تنش‌های محیطی در علوم زراعی

بررسی رابطه صفات ریشه با عملکرد دانه گندم در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل

الهام کلاهیان همدانی زاد؛ حسینعلی رامشینی؛ محمد قادر قادری؛ مهدی فاضل نجف آبادی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22077/escs.2015.189

چکیده

ازآنجاکه بیشتر بارندگی‌ها در ایران در زمستان و آغاز بهار رخ می‌دهد، گندم به‌ویژه در کشت دیم بیشتر وابسته به رطوبت نگهداری شده در اعماق خاک خواهد بود. به‌منظور شناسایی ژنوتیپ‌هایی که دارای گسترش مناسب ریشه در عمق خاک باشند، آزمایشی با 63 ژنوتیپ گندم نان در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی به‌صورت کشت در لوله‌های پی‌وی‌سی انجام شد. در ... بیشتر ازآنجاکه بیشتر بارندگی‌ها در ایران در زمستان و آغاز بهار رخ می‌دهد، گندم به‌ویژه در کشت دیم بیشتر وابسته به رطوبت نگهداری شده در اعماق خاک خواهد بود. به‌منظور شناسایی ژنوتیپ‌هایی که دارای گسترش مناسب ریشه در عمق خاک باشند، آزمایشی با 63 ژنوتیپ گندم نان در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی به‌صورت کشت در لوله‌های پی‌وی‌سی انجام شد. در شرایط بدون تنش آبیاری به‌صورت معمولی و در تنش خشکی پس از رسیدن رطوبت خاک به 30 درصد ظرفیت زراعی گیاهان آبیاری شدند. پس از اعمال تنش و در پایان دوره رشد صفات مرتبط با ریشه در چهار عمق مختلف (20-0، 40-20، 60-40 و 100-60 سانتی‌متر) به همراه صفات مرفولوژی، عملکرد و اجزای آن اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان‌دهنده تنوع بالا میان ژنوتیپ‌ها برای همه صفات اندازه‌گیری شده بود. همبستگی بالا و معنی‌داری میان وزن خشک ریشه با عملکرد در شرایط تنش دیده شد (p=0/01، 0/58 =r). در این شرایط با هر واحد افزایش در وزن خشک ریشه، 0/24 گرم به عملکرد دانه افزوده شد. تجزیه همبستگی جداگانه برای هر عمق نشان داد که در پایین‌ترین عمق تأثیر وزن خشک ریشه بر عملکرد (0/01 p =، 0/75=r) بیشتر از سایر عمق‌ها است. در شرایط تنش تأثیر وزن ریشه در عمق 100-60 سانتی‌متر بر عملکرد دانه مثبت و بسیار معنی‌دار بود. ژنوتیپ‌های سرداری، شعله، ناز و اینیا به ترتیب با 0/44، 0/39، 0/37 و 0/37 گرم در گیاه بهترین ژنوتیپ‌ها برای وزن خشک ریشه در این عمق بودند.

ارزیابی ژنوتیپ‌های گندم نان برای تحمل به تنش رطوبتی انتهای فصل

احمد جعفرنژاد؛ حسین آقایی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 13-23

https://doi.org/10.22077/escs.2015.190

چکیده

به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای گندم، شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای متحمل به خشکی بر اساس شاخص‌های کمّی تحمل به خشکی،تعداد 16 ژنوتیپ گندم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور طی سال زراعی 88-1387 مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخص‌های مورداستفاده ... بیشتر به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای گندم، شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای متحمل به خشکی بر اساس شاخص‌های کمّی تحمل به خشکی،تعداد 16 ژنوتیپ گندم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور طی سال زراعی 88-1387 مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخص‌های مورداستفاده میانگین تولید(MP)، میانگین هندسی تولید(GMP)، میانگین هارمونیک(HMP)، شاخص تحمل به تنش(STI)، شاخص حساسیت به تنش(SSI)، شاخص تحمل(TOL) و شاخص پایداری لین و بینز(Pi) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد در شرایط تنش(Ys) و نیز بیشترین مقادیرMP ،GMP ،HMP ، STIو Pi متعلق به ژنوتیپ شماره 2 بود. تحلیل همبستگی بین شاخص‌ها و میانگین عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب و محدود نشان داد که هر پنج شاخص مذکور برای غربال کردن ژنوتیپها مناسب هستند. با توجه به این شاخص‌ها و عملکرد در دو محیط، بهترین ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی ژنوتیپهای شماره2، 11، 14 بودند. نمودار چند متغیره دوطرفه نشان داد که ژنوتیپهای شماره 2 ، 11 ، 14 در مجاورت شاخص‌های تحمل به خشکی یعنیMP ،GMP ، HMPوSTI قرار دارند. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نیز نشان داد که ژنوتیپهای شماره 2 ،11 و 14 ژنوتیپهای متحمل به خشکی و ژنوتیپهای3، 8،9 و13 لاینهای حساس به خشکی می‌باشند.

