نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران.

چکیده

به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ های لوبیا چیتی ، آزمایشی در دو محیط بدون تنش و تنش‌خشکی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا خمین اجرا گردید. 24 ژنوتیپ لوبیا چیتی به همراه رقم شاهد‌ غفار (در مجموع 25 ژنوتیپ) در قالب طرح لاتیس با دو تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی، ژنوتیپ KS21578 به‌ترتیب با 1/2668 و 5/1581 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ KS21585 و ژنوتیپ KS21591 به‌ترتیب در شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی بدست آمد. در اثر تنش‌خشکی، عملکرد دانه ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی کاهش نشان داده است. در بین شاخص‌های تحمل تنش، بیشترین مقدار شاخص‌های تحمل به تنش، بهره‌وری متوسط و نیز شاخص میانگین هندسی بهره‌وری به ژنوتیپ KS21578 تعلق گرفت. بیشترین مقدار شاخص تحمل در رقم غفار (شاهد) مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص حساسیت به تنش در ژنوتیپ KS21585 بدست آمد. بر اساس عملکرد دانه لوبیا در دو شرایط آبیاری معمول و تنش‌خشکی و ارزیابی شاخص‌های تحمل تنش و نیز نمودار دو طرفه شاخص‌های میانگین هندسی تولید و شاخص حساسیت به تنش در مجموع چند ژنوتیپ لوبیا چیتی جهت آزمایش گزینش گردیدند.

کلیدواژه‌ها

 
Asadi, B., Asteraki, H., 2015. Response of chitti bean lines to drough stress based on tolerance indices. Seed and Plant Improvement. 31, 233-248. [In Persian with English Summary].
Asadi, B., Ghadiri, A., Asteraki, H., 2013. Evaluation of drought stress tolerance indices in Chitti bean genotypes. The 5th Iranian Pulse Crops Symposium. Karaj. 334-337. [In Persian with English Summary].
Asadi, B., Dorri, H.R., Ghadiri, A., 2011. Evaluation of chitti bean genotyps to drought stress using stress tolerance indices. Seed and Plant Improvement Journal. 27, 615-630. [In Persian with English Summary].
Dorri, H.R., Dadivar, M., 2004. Final report of research project for evaluation of tolerance of bean genotypes to water stress. Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center. [In Persian].
Farshadfar, A., Zamani, M.R., Motallebi, M., Emam Jome, A., 2001. Selection for drought resistance in chickpea lines. Iranian Journal of Agricultural Sciences. 32, 65-77. [In Persian with English Summary].
Fernandez, G.C.J., 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. pp. 257-270. In: Kuo, C.G. (ed.), Proceedings of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and Other Food Crops in Temperature and Water Stress, Tainan, Taiwan.
Fischer, R.A., Maurer, R., 1978. Drought resistance in spring wheat cultivars. I. Grain yield response. Australian Journal of Agriculture Science. 29, 897-912.
Majnoun Hosseini, N., 2008. Agronomy and production of legume. Jahad Daneshgahi Press. Tehran, Iran. 286 p. [In Persian].
Nasrollahzadeh Asl, V., Shiri, M.R., Moharam Nejad, S., Yusefi, M., Baghbani, F., 2017. Effect of drought tension on agronomy and biochemical traits of three maize hybrids (Zea mays L.). Crop Physiology Journal. 8, 45-60. [In Persian with English Summary].
Rosielle, A.A., Hamblin, J., 1981. Theoretical aspect of selection for yield in stress and non - stress environment. Crop Science. 21, 943-946.