تنش خشکی
پری حسنوند؛ غلامرضا زمانی؛ علی اکبر مقصودی مود
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش رطوبتی بر برخی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. تنش رطوبتی در سه سطح شامل 100، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و عامل فرعی شش رقم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش رطوبتی بر برخی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. تنش رطوبتی در سه سطح شامل 100، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و عامل فرعی شش رقم ایرانی گلرنگ شامل فرامان، گلدشت، گل‌مهر، پرنیان، پدیده و سینا بودند. بر اساس نتایج آزمایش تیمار 40 درصد نیاز آبی گلرنگ اثر کاهشی معنیداری نسبت به سایر تیمارهای تنش رطوبتی بر روی صفات مورد مطالعه در همه ارقام مورد بررسی داشت. تجزیه داده‌های به‌دست آمده نشان داد که تنش رطوبتی بر تعداد شاخه‌های جانبی مؤثر نبود ولی سبب کاهش معنیدار ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، قطر غوزه، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن و عملکرد دانه گردید. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که بین ارقام گلرنگ از نظر همه صفات مورد بررسی تفاوت معنیداری وجود داشت. بیشترین مقادیر میانگین وزن هزار دانه (37.2گرم)، عملکرد روغن (461.8 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (1592.6 کیلوگرم در هکتار) در رقم فرامان مشاهده شد. اثرات برهمکنش بین تنش رطوبتی و رقم به‌طور معنیداری روی صفات تعداد غوزه در بوته، تعداد شاخه‌های جانبی، عملکرد روغن و عملکرد دانه تأثیرگذار بود. با این وجود رقم فرامان نسبت به سایر ارقام مورد بررسی دارای پتانسیل عملکرد دانه بیشتری در شرایط تنش رطوبتی بود.
تنش خشکی
صفورا دهبالائی؛ علی اشرف مهرابی؛ عباس ملکی؛ محمد مهدی پورسیابیدی
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین عملکرد کمی و کیفی و تحمل خشکی لاین‌های گندم نان در شرایط دیم و آبی در طول 3 سال زراعی (98-1395) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله واقع در استان ایلام اجرا شد. بررسی بهصورت دو آزمایش مستقل هر یک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این بررسی 20 لاین گندم در دو مکان آبی و دیم بهصورت جداگانه کاشت ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تعیین عملکرد کمی و کیفی و تحمل خشکی لاین‌های گندم نان در شرایط دیم و آبی در طول 3 سال زراعی (98-1395) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله واقع در استان ایلام اجرا شد. بررسی بهصورت دو آزمایش مستقل هر یک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این بررسی 20 لاین گندم در دو مکان آبی و دیم بهصورت جداگانه کاشت شدند. در شرایط آبی، آبیاری بر اساس نیاز گیاه (بدون تنش) به مقدار 4 هزار مترمکعب و به تعداد 6 مرتبه انجام شد و در آزمایش دیگر فقط به نزولات جوی اکتفا گردید. در این بررسی مقاومت به خشکی و صفات مؤثر بر آن در لاین‌های مختلف گندم نان و عملکرد کمی و کیفی مورداندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در محیط کاشت آبی مربوط به لاین SUP152 به مقدار 3245 کیلوگرم در هکتار بود که تفاوت آماری معناداری با لاین WHEAR که رده دوم قرار گرفت، نداشت. لاین MILAN/SHA7 نیز، در رده سوم قرار داشت. این 3 لاین از نظر اجزای عملکرد نیز مقادیر بالایی داشتند. بیشترین عملکرد دانه در محیط کاشت دیم مربوط به لاین PBW343 به مقدار 2051 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. کمترین عملکرد دانه در محیط دیم مربوط به لاین PAURAQ به مقدار 1457 کیلوگرم در هکتار بود. لاین PBW343 در محیط کاشت دیم از نظر اجزای عملکرد جزو بهترین لاین‌ها بود. بررسی پراکنش لاین‌ها بر اساس YS، YP و شاخصهای MP و GMP نشان داد که لاین‌های WHEAR، MILAN، CHIBIA//PRLII، PBW343 و SOKOLL3 در گروه A قرارگرفته و مقاوم به تنش خشکی بوده و عملکرد دانه بالایی در هر دو محیط داشتند و بهعنوان لاین‌های برتر برای هر دو محیط دیم و آبی انتخاب شدند.
