نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
2 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
امروزه گیاهان دارویی ازجمله گیاهان مهم اقتصادی در دنیا هستند، درحالی‌که اطلاعات پایه چندانی در مورد بسیاری از این گیاهان وجود ندارد. این مطالعه به‌منظور کمّی سازی واکنش سرعت جوانه زنی گیاه دارویی مرزه (hortensis L.Satureja) نسبتبه دما و تنش شوری انجام شد. بدین منظور جوانه زنی این گیاه تحت تأثیر تیمارهای دمایی(12، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد) و غلظت های شوری (صفر، 25، 50، 75، 100، 125 و 150 میلی مولار NaCl) در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1392 موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تأثیر دما، تنش شوری و اثر متقابل آنها بر حداکثر درصد جوانه زنی (MGR)، سرعت جوانه زنی (R50) و زمان رسیدن به 10% (D10)، 50% (D50) و 90% (D90) حداکثر جوانه زنی معنی دار بود. با افزایش غلظت شوری آب، درصد و سرعت جوانه زنی کاهش یافت. همچنین با افزایش دما تا دمای مطلوب درصد و سرعت جوانه زنی افزایش و پس‌ازآن کاهش یافت. با ارزیابی سه مدل رگرسیون غیرخطی شامل مدل دوتکه ای، دندان مانند و بتا، مدل بتا به‌عنوان مدل برتر انتخاب شد. در شوری صفر، دماهای کاردینال شامل دمای پایه، دمای مطلوب و دمای سقف به ترتیب 8، 24/77 و 41 درجه سانتیگراد و زمان بیولوژیک 83/68 ساعت (شاهد) برآورد شد. دماهای بهینه و سقف تحت تأثیر غلظت شوری قرار نگرفتند، اما دمای پایه و زمان بیولوژیک جوانه زنی به ازای افزایش هر 25 میلی مولار غلظت شوری به ترتیب 1/35 درجه سانتیگراد کاهش و 1/65 ساعت افزایش یافت.
کلیدواژه‌ها
)