تنش‌های محیطی در علوم زراعی

تنش شوری

بررسی کاربرد ورمی کمپوست و محلول پاشی متانول بر فعالیت آنتی اکسیدان برگ، اسمولیت های سازگار و برخی صفات تریتیکاله تحت تنش شوری

خدیجه صورآذر؛ رئوف سیدشریفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1403

https://doi.org/10.22077/escs.2024.6592.2231

چکیده

به منظور بررسی تاثیر شوری، ورمی کمپوست و متانول بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، اسمولیت های سازگار و برخی صفات تریتیکاله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه سطح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 50 ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر شوری، ورمی کمپوست و متانول بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، اسمولیت های سازگار و برخی صفات تریتیکاله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1401 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه سطح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 50 و 100 میلی مولار از نمک سدیم کلرید)، دو سطح ورمی کمپوست (بدون کاربرد به عنوان شاهد و کاربرد ورمی کمپوست) و سه سطح متانول (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول پاشی 15 و 30 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد کاربرد همزمان ورمی کمپوست و متانول 30 درصد حجمی در سطح شوری 100 میلی مولار فعالیت آنزیم پراکسیداز (73.4 درصد)، پلی فنل اکسیداز (89.6 درصد)، قند محلول (20.3 درصد)، پروتئین (38 درصد)، پرولین (101.9 درصد) و محتوای نسبی آب (20.6 درصد) را نسبت به تیمار عدم کاربرد ورمی کمپوست و متانول درهمین سطح شوری افزایش داد. کاربرد ورمی کمپوست محتوای مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن را (به ترتیب 9 و 20 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد ورمی کمپوست کاهش داد. کاربرد متانول 30 درصد حجمی محتوای مالون دی آلدهید و پراکسیدهیدروژن را (به ترتیب 40 و 55 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد متانول کاهش داد. بیش ترین عملکرد دانه از کاربرد همزمان ورمی کمپوست و متانول 30 درصد حجمی در شرایط عدم شوری به دست آمد. براساس نتایج این تحقیق، به نظر می رسد کاربرد ورمی کمپوست و متانول به دلیل بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و اسمولیت های سازگار می تواند موجب افزایش عملکرد دانه تریتیکاله تحت تنش شوری شود.

تنش خشکی

تغییرات القاء شده در شاخص های فیزیولوژیک و عملکرد تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) تحت تنش کم آبی به وسیله برخی تعدیل کننده های تنش

فاطمه آقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ سلیم فرزانه

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 549-567

https://doi.org/10.22077/escs.2024.6128.2197

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات برخی تعدیل کننده‌های تنش (باکتری‌های محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌ کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا ... بیشتر به‌منظور بررسی اثرات برخی تعدیل کننده‌های تنش (باکتری‌های محرک رشد و نانواکسید آهن و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌ کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مراحل چکمه‌ای شدن (آبستنی) و سنبله‌دهی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی به ترتیب کد 43 و 55 مقیاس BBCH)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد آزوسپریلیوم، سودوموناس، کاربرد توام آزوسپریلیوم و سودوموناس) و محلول‌پاشی نانوذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی یک گرم در لیتر نانو اکسید آهن، محلول‌پاشی50 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی توام نانواکسید آهن و نانوسیلیکون) می‌شدند. نتایج نشان داد کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانو اکسید آهن وسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیل کل (48.16%)، عملکرد کوانتومی (36.05%)، محتوای نسبی آب (35.83%) و عملکرد دانه (43.28%) را نسبت به عدم کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. همچنین کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز را (به‌ترتیب، 47.06، 55.69 و 36.53%) و محتوای پرولین، قندهای محلول (به ترتیب 45.41 و 46.93%) نسبت به عدم کاربرد باکتری‌های محرک و نانوذرات تحت شرایط آبیاری کامل افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی به‌نظرمی‌رسد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات می‌تواند بواسطه بهبود صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد دانه را در شرایط محدودیت شدید آبی افزایش دهد.

تنش خشکی

اثر ورمی کمپوست و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گلرنگ (.Carthamus tinctories L) در شرایط قطع آبیاری

رئوف سیدشریفی؛ رضا سید شریفی؛ راضیه خلیل زاده

دوره 17، شماره 1 ، فروردین 1403، ، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4884.2085

چکیده

به‌منظور بررسی اثر ورمی‌کمپوست و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ‏گلرنگ در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏ کامل تصادفی با سه ‏تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی سطوح ‏آبیاری (آبیاری‌کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر ورمی‌کمپوست و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ‏گلرنگ در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‏ کامل تصادفی با سه ‏تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی سطوح ‏آبیاری (آبیاری‌کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50% مراحل تکمه‌دهی و گلدهی به‌ترتیب به‌عنوان ‏محدودیت شدید و ملایم آبی بر اساس کد 55 و 65 مقیاس ‏BBCH‏)، محلول‌پاشی نانواکسید سیلیکون ‏‏(محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، کاربرد 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) و کاربرد ورمی‌کمپوست (عدم مصرف ‏به‌عنوان شاهد، کاربرد 4 و 8 تن درهکتار) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد بالاترین سطح از کاربرد ‏نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل، به‌ترتیب74 و 145درصد محتوای کلروفیلa ‎‏ و ‏‎ b‎نسبت به عدم کاربرد ‏نانوسیلیکون در شرایط قطع آبیاری در مرحله تکمه‎‌‎دهی افزایش داد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد قطع آبیاری ‏در مرحله تکمه‌دهی در بالاترین سطح از کاربرد ورمی‌کمپوست، محتوای پرولین و قندهای محلول (به‌ترتیب ‏‏149 و 99 درصدی) و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز (به‌ترتیب 103، ‏‏82 و94‏‎ ‎درصدی) نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری کامل افزایش داد. همچنین بالاترین ‏سطح از کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیل ‏a، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه ‏را به‌ترتیب 61 ،62 و 119 درصد نسبت به عدم کاربرد ورمی‌کمپوست در شرایط قطع آبیاری در مرحله ‏تکمه‌دهی افزایش داد. به نظر می‌رسد کاربرد ورمی‌کمپوست و نانوسیلیکون می‌تواند به‌دلیل بهبود صفات ‏فیریولوژیکی و بیوشیمیایی، عملکرد را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد. ‏

