ساله انجام شد. تیمارهای موردمطالعه شامل سه رژیم آبیاری بر اساس 160، 210 و 260 میلیمتر تبخیر ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تأثیر تیمارهای مختلف تنش آبی بر عملکرد، بهره‌وری مصرف آب و برخی خصوصیات زراعی گیاه کاکتوس در منطقه شاهماران در جنوب استان کرمان در سال 1398 انجام شد. طرح آزمایشی بهصورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار روی بوته‌های کاکتوس سه‌ساله انجام شد. تیمارهای موردمطالعه شامل سه رژیم آبیاری بر اساس 160، 210 و 260 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود. نتایج نشان داد با افزایش سطح تنش آبی طول، عرض و ضخامت پد (ساق برگ) به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. بیشترین تعداد پد تولیدشده (27.7 عدد در بوته) متعلق به تیمار آبیاری نرمال و کمترین آن (15 عدد در بوته) در تیمار تنش شدید خشکی (رژیم آبیاری 260 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر) مشاهده شد. بیشترین ضخامت پد در شرایط آبیاری نرمال (2.4 سانتی‌متر) و کمترین آن (0.9 سانتی‌متر) در شرایط تنش شدید خشکی به دست آمد. تأثیر تنش خشکی بر گسترش طول و عرض پد که شاخصی از سطح فتوسنتز کننده گیاه هستند معنیدار بود، به‌طوری‌که کمترین طول و عرض پد (به ترتیب 29.5 و 18 سانتی‌متر) در تیمار تنش شدید خشکی و بیشترین آن (37.7 و 24.7 سانتی‌متر) در تیمار آبیاری نرمال حاصل شد. نتایج نشان داد تنش آبی شدید بیشترین مقدار پتاسیم و کمترین مقدار فیبر را در علوفه خشک ایجاد کرد. رژیم آبیاری 160 میلیمتر تبخیر تجمعی موجب تولید بالاترین مقدار عملکرد علوفه تر و خشک (به ترتیب با تولید 112 و 8.97 تن در هکتار) گردید. در این تیمار بهره‌وری مصرف آب 3.29 کیلوگرم ماده خشک بر مترمکعب آب به دست آمد. بیشترین پروتئین خام علوفه (7.9 درصد) نیز به رژیم آبیاری 210 میلیمتر تبخیر تجمعی تعلق داشت. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، امکان کشت و تولید علوفه از گیاه دائمی کاکتوس با مصرف آب کم در منطقه شاهماران کرمان وجود دارد.
تنش خشکی
سپیده طراح؛ حمید دهقان زاده؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری
چکیده
به منظور بررسی تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام گتدم، آزمایش به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 93- 1392 اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح، شامل آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر تجمعی (شاهد)، 95 و130 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A (بترتیب به عنوان تنش ملایم ...
بیشتر
به منظور بررسی تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشدی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام گتدم، آزمایش به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 93- 1392 اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح، شامل آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر تجمعی (شاهد)، 95 و130 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A (بترتیب به عنوان تنش ملایم و تنش شدید) به عنوان فاکتور اصلی در نظر گرفته شد. اعمال تیمارهای کم آبیاری در دو مرحله رشدی S0 (آغاز رشد طولی ساقه تا ظهور گل آذین) و S1 (ظهور گل آذین تا رسیدگی) و ارقام گندم (سپاهان، بک‌کراس‌روشن و کویر) به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی جای گرفتند. نتایج نشان داد خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، عملکرد و اجزای عملکرد دانه؛ شاخص برداشت، محتوای نسبی آب برگ و مقدار کلروفیل برگ پرچم و افزایش موم کوتیکول و راندمان مصرف آب گردید. کاهش عملکرد دانه در تیمار خشکی ملایم و شدید در مقایسه با شاهد بترتیب 12 و 41.8 درصد بود. میزان کاهش مصرف آب در تیمارهای تنش ملایم و شدید در مقایسه با شاهد بترتیب 20 و 40 درصد بود. اعمال تنش خشکی از مرحله زایشی منجر به کاهش بیشتر عملکرد دانه و شاخص برداشت در مقایسه با اعمال تنش از مرحله رویشی گردید. ارقام کویر، سپاهان و بک کراس روشن بترتیب دارای بیشترین تا کمترین عملکرد دانه بودند. رقم کویر به دلیل داشتن ارتفاع کمتر بوته، موم کوتیکول بالاتر (در شرایط تنش و شاهد)، حفظ محتوای نسبی آب برگ بالاتر (در شرایط تنش و شاهد)، کلروفیل برگ پرچم بیشتر، شاخص برداشت و راندمان مصرف آب بالاتر دارای عملکرد دانه بیشتری در مقایسه با دو رقم دیگر بود.
اصلاح گیاهان برای شرایط تنش
سولماز عزیزی؛ ناصر زارع؛ پریسا شیخ زاده؛ جوانشیر عزیزی؛ رحمت کریمی‌زاده
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه زمان نمونه‌برداری (سه و شش روز پس از تنش و دو ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه زمان نمونه‌برداری (سه و شش روز پس از تنش و دو روز پس از آبیاری مجدد (بازیابی)) بود. تنش خشکی باعث کاهش کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، پروتئین و عملکرد و اجزای عملکرد شد و کاهش این صفات در زمان شش روز پس از نمونه‌برداری بیشتر بود؛ اما در شرایط بازیابی افزایش این صفات قابل‌مشاهده بود. علاوه بر این، تنش خشکی موجب افزایش میزان پرولین، H2O2، MDA و همچنین افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان (CAT، PPO و POX) شد. به‌طورکلی، افزایش شدت و مدت‌زمان تنش موجب افزایش پرولین (63%)، H2O2 (19%)، MDA (110%)، CAT (33%)، PPO (56%) و POX (24%) نسبت به تیمار شاهد گردید. نتایج نشان داد که همبستگی H2O2 و MDA مثبت و معنیدار بود، علاوه بر این در شرایط بازیابی کاهش معنیدار اثرات مخرب تنش (میزان H2O2، MDA) و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان قابل‌مشاهده بود. اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه، تعداد غلاف، وزن 100 دانه و 3 دانه) ارقام عدس متفاوت بود. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث کاهش تعداد دانه (20%) و غلاف در بوته (37%) و وزن صد دانه (16%) شد که منجر به کاهش (29%) عملکرد شد. رقم گچساران در شرایط نرمال بیشترین عملکرد را داشت، همچنین در شرایط تنش خشکی ارقام گچساران و سپهر بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. کمترین میزان عملکرد در رقم بومی در شرایط تنش مشاهده شد. بر اساس نتایج این آزمایش ارقام سپهر و گچساران ارقام مناسبی برای کشت در مناطقی که با تنش کم‌آبی مواجه هستند می‌باشند.
