نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ‎التحصیل کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه گنبدکاووس

2 استادیار زراعت، گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه گنبدکاووس

3 استادیار باغبانی، گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه گنبدکاووس

4 استادیار علف‎های هرز، گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه گنبدکاووس

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کود بیولوژیک آلکازت، آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین گندم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عامل کود بیولوژیک آلکازت در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف 100 گرم در هکتار به‌صورت بذرمال، آبیاری تکمیلی در دو سطح عدم آبیاری و آبیاری در مرحله پر شدن دانه و مصرف نیتروژن در چهار سطح عدم مصرف و مصرف 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که کود بیولوژیک آلکازت باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد پروتئین شد. آبیاری تکمیلی وزن 1000 دانه و عملکرد دانه را افزایش داد (به‌ترتیب به 37.35 گرم و 4881 کیلوگرم در هکتار رسیدند). آبیاری تکمیلی عملکرد پروتئین را افزایش داد اما درصد پروتئین را کاهش داد. نیتروژن نیز باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین شد. بیشترین عملکرد دانه به تیمار مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن با 5364 کیلوگرم در هکتار مربوط بود. بالاترین درصد پروتئین و عملکرد پروتئین به ترتیب با 15.45 درصد و 831.8 کیلوگرم در هکتار به تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن تعلق داشت. درمجموع، آبیاری تکمیلی بر مراحل زایشی مؤثر بود. آلکازت تأثیر کمتری بر عملکرد دانه و عملکرد پروتئین نسبت به آبیاری داشت و مصرف نیتروژن هم بر اکثر صفات ازجمله عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین مؤثر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Alkan Production Group. 2016. Alkazot liquid biofertilizer guide. [In Persian].
AmiriFarsani, F., Charm, M., EnayatiZamir, N., 2013. The effects of application of chemical fertilizers on amount nitrogen forms soil mineral and wheat yield in two soil texture. The First National Conference on Planning and Environmental Protection, 21 Feb. 20413, Hamedan, Iran. 1-8. [In Persian].
AOAC International. 2019. Official methods of analysis (21st edition). Available at: https://www.aoac.org/official-methods-of-analysis - 21st-edition-201.
Bahrani, A.H., Heidari Sharif Abad, Z., TahmasebiSarvestani, Moafporian G.H., Ayenehband, A., 2009. Wheat (Triticum aestivum L.) response to nitrogen and post-anthesis water deficit. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science. 6, 231-239.
Bakhshaei, S., Rezvani Moghaddam, P., Goldani, M., 2014. The effects of nitroxin and nitrogen fertilizer on yield and yield components of winter wheat. Iranian Journal of Field Crops Research. 12, 360-368. [In Persian with English Summary].
Farnia, A., Nasrolahy, A., 2011. Evaluation of yield and yield components of pea cv. Under effects of biologic fertilizer Rhizochick pea superpalas. 5th National Conference on New Ideas in Agriculture. Islamic Azad University, Unit of khorasgan (Isfahan). 1-5. [In Persian with English Summary].
Fredrick, J.R., Fredrick, E.B, Hesketh, J.D., 1990. Carbohydrate, nitrogen and dry matter accumulation and partitioning of maize hybrids under drought stress. Annals of Botany. 66, 407-415.
Ghahremaninejad, F., Nejad Falatoury, A., 2016. An Update on the Flora of Iran: Iranian Angiosperm Orders and Families in Accordance with APG IV. – Nova Biologica Reperta. 3(1), 80-107. [In Persian with English Summary].
Hojatipour, A., JafariHaghighi, B., Dorostkar, M., 2013. The effect of integration of biological and chemical fertilizers on yield, yield components and growth Indexes of wheat. Plant Ecophysiology. 5, 36-48. [In Persian with English Summary].
Hummami, H., Azarmiatajan, F., Yaghoobzadeh, M., 2021. The evaluation of seed osmopriming and irrigation levels on growth, yield and yield component of wheat (Triticum aestivum L.). Environmental Stresses in Crop Sciences. 13, 1219-1229. [In Persian with English Summary].
Kandil, A.A., El-Hindi, M.H., Badawi, M.A, El-Moraarsy, S.A., Kalboush, F.A.H.M., 2011. Response of wheat to rates of nitrogen, biofertilizer and land leveling. Crop and Environment. 2, 46-51.
Karimi, M., Marashi, K., 2016. Effect of combined application of chemical and biological phosphorus and nitrogen fertilizers on yield and yield components of wheat. Agricultural Education press. 8, 41-52. [In Persian with English Summary].