پاسخ ارزن دم‌روباهی به زمان کاربرد کود پتاسیم در رژیم‌های مختلف آبیاری

امین حیاتی؛ محمود رمرودی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 25-33

https://doi.org/10.22077/escs.2015.192

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود پتاسیم و دور آبیاری بر خصوصیات زراعی، عملکرد و کیفیت دانه ارزن دم‌روباهی، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. دور آبیاری شامل فواصل 7، 14 و 21 روز به‌عنوان عامل اصلی و زمان کاربرد کود پتاسیم ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود پتاسیم و دور آبیاری بر خصوصیات زراعی، عملکرد و کیفیت دانه ارزن دم‌روباهی، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. دور آبیاری شامل فواصل 7، 14 و 21 روز به‌عنوان عامل اصلی و زمان کاربرد کود پتاسیم در مراحل کاشت، پنجهزنی، ساقهدهی و گلدهی به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تأثیر دور آبیاری بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، اندازه خوشه، عملکرد دانه، میزان کلروفیل برگ، درصد کربوهیدراتهای محلول در آب و پروتئین دانه در سطح یک درصد معنیدار شد، به‌طوری‌که با افزایش فواصل آبیاری ویژگی های موردبررسی کاهش نشان دادند، درحالیکه درصد پروتئین دانه افزایش یافت. ارتفاع بوته، عملکرد دانه، کلروفیل برگ، درصد کربوهیدراتهای محلول در آب و پروتئین دانه نیز تحت تأثیر کاربرد کود پتاسیم قرار گرفتند و کاربرد پتاسیم تا مرحله گلدهی بر ویژگیهای مورد بررسی افزایشی بود. برهمکنش دور آبیاری و زمان کاربرد پتاسیم بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، کلروفیل برگ و کربوهیدراتهای محلول در آب دانه معنیدار شد. بیشترین عملکرد دانه از کاربرد کود پتاسیم در مرحله ساقه دهی با دور 7 روز آبیاری و بیشترین درصد پروتئین دانه از دور 21 روز آبیاری و کاربرد پتاسیم در مرحله گلدهی حاصل شد.

بررسی ویژگی های زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا تحت تنش آبی

حمید جبّاری؛ غلامعباس اکبری؛ نیر اعظم خوش خلق سیما؛ امیرحسین شیرانی راد؛ ایرج اله دادی؛ فائزه تاجدینی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 35-49

https://doi.org/10.22077/escs.2015.196

چکیده

به‌منظور بررسی ویژگیهای زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا تحت تنش آبیاری، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس در سال زراعی 90-1389 اجرا شد. در این آزمایش تیمار آبیاری در سه سطح شامل آبیاری مطلوب در طول دوره رشد بر اساس ٨٠ میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A به عنوان ... بیشتر به‌منظور بررسی ویژگیهای زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا تحت تنش آبیاری، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس در سال زراعی 90-1389 اجرا شد. در این آزمایش تیمار آبیاری در سه سطح شامل آبیاری مطلوب در طول دوره رشد بر اساس ٨٠ میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A به عنوان شاهد، قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، و قطع آبیاری از خورجین دهی تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک بود. نتایج حاصل نشان داد که اثر آبیاری بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، محتوای آب نسبی برگ، کمبود اشباع آب، میزان کلروفیل a و کارتنوئیدها، طول خورجین، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، شاخص برداشت و تلاش بازآوری معنی دار بود. قطع آبیاری از مراحل گلدهی و خورجین دهی به بعد به ترتیب سبب کاهش 43/1 و 29/5 درصد محتوای نسبی آب برگ، 32/7 و 26/5 درصد میزان کلروفیل a و 49/6 و 31/8 درصد میزان کاروتنوئید در مقایسه با آبیاری مطلوب (شاهد) گردید. در این بررسی بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری مطلوب مشاهده شد و در شرایط قطع آبیاری از مراحل گلدهی و خورجین دهی به بعد به ترتیب عملکرد دانه از 2577 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 1483 و 1907 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. بین عملکرد دانه با اجزاء عملکرد به‌جز تعداد دانه در خورجین همبستگی مثبت و معنیداری مشاهده شد و بیشترین همبستگی عملکرد دانه به ترتیب با وزن هزار دانه و تعداد خورجین در بوته بود. نتایج کلی این بررسی نشان داد که قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک اثرات منفی شدیدتری بر ویژگی های فیزیولوژیک، مورفولوژیک، عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در مقایسه با قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی در گیاه کلزا داشت.