تنش خشکی
صادق نصیرپور؛ محمدرضا جهانسوز؛ علی احمدی؛ اسماعیل افشون
چکیده
بهمنظور مطالعه تأثیر شیوه‌های گوناگون خاکورزی و رژیمهای آبیاری بر عملکرد ذرت دانه ای (.Zea mays L) هیبرید ماکسیما، آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی در این آزمایش خاکورزی با دو سامانه خاکورزی (مرسوم و بدون ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه تأثیر شیوه‌های گوناگون خاکورزی و رژیمهای آبیاری بر عملکرد ذرت دانه ای (.Zea mays L) هیبرید ماکسیما، آزمایشی بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی در این آزمایش خاکورزی با دو سامانه خاکورزی (مرسوم و بدون خاکورزی) و عامل فرعی سه رژیم آبیاری (بدون تنش آبی، تنش آبی متوسط و تنش آبی شدید به ترتیب بر اساس 75، 110 و 150 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثر اصلی خاکورزی و برهمکنش خاکورزی و رژیمهای آبیاری بر هیچ‌کدام از صفات معنیدار نشد، ولی اثر اصلی رژیمهای آبیاری بر تمامی صفات معنیدار شد. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، وزن بلال، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت از تیمار بدون تنش آبی و بیشترین کارایی مصرف آب از تیمار تنش آبی شدید حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد تنش آبی شدید و متوسط نسبت به شرایط بدون تنش آبی به ترتیب موجب کاهش 40.2 و 16.85 درصدی از عملکرد دانه شد. ازآنجاکه شیوه خاکورزی بر هیچ‌کدام از صفات موردمطالعه تأثیر معنی داری نداشت، شیوه بدون خاکورزی بهمنظور بهبود خصوصیات خاک همراه با آبیاری ذرت بر اساس 75 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر در شرایط اقلیمی مشابه پیشنهاد میگردد..
تنش خشکی
عاطفه هاشم آبادی؛ علی نخ زری مقدم؛ مهدی زارعی؛ زینب اورسجی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر کود بیولوژیک آلکازت، آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عامل کود بیولوژیک آلکازت در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف 100 گرم در هکتار بهصورت بذرمال، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر کود بیولوژیک آلکازت، آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین گندم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عامل کود بیولوژیک آلکازت در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف 100 گرم در هکتار بهصورت بذرمال، آبیاری تکمیلی در دو سطح عدم آبیاری و آبیاری در مرحله پر شدن دانه و مصرف نیتروژن در چهار سطح عدم مصرف و مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که کود بیولوژیک آلکازت باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد پروتئین شد. آبیاری تکمیلی وزن 1000 دانه و عملکرد دانه را افزایش داد (به‌ترتیب به 37.35 گرم و 4881 کیلوگرم در هکتار رسیدند). آبیاری تکمیلی عملکرد پروتئین را افزایش داد اما درصد پروتئین را کاهش داد. نیتروژن نیز باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین شد. بیشترین عملکرد دانه به تیمار مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن با 5364 کیلوگرم در هکتار مربوط بود. بالاترین درصد پروتئین و عملکرد پروتئین به ترتیب با 15.45 درصد و 831.8 کیلوگرم در هکتار به تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن تعلق داشت. درمجموع، آبیاری تکمیلی بر مراحل زایشی مؤثر بود. آلکازت تأثیر کمتری بر عملکرد دانه و عملکرد پروتئین نسبت به آبیاری داشت و مصرف نیتروژن هم بر اکثر صفات ازجمله عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین مؤثر بود.