تنش خشکی
زینب تمسکی؛ بابک عندلیبی؛ سجاد نصیری
چکیده
کمبود آب به مشکلی جهانی تبدیل شده و باعث مشکلات بسیاری در بخش کشاورزی و تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد جهان شده است به‌منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و محلول‌پاشی هورمون متیل جاسمونات بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام جو، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار ...
بیشتر
کمبود آب به مشکلی جهانی تبدیل شده و باعث مشکلات بسیاری در بخش کشاورزی و تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد جهان شده است به‌منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری و محلول‌پاشی هورمون متیل جاسمونات بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام جو، آزمایشی بهصورت طرح اسپلیت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1399-1400 انجام شد. در این آزمایش، رژیمهای آبیاری به‌عنوان اثر اصلی شامل آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و دیم کامل، ارقام به‌عنوان اثر فرعی شامل رقم بهمن، سهند، جلگه، آبیدر و انصار و محلول پاشی متیل جاسمونات شامل بدون محلول پاشی (شاهد) و محلول پاشی 50 میکرومول بر لیتر متیل جاسمونات موردبررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسات میانگین اثر متقابل سه گانه بین آبیاری و رقم و متیل جاسمونات در صفات کلروفیل a و کلروفیل کل ارقام جو قرارگرفته در معرض دیم در این صفات کاهش و در صفت پرولین در شرایط قطع آبیاری در مرحله گلدهی و پر شدن دانه و دیم افزایش مقدار پرولین را در مقایسه با آبیاری نرمال و نیز در شرایط دیم کاهش ارتفاع را در مقایسه با آبیاری نرمال نشان دادند. همچنین نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و متیل جاسمونات در صفت عملکرد دانه نشاندهنده این است که در ارقام بهمن، سهند، جلگه و آبیدر محلول پاشی شده با متیل جاسمونات عملکرد دانه را به ترتیب 17.7، 24.6، 8.3 و 22.3 درصد در مقایسه با تیمار بدون متیل جاسمونات به‌طور معنی داری افزایش داد ولی در رقم انصار یک افزایش غیر معنی دار (5.4 درصد) در عملکرد دانه حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه (4762 کیلوگرم در هکتار) زمانی مشاهده شد که رقم جلگه تحت تیمار آبیاری کامل با 50 میکرومول بر لیتر متیل جاسمونات محلول پاشی شد و کمترین عملکرد دانه (432 کیلوگرم در هکتار) در رقم بهمن در شرایط دیم و بدون محلول پاشی ایجاد شد. به نظر میرسد کاربرد متیل جاسمونات و آبیاری کامل به‌عنوان یک ابزار مناسب برای افزایش عملکرد دانه استفاده شود.
اصلاح گیاهان برای شرایط تنش
مرضیه سالاری؛ علی کاظمی پور؛ مهرناز کاشیگرزاده؛ ثریا پورتبریزی؛ محمدقادر قادری؛ روح الله عبدالشاهی
چکیده
انقلاب سبز با وارد کردن ژن‌های پاکوتاهی به ارقام گندم نان رخ داد و تاثیر زیادی بر تولید جهانی این محصول گذاشت. ولی این ژن‌ها در شرایط دیم باعث کاهش عملکرد می‌شوند. در این پژوهش با استفاده از تلاقی برگشتی ژن‌های پابلندی از رقم روشن به رقم اکسکلیبر منتقل گردید. همین طور، در نسل F3 تلاقی روشن و مهدوی بوته پاکوتاه مشاهده شد. با تلاقی برگشتی ...
بیشتر
انقلاب سبز با وارد کردن ژن‌های پاکوتاهی به ارقام گندم نان رخ داد و تاثیر زیادی بر تولید جهانی این محصول گذاشت. ولی این ژن‌ها در شرایط دیم باعث کاهش عملکرد می‌شوند. در این پژوهش با استفاده از تلاقی برگشتی ژن‌های پابلندی از رقم روشن به رقم اکسکلیبر منتقل گردید. همین طور، در نسل F3 تلاقی روشن و مهدوی بوته پاکوتاه مشاهده شد. با تلاقی برگشتی این بوته با رقم روشن، لاین‌های ایزوژن پاکوتاه برای این رقم ایجاد شد. ایجاد لاین‌های ایزوژن برای ارتفاع در دو زمینه ژنتیکی، امکان مطالعه دقیق تاثیر صفت ارتفاع بر عملکرد و اجزای عملکرد را فراهم نمود. لاین‌های ایزوژن و والدین آنها در دو سال زراعی (1399-1400 و 1400-1401) در شرایط دیم سپیدان مورد ارزیابی قرار گرفتند. به طور متوسط، رقم روشن و لاین‌های ایزوژن پاکوتاه حاصل از آن به ترتیب 90.84 و 51.22 سانتی‌متر ارتفاع داشتند. همین طور، میانگین ارتفاع رقم اکسکلیبر و لاین ایزوژن پابلند حاصل از آن به ترتیب 47.61 و 65.36 سانتی متر بود. نتایج نشان داد بهنژادی برای پابلندی تاثیر مثبت و معنی‌داری بر عملکرد گندم در شرایط دیم دارد. به طور میانگین پابلندی باعث افزایش عملکرد 375.43 و 177.94 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در زمینه‌های ژنتیکی روشن و اکسکلیبر شد. علاوه بر این، تاثیر ارتفاع بوته بر اجزای عملکرد در شرایط دیم مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد پابلندی از طریق افزایش تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه باعث افزایش عملکرد می‌گردد. در حالی که تعداد سنبله در متر مربع تحت تاثیر ارتفاع بوته قرار نمی‌گیرد. با توجه به وراثت‌پذیری بالای ارتفاع بوته و همبستگی بالای آن با عملکرد دانه، پیشنهاد می‌گردد این صفت در برنامه های بهنژادی در شرایط دیم مورد توجه قرار گیرد.
