میثم قوام پور؛ سید غلامرضا موسوی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری، تراکم بوته و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد منداب، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. دو سطح آبیاری (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله زایشی) به عنوان عامل اصلی، دو سطح تراکم بوته (50 و 150 بوته در مترمربع) و ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری، تراکم بوته و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد منداب، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند اجرا گردید. دو سطح آبیاری (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله زایشی) به عنوان عامل اصلی، دو سطح تراکم بوته (50 و 150 بوته در مترمربع) و مقادیر نیتروژن در سه سطح (0، 100 و 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عوامل فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد با اعمال تنش خشکی در مرحله زایشی نسبت به تیمار آبیاری مطلوب، تعداد خورجین در متر مربع، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 60.1، 51.3، 23.6، 68.5 و 62.7 درصد کاهش یافت. همچنین با افزایش تراکم بوته از 50 به 150 بوته در متر مربع، تعداد خورجین در متر مربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 41.5، 29.5 و 41.9 درصد افزایش و تعداد خورجین در بوته 36.4 درصد کاهش یافت. همچنین با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، تعداد خورجین در مترمربع، تعداد خورجین در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 91.8، 68.3، 70.2 و 55 درصد افزایش یافت. به طور کلی بر اساس مقایسه میانگین های اثرات متقابل، تیمار آبیاری مطلوب با تراکم 150 بوته در متر مربع و کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به علت داشتن مطلوبترین عملکرد با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی برای کشت این گیاه توصیه میشود.
سعید صادق زاده حمایتی؛ داریوش طالقانی؛ پرویز فصاحت
چکیده
تنش آبی یکی از محدودیت‌های گسترده در تولید محصولات و پایداری عملکرد می‌باشد. در چغندرقند، تنش آبی باعث کاهش عملکرد به میزان 10 تا 30 درصد شده که میزان آن در مناطق خشک و نیمه‌خشک افزایش می‌یابد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات کیفی 36 ژنوتیپ چغندرقند، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ...
بیشتر
تنش آبی یکی از محدودیت‌های گسترده در تولید محصولات و پایداری عملکرد می‌باشد. در چغندرقند، تنش آبی باعث کاهش عملکرد به میزان 10 تا 30 درصد شده که میزان آن در مناطق خشک و نیمه‌خشک افزایش می‌یابد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات کیفی 36 ژنوتیپ چغندرقند، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار 1391 در ایستگاه تحقیقات کمال‌آباد کرج وابسته به موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اجرا شد. کرت اصلی شامل دو سطح آبیاری نرمال و اعمال تنش و کرت‌های فرعی شامل 36 لاین و رقم موردمطالعه بود. برای تعیین زمان آبیاری، از تشتک تبخیر کلاس A استفاده گردید. در شرایط بدون تنش، آبیاری‌ها بعد از 90- 80 میلی‌متر و در شرایط تنش، بعد از 270 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر صورت گرفت. صفات پوشش سطح خاک، پژمردگی و پیری در سه مرحله اندازه‌گیری شد. در هنگام برداشت پس از حذف حاشیه، ریشه‌ها برداشت و جهت تعیین صفات کیفی آن‌ها خمیر مخلوط تهیه شد. تنش خشکی و ژنوتیپ در سطح احتمال یک درصد بر پوشش سطح خاک توسط سایه‌انداز تأثیر معنیداری گذاشتند. با افزایش دور آبیاری از 90 به 270 میلی‌متر تبخیر، میانگین پوشش سطح خاک از حدود 57 به 38 درصد کاهش نشان داد و همچنین، تسریع در کاهش سطح سبز در مزرعه از 81 به 67 روز پس از کاشت مشاهده شد. نمره پژمردگی بوته‌ها در شرایط نرمال باگذشت 116 روز از کاشت (2.035) نسبت به نمره‌دهی طی 87 روز پس از کاشت (1.035) حدود 97 درصد افزایش یافت اما در شرایط تنش، نمره پژمردگی بوته‌ها در 87 روز پس از کاشت (2.528) تنها با 51 درصد افزایش در 116 روز پس از کاشت به 3.813 افزایش یافت. تنش خشکی موجب افزایش نمره پیری بوته‌ها (1.90) نسبت به شرایط نرمال (به ترتیب معادل 1.54 و 1.501) شد. همچنین میانگین عیار قند ناخالص و خالص در واکنش نسبت به تنش، به ترتیب معادل 33 و 43 درصد کاهش و میزان سدیم محتوی ریشه و قند ملاس به ترتیب معادل 23 و 13 درصد افزایش معنیداری یافت. با در نظر گرفتن کلیه شاخص‌های کیفی محصول (شامل عیار قند ناخالص و خالص، میزان ناخالصی‌های ریشه، ضریب قلیائیت و قند ملاس)، ژنوتیپهای 1 و 30 در هر شش صفت، ژنوتیپهای 10، 28، 31 و 33 در پنج صفت و ژنوتیپهای 8، 12، 27، 34 و 35 در چهار صفت از شرایط مناسب‌تر نسبت به سایر مواد ژنتیکی موردمطالعه برخوردار بودند.