تنش خشکی
سمیرا قلی پور نویری؛ غلامرضا زمانی؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات کاربرد پوترسین و نیترات کلسیم بر رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و عملکرد کنجد تحت تنش رطوبتی آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. در این آزمایش تنش رطوبتی در سه سطح (100% (شاهد)، 75% و 50% نیاز آبی کنجد) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات کاربرد پوترسین و نیترات کلسیم بر رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و عملکرد کنجد تحت تنش رطوبتی آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. در این آزمایش تنش رطوبتی در سه سطح (100% (شاهد)، 75% و 50% نیاز آبی کنجد) بهعنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی نیترات کلسیم (صفر، 5 و 10 میلی مولار) و پوترسین (صفر و 0.5 میلی مولار) و شاهد (عدم محلول پاشی) بهعنوان فاکتور فرعی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهمکنش تنش رطوبتی، نیترات کلسیم و پوترسین بر روی محتوی کلروفیل، پرولین، شاخص سبزینگی، تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه معنی دار بودند. سطح 50% نیاز آبی موجب کاهش کلروفیل a (42%)، کلروفیل b (31%)، تعداد دانه در کپسول (43%)، تعداد کپسول در بوته (19%) و عملکرد دانه (40%) و افزایش میزان پرولین (21%) و شاخص سبزینگی (12%) شد. محلول‌پاشی نیترات کلسیم 10 میلی مولار و مصرف پوترسین ضمن کاهش اثرات ناشی از کمبود رطوبت موجب افزایش صفات مذکور نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی گردید. بالاترین عملکرد دانه (919.2 کیلوگرم در هکتار) در شرایط بدون تنش و مصرف هم‌زمان پوترسین و 10 میلی مولار نیترات کلسیم حاصل شد که با تیمار 75% نیاز آبی تفاوت معنیدار نداشت. به‌طورکلی تنش رطوبتی 50% نیاز آبی منجر به کاهش عملکرد و اجزای عملکرد کنجد شد. کاربرد نیترات کلسیم در غلظت 10 میلی مولار و پوترسین 0.5 میلی مولار توانستند اثرات مضر ناشی از تنش رطوبتی را کاهش داده و بهبود عملکرد را سبب شوند.
تنش خشکی
ناصر مجنون حسینی؛ محمد باقر غلامی؛ اسماعیل افشون؛ محمدرضا جهانسوز؛ احسان ربیعیان
چکیده
بهمنظور بررسی رژیم آبیاری و تراکم کاشت بر برخی از ویژگی‌های زراعی نخود، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج)، در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی در هشت سطح شامل A1: آبیاری کامل در تمام مرحله رشدی، A2: آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی رژیم آبیاری و تراکم کاشت بر برخی از ویژگی‌های زراعی نخود، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج)، در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی در هشت سطح شامل A1: آبیاری کامل در تمام مرحله رشدی، A2: آبیاری کامل تا مرحله دانه بندی و سپس قطع آبیاری، A3: آبیاری کامل تا مرحله غلاف دهی و سپس قطع آبیاری، A4: آبیاری کامل تا مرحله گلدهی و سپس قطع آبیاری، A5: کم‌آبیاری (50 درصد آبیاری کامل) در تمام مرحله رشدی، A6: کم‌آبیاری تا مرحله دانه بندی و سپس قطع آبیاری، A7: کم‌آبیاری تا مرحله غلاف دهی و سپس قطع آبیاری، A8: کم‌آبیاری تا مرحله گلدهی و سپس قطع آبیاری و تراکم در سه سطح (30، 40 و 50 بوته در مترمربع) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج کلی نشان داد که افزایش سطوح تنش خشکی منجر به کاهش صفات موردمطالعه و درنهایت عملکرد دانه نخود (رقم ILC 48) شد؛ همچنین افزایش تراکم تا 40 بوته در مترمربع، باعث افزایش مقدار ماده خشک تولیدی در واحد سطح و درنهایت بهبود اجزاء عملکرد و عملکرد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه (2892 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (52 درصد) در تیمار آبیاری کامل در تمام مراحل رشدی و کمترین میزان آن‌ها (1075 کیلوگرم در هکتار و 40.043 درصد)، در تیمار کم‌آبیاری تا مرحله گلدهی و سپس قطع آبیاری به دست آمد.
نادر سلامتی؛ امیرخسرو دانایی
چکیده
هدف از اجرای این تحقیق بررسی تأثیر تنش خشکی از طریق اعمال دورهای مختلف آبیاری سطحی و شناسایی رقم برتر بر اساس شاخصهای تنش می‌باشد.به منظور بررسی عکس العمل ارقام جدید ذرت نسبت به تنش خشکی، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهــبهان بهصورت کرتهای یک بار خــرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال ...