تنش خشکی

تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط محدودیت آبی

علیرضا محسنی محمدجانلو؛ رئوف سیدشریفی؛ سعید خماری

دوره 16، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 969-985

https://doi.org/10.22077/escs.2023.5250.2126

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در شرایط محدودیت آبی، آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری در 50% مرحله سنبله دهی و آبستنی ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در شرایط محدودیت آبی، آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. عوامل موردبررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری در 50% مرحله سنبله دهی و آبستنی به ترتیب به عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی) و کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی، کاربرد توأم سودوموناس و فلاوباکتریوم، کاربرد توأم میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم و کاربرد میکوریز) و محلولپاشی پوترسین در سه سطح (عدم محلولپاشی، محلولپاشی 0.5 و 1 میلیمولار پوترسین) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین فعالیت آنزیمهای پلی فنل اکسیداز، پراکسیداز و کاتالاز، در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی با کاربرد توأم میکوریز با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلیمولار پوترسین و کمترین فعالیت آن‌ها در شرایط آبیاری کامل، عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول پاشی پوترسین به دست آمد. همچنین محتوای پرولین و قندهای محلول نیز تحت شرایط محدودیت آبی افزایش یافت. کاربرد میکوریز با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین در محدودیت شدید آبی محتوای مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن را به ترتیب 51 و 31.72 درصد در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول پاشی پوترسین در همان سطح محدودیت آبی، کاهش داد. تحت شرایط قطع آبیاری در آبستنی، عملکرد دانه در کاربرد توأم سودوموناس و فلاوباکتریوم (23.1 درصد) و کاربرد توأم میکوریز با سودوموناس و فلاوباکتریوم (16.6 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی تحت چنین شرایطی افزایش یافت. محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین در مقایسه با عدم کاربرد پوترسین، عملکرد دانه را حدود 8.5 درصد افزایش داد. به نظر میرسد کاربرد کودهای زیستی و پوترسین میتواند به دلیل بهبود صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، عملکرد دانه گندم را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

تنش خشکی

اثرکودهای زیستی و محلول پاشی نانوسیلیکون بر فرآیند انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه گندم در شرایط قطع آبیاری

فرناز احمدی نورالدین وند؛ رئوف سیدشریفی؛ سید عطااله سیادت؛ راضیه خلیل زاده

دوره 16، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 1005-1028

https://doi.org/10.22077/escs.2023.5254.2128

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر فرآیند انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه گندم در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری ... بیشتر به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر فرآیند انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه گندم در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان سطح شاهد، قطع آبیاری در 50% مرحله سنبله‌دهی به عنوان محدودیت ملایم و قطع آبیاری در 50% مرحله چکمه ای شدن به‌عنوان محدودیت شدید آبی بر اساس کد 55 و 43 مقیاس BBCH)، محلول پاشی نانوسیلیکون (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، 30 و 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون) و کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد به عنوان شاهد، کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)، کاربرد توأم فلاوباکتریوم و سودوموناس، کاربرد توأم مایکوریزا با باکتریها) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد توأم مایکوریزا با باکتریها در شرایط آبیاری کامل سهم انتقال ماده خشک (27.33%) و سهم ذخایر ساقه (17.77%) در عملکرد دانه را کاهش، ولی میزان فتوسنتز جاری (305.10 گرم در مترمربع) و سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه (72.66%) را افزایش داد. همچنین بیشترین عملکرد دانه (4593 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (38.4%) از کاربرد توأم کودهای زیستی و 30 میلیگرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل به دست آمد. حداکثر شاخص سطح برگ، زیست‌توده کل و اجزای عملکرد با کاربرد توأم کودهای زیستی و 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل به دست آمد. بر اساس نتایج این بررسی، به نظر می‌رسد محلول پاشی 30 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون، کاربرد توأم قارچ مایکوریزا و باکتریهای محرک رشد میتواند به عنوان یک فاکتور مدیریتی مناسب برای افزایش عملکرد دانه گندم در شرایط محدودیت آبی باشد.

تنش خشکی

تأثیر کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر جذب فسفر، عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط قطع آبیاری

فرناز احمدی نورالدین وند؛ رئوف سیدشریفی؛ سید عطاالله سیادت؛ راضیه خلیل زاده

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 711-726

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4931.2090

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر جذب فسفر، عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی گندم در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به‌عنوان ... بیشتر به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر جذب فسفر، عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی گندم در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در 50% مرحله سنبله‌دهی و محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در 50% مرحله آبستنی)، محلول-پاشی با نانوسیلیکون در سه سطح (شاهد، 30 و60 میلی‌گرم در لیتر) و کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد، کاربرد قارچ مایکوریزا، کاربرد فلاوباکتریوم و سودوموناس، کاربرد توأم مایکوریزا با باکتری‌ها) بودند. نتایج نشان داد کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی60 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط محدودیت شدید آبی، میزان نشت الکترولیت، هدایت الکتریکی، فلورسانس حداقل (به‌ترتیب 84.32، 49 و 49.52 درصد) افزایش و میزان فسفر ریشه و دانه (به ترتیب 30.67 و 36.05 درصد) نسبت به آبیاری کامل کاهش داد. بیشترین محتوای نسبی آب (26.92%)، هدایت روزنه‌ای (86.58 میلی‌مول بر مترمربع در ثانیه)، آنتوسیانین (0.0274 میکرومول برگرم وزن تر برگ)، فلورسانس حداکثر (860) و عملکرد کوانتومی (0.909) درکاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی60 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه (4593 کیلوگرم در هکتار) از کاربرد توأم کودهای زیستی و 30 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل بدست آمد. براساس نتایج این بررسی، کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون می‌تواند عملکرد دانه گندم در شرایط محدودیت آبی را بواسطه بهبود صفات فیزیولوژیکی و جذب فسفر از خاک افزایش دهد.