رقیه امینیان؛ معصومه پاکنژاد؛ سید محسن حسینی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای مختلف گلرنگ تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1393 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای مختلف گلرنگ تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش کم آبیاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1393 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل آبیاری معمولی (آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تنش کم آبیاری (آبیاری تا اواخر مرحله گلدهی مشابه آبیاری معمولی و در اواخر گلدهی تا رسیدگی، آبیاری پس از 100 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان عامل اصلی و نانو دیاکسید تیتانیوم در دو سطح، شامل استفاده از نانو دیاکسید تیتانیوم (غلظت 0.05 درصد قبل از گلدهی) و عدم استفاده (تیمار شاهد) و ژنوتیپ در هشت سطح به‌عنوان عاملهای فرعی در نظر گرفته شدند. تنش کم آبیاری موجب کاهش معنیدار وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه شد. تیمار نانو دیاکسید تیتانیوم قطر طبق، شاخص برداشت و عملکرد دانه را افزایش داد و همچنین اثر سوء تنش خشکی بر قطر طبق را به‌طور معنیداری کاهش داد. بین ژنوتیپ ها برای تمام صفات مورد بررسی به‌جز قطر طبق تفاوت معنیداری مشاهده شد. در این آزمایش ارقام فرامان، سینا و توده محلی اصفهان بالاترین عملکرد دانه و ارقام خارجی «مکزیکی 11» و «مکزیکی 88» پایینترین عملکرد را داشتند.
فرزاد پاکنژاد؛ زینب فاطمی؛ محمد نبی ایلکایی دهنو
چکیده
جو یکی از گیاهان زراعی مهم در دنیا و خشکی یک مشکل جهانی است. امروزه استفاده از ارقام مناسب جو در شرایط تنش خشکی در افزایش عملکرد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور مطالعه اثر قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد 10 رقم جو در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ...
بیشتر
جو یکی از گیاهان زراعی مهم در دنیا و خشکی یک مشکل جهانی است. امروزه استفاده از ارقام مناسب جو در شرایط تنش خشکی در افزایش عملکرد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور مطالعه اثر قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد 10 رقم جو در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا و کرت‌های اصلی شامل دو سطح آبیاری مطلوب (شاهد) و تنش خشکی و کرت‌های فرعی شامل 10 رقم جو بهنام‌های; والفجر، ریحان، کویر، زرجو، گوهرجو، کارون، دشت، ترکمن، نصرت و یوسف بودند. مطابق نتایج به‌دست‌آمده که تیمار تنش خشکی سبب کاهش معنیداری در عملکرد دانه، ماده خشک کل، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، وزن دانه در هر سنبله، ارتفاع بوته و طول پدانکل شد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری مطلوب مربوط به رقم کویر و نصرت به ترتیب با مقدارهای 7781.5 و 7414.8 کیلوگرم در هکتار بود و رقم گوهرجو در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش کمترین میزان عملکرد دانه را به ترتیب با مقادیر 2685.2 و 1962.8 کیلوگرم در هکتار تولید نمود؛ اما رقم کویر با میزان کاهش 46.36% عملکرد دانه از بیشترین حساسیت به تنش و رقم دشت با کاهش 2.34% عملکرد دانه از کمترین میزان حساسیت به تنش برخوردار بودند. عملکرد دانه با صفاتی چون وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت، ارتفاع گیاه و طول پدانکل همبستگی مثبت و معنیداری نشان داد. همچنین بالاترین همبستگی مربوط به عملکرد دانه با صفات شاخص برداشت (0.74 = r) و ماده خشک کل (0.67 = r) بود.