بیشتر
هدف از اجرای این تحقیق بررسی تأثیر تنش خشکی از طریق اعمال دورهای مختلف آبیاری سطحی و شناسایی رقم برتر بر اساس شاخصهای تنش می‌باشد.به منظور بررسی عکس العمل ارقام جدید ذرت نسبت به تنش خشکی، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهــبهان بهصورت کرتهای یک بار خــرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال (1394 - 1393) اجرا گردید. تنش خشکی شامل آبیاری بعد از 100 و 200 میلیمتر تبخیر از تشت کلاس A در کرتهای اصلی و سه رقم ذرت در کرتهای فرعی مقایسه گردیدند. مقایسه میانگین کارایی مصرف آب در اثرات متقابل آبیاری و رقم نشان داد که تیمار 100 میلیمتر تبخیر از تشت کلاس A و هیبرید PH3 با عملکرد 1.299 کیلوگرم دانه ذرت به‌ازای مصرف یک مترمکعب آب، در رده‌ی اول بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بیش-ترین میزان همبستگی عملکرد دانه با کارایی مصرف آب و وزن هزار دانه به‌ترتیب به میزان‌های 0.8761 و 0.8478 محاسبه شد که بیانگر نقش مؤثر وزن هزار دانه در افزایش عملکرد ذرت بود. نتایج تجزیه واریانس رگرسیون نشان داد که وزن هزار دانه بیش-ترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه ذرت داشت. بیشترین اعداد شاخصهای SSI، STI، MP، TOL، GMP، HM و YI مربوط به هیبرید PH3 و کمترین اعداد شاخصهای فوق مربوط به هیبرید PH4 بود. همچنین کمترین میزان شاخص YSI متعلق به هیبرید PH3 بود. همبستگی مثبت و معنیدار اجزای عملکرد با صفت مهم وزن هزار دانه از یک سو و همبستگی بسیار معنیدار وزن هزار دانه با عملکرد از سوی دیگر بیانگر هم سو بودن روند افزایش اجزای عملکرد با افزایش عملکرد دانه است. هیبرید PH3 علی رغم اینکه دارای مقادیر STI و GMP بالایی بود اما شاخص های SSI و TOL آن نیز بیشتر بود در نتیجه از حساسیت به تنش بالایی برخوردار بود.
حسین حمامی؛ فرهاد آذرمی آتاجان؛ مصطفی یعقوب زاده
چکیده
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
ازآنجاکه کمبود آب طی دوره رشد گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی است، استفاده از روشی آسان و ارزان برای کاهش اثر کمبود آب ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی اثر اسموپرایمینگ بذر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم آنفارم 4 تحت شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح مختلف آبیاری (شامل 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) و چهار سطح پیش‌تیمار بذر (شامل صفر (شاهد)، 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال ایجادشده به‌وسیله پلی‌اتیلن گلایکول 6000) بود. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح آبیاری بر صفات اندازهگیری شده شامل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، تعداد سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه اثر معنیداری داشت (0.01>P) در‌حالی‌که سطوح آبیاری بر شاخص برداشت اثر معنیداری نداشت. پیش‌تیمار اسمزی بذر بر ارتفاع گیاه و طول سنبله (0.01>P)، تعداد پنجه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه (0.05>P) اثر معنیداری داشت. اثرات متقابل نیز به‌جز شاخص برداشت اثر معنیداری بر سایر صفات را نشان داد. نتایج آزمایش نشان داد که پیش‌تیمارهای اسمزی 0.3-، 0.6- و 0.9- مگا پاسکال به ترتیب منجر به 2.13، 2.62 و 2.51 برابر شدن عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی نسبت به عدم پیش‌تیمار بذر با تنش 50 درصد نیاز آبی شد. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که پیش‌تیمار اسمزی بذر با پلی‌اتیلن گلایکول که منجر به ایجاد فشار 0.6- مگا پاسکال شد در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی، بیشترین کارایی را در جبران خسارت ناشی از کمبود آب را نشان داد. این در حالی بود که در شرایط تنش 75 درصد نیاز آبی، اثر پیش‌تیمارها معنیدار و مثبت نبود حتی در تیمار 0.9- مگا پاسکال اثر منفی و معنیدار بود؛ بنابراین کاربرد پیش‌تیمارهای اسمزی تا حدودی باعث جبران خسارات ناشی از کمبود رطوبت بر عملکرد دانه در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی شد. این در حالی است که در شرایط بدون تنش پیش‌تیمارهای اسمزی تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه نداشتند.