تنش شوری

تأثیر میکوریزا و متانول بر مؤلفه‌های پرشدن دانه، انتقال ماده خشک و عملکرد جو تحت شرایط شوری خاک

حامد نریمانی؛ رئوف سیدشریفی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 383-401

https://doi.org/10.22077/escs.2022.4638.2051

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر شوری، میکوریزا و متانول بر مولفه‌های پرشدن دانه، انتقال ماده خشک و عملکرد جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری خاک در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و شوری 35 و 70 میلی‌مولار ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر شوری، میکوریزا و متانول بر مولفه‌های پرشدن دانه، انتقال ماده خشک و عملکرد جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری خاک در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و شوری 35 و 70 میلی‌مولار با نمک کلرید سدیم)، کاربرد میکوریزا (عدم کاربرد میکوریزا به‌عنوان شاهد، کاربرد میکوریزا موسه‌آ، کاربرد میکوریزا اینترا و کاربرد توام میکوریزا موسه‌آ و اینترا) و محلول‌پاشی متانول (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی 15 و 30 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد که کاربرد توام میکوریزا موسه‌آ و اینترا و محلول‌پاشی 30 درصد حجمی متانول موجب افزایش محتوای پروتئین برگ، فتوسنتز جاری و سهم فتوسنتز جاری در عملکرد دانه شد ولی انتقال ماده خشک از ساقه، اندام هوایی و سهم این فرآیندها در عملکرد دانه جو را کاهش داد. همچنین، کاربرد توام میکوریزا موسه‌آ و اینترا و محلول‌پاشی 30 درصد حجمی متانول در شرایط عدم اعمال شوری، وزن و حجم ریشه (به‌ترتیب 65.12 و 84.14 درصد)، ارتفاع بوته (53.15 درصد)، طول سنبله (63.63درصد)، وزن صد دانه (84.76 درصد)، حداکثر وزن دانه (74.32 درصد)، طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه (به‌ترتیب 31.78 و 73.9 درصد) عملکرد دانه (38.52) را نسبت به شرایط عدم کاربرد میکوریزا و محلول‌پاشی متانول تحت شرایط شوری 70 میلی‌مولار خاک افزایش داد. براساس نتایج به‌نظر می‌رسد کاربرد میکوریزا و متانول می‌تواند عملکرد دانه جو در شرایط شوری خاک را با بهبود فتوسنتز و مولفه‌های پر شدن دانه افزایش دهد.

تنش شوری

تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم تحت تنش شوری خاک

علیرضا محسنی محمدجانلو؛ رئوف سیدشریفی؛ سعید خماری

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 501-515

https://doi.org/10.22077/escs.2023.4774.2067

چکیده

بهمنظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم (رقم گاسکوژن) تحت تنش شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری در چهار سطح ... بیشتر بهمنظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم (رقم گاسکوژن) تحت تنش شوری خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری در چهار سطح (عدم اعمال شوری و اعمال شوریهای 40، 80 و 120 میلی‌مولار با نمک کلرید سدیم)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی به عنوان شاهد، کاربرد توأم سودوموناس و فلاوباکتریوم، کاربرد توأم میکوریزا با سودوموناس و فلاوباکتریوم و کاربرد میکوریزا) و محلول پاشی پوترسین در سه سطح (عدم مصرف، 0.5 و 1 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که تحت شرایط شوری، کاربرد توأم میکوریزا با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین فلورسانس حداکثر، عملکرد کوانتومی، شاخص کلروفیل، عملکرد و اجزای عملکرد دانه را افزایش داد طوری که کاربرد توأم میکوریزا با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلولپاشی یک میلیمولار پوترسین در بالاترین سطح شوری، عملکرد دانه را 28.57 درصد نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلولپاشی در همان سطح شوری افزایش داد. تنش شوری محتوای مالون دیآلدئید و پراکسید هیدروژن را افزایش داد درحالی‌که کاربرد کودهای زیستی و پوترسین تحت تنش شوری موجب کاهش میزان مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن شد. کاربرد توأم میکوریز با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلولپاشی یک میلیمولار پوترسین در بالاترین سطح شوری محتوای مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن را به ترتیب 32 و 35.31 درصد در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول پاشی پوترسین در همان سطح شوری کاهش داد. به نظر میرسد کاربرد کودهای زیستی و پوترسین میتواند به دلیل بهبود صفات اگروفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عملکرد دانه گندم را تحت شرایط شوری خاک افزایش دهد.

تنش خشکی

ارزیابی عملکرد و مؤلفه‌های پر شدن دانه تریتیکاله (.X Triticosecale Witt) متاثر از کاربرد قارچ میکوریزا، ورمی کمپوست و نانوسیلیکون در شرایط کمبود آب

ژیلا نظری؛ رئوف سیدشریفی؛ محمد صدقی؛ حامد نریمانی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 53-69

https://doi.org/10.22077/escs.2021.4322.2009

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون بر عملکرد و محتوای کلروفیل تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون بر عملکرد و محتوای کلروفیل تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل در طول دوره رشد به‌عنوان شاهد و قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله‌دهی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و کاربرد توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا) و محلول‌پاشی نانوسیلیکون (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر نانوسیلیکون) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل محتوای کلروفیلa (61.02 درصد)، b (43.17 درصد)، کلروفیل کل (55.97 درصد)، کارتنوئید (55.8 درصد)، حداکثر وزن دانه (54.78 درصد)، طول دوره پرشدن دانه (16.26 درصد) و دوره موثر پرشدن دانه (46.16 درصد) را نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به طور معنی‌داری افزایش داد. همچنین یک افزایش حدود 36.78، 45.83، 61.8، 44.11 و 59.52 درصدی معنی‌دار به‌ترتیب در ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن صد دانه و عملکرد تک بوته درکاربرد ورمی‌کمپوست، میکوریزا و نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی وجود داشت. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون می‌تواند با بهبود محتوای کلروفیل و مولفه‌های پرشدن دانه، عملکرد دانه تریتیکاله را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.