مژده جمالی؛ فرشید قادری فر؛ حمید رضا صادقی پور؛ الیاس سلطانی؛ سید مجید عالیمقام
چکیده
مدل هیدروتایم و ضرایب آن برای بررسی روابط بین پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه زنی استفاده میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی جوانه زنی بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی به‌وسیله مدل هیدروتایم و بررسی و مقایسه ضرایب این مدل در سطوح مختلف زوال و پرایمینگ بود.در این آزمایش از بذرهای گندم با سطوح مختلف قدرت بذر استفاده شد. برای ایجاد ...
بیشتر
مدل هیدروتایم و ضرایب آن برای بررسی روابط بین پتانسیل آب، درصد و سرعت جوانه زنی استفاده میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی جوانه زنی بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی به‌وسیله مدل هیدروتایم و بررسی و مقایسه ضرایب این مدل در سطوح مختلف زوال و پرایمینگ بود.در این آزمایش از بذرهای گندم با سطوح مختلف قدرت بذر استفاده شد. برای ایجاد سطوح مختلف قدرت بذر از بذرهای زوال یافته طبیعی و مصنوعی در دو شرایط انجام پرایمینگ و بدون پرایمینگ استفاده شد. برای انجام پرایمینگ از جیبرلیک اسید 50 پیپیام استفاده شد. سطوح مختلف پتانسیل آب نیز با استفاده از پلیاتیلن گلایکول 6000 در چهار سطح 0، 0.6-، 1.2- و 1.8- مگاپاسکال تهیه شد. درنهایت برای بررسی واکنش بذرهای زوال یافته گندم به تنش خشکی و اثرات پرایمینگ بر بهبود مؤلفه‌های جوانهزنی از مدل هیدروتایم استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش زوال بذر (چه به‌صورت مصنوعی و چه به‌صورت طبیعی) هم در شرایط پرایمینگ و هم در بذرهای شاهد، مقدار ضریب هیدروتایم افزایش (θH) یافت. اما مقدار افزایش ضریب هیدروتایم در شرایط پرایمینگ کمتر از بذرهای بدون پرایمینگ بود. در بذرهای پرایمینگ شده به ازای هرروز زوال مقدار ضریب هیدروتایم به مقدار 14.8 مگاپاسکال ساعت افزایش یافت، اما در بذرهای شاهد این شاخص به ازای هر روز زوال به میزان 29.6 مگاپاسکال ساعت افزایش پیدا کرد. درصد افزایش این ضریب در زوال طبیعی کمتر از زوال مصنوعی بود، درنتیجه خسارت ناشی از زوال مصنوعی بیشتر از انبارداری طبیعی می‌باشد. به علاوه خروجی مدل نشان داد که افزایش سطح زوال به‌طور معنیداری باعث کاهش یکنواختی جوانه زنی (افزایش bψσ) شد، اما پرایمینگ تأثیر معنی داری بر یکنواختی جوانه زنی نداشت. برای تیمار شاهد روند تغییرات ضریب (50)Ψbدر مقابل مدت زوال نسبت به تیمار پرایمینگ متفاوت بود. در تیمار شاهد با افزایش زوال تا 1.99 روز، مقدار این ضریب منفیتر (افزایش مقاومت به خشکی) شد. بعدازاین مدت با افزایش مدت زوال، مقدار این ضریب افزایش یافت. همچنین در شرایط انبارداری طبیعی پرایمینگ تأثیر معنیداری بر مقدار ضریب (50)Ψb نداشت.به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که زوال باعث کاهش سرعت، یکنواختی و مقاومت به خشکی گردید و پرایمنگ تنها باعث افزایش سرعت جوانهزنی شد و تأثیری بر دو مؤلفه دیگر نداشت.