اثر سطوح مختلف شوری و کود اوره بر مؤلفه‌های رشد، میزان پرولین، ترکیب یونی شربت نی و جذب برخی از عناصر غذایی توسط نیشکر (واریته تجاری CP69- 1062)

حبیب اله نادیان؛ سیروس جعفری؛ بهزاد ناطق زاده

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 51-63

https://doi.org/10.22077/escs.2015.200

چکیده

در یک آزمایش گلخانه‌ای اثر چهار سطح شوری (1، 2، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و سه سطح کود اوره (200، 300 و 400 کیلوگرم در هکتار) بر بعضی از مؤلفه‌های رشد، ترکیب یونی شربت نی و جذب برخی از عناصر غذایی توسط نیشکر واریته CP69-1062 مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا در آمد. نتایج نشان ... بیشتر

تأثیر تنش خشکی و کودهای فسفر و روی بر صفات زراعی مورفولوژیکی و میزان اسانس بابونه آلمانی

میثم قائدی جشنی؛ سید محسن موسوی نیک

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 65-72

https://doi.org/10.22077/escs.2015.201

چکیده

خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان است که تقریباً تولید 25 درصد اراضی جهان را محدود ساخته است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و سطوح مختلف کود فسفر و روی، بر صفات کمی و عملکرد اسانس گیاه داروئی بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم تتراپلوئید گورال، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوک ... بیشتر خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان است که تقریباً تولید 25 درصد اراضی جهان را محدود ساخته است. به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و سطوح مختلف کود فسفر و روی، بر صفات کمی و عملکرد اسانس گیاه داروئی بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم تتراپلوئید گورال، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. رژیم آبیاری در سه سطح شامل 75% ظرفیت مزرعه (ملایم)، 50% ظرفیت مزرعه (تنش متوسط) و 25% ظرفیت مزرعه (تنش شدید)، به‌عنوان عامل اصلی و سطوح کود سوپر فسفات تریپل CaH4P2O8 در سه سطح شامل صفر، 150 و300 کیلوگرم در هکتار و در ترکیب فاکتوریل با سطوح کود سولفاتروی (ZnSO4(H2O در دو سطح شامل صفر و 30 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان عامل فرعی لحاظ شد. صفات اندازهگیری شامل ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، قطر گل، عملکرد گل تازه، عملکرد گل خشک، طول ریشه و عملکرد اسانس بود. نتایج آزمایش نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار میانگین تمام صفات مورفولوژیک به جز طول ریشه گیاه گردید. اما بااین‌حال عملکرد اسانس در شرایط تنش متوسط کاهش معنیداری نشان نداد. کاربرد کود فسفر تا میزان 150 کیلوگرم و کود روی به میزان 30 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش مقادیر صفات مورفولوژیک و اسانس شد. مصرف زیاد کود فسفر (300 کیلوگرم در هکتار) اثرات منفی در عملکرد بابونه داشت. به‌طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد که اعمال تنش متوسط (50 درصد ظرفیت مزرعه) به همراه مصرف 150 کیلوگرم کود فسفر و 30 کیلوگرم کود روی در هکتار، می‌تواند باعث بهبود عملکرد اسانس بابونه آلمانی گردد.

اثر پوترسین بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گیاه همیشه‌بهار (.Calendula officinalis L) تحت تنش شوری

فاطمه بنی اسدی؛ وحیدرضا صفاری؛ علی اکبر مقصودی مود

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 73-82

https://doi.org/10.22077/escs.2015.202

چکیده

آزمایشی به منظور بررسی اثر تنش شوری و پوترسین بر گیاه همیشه‌بهار در چهار سطح شوری حاصل از نمک کلرید سدیم با هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در سطوح 1، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و پوترسین در سه سطح (صفر، 1 و 2 میلی مولار) به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه انجام گرفت. صفات موردبررسی شامل میانگین طول روزنه‌ها ... بیشتر