تنش خشکی

اثر متانول بر عملکرد، انتقال ماده خشک و فرایند پر شدن دانه گندم (.Triticum aestivum L) تحت شرایط قطع آبیاری

فاطمه آقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ حامد نریمانی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 83-100

https://doi.org/10.22077/escs.2021.4402.2016

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد، مولفه‌های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک گندم تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد، مولفه‌های پر شدن دانه و انتقال ماده خشک گندم تحت شرایط قطع آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، قطع آبیاری در50 درصد مراحل سنبلهدهی و آبستنی به‌ترتیب به‌عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی بر اساس کد 55 و 43 مقیاس BBCH) و محلول‌پاشی متانول در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی 10، 20 و 30 درصد حجمی متانول) بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین سهم انتقال ماده خشک از اندام‌های هوایی (20.52 درصد) و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه (42/16 درصد) در قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم محلول‌پاشی به‌دست آمد. بیش‌ترین طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه (به‌ترتیب 33.62 و 29.33 روز) در شرایط آبیاری کامل و در سطوح بالای متانول (30 درصد حجمی) و کم‌ترین آن در عدم محلول‌پاشی و تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به-دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که یک افزایش 46.98، 194.17، 37.54، 69.82 و 15.96 درصدی به‌ترتیب در عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل، میزان فتوسنتز جاری و سهم این فرآیند در عملکرد دانه در محلول‌پاشی 30 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل نسبت به عدم محلول‌پاشی در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی وجود داشت. بر اساس نتایج این بررسی به نظر می‌رسد محلول‌پاشی متانول می‌تواند به‌عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه در شرایط محدودیت آبی به کار برده شود.

تنش شوری

اثر ورمی‌کمپوست، هیومیک ‌اسید و فلاوباکتریوم بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله در شرایط شوری خاک

سارا محمدی کله سرلو؛ رئوف سیدشریفی؛ حامد نریمانی

دوره 15، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 953-974

https://doi.org/10.22077/escs.2021.4179.1982

چکیده

به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، هیومیک اسید و فلاوباکتریوم بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای ... بیشتر به‌منظور بررسی تاثیر ورمی‌کمپوست، هیومیک اسید و فلاوباکتریوم بر عملکرد، شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 99-1398 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد، شوری 50 و 100 میلی‌مولار) با استفاده از نمک NaCl، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی به‌عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، تلقیح بذر با فلاوباکتریوم، کاربرد توام ورمی‌کمپوست و فلاوباکتریوم) و محلول‌پاشی هیومیک اسید (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشی دو گرم در لیتر هیومیک اسید) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد توام ورمی‌کمپوست، فلاوباکتریوم و هیومیک اسید در شرایط عدم اعمال شوری، فلورسانس حداکثر (22.53 درصد)، فلورسانس متغیر (94.69 درصد)، عملکرد کوانتومی (58.88 درصد)، شاخص کلروفیل (28.91 درصد)، شاخص نیتروژن (3.88 درصد)، محتوای نسبی آب (50.48 درصد) و عملکرد دانه (69.56 درصد) را نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی هیومیک اسید تحت شرایط شوری 100 میلی‌مولار خاک، افزایش داد. عدم کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی هیومیک اسید در شرایط شوری 100 میلی‌مولار موجب افزایش هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل (F0) برگ پرچم شد. به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و هیومیک اسید می‌تواند با بهبود فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیکی، عملکرد تریتیکاله در شرایط شوری را، افزایش دهد.

اثرات کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم تحت تنش شوری خاک

فاطمه اقایی؛ رئوف سیدشریفی؛ حامد نریمانی

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 487-499

https://doi.org/10.22077/escs.2020.2810.1730

چکیده

به‌منظور ارزیابی عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم تحت تنش شوری خاک در واکنش به کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی، آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و اعمال شوری‌های 40، 80 و 120 میلی‌مولار ... بیشتر به‌منظور ارزیابی عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی گندم تحت تنش شوری خاک در واکنش به کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی، آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمارها شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و اعمال شوری‌های 40، 80 و 120 میلی‌مولار در خاک) با نمک NaCl و کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی (شاهد یا عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول، کاربرد قارچ میکوریزا، یونیکونازول، باکتری سودوموناس، میکوریز با سودوموناس، میکوریزا با یونیکونازول، کاربرد میکوریزا با یونیکونازول و سودوموناس شاهد یا عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول تحت شرایط عدم اعمال شوری، محتوای پراکسید هیدروژن، مالون ‌دی‌آلدهید و هدایت اکتریکی برگ پرچم (به‌ترتیب به میزان 77.6، 115.52 و 241.48 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی تحت شرایط شوری120میلی‌مولار خاک کاهش داد ولی شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب، عملکرد کوانتومی، وزن صد دانه و طول سنبله (به‌ترتیب به میزان 60.21، 43.27، 30.47، 46.66 و 51.34 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی تحت شرایط شوری 120 میلی‌مولار خاک افزایش داد. همچنین کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول عملکرد دانه تک بوته را نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی در بالاترین سطح از شوری خاک حدود 108.84 درصد افزایش داد. براساس نتایج این بررسی به‌نظر می‌رسد کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول می‌تواند در بهبود عملکرد گندم در شرایط شوری خاک پیشنهاد شود.

اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی و کاربرد کودهای زیستی و متانول بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی نخود(.Cicer arietinum L)

رئوف سیدشریفی؛ رضا سید شریفی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 857-869

https://doi.org/10.22077/escs.2020.2216.1558

چکیده

به منظور بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی و کاربرد کودهای زیستی و متانول بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی نخود، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی کاربرد متانول در سه سطح (عدم مصرف به‌عنوان شاهد، کاربرد 20 و30 درصد حجمی)، کودهای زیستی در چهار سطح (محلول پاشی ... بیشتر به منظور بررسی اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی و کاربرد کودهای زیستی و متانول بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی نخود، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی کاربرد متانول در سه سطح (عدم مصرف به‌عنوان شاهد، کاربرد 20 و30 درصد حجمی)، کودهای زیستی در چهار سطح (محلول پاشی با آب به‌عنوان شاهد، کاربرد ریزوبیوم لگومینوزاروم، کاربرد توام میکوریز و ریزوبیوم لگومینوزاروم، کاربرد ریزوبیوم لگومینوزاروم با سودوموناس و میکوریز) و سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به‌عنوان شاهد، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در مرحله گلدهی و محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در مرحله شروع نیام‌دهی) را شامل می‌شدند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مرحله گلدهی محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی (همچون کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز) افزایش، ولی محتوای کلروفیل، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه‌ی نخود را کاهش داد. کاربرد متانول فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان را کاهش ولی محتوای پرولین، کلروفیل و عملکرد کوانتومی را افزایش داد. همچنین کاربرد کودهای زیستی موجب افزایش محتوای پرولین، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی، محتوای کلروفیل، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه شد. آبیاری کامل با مقادیر بالای متانول و کاربرد توام میکوریز با ریزوبیوم و سودوموناس 111 درصد عملکرد دانه را در مقایسه با عدم استفاده از متانول و کودهای زیستی تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله گلدهی افزایش داد.

تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

ندا عبادی؛ رئوف سیدشریفی؛ محمد صدقی

دوره 12، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 1141-1150

https://doi.org/10.22077/escs.2019.1854.1439

چکیده

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد و برخی صفات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک جو رقم سهند تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در روستای ویند کلخوران اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آبیاری (عدم آبیاری (شرایط دیم)، آبیاری تکمیلی در زمان 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله ‌دهی) و کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی (شاهد)، کاربرد میکوریز، ازتوباکتر، کاربرد توام ازتوباکتر و میکوریز) بودند. نتایج نشان داد بیش‌ترین فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پلی ‌فنل ‌اکسیداز، پراکسیداز (به ترتیب 99.9، 66.9، 78.2 تغییرات جذب در میکروگرم پروتئین بر دقیقه)، محتوای پرولین و قند محلول (به ‌ترتیب 10.25 میکرو گرم بر گرم وزن تر برگ و 105.7 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) در کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر تحت شرایط دیم بدست آمد. بیش‌ترین عملکرد دانه (2682 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی با کاربرد توام میکوریز و ازتوباکتر و کم‌ترین آن (2065 کیلوگرم در هکتار) ‌تحت شرایط دیم و عدم کاربرد کودهای زیستی بدست آمد. از این رو به نظر می‌رسد که کاربرد کودهای زیستی و آبیاری تکمیلی می‌تواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد دانه جو دیم سهند به کار برده شود.

تأثیر آبیاری تکمیلی و نانو اکسید آهن بر محتوای کلروفیل و مؤلفه های پر شدن دانه گندم (.Triticunm aestivum L) تحت شرایط دیم

حامد نریمانی؛ رئوف سیدشریفی؛ راضیه خلیل‌زاده؛ غلامرضا امین‌زاده

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 735-746

https://doi.org/10.22077/escs.2019.1478.1327

چکیده

محدودیت آبی یکی از مهم‌ترین عوامل غیر زیستی است که می‌تواند رشد و عملکرد را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود نماید. به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و نانو اکسید آهن بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه در شرایط دیم، آزمایشی در سال 96-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ... بیشتر محدودیت آبی یکی از مهم‌ترین عوامل غیر زیستی است که می‌تواند رشد و عملکرد را در مناطق خشک و نیمه‌خشک محدود نماید. به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و نانو اکسید آهن بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه در شرایط دیم، آزمایشی در سال 96-1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، آبیاری تکمیلی در مرحله سنبله‌دهی و عدم آبیاری یا کشت دیم) و کاربرد نانواکسید آهن در چهار سطح (عدم کاربرد نانو اکسید آهن به عنوان شاهد و محلول پاشی 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در لیتر نانو اکسید آهن) بود. محلول پاشی با نانواکسید آهن در دو مرحله از دوره رشدی (مرحله 6-4 برگی و مرحله قبل از چکمه‌ای شدن) انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد 0.9 گرم در لیتر نانو اکسید آهن و آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید را به ترتیب 16.79، 57.78، 64.32 و 115.21درصد در مقایسه با عدم کاربرد نانو اکسید آهن در شرایط دیم افزایش داد. همچنین کاربرد 9/0 گرم در لیتر نانو اکسید آهن و انجام آبیاری تکمیلی در مرحله چکمه‌دهی، به‌ترتیب موجب افزایش 12.5، 47.36، 16.95، 29.18 و 38.43 درصدی در سرعت پرشدن دانه، وزن تک بذر، طول دوره‌ی پر شدن، دوره موثر پر شدن دانه و عملکرد دانه نسبت به عدم کاربرد نانواکسید آهن تحت شرایط دیم شد. از این رو به نظر می‌رسد که کاربرد نانواکسید آهن و آبیاری تکمیلی می‌تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای افزایش عملکرد و طول دوره پر شدن دانه به کار برده شود.

بررسی کاربرد کود بیولوژیک و نانو اکسید روی بر انتقال مجدد و شاخص سطح برگ گیاه تریتیکاله (Triticosecale Witt.) در شرایط شوری خاک

یونس خیری زاده؛ رئوف سیدشریفی؛ راضیه خلیل زاده

دوره 11، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 993-1004

https://doi.org/10.22077/escs.2018.1015.1201

چکیده

بهمنظور مطالعه عملکرد دانه، انتقال مجدد و شاخص سطح برگ تریتیکاله در واکنش به کاربرد کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی در شرایط شوری خاک، آزمایشی در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل ... بیشتر بهمنظور مطالعه عملکرد دانه، انتقال مجدد و شاخص سطح برگ تریتیکاله در واکنش به کاربرد کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی در شرایط شوری خاک، آزمایشی در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری، شوری 20، 40 و 60 میلی مولار)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم باکتریهای سودوموناس و ازتوباکتر، کاربرد توأم میکوریز و باکتریهای محرک رشد) و محلول پاشی با نانواکسید روی در سه سطح (عدم مصرف، مصرف 0.4 و 0.8 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد با افزایش شوری عملکرد و شاخص سطح برگ کاهش ولی انتقال مجدد از کل اندام هوایی و ساقه افزایش یافت. مقایسه میانگین ها نشان داد بالاترین عملکرد دانه و حداکثر شاخص سطح برگ در حالت کاربرد توأم میکوریز و باکتریهای محرک رشد، محلولپاشی 0.8 گرم در لیتر نانواکسید روی و عدم اعمال شوری به دست آمد. بیشترین انتقال مجدد از ساقه و کل اندام هوایی در حالت شوری 60 میلی مولار، عدم کاربرد کودهای بیولوژیک و عدم محلول پاشی به دست آمد. اعمال شوری 20، 40 و 60 میلی مولار، عملکرد دانه را به ترتیب 8.9، 22.1 و 32.3 درصد کاهش داد و استفاده توأم کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی به ترتیب 40.1، 49.7 و 40 درصد از این کاهش عملکرد را جبران کردند.