امین فایضی زاده؛ علیرضا شکوه فر
چکیده
به منظور بررسی تأثیر سطوح فیلتر کیک بر صفات مرفولوژیک و عملکرد ذرت تحت سه رژیم مختلف آبیاری، این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در شهرستان حمیدیه در سال 1395 اجراء شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح آبیاری (60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر سطوح فیلتر کیک بر صفات مرفولوژیک و عملکرد ذرت تحت سه رژیم مختلف آبیاری، این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در شهرستان حمیدیه در سال 1395 اجراء شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح آبیاری (60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان عامل اصلی و فیلتر کیک نیشکر در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 100 تن در هکتار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و کود فیلتر کیک نیشکر بر ارتفاع بوته، طول بلال، عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه ذرت مؤثر بوده و این مؤلفه‌ها را تحت تأثیر قرار دادند. بیشترین (5590 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه (4170 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب به تیمار 60 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تعلق گرفت. برهمکنش تیمار 60 میلیتر تبخیر و فیلتر کیک نیشکر تأثیر معنیداری بر ارتفاع بوته و عملکرد دانه داشت. بیشترین عملکرد دانه (6170 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 60 میلیمتر تبخیر و 50 تن در هکتار فیلتر کیک نیشکر بدست آمد. از طرفی کاربرد مقادیر زیاد فیلتر کیک (100 تن در هکتار) به دلیل شوری بالا و تجمع نمک در محیط ریشه باعث ایجاد تنش شوری و در نتیجه کاهش عملکرد اقتصادی گردید. بنابراین، در این تحقیق با کاربرد 50 تن در هکتار فیلترکیک نیشکر و تیمار 60 میلیمتر تبخیر از تشت حداکثر مؤلفه‌های تولیدی حاصل شد. که میتوان بیان نمود تأثیر مثبت فیلتر کیک بیشتر در شرایط بدون تنش می‌باشد و در شرایط اعمال تنش خشکی حتی باعث کاهش عملکرد اقتصادی میگردد.
محمود دژم؛ مجید رجایی؛ شیما جوهری؛ سیروس طهماسبی
چکیده
به منظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروژن، کلسیم و پتاسیم بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی زیره سبز تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملأ تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول سطوح شوری در سه سطح شاهد (محلول نیم هوگلند)، محلول نیم هوگلند+ 75 میلی مولار کلرید سدیم و محلول غذایی نیم هوگلند+ 150 میلی مولار کلرید ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر محلول پاشی نیتروژن، کلسیم و پتاسیم بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی زیره سبز تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملأ تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول سطوح شوری در سه سطح شاهد (محلول نیم هوگلند)، محلول نیم هوگلند+ 75 میلی مولار کلرید سدیم و محلول غذایی نیم هوگلند+ 150 میلی مولار کلرید سدیم و عامل دوم محلول پاشی در پنج سطح شاهد (آب مقطر)، نیترات کلسیم، نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم + نیترات پتاسیم بود. نتایج نشان داد که افزایش سطح شوری سبب کاهش وزن خشک بوته، محتوای کلروفیل a و b برگ در زیره سبز در مقایسه با تیمار شاهد گردید. تنش شوری 75 میلی مولار نتوانست محتوای نسبی آب برگ زیره سبز را کاهش دهد، اما تنش شوری 150 میلی مولار سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ در مقایسه با تیمار شاهد شد. محلول پاشی کلسیم و پتاسیم سبب افزایش پایداری غشاء و کاهش نشت یونی در زیره سبز در مقایسه با تیمار شاهد گردید. تنش شوری باعث افزایش محتوای سدیم در اندام هوایی و با بر هم زدن تعادل کاتیونی، مانع از جذب کاتیون‌های دیگری مانند کلسیم و منیزیم گردید. استفاده از ترکیبات مختلف محلول پاشی در تنش شوری 75 میلی مولار، توانست از کاهش تعداد چتر در بوته و تعداد دانه در چتر جلوگیری کند. در این سطح شوری میزان وزن خشک بوته، تعداد چتر در دانه، کلروفیل a، وزن هزار دانه در محلول پاشی نیترات کلسیم + نیترات پتاسیم نسبت به شاهد افزایش 49.1، 46.9، 30.0 و 40.9 درصدی نشان دادند. سرانجام نتایج نشان داد که نیتروژن، کلسیم و پتاسیم تاثیرات مخرب شوری را تا حدودی بهبود بخشیده و باعث افزایش تحمل گیاه به تنش شوری گردیده است.