تنش خشکی
مهسا غنی‌زاده؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت
چکیده
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی میتواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش ...
بیشتر
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی میتواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. خاک موردمطالعه با کلاس بافتی لوم، دارای pH 8.11 و EC 1.28 دسی زیمنس بر متر بود. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در سه سطح 95، 65 و 45 درصد ظرفیت زراعی، کاربرد عصاره سیر بهصورت برگ‌‌پاشی در سه سطح صفر، 2 و 4 درصد و اسید هومیک بهصورت برگ‌‌پاشی در دو سطح صفر و 300 میلیگرم بر لیتر بود. نتایج نشان داد که کاربرد برگی اسید هومیک و عصاره سیر هر یک به‌تنهایی، اثر مثبتی بر پارامترهای وزن خشک و جذب نیتروژن و فسفر داشت. علاوه بر این عصاره سیر جذب پتاسیم گیاه را نیز افزایش داد. ازآنجایی‌که تنش خشکی تمام صفات موردبررسی را کاهش داد، برگ‌‌پاشی با عصاره سیر در شرایط تنش خشکی توانست بر جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم تأثیر‌گذار باشد که این اثر در تنشهای کم بیشتر بود به‌طوری‌که در تنش خشکی 65 درصد ظرفیت زراعی، جذب نیتروژن با کاربرد عصاره سیر 2 درصد و جذب فسفر و پتاسیم با کاربرد عصاره سیر 4 درصد عملکرد بهتری نسبت به سایر سطوح عصاره سیر داشت؛ بنابراین به نظر میرسد که برگ‌‌پاشی با عصاره سیر و اسید هومیک به‌عنوان مواد طبیعی محرک رشد گیاه توانست تأثیر مطلوبی بر رشد و جذب عناصر غذایی گیاه بگذارد که تأثیر عصاره سیر در مقایسه با اسید هومیک بیشتر بود و در شرایط تنش خشکی نیز عصاره سیر تا حدودی توانست اثرات منفی تنش را کاهش دهد.
تنش خشکی
منصور اسمعیلی؛ محمدرضا داداشی؛ محمد تقی فیض بخش؛ کامی کابوسی؛ فاطمه شیخ
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد کمی وکیفی علوفه هیبرید های ذرت در شرایط آب و هوایی گرگان، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه عراقی محله گرگان اجرا شد. عامل اصلی کم‌آبیاری در چهار سطح (100 ، 75 ، 50 و 25 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی هیبریدهای ذرت در چهار سطح (SC703،SC704 ، ZP548،BK50 ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد کمی وکیفی علوفه هیبرید های ذرت در شرایط آب و هوایی گرگان، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه عراقی محله گرگان اجرا شد. عامل اصلی کم‌آبیاری در چهار سطح (100 ، 75 ، 50 و 25 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی هیبریدهای ذرت در چهار سطح (SC703،SC704 ، ZP548،BK50 ) قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل کم‌آبیاری بر روی همه صفات مورد بررسی معنیدار بود. همچنین اثر هیبریدهای مورد بررسی نیز بر روی همه صفات مورد بررسی به‌جز از صفات الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و کربوهیدرات‌های محلول در آب معنیدار بود. همچنین برهمکنش کم‌آبیاری × هیبرید فقط بر صفات علوفه (بیوماس‌کل، وزن تر بلال، وزن تر ساقه و برگ و وزن خشک کل) معنیدار بود. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین عملکرد بیوماس در تیمار 100 درصد نیاز آبی مشاهده شد که با تیمارهای 75، 50 و 25 درصد آبیاری به ترتیب 7.2، 49 و 79.7 درصد اختلاف داشت با این‌حال بیشترین بهره‌وری مصرف آب با اختلاف معنی دار نسبت به سایر سطوح در تیمار 75 درصد نیاز آبی (5.99 کیلوگرم بر متر مکعب) مشاهده شد. همچنین با افزایش سطوح کم‌آبیاری میزان پروتئین خام،فیبر خام، کربوهیدرات های محلول در آب و الیاف نامحلول در محیط خنثی بطور معنی داری افزایش یافت و در بین هیبریدهای مورد بررسی هیبرید SC703 بالاترین میزان عملکرد علوفه (43692.4 کیلوگرم در هکتار) را داشت. به‌طور کلی با توجه به کمبود منابع آب و به منظور استفاده بهینه از آن جهت مصرف علوفه در شرایط آب و هوایی گرگان آبیاری بر اساس 75 درصد نیاز آبی و کشت هیبرید SC703 توصیه می‌گردد.