کمّی‏ سازی و تحلیل واکنش های جوانه‏ زنی گیاه دارویی مرزه به دما و تنش شوری

نفیسه خلیلی؛ بهنام کامکار؛ امیرحسن خدابخشی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 83-92

https://doi.org/10.22077/escs.2015.203

چکیده

امروزه گیاهان دارویی ازجمله گیاهان مهم اقتصادی در دنیا هستند، درحالی‌که اطلاعات پایه چندانی در مورد بسیاری از این گیاهان وجود ندارد. این مطالعه به‌منظور کمّی‏ سازی واکنش سرعت جوانه‏ زنی گیاه دارویی مرزه (hortensis L.Satureja) نسبتبه دما و تنش شوری انجام شد. بدین منظور جوانه‏ زنی این گیاه تحت تأثیر تیمار‏های دمایی(12، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه ... بیشتر امروزه گیاهان دارویی ازجمله گیاهان مهم اقتصادی در دنیا هستند، درحالی‌که اطلاعات پایه چندانی در مورد بسیاری از این گیاهان وجود ندارد. این مطالعه به‌منظور کمّی‏ سازی واکنش سرعت جوانه‏ زنی گیاه دارویی مرزه (hortensis L.Satureja) نسبتبه دما و تنش شوری انجام شد. بدین منظور جوانه‏ زنی این گیاه تحت تأثیر تیمار‏های دمایی(12، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‏گراد) و غلظت های شوری (صفر، 25، 50، 75، 100، 125 و 150 میلی مولار NaCl) در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1392 موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تأثیر دما، تنش شوری و اثر متقابل آن‏ها بر حداکثر درصد جوانه زنی (MGR)، سرعت جوانه زنی (R50) و زمان رسیدن به 10% (D10)، 50% (D50) و 90% (D90) حداکثر جوانه زنی معنی دار بود. با افزایش غلظت شوری آب، درصد و سرعت جوانه زنی کاهش یافت. همچنین با افزایش دما تا دمای مطلوب درصد و سرعت جوانه زنی افزایش و پس‌ازآن کاهش یافت. با ارزیابی سه مدل رگرسیون غیر‏خطی شامل مدل دو‏تکه‏ ای، دندان‏ مانند و بتا، مدل بتا به‌عنوان مدل برتر انتخاب شد. در شوری صفر، دماهای کاردینال شامل دمای پایه، دمای مطلوب و دمای سقف به ترتیب 8، 24/77 و 41 درجه سانتیگراد و زمان بیولوژیک 83/68 ساعت (شاهد) برآورد شد. دماهای بهینه و سقف تحت تأثیر غلظت شوری قرار نگرفتند، اما دمای پایه و زمان بیولوژیک جوانه‏ زنی به ازای افزایش هر 25 میلی مولار غلظت شوری به ترتیب 1/35 درجه سانتیگراد کاهش و 1/65 ساعت افزایش یافت.

ارزیابی تحمل باکتری‌های سینوریزوبیوم ملیلوتی (Sinorhizobium meliloti) همزیست با ریشه یونجه نسبت به فلزات سنگین، آنتی‌بیوتیک و شوری در استان خراسان رضوی

آزاده حداد سبزوار؛ محبوبه نخعی مقدم؛ محمدرضا ذوالفقاری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 93-99