مهدیه سلیمانی ساردو؛ محمد گلوی؛ حمید رضا فنایی؛ محمود رمرودی
چکیده
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهره‌وری آب و برخی ویژگی‌های زراعی گلرنگ تحت روش‌های مختلف کاشت و محلول‌پاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو ...
بیشتر
به منظور بررسی تنش خشکی بر عملکرد، بهره‌وری آب و برخی ویژگی‌های زراعی گلرنگ تحت روش‌های مختلف کاشت و محلول‌پاشی نانوکلات روی، آزمایشی به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96- 1395 در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل روش کاشت در دو سطح (مسطح و جوی و پشته) به عنوان عامل اصلی، رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 45 (شاهد)، 65 و 85 درصد تخلیه مجاز رطوبتی) بهعنوان عامل فرعی، محلول‌پاشی نانوکلات روی در سه سطح ( شاهد محلول‌پاشی با آب، محلول‌پاشی 0.5 و 1 گرم در لیتر نانوکلات روی) بهعنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج نشان دادکه تیمارهای تنش خشکی و محلول‌پاشی نانوکلات روی بهصورت معنیداری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب و درصد روغن اثرگذار بودند. تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بهره‌وری آب تحت تاثیر روش کاشت قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش و محلول‌پاشی نانوکلات روی سبب افزایش صفات مورد مطالعه گردید. عملکرد دانه در روش کاشت مسطح نسبت به روش کاشت جوی و پشته 29 درصد افزایش نشان داد. آبیاری پس از 45 درصد تخلیه رطوبتی (شاهد) نسبت به آبیاری پس از 85 درصد تخلیه رطوبتی 61 درصد سبب افزایش عملکرد دانه شد، اما بهره‌وری آب 11.5 درصد کاهش داشت. محلول‌پاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر نسبت به محلول‌پاشی با آب عملکرد دانه را 36 درصد، بهره‌وری آب را 37 درصد و درصد روغن را 12 درصد افزایش داد. براساس نتایج روش کاشت مسطح توام با محلول‌پاشی نانوکلات روی با غلظت 1 گرم در لیتر در شرایط بروز تنش خشکی می‌تواند قادر به جبران و رفع آسیب‌های ناشی از تنش برای تولید اقتصادی گلرنگ در شرایط آب و هوایی سیستان باشد.
محمود ناظری
چکیده
بهمنظور مطالعه تأثیر محدودیت رطوبتی بر صفات مؤثر در پتانسیل تولید ژنوتیپهای امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین، از طرح کرتهای خردشده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد استفاده شد. فاکتور محدودیت رطوبتی در سه سطح: شرایط بهینه رطوبتی، محدودیت رطوبتی از مرحله شیری دانه ...