تنش خشکی
هنا عبوده؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاالله سیادت؛ سید امیر موسوی
چکیده
به‌منظور بررسی تحمل به تنش قطع آبیاری ژنوتیپ‌های کلزا، پژوهشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1400-1399 اجرا گردید. تیمار آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری (۱. شاهد (بدون قطع آبیاری)، ۲. قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تحمل به تنش قطع آبیاری ژنوتیپ‌های کلزا، پژوهشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1400-1399 اجرا گردید. تیمار آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری (۱. شاهد (بدون قطع آبیاری)، ۲. قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی (کد فنولوژی 60) تا تشکیل 50 درصد خورجین (کد فنولوژی 75) و ۳. قطع آبیاری در مرحله تشکیل خورجین تا برداشت (کد فنولوژی 99)) و عامل فرعی نیز شامل 10 ژنوتیپ ( لانگپاد، آرام، آر جی اس 003، جانکوم، سولار، هایولا 4815، مهتاب، جولیوس، آگامکس و سالا) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر متقابل تنش قطع آبیاری و ژنوتیپ بر کلیه‌ی صفات به جز عملکرد پروتئین دانه معنیدار بود. بیشترین درصد روغن و عملکرد روغن دانه در شرایط نرمال و توسط ژنوتیپ‌های هایولا 4815، لانگپاد و سولار مشاهده شد. بیشترین درصد روغن دانه در هر دو شرایط تنش اعمال شده به ژنوتیپ‌های هایولا 4815، لانگپاد و مهتاب اختصاص یافت. در خصوص محتوای پروتئین دانه و میزان نیتروژن بیشترین مقدار صفات ذکر شده در شرایط قطع آبیاری و ژنوتیپ‌های آرام، جانکوم، RGS003 و هایولا 4815 حاصل شد. به‌طور کلی در شرایط تنش قطع آبیاری، میزان پروتئین دانه افزایش یافت با این‌حال محتوای روغن به صورت کاهشی بود و همبستگی منفی و معنی‌داری در شرایط نرمال و تنش بین دو صفت مذکور مشاهده شد. ژنوتیپ‌های هایولا 4815، سولار و لاین لانگپاد به‌دلیل بیشتر بودن مقادیر شاخص‌های MP، GMP، HM، STI و YI از نظر عملکرد روغن دانه، نسبت به سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی در شرایط تنش خشکی به عنوان تیمار برتر پیشنهاد شدند.
فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
الناز ستارزاده؛ مهرداد یارنیا؛ ابراهیم خلیلوندبهروزنیا؛ بهرام میرشکاری؛ ورهرام رشیدی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کم‌آبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر کودهای زیستی و فسفر بر کاهش اثرات کم‌آبیاری در گیاه دارویی اسطوخدوس، آزمایشی بهصورت کرتهای دو بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال زراعی 98-97 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان عامل اصلی و تلقیح با کود زیستی در چهار سطح (تلقیح با تیوباسیلوس، پسودوموناس و تیوباسیلوس+پسودوموناس و عدم تلقیح به‌عنوان شاهد) به‌عنوان عامل فرعی و سطوح فسفر در دو سطح (0 و 50 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات برهمکنش بین سطوح آبیاری، فسفر و کود زیستی بر وزن خشک گل، نشت غشای سلولی، قندهای محلول، محتوای پرولین، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و مالون دی‌آلدئید معنی دار اما بر نشت غشای سلولی، وزن خشک برگ و محتوای نسبی آب برگ معنی دار نبود. نتایج نشان داد که در کلیه سطوح آبیاری، مصرف فسفر و تلقیح با کودهای زیستی موجب افزایش وزن خشک گل نسبت به شاهد شد. بیشترین وزن خشک گل (833.3 گرم در هکتار)، محتوای پرولین (4.828 میلیگرم بر گرم وزن تر)، قندهای محلول (1.936 میلیگرم بر گرم وزن تر)، فعالیت آنزیمهای کاتالاز (0.1147 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، پراکسیداز (0.1193 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه، سوپراکسیددیسموتاز (0.6173 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه) و مالوندی‌آلدئید (5.343 میکرومول بر گرم وزن تر) در آبیاری بعد از 60 میلیمتر تبخیر از تشت، 50 کیلوگرم فسفر در هکتار و کاربرد تیوباسیلوس+پسودوموناس حاصل گردید. باکتریهای محرک رشد به همراه کاربرد فسفر میتواند اثر مثبتی بر کاهش اثرات منفی تنش آبی داشته باشد و موجب افزایش عملکرد گل در گیاه اسطوخودوس شود.
هادی مسجدی؛ پورنگ کسرایی؛ حمیدرضا رجب لاریجانی؛ میثم اویسی؛ محمد نصری
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مایه‌زنی میکروبی و کود اوره بر گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) تحت تنش کم‌آبی در دو سال زراعی 1396-1397 و 1397-1398 در روستای ایجان واقع در شهرستان خنداب استان مرکزی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرتهای 2 بار خردشده با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل کم‌آبیاری در کرت اصلی در 3 سطح 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مایه‌زنی میکروبی و کود اوره بر گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) تحت تنش کم‌آبی در دو سال زراعی 1396-1397 و 1397-1398 در روستای ایجان واقع در شهرستان خنداب استان مرکزی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرتهای 2 بار خردشده با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل کم‌آبیاری در کرت اصلی در 3 سطح 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A بود. فاکتور دوم شامل کود حیوانی (گاوی) در پلات فرعی در دو سطح، عدم استفاده از کود و 20 تن در هکتار بود. فاکتور سوم کود زیستی و کود اوره در پلات فرعی فرعی در چهار سطح کاربرد کود زیستی ازتوباکتر+آزوسپیریلوم، میکوریز، ازتوباکتر + آزوسپیریلوم + میکوریز و کاربرد کود اوره (300 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن گل در تیمار کاربرد توأم ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز و کاربرد کود دامی (295.9 گرم در مترمربع) حاصل شد که اختلاف معنی داری با کاربرد اوره داشت. اختلاف بین بیشترین وزن گل در تیمار ذکرشده با کمترین مقدار معادل 36 درصد بود. در تیمار عدم کاربرد کود دامی نیز بیشترین وزن گل در تیمار کاربرد ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز (236.3 گرم در مترمربع) حاصل شد. اثر متقابل کود دامی و کود زیستی بر اسید شیکوریک معنیدار بود. بیشترین اسید شیکوریک در تیمار کاربرد توأم ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز و کاربرد کود دامی (7.53 میکروگرم بر گرم ماده خشک) حاصل شد. کمترین اسید شیکوریک در تیمار کاربرد میکوریز و عدم کاربرد کود دامی (5.76 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) حاصل شد. در تیمار عدم کاربرد کود دامی بیشترین اسید شیکوریک در تیمار ازتوباکتر + آزوسپریلیوم + میکوریز حاصل شد. به طورکلی مایه‌زنی میکروبی توانست عملکرد کمی و کیفی نزدیک و گاها بیشتر از تیمار کود اوره به دست آمد که این نتیجه میتواند راهنمایی برای شناسایی سویه های خاک و تولید کودهای زیستی سازگار برای مناطق با اقلیم و یا خاک مشابه و کاربرد آنها در مزارع باشد.
