نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نوید وحدتی مشهدیان ¹
• علی تهرانی فر ²
• یحیی سلاح ورزی ³
• عاطفه طبسی ⁴

¹ دانشجوی دکتری گیاهان زینتی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد

³ مربی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد

⁴ دانش آموخته کارشناسی ارشد سبزیکاری گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی اثر تنش شوری و پیش تیمار اسید سالیسیلیک و آسکوربیک (به‌عنوان تخفیف دهنده) بر جوانه‌زنی بذور شبدر سفید، شبدر قرمز ایرانی و شبدر قرمز خارجی، با استفاده از آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی مولار)، و 5 سطح پیش تیمار بذر شامل صفر، 100، 200 پی‌پی‌ام از هرکدام از مواد تخفیف دهنده) با سه تکرار بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد اثر شوری، اثر متقابل شوری و تخفیف دهنده و اثر متقابل هر سه عامل بر صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود (0/01P≤). به‌طورکلی، بیشترین مقادیر اندازه‌گیری شده در صفات مربوط به شاهد و کمترین مربوط به سطوح بالاتر تنش بود. درصد جوانه‌زنی در تنش شدید (200 میلی‌مولار) در شبدر سفید، قرمز داخلی و قرمز خارجی در مقایسه با شاهد به ترتیب90، 77 و 78 درصد کاهش یافت. آسکوربیک (200 پی‌پی‌ام)، در همین سطح از شوری توانست درصد جوانه‌زنی را به ترتیب به میزان 88، 71 و 70 درصد، نسبت به شاهد بهبود بخشد. نتایج در مورد سرعت جوانه‌زنی نیز به همین صورت بود. به‌طورکلی، هرچند تنش شوری سبب اختلال در جوانه‌زنی می‌شود، ولی می‌توان با کاربرد تخفیف دهنده شاخص‌های درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور شبدر در شرایط تنش شوری را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها

• درصد جوانه‌زنی
• گیاهان بومی
• تنش‌های محیطی
• گیاهان پوششی
• مواد تخفیف دهنده