بیشتر
بهمنظور مطالعه تأثیر محدودیت رطوبتی بر صفات مؤثر در پتانسیل تولید ژنوتیپهای امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین، از طرح کرتهای خردشده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد استفاده شد. فاکتور محدودیت رطوبتی در سه سطح: شرایط بهینه رطوبتی، محدودیت رطوبتی از مرحله شیری دانه و از مرحله ظهور بساک تا انتهای رشد و نمو، در کرتهای اصلی و تعداد 10 لاین امیدبخش گندم در کرتهای فرعی موردمطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد محدودیت رطوبتی از مرحله شیری دانه و از مرحله ظهور بساک تا انتهای رشد و نمو باعث افت عملکرد دانه (به ترتیب 18/6 و 45/3 درصد) نسبت به شرایط بهینه شد. این کاهش به دلیل کاهش وزن هزار دانه و تا حدودی کاهش تعداد دانه در سنبلهبود. مقایسه ژنوتیپهای گندم ازنظر عملکرد دانه نشان داد که ژنوتیپهای میهن و C-84-4 بالاترین عملکرد دانه (به ترتیب 7593 و 7170 کیلوگرم در هکتار) را در متوسط شرایط محدودیت رطوبتی داشتند که به دلیلدارا بودن اجزای عملکرد بهینه در متوسط شرایط محدودیت رطوبتی شامل، تعداد سنبله در مترمربع (765 و 806 سنبله) وزن هزار دانه (38/33 و 37/87 گرم) تعداد دانه در سنبله (36/22 و 36/02 دانه در سنبله) و وزن دانه در سنبله (1/23 و 1/17 گرم)، به ترتیب در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها بود. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص برداشت در شرایط بهینه رطوبتی (40/95%) و کمترین آنبه محدودیت رطوبتی پس از ظهور بساک تعلق داشت (36/37%)، که می‌تواند به دلیل کاهش آب مصرفی پس از مرحله ظهور بساک در تیمارهای تنش باشد. به‌طورکلی با توجه به برتری ژنوتیپهای میهن و C-84-4 در هر دو شرایط بهینه و تنش این ژنوتیپ‌ها را میتوان برای شرایط مشابه این بررسی توصیه نمود.
سید محمد علوی سینی؛ جلال صبا
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیولوژیکی و زراعی ژنوتیپ های گندم نان در شرایط دیم انجام شد. 20 ژنوتیپ (شامل 18 لاین و دو رقم) در یک آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1386-1385 تحت شرایط دیم مقایسه شدند. اندازه گیری صفات در مرحله گردهافشانی و رسیدگی فیزیولوژیک انجام شد. صفات اندازهگیری ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیولوژیکی و زراعی ژنوتیپ های گندم نان در شرایط دیم انجام شد. 20 ژنوتیپ (شامل 18 لاین و دو رقم) در یک آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1386-1385 تحت شرایط دیم مقایسه شدند. اندازه گیری صفات در مرحله گردهافشانی و رسیدگی فیزیولوژیک انجام شد. صفات اندازهگیری شده در این آزمایش 16 صفت زراعی و 10 صفت فیزیولوژیک بود. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه همبستگی متعارف میتوان اظهار داشت که گزینش برای صفات زراعی ارتفاع کم، درصد ماده خشک برگ کمتر، درصد ماده خشک ساقه و سنبله، طول سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد بیشتر منجر به گزینش صفات فیزیولوژیک برتر از قبیل شاخص محتوای کلروفیل، سطح برگ، محتوای نسبی آب و کارایی مصرف آب بالا و هدایت روزنه ای کمتر در شرایط دیم میشود.
شیرین قاضیان تفریشی؛ امیر آینه بند؛ حسین توکلی؛ سعید خاوری خراسانی؛ محمد جلینی
چکیده
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب بر اساس 100، 80 و 60 درصد ظرفیت زراعی) و در کرتهای فرعی رقم (Ksc403، مریت و آبسیژن) و روش کاشت (روی پشته و کف جوی) قرار گرفتند. در این آزمایش عملکرد و 17 صفت موثر در عملکرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین هیبریدهای مختلف از نظر صفات مورد اندازه گیری تفاوت معنیدار وجود دارد. همچنین اثر تنش خشکی بر صفات مورد ارزیابی معنیدار بود. در این آزمایش صفات طول بلال، تعداد برگ بالای بلال اصلی و تعداد ردیف دانه در بلال به ترتیب دارای بالاترین همبستگی مثبت با عملکرد دانه بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، میتوان نتیجه گرفت که صفات وزن هزار دانه، طول دوره گرده افشانی تا کاکل دهی و تعداد دانه در بلال تعیین کننده محدودیتهای ذرت شیرین در تولید دانه هستند.
زهره بنی عباس شهری؛ غلامرضا زمانی؛ محمد حسن سیاری زهان
چکیده
ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود و از نظر آب و هوایی تنوع زیادی دارد، شناخت ویژگی‌های مربوط به رشد و عملکرد و نیز سازگاری آفتابگردان، به خصوص در رابطه با تنش خشکی می‌تواند در گسترش سطح زیر کشت و نیز افزایش عملکرد آن تأثیر مهمی داشته باشد.به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ...