تنش خشکی
مرتضی قربانی؛ حمیدرضا فلاحی؛ مهسا اقحوانی شجری؛ سهراب محمودی؛ سید حمید رضا رمضانی
چکیده
معرفی گیاهان جدید مقاوم به خشکی به عنوان یکی از گزینه‌های تولید پایدار محصولات زراعی در مناطق خشک به شمار می‌آید. در این آزمایش پاسخ رشد و عملکرد کینوا به تیمارهای مختلف فراهمیِ آب در شرایط مصرف گلایسین بتائین به عنوان یک اسمولایت سازگار کننده به تنش، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سال 1396، بهصورت فاکتوریل بر مبنای طرح بلوکهای ...
بیشتر
معرفی گیاهان جدید مقاوم به خشکی به عنوان یکی از گزینه‌های تولید پایدار محصولات زراعی در مناطق خشک به شمار می‌آید. در این آزمایش پاسخ رشد و عملکرد کینوا به تیمارهای مختلف فراهمیِ آب در شرایط مصرف گلایسین بتائین به عنوان یک اسمولایت سازگار کننده به تنش، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سال 1396، بهصورت فاکتوریل بر مبنای طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار پیاده شد که در آن فاکتور اول مدیریت آبیاری (آبیاری پس از تبخیر 70، 140 و 210 میلیمتر از تشتک تبخیر) و فاکتور دوم محلول‌پاشی گلایسین بتائین [صفر (آب مقطر)، و 150 میلیگرم بر لیتر] بود. از نظر بسیاری از شاخص‌های رویشی و زایشی شامل ارتفاع بوته، وزن خشک بوته، تعداد پانیکول در گیاه، طول پانیکول و وزن خشک پانیکول بین تیمارهای مختلف آبیاری تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه کاهش یافت، ولی عملکرد بذر کاهش نشان نداد. مصرف گلایسین‌بتائین نیز مقادیر وزن خشک بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص کلروفیل و تعداد پانیکول را افزایش داد، ولی موجب کاهش عملکرد بذر شد. بر اساس نتایج اثرات متقابل، بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان 2533.3 کیلوگرم در هکتار از تیمار ترکیبیِ مصرف گلایسین بتائین و انجام آبیاری پس از تبخیر 70 میلیمتر حاصل شد و کمترین مقدار این شاخص نیز به میزان 1433.3 کیلوگرم در هکتار در گیاهان متعلق به تیمار عدم محلول‌پاشی با گلایسین بتائین و اعمال آبیاری پس از تبخیر 210 میلیمتر از تشتک تبخیر به دست آمد. بیشترین عملکرد بذر در تیمارهای 70 و 210 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر (به ترتیب 250.7 و 245.4 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم مصرف گلایسین بتائین حاصل شد. با توجه به نتایج حاصل از آزمایش و کمبود منابع آب در مناطق خشک، انجام آبیاری کینوا پس از تبخیر 210 میلیمتر از تشتک تبخیر مناسبتر به نظر میرسد.
تنش خشکی
وفا طرفی؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ مهدی قبادی نیا؛ کرامت‌الله سعیدی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و تلقیح باکتریایی بر صفات اگرومورفولوژیک بادرنجبویه، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محوطه فضای آزاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، 75 درصد و 50 درصد آبیاری) و تیمارهای تلقیح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و تلقیح باکتریایی بر صفات اگرومورفولوژیک بادرنجبویه، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محوطه فضای آزاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، 75 درصد و 50 درصد آبیاری) و تیمارهای تلقیح باکتریایی در هشت سطح (عدم تلقیح باکتریایی به‌عنوان تیمار شاهد، تلقیح جداگانه Bacillus licheniformis، Bacillus megaterium و Pseudomonas putida، تلقیح باکتریایی B. licheniformis × B. megaterium، P. putida × B. megaterium و B. licheniformis × P. putida بهصورت تلقیح دوگانه و تلقیح باکتریایی P. putida × B. licheniformis × B. megaterium به‌عنوان ترکیب سه گانه) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر تلقیح باکتریایی بر ارتفاع بوته، سطح برگ، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک ریشه و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 1% و بر حجم ریشه در سطح احتمال 5% معنی دار بود. اثر سطوح آبیاری بر تمام صفات موردبررسی در سطح احتمال 1% معنیدار بود. اثرات متقابل تیمارهای تلقیح باکتریایی و سطوح مختلف تنش کمبود آب بر سطح برگ، وزن خشک ریشه، حجم ریشه و پرولین در سطح احتمال 1% و بر وزن خشک برگ، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 5% معنیدار بود و بر ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه اثر معنیدار نداشتند. آبیاری کامل نسبت به سطح تنش 50 درصد آبیاری کامل عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب را به ترتیب 102% و 43% افزایش داد. تیمار تلقیح باکتریایی B. megaterium بیشترین تأثیر را بر رشد بادرنجبویه در شرایط کشت گلدانی داشت. به‌طوری‌که در تیمار آبیاری کامل، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 62.5% و 27.5% افزایش داد. با توجه به نتایج این پژوهش به‌منظور بهبود عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب در بادرنجبویه، در شرایط بدون تنش و شرایط تنش متوسط، به ترتیب تلقیح گیاه با باکتریهای B. megaterium و B. licheniformis پیشنهاد میشود.