مجتبی حسینی؛ مهدی مجاب؛ غلامرضا زمانی
چکیده
تنش شوری و خشکی یکی از عوامل محدودکننده در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهان هستند. به‌منظور ارزیابی جوانه زنی، رشد اولیه گندم و جودره به تنش شوری و خشکی چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1386 در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. سطوح مختلف ...
بیشتر
تنش شوری و خشکی یکی از عوامل محدودکننده در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهان هستند. به‌منظور ارزیابی جوانه زنی، رشد اولیه گندم و جودره به تنش شوری و خشکی چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در تابستان سال 1386 در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا گردید. سطوح مختلف تنش شوری و خشکی عبارت بودند از: پتانسیلهای اسمزی صفر، 0.3 -، 5- ، 10- و 15- بار. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش سطوح مختلف شوری و خشکی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن‌تر دانه رست، وزن تر ریشه چه، وزن تر ساقه چه، طول ریشه چه هر دو گیاه کاهش یافت. نتایج مقایسه گروهی مستقل بین دو گیاه نیز نشان داد که درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه در جودره براثر تنش شوری و خشکی نسبت به گندم کاهش بیشتری داشت. در تنش شوری برازش مدل لجستیک سه پارامتری رابطه بین سطوح مختلف تنش و درصد جوانه زنی گندم و جودره را به‌خوبی توجیه نمود. پارامتر X50 مدل مذکور حاکی از کاهش 50 درصدی حداکثر جوانه زنی گندم و جودره به ترتیب در پتانسیلهای اسمزی 10.82- و 6.40- بار بود. پارامتر X50 در تنش خشکی برای گندم و جودره به ترتیب 12.63- و 5.20- بار به دست آمد. به‌طورکلی با مقایسه پارامتر X50 و کمتر بودن آن در گیاه جودره نسبت به گندم و سایر نتایج این آزمایش می‌توان گفت جودره به تنش شوری و خشکی حساسیت بیشتری نسبت به گندم دارد.
راضیه خلیل زاده؛ رئوف سیدشریفی؛ جلال جلیلیان
چکیده
شوری خاک یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل افزایش استفاده از آب با کیفیت پایین برای آبیاری است. از این رو به‌منظور مطالعه برهمکنش سایکوسل و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک گندم در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل ...
بیشتر
شوری خاک یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل افزایش استفاده از آب با کیفیت پایین برای آبیاری است. از این رو به‌منظور مطالعه برهمکنش سایکوسل و کودهای زیستی بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک گندم در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1393 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری خاک در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار در خاک با کلرید سدیم)، تلقیح بذر با کودهای زیستی در چهار سطح (عدم تلقیح به‌عنوان شاهد، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، سودوموناس پوتیدا استرین 186 و کاربرد توأم این دو) و محلول‌پاشی با سایکوسل در سه سطح (عدم مصرف، 600 و 1000 میلیگرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد تک بوته (2.47 گرم) به محلول‌پاشی 1000 میلیگرم در لیتر سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس و کمترین آن (1.98 گرم) به عدم محلول‌پاشی سایکوسل و عدم تلقیح بذر مربوط بود. مقایسه میانگین ترکیب تیماری باکتری محرک رشد و سطوح شوری نشان داد بیشترین عملکرد تک بوته (2.65 گرم) به گیاهان تلقیح شده با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری و کمترین آن (1.74 گرم) به عدم تلقیح بذر در شوری 90 میلی‌مولار تعلق داشت. محلول‌پاشی 1000 میلیگرم در لیتر سایکوسل، تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس و عدم اعمال شوری بیشترین طول سنبله (10.25 سانتی‌متر)، وزن صد دانه (5.3 گرم) و طول دوره پر شدن دانه (43.26 روز) را داشت. بیشترین سرعت پر شدن دانه (0.002 گرم در روز) از تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری به دست آمد. بیشترین مقدار LAI در عدم محلول‌پاشی سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس در شرایط عدم اعمال شوری و کمترین مقدار آن در 65 روز پس از سبز شدن در محلول‌پاشی 1000 میلیگرم در لیتر سایکوسل و عدم پیش تیمار بذر با باکتری‌های محرک رشد و در شوری 90 میلی‌مولار به‌دقت آمد. سطوح شوری 30 و 60 میلی‌مولار اثرات کمی بر شاخص سبزینگی و هدایت روزنه‌ای داشت. بالاترین سطح سایکوسل در تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس، بالاترین شاخص سبزینگی (SPAD) و هدایت روزنه‌ای را در عدم اعمال شوری نشان دادند. به‌طوری کلی می‌توان اظهار داشت که محلول‌پاشی 1000 میلیگرم در لیتر سایکوسل و تلقیح بذر با ازتوباکتر و سودوموناس عملکرد دانه را 20 درصد نسبت به شاهد افزایش داد و تلقیح توأم بذر با ازتوباکتر و سودوموناس حدود 15 درصد از کاهش عملکرد به‌واسطه شوری را جبران کردند.