https://doi.org/10.22077/escs.2015.204

چکیده

ریزوبیوم ها شناخته‌شده‌ترین گروه از باکتری‌های همزیست با ریشه گیاهان لگومینه هستند که نیتروژن را تثبیت می‌کنند. این باکتری‌ها در خاک با تنش‌های مختلفی که بر رشد، ایجاد همزیستی و توانایی تثبیت نیتروژن تأثیر می‌گذارند، روبه‌رو هستند. این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل 23 جدایه سینوریزوبیوم همزیست با ریشه یونجه در شهرستان‌های مشهد ... بیشتر ریزوبیوم ها شناخته‌شده‌ترین گروه از باکتری‌های همزیست با ریشه گیاهان لگومینه هستند که نیتروژن را تثبیت می‌کنند. این باکتری‌ها در خاک با تنش‌های مختلفی که بر رشد، ایجاد همزیستی و توانایی تثبیت نیتروژن تأثیر می‌گذارند، روبه‌رو هستند. این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل 23 جدایه سینوریزوبیوم همزیست با ریشه یونجه در شهرستان‌های مشهد و سبزوار نسبت به فلزات سنگین، آنتی‌بیوتیک‌ها و غلظت‌های متفاوت شوری انجام شد. جدایه ها ازنظر مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین، تتراسیکلین، ونکومایسین، نالیدیکسیک اسید و استرپتومایسین با روش انتشار در آگار، مقاومت نسبت به فلزات سنگین شامل مس، کادمیوم، روی، منگنز و همچنین غلظت‌های مختلف کلرید سدیم شامل 0/5، 1، 2، 3 و 4% در محیط جامد مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که 100% جدایه ها نسبت به پنی‌سیلین مقاوم و نسبت به تتراسیکلین حساس بودند. الگوی مقاومت نسبت به ونکومایسین، نالیدیکسیک اسید و استرپتومایسین متفاوت بود. جدایه ها در غلظت‌های 0/5 میلی مول مس، 0/65 میلی مول کادمیوم، 0/125 میلی مول روی و غلظت‌های 1/5 میلی مول منگنز رشد کردند. نتایج ازنظر تحمل غلظت‌های مختلف شوری نشان داد که تمامی جدایه ها در غلظت‌های پایین کلرید سدیم توانایی رشد داشتند و تنها 7 جدایه توانایی رشد در غلظت‌های بالا را دارا بودند.

بررسی تأثیر روش های مختلف شکستن خواب بذر و اثرات تنش شوری و خشکی بر خصوصیات جوانه زنی علف هرز کهورک (Prosopis stephaniana Willd)

مهدی مجاب؛ مجتبی حسینی؛ غلامرضا زمانی؛ اردشیر کهنسال؛ اسماعیل ابراهیمی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 101-108

https://doi.org/10.22077/escs.2015.206

چکیده

رکود بذر از مهمترین موانع در بررسی تأثیر عوامل مختلف محیطی بر ویژگیهای جوانه زنی بذور علف‌های هرز میباشد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار بر روی بذور علف هرز کهورک اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 6 زمان مختلف (10، 20، 30، 40، 50 و 60 دقیقه) نگهداری بذوردر اسید سولفوریک 95 تا 98 درصد، خراش دهی مکانیکی ... بیشتر رکود بذر از مهمترین موانع در بررسی تأثیر عوامل مختلف محیطی بر ویژگیهای جوانه زنی بذور علف‌های هرز میباشد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار بر روی بذور علف هرز کهورک اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 6 زمان مختلف (10، 20، 30، 40، 50 و 60 دقیقه) نگهداری بذوردر اسید سولفوریک 95 تا 98 درصد، خراش دهی مکانیکی توسط سنباده به مدت 5 دقیقه، خیساندن بذور در آب مقطر به مدت 24 و 48 ساعت و جوشاندن بذور در آب 95 تا 98 درجه سانتی‌گراد به مدت 5 و 10 دقیقه به همراه تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که، تیمارهای خراش دهی شیمیایی و فیزیکی باعث جوانه زنی این علف هرز شده بودند و بیشترین سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر ریشه چه و ساقه چه در زمان 60 دقیقه نگهداری بذور در اسید سولفوریک حاصل شد. جهت بررسی تأثیر تنش شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی و ماتریک در چهار سطح( 3/.-، 5-، 10- و 15- بار) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که، با منفی تر شدن پتانسیل اسمزی و ماتریک درصد و سرعت جوانه زنی به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافت (0/001>p) و این کاهش در تنش خشکی بیشتر بود. پارامتر X50مدل لجستیک سه پارامتری حاکی از کاهش 50 درصدی حداکثر جوانه زنی کهورک در پتانسیل‌های اسمزی 16/23- بار و ماتریک 6/26- بار میباشد که این امر حساسیت بیشتر کهورک را به تنش خشکی نشان میدهد.

ارزیابی تحمل به یخ‌زدگی بارهنگ سرنیزه‌ای (.Plantago lanceolata L) با استفاده از شاخص نشت الکترولیت‌ها

مریم جانعلی زاده قزوینی؛ احمد نظامی؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ مهدی پارسا