تنش خشکی
ژیلا نظری؛ رئوف سیدشریفی؛ محمد صدقی؛ حامد نریمانی
چکیده
به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون بر عملکرد و محتوای کلروفیل تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون بر عملکرد و محتوای کلروفیل تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل در طول دوره رشد به‌عنوان شاهد و قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله‌دهی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و کاربرد توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا) و محلول‌پاشی نانوسیلیکون (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر نانوسیلیکون) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیلa (61.02 درصد)، b (43.17 درصد)، کلروفیل کل (55.97 درصد)، کارتنوئید (55.8 درصد)، حداکثر وزن دانه (54.78 درصد)، طول دوره پرشدن دانه (16.26 درصد) و دوره موثر پرشدن دانه (46.16 درصد) را نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به طور معنی‌داری افزایش داد. همچنین یک افزایش حدود 36.78، 45.83، 61.8، 44.11 و 59.52 درصدی معنیدار به‌ترتیب در ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه و عملکرد تک بوته درکاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی وجود داشت. به‌نظر میرسد کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون میتواند با بهبود محتوای کلروفیل و مولفه‌های پرشدن دانه، عملکرد دانه تریتیکاله را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.
تنش خشکی
سارا امینی پاک سلطانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ کمال سادات اسیلان
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بیوچار و سرکه چوب در تغذیه گیاه سویا به‌عنوان گیاهی پراهمیت در زمینه تولید روغن و پروتئین مورد نیاز انسان است، که از این طریق تأثیر این دو تیمار بر مقاومت گیاه به تنش خشکی به‌عنوان تنش مطرح محیطی در ایران شناخته شود. به این منظور آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بیوچار و سرکه چوب در تغذیه گیاه سویا به‌عنوان گیاهی پراهمیت در زمینه تولید روغن و پروتئین مورد نیاز انسان است، که از این طریق تأثیر این دو تیمار بر مقاومت گیاه به تنش خشکی به‌عنوان تنش مطرح محیطی در ایران شناخته شود. به این منظور آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طول فصل زراعی 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تربیت مدرس انجام شد. عامل اصلی این آزمایش شامل چهار رژیم آبیاری (تنش کمبود آب شدید، متوسط و ملایم و آبیاری مطلوب) و عامل فرعی شامل مواد ضد تنش یعنی سه غلظت سرکه چوب (غلظت‌های ppm5000، ppm10000 وppm 15000) و یک سطح بیوچار (5 تن در هکتار) و تیمار شاهد (بدون مواد ضد تنش) بودند. تنش کمبود آب در اوایل گلدهی گیاه اعمال شد. نتایج نشان داد تنش کمبود آب باعث کاهش معنی‌داری بر صفات ارتفاع، سطح برگ، تعداد غلاف در بوته، عملکردهای بیولوژیک، دانه، کاه، روغن و وزن هزار دانه شد. به‌طورکلی تیمار کودی (شامل سطوح سرکه چوب و بیوچار) در جدول آنالیز واریانس برای صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف و عملکرد کاه معنیدار نبود، اما بر سایر صفات اثر معنی‌داری داشت. ترکیب تیماری روی سطح برگ و عملکردهای بیولوژیک، دانه و روغن در سطح 1% معنیدار بود. به‌طورکلی استفاده از بیوچار در شرایط مطلوب آبیاری و سرکه چوب در شرایط تنش کمبود آب موجب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گیاه به تنش شده است.
بهروز اسدی؛ سیدمحسن سیدی
چکیده
به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های لوبیا چیتی ، آزمایشی در دو محیط بدون تنش و تنش‌خشکی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. 24 ژنوتیپ لوبیا چیتی به همراه رقم شاهد غفار (در مجموع 25 ژنوتیپ) در قالب طرح لاتیس با دو تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی در شرایط ...
بیشتر
به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های لوبیا چیتی ، آزمایشی در دو محیط بدون تنش و تنش‌خشکی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. 24 ژنوتیپ لوبیا چیتی به همراه رقم شاهد غفار (در مجموع 25 ژنوتیپ) در قالب طرح لاتیس با دو تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی، ژنوتیپ KS21578 به‌ترتیب با 1/2668 و 5/1581 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ KS21585 و ژنوتیپ KS21591 به‌ترتیب در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی بدست آمد. در اثر تنش‌خشکی، عملکرد دانه ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی کاهش نشان داده است. در بین شاخص‌های تحمل تنش، بیشترین مقدار شاخص‌های تحمل به تنش، بهره‌وری متوسط و نیز شاخص میانگین هندسی بهره‌وری به ژنوتیپ KS21578 تعلق گرفت. بیشترین مقدار شاخص تحمل در رقم غفار (شاهد) مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص حساسیت به تنش در ژنوتیپ KS21585 بدست آمد. بر اساس عملکرد دانه لوبیا در دو شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی و ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش و نیز نمودار دو طرفه شاخص‌های میانگین هندسی تولید و شاخص حساسیت به تنش در مجموع چند ژنوتیپ لوبیا چیتی جهت آزمایش گزینش گردیدند.
تنش خشکی
معصومه پوراسماعیل؛ همایون کانونی؛ فاطمه سیفی؛ علاءالدین کردناییج؛ بهزاد سرخی؛ علی سجاد بکایی
چکیده
یکی از اثرات تغییرات اقلیم کاهش بیشتر بارندگی در نواحی خشک جهان است. بهره‌گیری از تنوع طبیعی موجود در ژرم‌پلاسم گیاهی به‌منظور دستیابی به نمونههای ژنتیکی با درجه تحمل بیشتر، یکی از رویکردهای پیش‌رو در برابر اثرات منفی تغییرات اقلیم بر تولید و جز ضروری برای کشاورزی پایدار به شمار می‌رود. این پروژه با هدف دستیابی به نمونههای ...