بیشتر
ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود و از نظر آب و هوایی تنوع زیادی دارد، شناخت ویژگی‌های مربوط به رشد و عملکرد و نیز سازگاری آفتابگردان، به خصوص در رابطه با تنش خشکی می‌تواند در گسترش سطح زیر کشت و نیز افزایش عملکرد آن تأثیر مهمی داشته باشد.به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی آفتابگردان، آزمایشی در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل تیمار آبیاری (انجام آبیاری کامل، مطابق نیاز آبی گیاه)، یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی، یک نوبت قطع آبیاری در دوره زایشی، یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی و زایشی) و فاکتور فرعی دارای سه سطح محلول پاشی روی (بدون محلول پاشی، محلول پاشی سولفات روی با غلظت 5/0 درصد (2 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و یا معادل 659 گرم عنصر روی در هکتار)، و محلول پاشی سولفات روی با غلظت 1 درصد (4 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و یا معادل 1319 گرم عنصر روی در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که بر اثر قطع آبیاری صفات تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن کاهش معنیداری یافت، در حالی که درصد روغن تحت تأثیر قرار نگرفت. طبق نتایج، تنش خشکی در مرحله رویشی و زایشی باعث کاهش 20 درصدی در عملکرد دانه و کاهش 31 درصدی عملکرد روغن نسبت به شاهد شد. همچنین محلول‌پاشی سولفات روی با غلظت 1 درصد باعث افزایش وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و درصد روغن نسبت به سایر تیمارها شد.در این مطالعه عملکرد دانه تحت تأثیر تنش خشکی کاهش معنیداری یافت. تیمار آبیاری کامل (مطابق نیاز آبی گیاه) بیشترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها از خود نشان داد. بالاترین عملکرد دانه نیز از محلول پاشی با غلظت 1 درصد بدست آمد. همچنین کمترین عملکرد روغن از تیمار یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی و زایشی حاصل شد. به طور کلی بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش میتوان گفت در شرایط کمبود آب، استفاده از سولفات روی یک راهکار مناسب برای کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی بر خصوصیات رشد و عملکرد آفتابگردان است.
علی صنوبر؛ سیّد علی طباطبایی؛ فرهاد دهقانی
چکیده
به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپهای گندم نان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام گرفت. فاکتور اصلی آزمایش تیمارهای آبیاری با دور 8 ، 10، 12 و 14 روز بود و سه رقم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپهای گندم نان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام گرفت. فاکتور اصلی آزمایش تیمارهای آبیاری با دور 8 ، 10، 12 و 14 روز بود و سه رقم و یک لاین گندم نان شامل بک کراس روشن، سیستان، WS-82-9 و پیشتاز به عنوان فاکتور فرعی آزمایش بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر سطوح مختلف تیمار آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت معنی دار شد و سطوح مختلف ارقام از نظر عملکرد و اجزای عملکرد دانه با هم اختلاف معنیداری داشتند. اثرات متقابل دور آبیاری و رقم بر عملکرد دانه و شاخص برداشت در سطح 1 درصد معنی دار بود. دور آبیاری 8 روز و 10 روز حداکثر میانگین اجزای عملکرد و شاخص برداشت را داشتند. دور آبیاری 8 روز بالاترین میانگین عملکرد دانه را دارا بود و دور آبیاری 14 روز از حداقل میانگین اجزای عملکرد، عملکرد دانه و شاخص برداشت برخوردار بود. در بین ارقام، رقم سیستان و لاین WS-82-9 به ترتیب بیشترین میانگین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را داشتند و حداکثر میانگین تعداد سنبله در واحد سطح به ارقام پیشتاز و بک کراس روشن تعلق یافت. ارقام سیستان و بک کراس روشن بیشترین میانگین عملکرد دانه را داشتند و حداکثر میانگین شاخص برداشت به ارقام سیستان، بک کراس روشن و لاین WS-82-9 اختصاص یافت. طبق نتایج این آزمایش، دور آبیاری 8 روز به عنوان دور آبیاری مطلوب جهت حصول حداکثر عملکرد اقتصادی برای منطقه تشخیص داده شد و در بین ارقام، لاین WS-82-9 به عنوان متحمّلترین لاین به خشکی و رقم سیستان به عنوان پرمحصولترین رقم در شرایط مطلوب رطوبتی معرفی شدند.