سمیرا مروجی؛ غلامرضا زمانی؛ محمد کافی؛ زهره علیزاده
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن دو رقم بهاره کلزا (Brassica napus L.) و خردل هندی (B. juncea L.) آزمایشی در سال 1394 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی (بلوکبندی به علت عدم یکنواختی نور) با سه تکرار اجرا شد. عامل اول شوریآب آبیاری در چهار سطح شامل: 1.92 (محلول هوگلند به‌عنوان ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن دو رقم بهاره کلزا (Brassica napus L.) و خردل هندی (B. juncea L.) آزمایشی در سال 1394 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی (بلوکبندی به علت عدم یکنواختی نور) با سه تکرار اجرا شد. عامل اول شوریآب آبیاری در چهار سطح شامل: 1.92 (محلول هوگلند به‌عنوان شاهد)، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر متر (حاصل از کلرید سدیم در محلول هوگلند) و عامل دوم ژنوتیپ در سه سطح شامل: دو رقم بهاره کلزا (Hyola 401 و RGS003) و توده بومی خردل هندی بود. کشت به‌صورت شن کاشت بود و در مرحله چهار برگی، با افزودن تدریجی کلرید سدیم به محلول هوگلند اعمال شوری شروع گردید و تا پایان مرحله رسیدگی ادامه یافت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌هاحاکی ازعدم معنیداری اثر اصلی شوری و ژنوتیپ بر صفت درصد پروتئین و اثرات متقابل شوری و ژنوتیپ بر عملکرد بیولوژیک و درصد پروتئین بود درحالی‌که در سایر صفات مورد بررسی در سطح یک درصد معنیدار شد. رقم Hyola 401 با اختلاف معنیداری با رقم RGS003 و خردل هندی، در صفات تعداد غلاف در بوتهو تعداد غلاف بارور در بوته کمترین مقدار و در تعداد دانه در غلاف، صفات وزن هزار دانه و درصد روغن بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد.خردل هندی با اختلاف معنیداری نسبت به ارقام کلزا کمترین مقدار تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه را به خود اختصاص داد. کمترین مقدار عملکرد دانه در تمامی ژنوتیپهای مورد آزمایش مربوط به آخرین سطح شوری اعمال‌شده با افت 73.31، 55.15 و 67.61 درصدی نسبت به شاهد به ترتیب در ارقام Hyola 401 ، RGS003 و خردل هندی بود. عملکرد دانه و روغن رقم Hyola 401 در مقایسه با دو ژنوتیپ دیگر در سطوح پایین شوری از برتری معنیداری برخوردار بود؛ ولی با افزایش سطح شوری اختلاف عملکرد بین ژنوتیپهای مورد بررسی سیر نزولی به خود گرفته و در سطح dS/m 15 تفاوت معنیداری مشاهده نگردید.
معصومه علی زاده فروتن؛ همت اله پیردشتی؛ یاسر یعقوبیان؛ ولی اله بابائی زاد
چکیده
کاهش عملکرد ناشی از تنش سرمازدگی در گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری اهمیت بررسی این تنش و تیمارهایی که میتوانند اثرات آن را کاهش دهند را نمایان میسازد. به منظور بررسی اثر قارچ اندوفیت Piriformospora indicaو پاکلوبوترازول در القای تحمل به تنش سرمازدگی در گیاه لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه‌ی ...
بیشتر
کاهش عملکرد ناشی از تنش سرمازدگی در گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری اهمیت بررسی این تنش و تیمارهایی که میتوانند اثرات آن را کاهش دهند را نمایان میسازد. به منظور بررسی اثر قارچ اندوفیت Piriformospora indicaو پاکلوبوترازول در القای تحمل به تنش سرمازدگی در گیاه لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان واقع در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش سرمازدگی در سه سطح (شاهد، سه و شش روز تنش سرمازدگی با دمای پنج درجه سانتیگراد)، تلقیح قارچی در دو سطح (بدون تلقیح و تلقیح قارچ P. indica) و محلول پاشی پاکلوبوترازول در سه سطح (صفر، 40 و 80 میلیگرم در لیتر) بود. تلقیح قارچ در مرحله کاشت، محلول پاشی پاکلوبوترازول پنج و شش هفته و تنش سرمازدگی هشت هفته پس از کاشت اعمال گردید. نتایج نشان داد که تنش سرمازدگی به ویژه به مدت شش روزسبب کاهش وزن خشک اندامهای هوایی و میزان کلروفیل a، b و کاروتنوئید (به ترتیب حدود 19، 18 و 8 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. در تمام سطوح تنش، تلقیح قارچ P. indicaوزن خشک بوته را افزایش داد به‌طوری‌که در تنش شدید، بیشترین تأثیر (افزایش 65 درصدی) را داشت. محلول پاشی پاکلوبوترازول با غلظت 40 میلیگرم در لیتر، کلروفیل a، کاروتنوئید و محتوای کلروفیل برگ را به ترتیب 5، 9 و 7 درصد افزایش داد. همچنین محلول پاشی پاکلوبوترازول و تلقیح قارچ سبب کاهش نشت الکترولیت شد. درمجموع قارچ P. indica و پاکلوبوترازول در تعدیل اثرات تنش سرما و بهبود رشد گیاه لوبیا سبز اثر مؤثری داشتند.
مهدی جلیلیان؛ مسعود دهداری؛ رضا امیری فهلیانی؛ محسن موحدی دهنوی
چکیده
یکی از فاکتورهای غیرزنده مهم محدودکننده رشدبه‌ویژه در مراحل اولیه استقرار گیاهان تنشدمای پایین است. مشخص‌شده که چغندرقند نیز در طول دوره رشد خود به‌خصوص مراحل اولیه با تنش دمای پایین مواجه و دچار خسارت میشود. به‌منظور بررسی تحمل به سرما در تعدادی از ارقام مورد کشت چغندرقند، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال زراعی ...
بیشتر
یکی از فاکتورهای غیرزنده مهم محدودکننده رشدبه‌ویژه در مراحل اولیه استقرار گیاهان تنشدمای پایین است. مشخص‌شده که چغندرقند نیز در طول دوره رشد خود به‌خصوص مراحل اولیه با تنش دمای پایین مواجه و دچار خسارت میشود. به‌منظور بررسی تحمل به سرما در تعدادی از ارقام مورد کشت چغندرقند، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال زراعی 93-1392 انجام شد. گیاهچه‌های 10 رقم چغندرقند (کرجی، SBSI-005، شیرین، راستاد، آناکوندا، دروتی، مراک، آنتیک، زرقان و پرشیا) در مرحله‌ی 2 تا 3 برگی در معرض چهار سطح دمایی شامل 0، 5، 10 و 25 (شاهد) درجه سلسیوس قرار گرفتند. آزمایش در هر سطح دمایی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. برای اعمال تنش سرما گلدان‌ها درون اتاقک رشد با دمای موردنظر قرار گرفتند. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک شامل ارتفاع اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی وزن خشک ریشه و ساقه، نشت الکترولیت، میزان سبزینگی (عدد کلروفیل متر)، پرولین، قندهای محلول کل و فلورسانس کلروفیل اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر دما، رقم و برهمکنش آن‌ها برای تمامی صفات معنیدار بود. میانگین صفات وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه در شرایط تنش صفر درجه سلسیوس به ترتیب کاهش 68 و 77 درصدی نسبت به حالت عدم تنش نشان دادند؛ اما میانگین نشت الکترولیت، قندهای محلول کل و پرولین در سطح تنش (صفر درجه سلسیوس) نسبت به عدم تنش به ترتیب 25، 71 و 90.5 درصد افزایش یافتند. بیشترین همبستگی ژنوتیپی در شرایط عدم تنش سرما (25 درجه سلسیوس) بین ارتفاع اندام هوایی و قندهای محلول کل (0.67-) و در شرایط تنش سرما (صفر درجه سلسیوس) بین وزن تر ریشه و وزن خشک اندام هوایی (0.43-) بود. تجزیه به عامل‌ها در شرایط تنش سرما (صفر درجه سلسیوس)، 4 عامل را شناسایی کرد که درمجموع 71.7 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. سه عامل اول مرتبط با تحمل به سرما بودند. گروه‌بندی ارقام با استفاده از نمودار سه‌بعدی حاصل از امتیاز سه عامل اول مراک و آنتیک را که ازنظر سه عامل اول بالاترین امتیازها داشتند به‌عنوان متحمل‌ترین در شرایط تنش سرما معرفی نمود. دروتی و آناکوندا نیمه متحمل و سایر ژنوتیپها حساس به سرما بودند. درمجموع نتایج حاکی از وجود تنوع بین ژنوتیپها ازنظر تحمل به سرما و پاسخ متفاوت آن‌ها به دمای پایین بود. بعلاوه در این مطالعه ویژگیهای میزان پرولین، کارایی فتوسیستم II و وزن خشک ریشه نقش کلیدی در تفکیک ارقام ازنظر تحمل به سرما داشتند به گونه ای که ارقام متحمل دارای مقادیر بالاتری از این صفات در مقایسه با ارقام حساس در شرایط تنش سرما بودند.
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، صفحه 490-490
چکیده
دکتر محمد آرمین دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار دکتر امین آناقلی مرکز ملی تحقیقات شوری دکتر سیدمحمدرضا احتشامی دانشگاه گیلان دکتر یحیی امام دانشگاه شیراز دکتر حسین ...
بیشتر
دکتر محمد آرمین دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار دکتر امین آناقلی مرکز ملی تحقیقات شوری دکتر سیدمحمدرضا احتشامی دانشگاه گیلان دکتر یحیی امام دانشگاه شیراز دکتر حسین بشارتی موسسه تحقیقات خاک و آب دکتر عباس بیابانی دانشگاه گنبد کاووس دکتر هادی پیراسته انوشه مرکز ملی تحقیقات شوری دکتر محمدجواد ثقه الاسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند دکتر کمال حاج محمدنیا قالی باف دانشگاه فردوسی مشهد دکتر مصطفی حیدری دانشگاه صنعتی شاهرود دکتر سعید خاوری خراسانی مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی خراسان رضوی دکتر سرور خرم دل دانشگاه فردوسی مشهد دکتر مسعود خزاعی دانشگاه بیرجند دکتر اباذر رجبی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند دکتر منصور سراجوقی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج دکتر روزبه فرهودی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر دکتر سید علی طباطبایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد دکتر علی گزنچیان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی دکتر سهراب محمودی دانشگاه بیرجند دکتر محمدرضا مرادی تلاوت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان دکتر خداداد مصطفوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج دکتر اسد معصومی اصل دانشگاه یاسوج دکتر حسن مکاریان دانشگاه صنعتی شاهرود دکتر جعفر نباتی دانشگاه فردوسی مشهد