بیشتر
یکی از اثرات تغییرات اقلیم کاهش بیشتر بارندگی در نواحی خشک جهان است. بهره‌گیری از تنوع طبیعی موجود در ژرم‌پلاسم گیاهی به‌منظور دستیابی به نمونههای ژنتیکی با درجه تحمل بیشتر، یکی از رویکردهای پیش‌رو در برابر اثرات منفی تغییرات اقلیم بر تولید و جز ضروری برای کشاورزی پایدار به شمار می‌رود. این پروژه با هدف دستیابی به نمونههای ژنتیکی با پتانسیل عملکرد بالا در مواجهه با تنش خشکی انتهای فصل بر روی 70 نمونه ژنتیکی نخود تیپ کابلی بانک ژن گیاهی ملی ایران انجام پذیرفت. به این منظور نمونههای ژنتیکی در قالب طرح آگمنت در سال زراعی 95- 1394 در کرج و کردستان بهصورت بهاره کشت شدند. در کردستان، نمونه‌ها در دو شرایط کشت دیم و کشت با اعمال دو آبیاری تکمیلی در مرحله غلاف بندی موردبررسی قرار گرفتند. در کرج نیز نمونه‌ها با اعمال دو تیمار آبیاری، آبیاری نرمال در تمام مراحل رشد گیاه و آبیاری تا زمان گلدهی و قطع آبیاری از زمان گلدهی به بعد، با یکدیگر مقایسه شدند. در طول فصل رشد، صفات زراعی یادداشت‌برداری شد. با برآورد شاخص‌های تحمل و حساسیت تنش و گروه‌بندی نمونههای ژنتیکی بر اساس صفات زراعی و شاخص‌های تحمل و حساسیت با بهره‌گیری از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و تجزیه خوشه‌ای در سنندج نمونههای KC215172، KC215286، KC215369 و KC216010 در کرج نمونههای KC215286، KC215727، KC215442، KC215443 و KC216023 با بالاترین مقادیر GMP و STI و پایین‌ترین مقادیر TOL و SSI نمونههای با پتانسیل عملکرد بالا و متحمل نسبت به تنش خشکی شناخته شدند. با جمع‌بندی نتایج نمونههای KC215286، KC215442 و KC215443 نمونههای ژنتیکی امیدبخش در هر دو سایت بودند. نتایج این پژوهش توجه به نمونههای ژنتیکی بومی به‌عنوان میراث باارزش ملی برای پیشبرد اهداف به نژادی را مشخص می‌سازد.
اصلاح گیاهان برای شرایط تنش
رقیه فاطمی؛ مهرداد یارنیا؛ سلیمان محمدی؛ ابراهیم خلیل وند؛ یهرام میرشکاری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنش‌کم آبی بر عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی ارقام و لاین‌های پیشرفته جو آزمایشی در سال‌های زراعی 94-1393 و 95-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام شد. در این تحقیق 12 رقم و لاین جو در پنج تیمار محدودیت منبع (شاهد (بدون محدودیت)، حذف برگ‌‌های زیر برگ پرچم، برگ پرچم، نصف ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محدودیت منابع فتوسنتزی و تنش‌کم آبی بر عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی ارقام و لاین‌های پیشرفته جو آزمایشی در سال‌های زراعی 94-1393 و 95-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام شد. در این تحقیق 12 رقم و لاین جو در پنج تیمار محدودیت منبع (شاهد (بدون محدودیت)، حذف برگ‌‌های زیر برگ پرچم، برگ پرچم، نصف سنبله و پوشش سنبله) در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی با سه تکرار ارزیابی شدند. مقایسه میانگین تیمارهای اثر متقابل ژنوتیپ در محدودیت منبع نشان داد اغلب ژنوتیپ‌های مورد بررسی در شرایط آبیاری نرمال، کمترین عملکرد دانه را در تیمارهای محدودیت حذف برگ پرچم، حدف نصف سنبله و پوشش سنبله نشان دادند، در حالیکه تحت شرایط تنش کم‌آبی کمترین عمکرد دانه در ژنوتیپ‌های مورد بررسی تحت تیمارهای محدودیت حذف برگ پرچم و پوشش سنبله ثبت شد. در شرایط آبیاری نرمال تحت تیمار شاهد و حذف زیر برگ پرچم ژنوتیپ‌های شماره10، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8 و 12 از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بودند و بین آنها اختلاف معنیدار وجود نداشت؛ تحت شرایط تنش کم‌آبی در تیمار شاهد کلیه ژنوتیپ ها به غیر از ژنوتیپ شماره 11 و در تیمار حذف زیر برگ پرچم کلیه ژنوتیپ‌ها به غیر از دو ژنوتیپ شماره 2 و 11 از عملکرد بالاتری در مقایسه با ژنوتیپ‌های دیگر برخوردار بودند. تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی در ژنوتیپ شماره 3، اختلاف معنی‌داری بین تیمار شاهد و تیمارهای محدودیت منابع حذف زیر برگ پرچم، حذف برگ پرچم و حذف نصف سنبله دیده نشد. در این مطالعه لاین‌های پیشرفته مورد بررسی برتری معنی‌داری نسبت به ارقام آزاد شده جو از نظر عملکرد دانه و سایر خصوصیات مورد بررسی نشان ندادند.
تنش خشکی
آرام شریفی زاغه؛ مصطفی خدادادی؛ امیر قلی‌زاده
چکیده
یکی از عوامل محدود کننده تولید گیاهان دارویی تنش خشکی می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی ترکیب‌پذیری عمومی توده‌های بومی گشنیز برای صفات عملکرد و اجزای عملکرد میوه و محتوای اسانس در رژیمهای مختلف آبیاری بود. به‌همین منظور 14 خانواده‌ی نیمه‌خواهری حاصل از خزانه‌ی پلی‌کراس در سه آزمایش (بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در سال زراعی ...
بیشتر
یکی از عوامل محدود کننده تولید گیاهان دارویی تنش خشکی می‌باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی ترکیب‌پذیری عمومی توده‌های بومی گشنیز برای صفات عملکرد و اجزای عملکرد میوه و محتوای اسانس در رژیمهای مختلف آبیاری بود. به‌همین منظور 14 خانواده‌ی نیمه‌خواهری حاصل از خزانه‌ی پلی‌کراس در سه آزمایش (بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در سال زراعی 1394 در در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه‌ی آماری داده‌ها نشان داد که بیشترین ضریب تنوع فنوتیپی در شرایط عدم تنش مربوط به کلروفیل کل، در شرایط تنش ملایم مربوط به عملکرد میوه و در شرایط تنش شدید مربوط به میزان اسانس میوه بود. همچنین بیشترین ضریب تنوع ژنتیکی در شرایط عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب مربوط به صفات میزان اسانس میوه، عملکرد میوه و میزان اسانس میوه بود. نتایج تجزیه خوشه‌ای براساس ترکیب‌پذیری عمومی صفات مشخص کرد که فامیل‌های ناتنی 8، 9، 10 و 14 برای تولید واریته ساختگی با عملکرد میوه و میزان اسانس بالا در شرایط عدم تنش خشکی مناسب هستند. در شرایط تنش ملایم فامیل‌های 7، 11 و 1، برای تولید واریته‌های با عملکرد میوه و میزان اسانس بالا مناسب هستند و در شرایط تنش شدید فامیل‌های 13، 14، 11، 6 و 7 برای تولید واریته‌های با عملکرد میوه‌ی بالا و فامیل‌های 1، 3، 9، 12 و 7 برای تولید واریته با میزان اسانس بالا مناسب هستند.
تنش خشکی
ماجده عباسی؛ عباس ملکی؛ محمد میرزایی حیدری؛ محمود رستمی نیا
چکیده
گیاه زراعی ماش بشدت از تنش خشکی آسیب می‌بیند، دراین‌بین ریزمغذی‌ها مانند نانو کودهای آهن و روی میتواند اثر سوء تنش خشکی را کاهش دهد. لذا این بررسی با هدف مطالعه تأثیر همزیستی میکوریزا و نانو کودهای آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی و جذب عناصر ماش تحت رژیمهای مختلف آبیاری انجام شد. این آزمایش در سال 1396 در دو منطقه مهران و ملکشاهی اجرا ...
بیشتر
گیاه زراعی ماش بشدت از تنش خشکی آسیب می‌بیند، دراین‌بین ریزمغذی‌ها مانند نانو کودهای آهن و روی میتواند اثر سوء تنش خشکی را کاهش دهد. لذا این بررسی با هدف مطالعه تأثیر همزیستی میکوریزا و نانو کودهای آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی و جذب عناصر ماش تحت رژیمهای مختلف آبیاری انجام شد. این آزمایش در سال 1396 در دو منطقه مهران و ملکشاهی اجرا گردید. آزمایش بهصورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید کم‌آبی که به ترتیب در سطوح مذکور آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر انجام شد. عامل فرعی شامل کودهای نانو در چهار سطح (بدون کود، نانو کلات روی، نانو کلات آهن و کاربرد توأم نانو کلات روی و آهن) با کاربرد قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح (شاهد و تلقیح با قارچ) که بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفت. تجزیه آماری با نرم‌افزار SAS بررسی شد. اثر دوگانه (آبیاری× میکوریز) و اثر متقابل سه‌گانه بر عملکرد دانه معنیدار گردید. عملکرد دانه ماش در گیاهان منطقه ملکشاهی بیشتر از گیاهان منطقه مهران بود. کاربرد نانوکودهای آهن و روی باعث افزایش عملکرد دانه ماش در هر دو منطقه مهران و ملکشاهی گردید. بیشترین عملکرد دانه در تیمار تنش کم‌آبی متوسط و مصرف توأم نانو کود آهن و روی در منطقه ملکشاهی به مقدار 1184 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. درمجموع تنش خشکی منجر به کاهش عملکرد و اجزاء عملکرد ماش شد اما مصرف نانوکودها آهن و روی و قارچ میکوریزا چه بهصورت جداگانه و چه به شکل توأم منجر به بهبود عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گردید.
تنش خشکی
فاطمه کهنسال واجارگاه؛ فرزاد پاکنژاد؛ محبوبه مظهری؛ علی خان میرزایی؛ داوود حبیبی
چکیده
به منظور بررسی توان پالایش فلز کادمیوم توسط چند گونه گیاهی و بیوچار در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال های 1397 – 1396 به صورت دوساله در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار بود. فاکتورهای آزمایش شامل نمک کلرید کادمیوم در چهار سطح (شاهد، 10 ...
بیشتر
به منظور بررسی توان پالایش فلز کادمیوم توسط چند گونه گیاهی و بیوچار در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال های 1397 – 1396 به صورت دوساله در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار بود. فاکتورهای آزمایش شامل نمک کلرید کادمیوم در چهار سطح (شاهد، 10 میلی گرم بر کیلوگرم ، 20 میلی گرم بر کیلوگرم ، 30 میلی گرم بر کیلوگرم)، بیوچار در سه سطح (شاهد، بیوچار در زمان کشت سال اول، بیوچار بعد از برداشت سال اول و در زمان کشت سال دوم)، 3 گونه گیاه زراعی (شبدر، یونجه، کلزا) و تنش خشکی (شاهد، 40 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس ، 60 درصد تخلیه رطوبت قابل) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات متقابل سه گانه کادمیوم، گونه گیاه زراعی، تنش خشکی برای همه صفات مورد بررسی و اثرات متقابل سه گانه کادمیوم، گونه گیاه زراعی، بیوچار فقط برای صفات سنجش عنصر فلزی، ضریب تجمع، ضریب استخراج با سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میانگین میزان کادمیوم در اندام هوایی(2.68 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه) که نشاندهنده افزایش 99.96 درصدی نسبت به تیمار شاهد و ریشه (1.78 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه) که نشاندهنده افزایش 99.43 درصدی نسبت به تیمار شاهد بود، مربوط به تیمار کلزا در سطح کادمیوم 30 میلی گرم بر کیلوگرم و در شرایط تنش خشکی 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس بود. بیشترین میانگین سنجش عنصر فلزی، ضریب تجمع و ضریب استخراج نیز مربوط به گیاه کلزا بود. نتایج این تحقیق نشان دهنده این مطلب بود که گیاه کلزا دارای قدرت جذب و انتقال بیشتر فلز کادمیوم نسبت به شبدر و یونجه بود.