Khajepour, M.R., 2008. Principles and Fundamentals Crop Production (6th ed.). 386p. [In Persian].
Konani, M., Sajedi, N.A., Sobhani, M.R., 2018. Effect of selenium and application methods of urea top-dress on yield and its components and quality traits of wheat under rainfed conditions. Iranian Journal of Field Crops Research. 15, 861-871. [In Persian with English Summary].
Lopez-Bellido, L., Lopez-Bellido, R.J., Castillo, J.E., Lopez-Bellido, F.J., 2001. Effects of long-term tillage, crop rotation and nitrogen fertilization on bread-making quality of hard red spring wheat. Field Crops Research. 42, 197-210.
Maghsoudi, E., Yadavi, A., Movahedi Dehnavi, M., Balouchi, H., 2018. Effect of irrigation cut-off and different nutritional systems on yield and yield components of spring safflower in Yasouj region. Journal of Crop Production. 11, 101-112. [In Persian with English Summary].
Miransari, M., 2011. Soil microbes and plant fertilization. Applied Microbiology and Biotechnology. 92, 875-885.
Mohammadi, M., Sharifi, P., Karimizadeh, R., Shefazadeh, M.K., 2012. Relationships between grain yield and yield components in bread wheat under water availability (dryland and supplemental irrigation conditions). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 40, 195-200.
Mohammadipour, H., Nakhzari Moghaddam, A., Rahemi Karizaki, A., Naeimi, M., 2021. The investigation of plant yield and yield components of chickpea and weight and length of lettuce under nitrogen and planting pattern. Journal of Agroecology. 14(1), 159-171. [In Persian with English Summary].
Moradgholi, A., Mobasser, H., Ganjali, H., Fanai, H., Mehraban. A., 2020. The effect of interaction of chemical and biological fertilizers in different moisture regimes on the morphophysiological and grain yield of wheat. Environmental Stresses in Crop Sciences. 13, 871-887. [In Persian with English Summary].
Mottaghi, M., Najafian, G., Bihamta, M.R., 2009. Effect of terminal drought stress on grain yield and baking quality of hexaploid wheat genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences. 11, 290-306. [In Persian with English Summary].
Nasiri Khalilelahi, S., Sasani, S., Ahmadi, G.H., Daneshvar, M., 2020. Effect of terminal drought stress on some agronomic traits of 20 elite bread wheat genotypes. Environmental Stresses in Crop Sciences. 13, 701-714. [In Persian with English Summary].
Rezaeyanzadeh, E., Parsa, M., Ganjali, A., Nezami, A., 2011. Response of yield and yield components of chickpea cultivars to supplemental irrigation in different phenology stsges. Journal of Water and Soil. 25, 1080-1095. [In Persian with English Summary].
Sajadi Nik, R., Yadavi, A.R., Balouchi, H.R., Farajee, H., 2011. Effect of chemical (urea), organic (vermicompost) and biological (nitroxin) fertilizers on quantity and quality yield of sesame (Sesamum indicum L.). Agricultural Science and Sustainable Production. 21, 87-101. [In Persian with English Summary].
Sepidehdam, S., Ramroudi, M., 2015. The effect of tillage systems and nitrogen fertilizer on yield, yield components and protein yield of wheat. Journal of Applied Research of Plant Ecophysiology. 2, 33-46. [In Persian with English Summary].
Shabani Shafi Abadi, R., 2016. Effect of cultivar, azetobarvar-1 biofertilizer and nitrogen fertilizer on yield, yield components and protein yield of chickpea. MSc Dessertation. Faculty of Agriculture. Gonbad Kavoos University, Iran. 80p. [In Persian with English Summary].
 Shahbazi, H., Arzani, A. and Esmailzadeh Moghadam, M., 2014. Evaluation of grain quality in bread wheat recombinant inbred lines under drought stress conditions. Journal of Crop Production and Processing. 4, 285-293. [In Persian with English Summary].
Shahbazi, K., khanzadeh, H., Karbalaei Khiavi, H., 2015. "Gonbad" bread wheat cultivar suitable for cultivation in warm regions of Ardabil Province. Ministry of Agriculture Jihad, Jihad Agricultural Organization of Ardabil Province, Agricultural Extension Coordination Management. Extension manual, number 24, 24p.
Shahpary, Z., Fateh, E., Ayenehband, A., 2016. Different residue type and management and nitrogen on yield and quality of durum wheat (Triticum durum L.). Journal of Crop Production. 9, 87-104. [In Persian with English Summary].
Tatari, M., Ahmadi, M.M., Abbasi Alikamar, R., 2012. The effect of supplemental irrigation on growth and yield of wheat. Iranian Journal of Field Crops Research. 10, 448-455. [In Persian with English Summary].