بررسی هیبریدهای منورم چغندرقند (.Beta vulgaris L) تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف ازنظر مقاومت به خشکی در مرحله جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه

سلیم فرزانه؛ بهنام کامکار؛ رئوف سیدشریفی؛ سعید واحدی

دوره 11، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 1089-1106

https://doi.org/10.22077/escs.2018.1087.1219

چکیده

این تحقیق در سال‏ 1393 به‌منظور بررسی عکس ‏العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین‏ های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه ‏زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به‏ ... بیشتر این تحقیق در سال‏ 1393 به‌منظور بررسی عکس ‏العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین‏ های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه ‏زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به‏ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار، انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل بذر هیبرید‏های چغندرقند متشکل از 20 سطح (هیبریدهای حاصل از تلاقی 4 پایه پدری SHR.1-P.12،F-8662، FC709-2/24 وS1-88227 و 5 پایه مادری 436×7112، SB36×7112، 231×261، SB37×28874 و 419×SB36 که در دو منطقه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و ایستگاه تحقیقات کشاورزی مطهری (کمال‌آباد) واقع در کرج تولیدشده بود) و پتانسیل مختلف اسمزی با پنج سطح (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بودند. در این تحقیق مؤلفه‌های جوانه‌زنی (حداکثر، سرعت و زمان تا شروع جوانه‌زنی)، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه غیرنرمال، طول ریشه‌چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه بررسی شدند.نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر منطقه تولید بذر، تنش خشکی و همچنین تفاوت هیبریدهای مختلف چغندرقند بر روی درصد جوانه‏ زنی، سرعت جوانه‏ زنی، زمان تا شروع جوانه‏ زنی، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه‏ های غیرنرمال، طول ریشه ‏چه، طول هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه معنی‏ دار است. علیرغم اینکه در بذرهای تولیدی در ایستگاه کرج درصد جوانه‏ زنی به‌مراتب پایین‏تر بود ولی نکته مهم و قابل ‏توجه در این تحقیق این بود که سرعت جوانه‏ زنی در بذرهای تولیدی در ایستگاه تولید بذر کرج نسبت به بذرهای تولیدشده در اردبیل بیشتر بود. با کاهش پتانسیل آب درصد جوانه‏ زنی، سرعت جوانه ‏زنی، درصد سبز شدن، طول ریشه‏ چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه در بذرهای هیبریدهای مختلف تولیدشده در هر دو منطقه کاهش یافت و زمان تا شروع جوانه ‏زنی و درصد گیاهچه‏ های غیر نرمال افزایش یافت. ولی مقدار کاهش در بذرهای حاصل از مناطق مختلف تولید بذر متفاوت بود و در بذرهای تولیدشده در اردبیل مقدار کاهش در مؤلفه‌های جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه نسبت به بذرهای تولیدشده در کرج کمتر بود؛ بنابراین بذرهای تولیدشده در منطقه کرج در مرحله جوانه ‏زنی نسبت به تنش خشکی از حساسیت بیشتری برخوردارند. در بین بذر هیبریدهای تولیدشده در هر دو منطقه، هیبرید 7112*436×SHR01-P.12 بیشترین و هیبرید 419*SB36×S1-88239 کمترین درصد جوانه‏زنی را داشتند و هیبرید 261*231×SHR01-P.12 و 28874*SB37×SHR01-P.12 به ترتیب از بیشترین و کمترین سرعت جوانه ‏زنی برخوردار بودند.

تاثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر طول دوره پر شدن دانه و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم در رژیم های متفاوت رطوبتی در شرایط گلخانه

رئوف سیدشریفی

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 515-531

https://doi.org/10.22077/escs.2018.764.1148

چکیده

کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازولروشیمناسببرایافزایش عملکرد گندم تحت شرایط محدودیت آبیاست. به منظور بررسی تأثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر طول دوره پر شدن دانه و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم دررژیم‌های متفاوت رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 ... بیشتر کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازولروشیمناسببرایافزایش عملکرد گندم تحت شرایط محدودیت آبیاست. به منظور بررسی تأثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر طول دوره پر شدن دانه و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم دررژیم‌های متفاوت رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‌پاشی با یونیکونازول در دو سطح )عدم محلول پاشی و محلول پاشی 0.1 گرم در لیتر(، کودهای زیستی در چهار سطح )کاربرد میکوریزا، ازتوباکتر و سودوموناس، کاربرد توأم میکوریزا با باکتریها، عدم کاربرد کودهای زیستی به‌عنوان شاهد( و آبیاری در سه سطح )آبیاری کامل، آبیاری تا 50 درصد مراحل خوشه‌دهی و چکمه ای شدن به ترتیب به‌عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی( بودند. نتایج نشان داد بیشترین سهم انتقال مجدد ماده خشک از کل اندام هوایی (57.6 درصد) و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه (53.4 درصد) و کمترین طول دوره پر شدن دانه (26.6روز) در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن، عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول‌پاشی با یونیکونازول به دست آمد. حداکثر وزن تک بذر و طول دوره پر شدن دانه (به ترتیب با 0.052 گرم و 34.5روز) به کاربرد توأم کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری کامل و کمترین آن‌ها (0.030 گرم، 626.6 روز) در عدم مصرف کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن به دست آمد. حداکثر سرعت پر شدن دانه (0.00248 گرم در روز) در کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری تا 50 درصد چکمه ای شدن و کمترین میزان آن (0.0016 گرم در روز) در عدم مصرف کودهای زیستی و یونیکونازول و در آبیاری کامل به دست آمد. به‌طورکلی کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول میتواند بهعنوان یک فاکتور مدیریتی مناسب برای افزایش عملکرد دانه و طول دوره پر شدن دانه در شرایط محدودیت آبی باشد.