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 109-120

https://doi.org/10.22077/escs.2015.207

چکیده

به‌منظور بررسی تحمل به سرمای گیاه بارهنگ سرنیزه‌ای آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار تحت شرایط کنترل‌شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل آزمایش شامل اکوتیپ‌های بارهنگ سرنیزه‌ای (بجنورد، کلات، مشهد، قاین و بیرجند) و دماهای یخ‌زدگی (0، 3-، 6-، 9-،12-، 15- ، 18- و 21- درجه سانتی‌گراد) بود. ... بیشتر به‌منظور بررسی تحمل به سرمای گیاه بارهنگ سرنیزه‌ای آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار تحت شرایط کنترل‌شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل آزمایش شامل اکوتیپ‌های بارهنگ سرنیزه‌ای (بجنورد، کلات، مشهد، قاین و بیرجند) و دماهای یخ‌زدگی (0، 3-، 6-، 9-،12-، 15- ، 18- و 21- درجه سانتی‌گراد) بود. گیاهان بارهنگ پس از سه ماه رشد و خوسرمایی در شرایط طبیعی، جهت اعمال دماهای یخ‌زدگی در اواخر دی‌ماه سال1390به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. جهت تعیین پایداری غشا‍‍ء سیتوپلاسمی، درصد نشت الکترولیت‌ها و دمای پنجاه‌درصد کشندگی گیاهان بر اساس نشت الکترولیت‌ها (LT50el) محاسبه شد. بقای گیاهان نیز چهار هفته پس از اعمال دماهای یخ‌زدگی با اندازه‌گیری درصد بقاء و دمای پنجاه‌درصد کشندگی گیاهان بر اساس درصد بقاء (LT50su) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که به لحاظ LT50el اکوتیپ مشهد متحمل‌ترین و اکوتیپ‌های کلات و بیرجند حساس‌ترین اکوتیپ‌ها بودند. اثرات متقابل اکوتیپ و دما بر درصد نشت الکترولیت‌ها و درصد بقاء معنی‌دار بود، بطوریکه در دمای 12- درجه سانتی‌گراد اکوتیپ‌های بجنورد و بیرجند به ترتیب کمترین و بیشترین درصد نشت الکترولیت را دارا بودند. در همین تیمار اکوتیپ مشهد با 94/4 درصد بیشترین و اکوتیپ بیرجند با 25/4 درصد کمترین درصد بقاء را نشان دادند. میزان LT50su در اکوتیپ مشهد 5/3 درجه سانتی‌گراد کمتر از اکوتیپ بیرجند بود. در این آزمایش همبستگی منفی و معنی‌داری بین درصد نشت الکترولیت‌ها و درصد بقاء (**0/70- r=) وجود داشت. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری (*0/53=r) بین LT50el با LT50su دیده شد. بر طبق این نتایج، اکوتیپ‌های مشهد و بجنورد تحمل به یخ‌زدگی بهتری نسبت به اکوتیپ بیرجند از خود نشان دادند.

گزارش علمی کوتاه: اثر تنش خشکی بر عملکرد هیبریدهای ذرت و تعیین بهترین هیبرید با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

سید علی طباطبایی؛ احسان شاکری

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 121-125

https://doi.org/10.22077/escs.2015.208

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر اساس دور آبیاری 7 و10 روز بر چهار رقم ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس (500، 700،647 و 704) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به‌صورت اسپلیت پلات در 3 تکرار در تابستان 1388 در شهرستان خاتم به اجرا گذاشته شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد ردیف بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، ... بیشتر

گزارش علمی کوتاه: اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک بر جوانه‌زنی بذر شبدر سفید و قرمز تحت شرایط تنش شوری

نوید وحدتی مشهدیان؛ علی تهرانی فر؛ یحیی سلاح ورزی؛ عاطفه طبسی

دوره 8، شماره 1 ، شهریور 1394، صفحه 127-130

https://doi.org/10.22077/escs.2015.209

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی اثر تنش شوری و پیش تیمار اسید سالیسیلیک و آسکوربیک (به‌عنوان تخفیف دهنده) بر جوانه‌زنی بذور شبدر سفید، شبدر قرمز ایرانی و شبدر قرمز خارجی، با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی مولار)، و 5 سطح پیش تیمار بذر شامل صفر، 100، 200 پی‌پی‌ام از هرکدام از مواد تخفیف ... بیشتر

دوره 18 (1404)

دوره 17 (1403)

دوره 16 (1402)

دوره 15 (1401)

دوره 14 (1400)

دوره 13 (1399)

دوره 12 (1398)

دوره 11 (1397)

دوره 10 (1396)

دوره 9 (1395)

دوره 8 (1394)

دوره 7 (1393)

دوره 6 (1392)

دوره 5 (1391)

دوره 4 (1390)

دوره 3 (1389)

دوره 2 (1388)

دوره 1 (1387)

دوره و شماره: دوره 8، شماره 1، شهریور 1394، صفحه 1-130

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده