نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

جو یکی از گیاهان زراعی مهم در دنیا و خشکی یک مشکل جهانی است. امروزه استفاده از ارقام مناسب جو در شرایط تنش خشکی در افزایش عملکرد اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور مطالعه اثر قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد 10 رقم جو در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا و کرت‌های اصلی شامل دو سطح آبیاری مطلوب (شاهد) و تنش خشکی و کرت‌های فرعی شامل 10 رقم جو بهنام‌های; والفجر، ریحان، کویر، زرجو، گوهرجو، کارون، دشت، ترکمن، نصرت و یوسف بودند. مطابق نتایج به‌دست‌آمده که تیمار تنش خشکی سبب کاهش معنی‌داری در عملکرد دانه، ماده خشک کل، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، وزن دانه در هر سنبله، ارتفاع بوته و طول پدانکل شد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری مطلوب مربوط به رقم کویر و نصرت به ترتیب با مقدارهای 7781.5 و 7414.8 کیلوگرم در هکتار بود و رقم گوهرجو در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش کمترین میزان عملکرد دانه را به ترتیب با مقادیر 2685.2 و 1962.8 کیلوگرم در هکتار تولید نمود؛ اما رقم کویر با میزان کاهش 46.36% عملکرد دانه از بیشترین حساسیت به تنش و رقم دشت با کاهش 2.34% عملکرد دانه از کمترین میزان حساسیت به تنش برخوردار بودند. عملکرد دانه با صفاتی چون وزن هزار دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت، ارتفاع گیاه و طول پدانکل همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. همچنین بالاترین همبستگی مربوط به عملکرد دانه با صفات شاخص برداشت (0.74 = r) و ماده خشک کل (0.67 = r) بود.

کلیدواژه‌ها

Alderfasi, A.A., 2009. Yield potential of two barely genotypes grown under water stress of arid ecosystem of Saudi Arabia. American Eurasian Journal. 5, 348-353.
Alisial, M., Dahot, M.U., Arain, M.A., Markhnd, G.S., Mangrio, S. M., 2009. Effect of water stress on yield and yield components of semi-dwarf bread wheat. Pakistan Jurnal of Botany. 41(4), 1715-1728.
Al-Tabbal, J.A., 2011. Effect of water stress onthe yield and yield component of durum wheat cultivars. 3, 98-113.
Amanullah, Sh., Khan, Sh., Khalil, Kh., Jan, A., Khan, A.Z., Nawab, Kh., 2011. Performance of high yielding wheat barley cultivars under moisture stress. Pakistan Jurnal of Botany. 43, 2143-2145.
Anjum, M., Rasool, Y.E., Wahid, A., Anjum, S., 2003. Water stress in barley (Hordeum vulgare L.): effect on morphological characters. Pakistan Journal of agricultural Science. 40, 43-44.
Bagheri, A., Heydari Sharifiabad, H., 2007. Effect of drought stress on yield and yield components and ions content in without glumel barley. Journal of Modern Agricultural Science. 7, 1-15. [In Persian with English Summary].
Behdad, M., Paknejad, F., Vazan, S., Ardakani, M.R., Nasri, M., 2009. Effect of drought stress on yield and yield components in different growth In different growth stages in wheat cultivars. Journal of Environmental Tensions in Plant Sciences. 1(2), 143-157. [In Persian with English Summary].
Emam, Y., Ragbari, A., Bahrani, M.J., 2007. Evaluation of grain yield and its components in wheat genotypes affected by drought stress after flowering. Journal of Agricultural Science and Technology. 13, 317-327. [In Persian with English Summary].
FAO, 2008. www.FAO.Org.
Fisher, J., 2007. The biology of Hordeum VulgareL. Journal of Office of the gene technology regulator. 1, 19-20.
Hassanpour, J., Kaffi, M., Mirahadi, M. J. 2008. Effect of drought stress on yield and some physiological characteristics of barley. Iranian Journal of Agricultural Science. 1, 165-171. [In Persian with English Summary].
Johari –Pirevatlou, M., Maralian, H., 2011. Evaluation of 10 wheat cultivars under water stress at Moghan (Iran) condition. African Journal of Biotechnology. 10, 10900-10905.
Karami, A., Ghannadeha, M.R., Naghavi, M.R., Mardi, M., 2005. Drought resistance assessment in barley. Iranian Journal of Agricultural Science. 36, 547-560. [In Persian with English Summary].
Kilic, H., Yagbasanlar, T., 2010. The effect of drought stress on grain yield, yield components and some quality traits of durum wheat (Triticum turgidum ssp. durum) cultivars. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca.38(1), 164-170.
Mirbahar, A.A., Markhand, G.S., Mahar A. R.,Akhter Abro, S., Kanhar, N.A., 2009. Effect of water stress on yield and yield components of wheat (Triticum astivum L.) varieties. Pakistan Jurnal of Botany.4 1, 1303-1310.
Mollasadeghi, V., Dadbakhsh, A., 2011. Evaluation of some yield components in wheat genotypes under the influence of drought stress after flowering. Australian Journal of Basic and Applied Science. 5(6), 1137-1142.
Mottaghi, M., Najafian, G., Bihamta, M.R., 2009. Effect of end of season drought stress on grain yield and quality of bakery in hexaploid wheat genotypes. Journal of Agricultural Sciences of Iran. 11(3), 209-306. [In Persian with English Summary].
Noormohammadi, Gh., Siadat, A., Kashani, A., 2005. Crop cultivation. Chamran University Press. 446p. [In Persian].
Paknezhad, F, Jami Al-Ahmadi, M., Vazan, S., Ardekani, M.R., 2009. Effect of moisture stress in different growth stages on yield and water use efficiency in wheat cultivars. Electronic Journal of Crop Production, 2 (3), 17-36. [In Persian with English Summary].
Paknezhad, F., Jamie Allahmadi, M., Pazouki, A., Mohammadi, M., 2008. Effect of moisture stress on yield and yield components of two wheat cultivars. Journal of Environmental Tensions in Agricultural Sciences. 1, 1-14. [In Persian with English Summary].
Paknezhad, F., Majidi, A., Nourmohammadi, Gh., Sayyidat, A., Vazan, S., 2007. Evaluation of the effect of drought stress on the traits affecting the accumulation of grain material in different wheat cultivars. Journal of Agricultural Sciences. 13(1), 137-148. [In Persian with English Summary].
Saleem, M., 2003. Response of durum and bread wheat genotypes to drought stress biomass and yield components. Plant Sciences. 2, 290-293.
Sanjari Pirevatlou, A. G., Dehdar Masjedlou, B., Aliyev, R. T., 2010. Evaluation of yield potential and stress adaptive trait in wheat genotypes under post anthesis drought stress condition. African Journal of Agricultural Research. 20, 2829-2836.
Sharif, S., Saffari, M., Imam, Y., 2006. Effect of drought stress and sycocel on yield and yield components of valfajr cultivars. Journal of Agricultural Science and Technology. 10(4), 280-290. [In Persian with English Summary].
Tuttolomondo, T., Labell. S., 2008. Simulation of the effects of climate change on barely yield inrural Italy. F.A.O.website. www.FAO.Org.