مطالعه برهمکنش سایکوسل و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک گندم در شرایط شوری خاک

راضیه خلیل زاده؛ رئوف سیدشریفی؛ جلال جلیلیان

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 425-443

https://doi.org/10.22077/escs.2017.22.1010

چکیده

شوری خاک یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل افزایش استفاده از آب با کیفیت پایین برای آبیاری است. از این رو به‌منظور مطالعه برهمکنش سایکوسل و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک گندم در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل ... بیشتر شوری خاک یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل افزایش استفاده از آب با کیفیت پایین برای آبیاری است. از این رو به‌منظور مطالعه برهمکنش سایکوسل و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک گندم در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1393 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری خاک در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار در خاک با کلرید سدیم)، تلقیح بذر با کودهای زیستی در چهار سطح (عدم تلقیح به‌عنوان شاهد، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، سودوموناس پوتیدا استرین 186 و کاربرد توأم این دو) و محلول‌پاشی با سایکوسل در سه سطح (عدم مصرف، 600 و 1000 میلی‌گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد تک بوته (2.47 گرم) به محلول‌پاشی 1000 میلی‌گرم در لیتر سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس و کمترین آن (1.98 گرم) به عدم محلول‌پاشی سایکوسل و عدم تلقیح بذر مربوط بود. مقایسه میانگین ‌ترکیب تیماری باکتری محرک رشد و سطوح شوری نشان داد بیشترین عملکرد تک بوته (2.65 گرم) به گیاهان تلقیح شده با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری و کمترین آن (1.74 گرم) به عدم تلقیح بذر در شوری 90 میلی‌مولار تعلق داشت. محلول‌پاشی 1000 میلی‌گرم در لیتر سایکوسل، تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس و عدم اعمال شوری بیشترین طول سنبله (10.25 سانتی‌متر)، وزن صد دانه (5.3 گرم) و طول دوره پر شدن دانه (43.26 روز) را داشت. بیشترین سرعت پر شدن دانه (0.002 گرم در روز) از تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری به دست آمد. بیشترین مقدار LAI در عدم محلول‌پاشی سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری و کمترین مقدار آن در 65 روز پس از سبز شدن در محلول‌پاشی 1000 میلی‌گرم در لیتر سایکوسل و عدم پیش تیمار بذر با باکتری‌های محرک رشد و در شوری 90 میلی‌مولار به‌دقت آمد. سطوح شوری 30 و 60 میلی‌مولار اثرات کمی بر شاخص سبزینگی و هدایت روزنه‌ای داشت. بالاترین سطح سایکوسل در تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس، بالاترین شاخص سبزینگی (SPAD) و هدایت روزنه‌ای را در عدم اعمال شوری نشان دادند. به‌طوری کلی می‌توان اظهار داشت که محلول‌پاشی 1000 میلی‌گرم در لیتر سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس عملکرد دانه را 20 درصد نسبت به شاهد افزایش داد و تلقیح توأم بذر با ازتوباکتر و سودوموناس حدود 15 درصد از کاهش عملکرد به‌واسطه شوری را جبران کردند.

تأثیر نانو اکسید روی و شوری خاک بر میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه، سرعت ظهور برگ و برخی شاخص های رشدی جو (Hordeum vulgaris L.)

رئوف سید شریفی؛ حسین کمری؛ قاسم نجفی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 119-137

https://doi.org/10.22077/escs.2017.536

چکیده

مقدمه شوری یکی از تنش های مهم غیرزنده ی محیطی است که تقریبا هر جنبه ای از زندگی گیاه را متاثر میسازد و به طور معنی داری عملکرد را کاهش میدهد. از این رو یک تهدید جدی برای تولیدات کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک است. واکنش گیاهان به تنش شوری به فاکتورهای متعددی مانند مرحله نموی، شدت و مدت تنش و خصوصیات زنتیکی رقم بستگی دارد. ... بیشتر مقدمه شوری یکی از تنش های مهم غیرزنده ی محیطی است که تقریبا هر جنبه ای از زندگی گیاه را متاثر میسازد و به طور معنی داری عملکرد را کاهش میدهد. از این رو یک تهدید جدی برای تولیدات کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک است. واکنش گیاهان به تنش شوری به فاکتورهای متعددی مانند مرحله نموی، شدت و مدت تنش و خصوصیات زنتیکی رقم بستگی دارد. راه کارهای متعددی به منظور کاهش اثرات سمی ایجاد شده بوسیله شوری بالا روی رشد گیاه توسعه داده شده اند. در میان انها استفاده از میکرالمنت هایی همچون روی (Zn) یک نقش خیلی مهمی را در بهبود عملکرد ایفا می کند. روی یک عنصر ضروری برای انسان، دام و گیاه است، عنصری که به عنوان جز فلزی یا ساختار اساسی انزیم ها عمل می کند. تعدادی از محققان نقش اساس عنصر روی را در رشد و عملکرد گیاه گزارش کرده اند. روی در تولید کلروفیل، گرده افشانی، باروری و جوانه زنی گیاهان نقش مهمی را ایفا می کند. از این رو بررسی های اخیر نشان دادهاند که مقدار کمی از عناصر ریز مغذی به خصوص روی به کار برده شده به صورت محلول پاشی، می تواند توانایی گیاهان را به تنش متاثر نماید. روی به عنوان یک عنصر ریز مغذی مهم شناخته می شود و کمبود ان به عنوان یک مشکل اساسی در گیاهان به خصوص در گیاهان رشد کرده در شرایط شوری با مقادیر بالای pH شناخته شده است. مواد و روش ها به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی با نانو اکسید روی بر میزان مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه، سرعت ظهور برگ و برخی شاخصهای رشدی جو در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1392 اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار سطح شوری (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد و اعمال شوری 25، 50 و 75 میلی مولار در خاک با استفاده از نمک NaCl) و تغذیه برگی با نانو اکسید روی (صفر، 0.25، 0.5 و 0.75 گرم در لیتر) بودند. یافته ها نتایج نشان داد با افزایش شوری خاک عملکرد، سرعت ظهور برگ و برخی شاخصهای رشدی جو کاهش یافت و عکس این حالت در تغذیه برگی با نانو اکسید روی به دست آمد. بیشترین انتقال ماده خشک از ساقه و اندام هوایی به دانه در شوری 75 میلی مولار و عدم تغذیه برگی با نانو اکسید روی به دست آمد. مقایسه میانگین ها نشان داد بالاترین عملکرد (1.22 گرم در بوته)، سرعت ظهور برگ (0.466 برگ در روز) و شاخصهای رشدی در سطح شاهد به همراه تغذیه برگی 0.75 گرم در لیتر نانو اکسید روی و کمترین آنها در عدم تغذیه برگی × شوری75 میلی مولار در خاک به دست آمد. به نظر میرسد به‌منظور افزایش عملکرد و برخی شاخصهای رشدی جو از قبیل ماده خشک کل، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در شرایط شوری خاک میتوان پیشنهاد کرد که تغذیه برگی با 0.75 گرم در لیتر نانو اکسید روی به‌کاربرده شود.

تأثیر سطوح شوری آب آبیاری با NaCl بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو

رئوف سیدشریفی؛ حمید نظرلی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 297-306

https://doi.org/10.22077/escs.2016.240

چکیده

شوری منابع آب‌وخاک از مهم‌ترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. عامل‌های موردبررسی شامل ارقام جو در ... بیشتر شوری منابع آب‌وخاک از مهم‌ترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. عامل‌های موردبررسی شامل ارقام جو در سه سطح (لیسیوی، ماکویی و سهند) و شوری آب آبیاری در گلدان‌ها در چهار سطح {صفر یا استفاده از آب معمولی به‌عنوان شاهد، آبیاری با شوری‌های 20، 40 و 60 میلی مولار با استفاده از نمک (NaCl)} بود. صفاتی مانند سرعت ظهور برگ، فیلوکرون، تعداد برگ، ماده خشک برگ و شاخص سطح برگ مطالعه شدند. نتایج نشان داد فیلوکرون (فاصله زمانی بین ظهور دو برگ متوالی)، تحت تأثیر شوری، رقم و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفت. افزایش شوری منجر به افزایش فیلوکرون و کاهش سرعت ظهور برگ‌ها شد. ولی بین ارقام از این نظر تفاوت معنی‌داری وجود داشت. سرعت ظهور برگ‌ها در رقم سهند بیشتر از دیگر ارقام موردبررسی بود. مقایسه میانگین ترکیب تیماری نوع آب آبیاری در ارقام موردبررسی نشان داد که بالاترین فیلوکرون به رقم لیسیوی در آبیاری با آب با شوری 60 میلی مولار و کمترین آن به آبیاری با آب معمولی در رقم سهند تعلق داشت. شوری آب آبیاری سبب کاهش شاخص سطح برگ شد. در تمامی سطوح شوری، روند تغییرات شاخص سطح برگ تا 24 روز بعد از کاشت، تقریباً از روند مشابهی تبعیت کرد. از 24 تا 64 روز بعد از کاشت، شاخص سطح برگ از روند صعودی برخوردار بود به‌طوری‌که در 64 روز بعد از کاشت مقدار این شاخص به حداکثر رسید و سپس تا 74 روز بعد از کاشت به‌آرامی کاهش یافت. این کاهش ممکن است با افزایش سن برگ‌ها، سایه‌اندازی بوته‌ها روی‌هم و رقابت بر سر نور و دیگر منابع در ارتباط باشد. بیشترین شاخص سطح برگ (1/95) به ترکیب تیماری آبیاری با آب معمولی در رقم سهند و کمترین آن (0/89) به بالاترین سطح از شوری آب آبیاری در رقم لیسیوی تعلق داشت. شوری آب آبیاری منجر به کاهش تعداد و وزن خشک برگ‌ها شد. به نظر می‌رسد برای تسریع در سرعت ظهور برگ، افزایش شاخص سطح برگ و تعداد برگ‌ها می‌توان پیشنهاد نمود که در شرایط آبیاری با آب‌شور، از رقم سهند استفاده شود.

تاثیر تلقیح بذر با باکتری‌های افزاینده رشد (PGPR) بر عملکرد، سرعت و طول دوره پرشدن دانه گندم در سطوح مختلف شوری خاک

مینا حق بهاری؛ رئوف سید شریفی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 65-75

https://doi.org/10.22077/escs.2013.138

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد ((PGPR بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1390 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح شوری (عدم ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد ((PGPR بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1390 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، اعمال شوریهای 15، 30 و 60 میلیمولار در خاک با استفاده از نمک NaCl) و چهار سطح تلقیح بذر با PGPR (عدم پیش تیمار به عنوان شاهد، پیش تیمار با ازتو باکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلوم لیپوفروم استرین OF، سودوموناس استرین 186) بودند. نتایج نشان داد با افزایش شوری عملکرد، طول دوره پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه گندم کاهش یافت و عکس این حالت در تلقیح بذر با PGPR بود. از یک مدل خطی دو تکهای برای کمّی کردن شاخصهای مربوط به پر شدن دانه استفاده گردید. سطوح مختلف شوری و تلقیح بذر با PGPR تمامی پارامترهای مربط به پر شدن دانه را به طور معنیداری متاثر نمود. مقایسه میانگینها نشان داد بالاترین عملکرد، اجزای عملکرد، طول دوره پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه در پیش تیمار بذر با آزوسپریلوم در حالت عدم اعمال شوری و کمترین آنها در عدم پیش تیمار بذر با باکتریهای محرک رشد در بالاترین سطح شوری به دست آمد. به نظر میرسد به منظور افزایش عملکرد و طول دوره پر شدن دانه در شرایط شوری میتوان پیشنهاد کرد که تلقیح بذر گندم با آزوسپریلوم به کار برده شود.

دوره 17 (1403)

دوره 16 (1402)

دوره 15 (1401)

دوره 14 (1400)

دوره 13 (1399)

دوره 12 (1398)

دوره 11 (1397)

دوره 10 (1396)

دوره 9 (1395)

دوره 8 (1394)

دوره 7 (1393)

دوره 6 (1392)

دوره 5 (1391)

دوره 4 (1390)

دوره 3 (1389)

دوره 2 (1388)

دوره 1 (1387)

نویسنده = Raouf Sseyed Sharifi

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده