علی رضا سبحانی؛ حسن حمیدی
چکیده
به منظور بررسى اثرات تنش کمآبى و پتاسیم بر عملکرد و راندمان مصرف آب اقتصادی و بیولوژیک سیبزمینى رقم آئولا از روش آبیارى بارانى با مقادیر مختلف آب در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد) استفاده شد. در این تحقیق از طرح آماری اسپلیت بلوک بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. تیمار پتاسیم در عرض زمین ...
بیشتر
به منظور بررسى اثرات تنش کمآبى و پتاسیم بر عملکرد و راندمان مصرف آب اقتصادی و بیولوژیک سیبزمینى رقم آئولا از روش آبیارى بارانى با مقادیر مختلف آب در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد) استفاده شد. در این تحقیق از طرح آماری اسپلیت بلوک بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. تیمار پتاسیم در عرض زمین عمود بر کرتهای اصلی و به طور تصادفی و در سطوح صفر، 90، 180 و 270 کیلوگرم اکسید پتاسیم در هکتاربه عنوان کرت اصلی و میزان آب دریافتی در فواصل 0/75، 3/75، 6/75، 9/75 و 12/75 متر از خط لوله آبیارى به ترتیب تحت عنوان تیمار بدون تنش، تنش بسیار ملایم، تنش ملایم، تنش شدید و تنش بسیار شدید به عنوان کرت فرعی قرار گرفتند. کلیه تیمارها و تکرارهاى آزمایش هم در نیمه راست و هم در نیمه چپ خط لوله آبیارى به صورت سیستماتیک تکرار شدند، لذا نیمه سمت چپ و راست لوله آبیاری به عنوان کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دهنده افزایش عملکرد غده و عملکرد بیولوژیک در اثر مصرف پتاسیم و کاهش آنها در اثر فاصله گرفتن از خط لوله آبیارى بارانى مىباشد. در سطوح بالای تنش کمآبى (تنش شدید)، عملکرد غده در سال اول و دوم به ترتیب 80 و 62/67 درصد نسبت به شاهد (بدون تنش) کاهش یافت. بالاترین عملکرد غده با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم در سال اول (24/15 تن در هکتار) و دوم (17/94 تن در هکتار) حاصل شد. در سطوح بالای تنش کم آبى، عملکرد بیولوژیک و راندمان مصرف آب اقتصادی کاهش ولی راندمان مصرف آب بیولوژیک افزایش یافت. همچنین راندمان مصرف آب (بیولوژیک و اقتصادی) در اثر مصرف بیشتر پتاسیم، مقدار بیشترى را نشان داد، به طوری که بالاترین راندمان مصرف آب بیولوژیک و اقتصادی در هر دو سال در شرایط استفاده از 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم مشاهده گردید. اثرات متقابل پتاسیم و تنش آب نیز بر روی عملکرد و راندمان مصرف آب اقتصادی و بیولوژیک در سال دوم معنیدار بود. با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم و شرایط آب کافی بیشترین عملکرد بدست آمد. بالاترین راندمان مصرف آب بیولوژیک با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم و تنش خیلی شدید حاصل شد.
مصطفی حیدری؛ وحید کرمی
چکیده
به منظور بررسی اثرات دو گونه قارچ میکوریزایی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، میزان کلروفیل، فلورسانس کلروفیل و مقادیر کربوهیدرات و پرولین در گیاه آفتابگردان (رقم آلستر) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای تنش ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات دو گونه قارچ میکوریزایی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، میزان کلروفیل، فلورسانس کلروفیل و مقادیر کربوهیدرات و پرولین در گیاه آفتابگردان (رقم آلستر) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل 90 (شاهد)، 70 و 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک مزرعه به عنوان عامل اصلی و دو گونه قارچ میکوریزایی شامل شاهد یا بدون تلقیح، Glumus mossea و Glumus etanicatum به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت داشت و سبب کاهش آنها گردید. میزان کاهش عملکرد دانه در بالاترین سطح خشکی نبست به تیمار شاهد معادل 15/07 درصد بود. استفاده از قارچ میکوریزایی هر چند سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت شد، اما این افزایش از لحاظ آماری معنیدار نبود. تیمار خشکی سبب افزایش مقادیر کربوهیدرات و پرولین در برگهای گیاه گردید و به صورت معنی داری منجر به کاهش وزن طبق، قطر طبق، تعداد دانه پر در طبق و وزن هزار دانه شد. در این آزمایش استفاده از گونههای میکوریزایی تنها تاثیر معنیدار بر میزان پرولین موجود در برگ ، قطر طبق، تعداد کل دانهها در طبق و وزن هزار دانه داشت. اثر متقابل تنش خشکی و گونهه ای میکوریزایی نیز تنها بر وزن طبق و تعداد دانههای پوک در طبق معنید ار بودند. در بالاترین سطح تنش خشکی، استفاده از گونه میکوریزایی Glumus mossea از بیشترین تاثیر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخوردار بود.
نغمه مقیمی؛ یحیی امام
چکیده
به منظور بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم سورگوم علوفه ای، تحت تنش کم آبی و سطوح نیتروژن، پژوهشی مزرعه ای در سال 1390، در ایستگاه تحقیقات زراعی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه)، انجام شد، آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی ...
بیشتر
به منظور بررسی صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دو رقم سورگوم علوفه ای، تحت تنش کم آبی و سطوح نیتروژن، پژوهشی مزرعه ای در سال 1390، در ایستگاه تحقیقات زراعی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه)، انجام شد، آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی (100، 75 و 50 درصد ظرفیت مزرعه)، سطوح کود نیتروژن به عنوان عامل فرعی (150، 300 و 450 کیلوگرم کود اوره در هکتار) و دو رقم سورگوم علوفه ای پگاه و KFS2 به عنوان عامل فرعی فرعی، در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که، تنش کم آبی باعث کاهش معنی دار سرعت رشد و شاخص سطح برگ در طول فصل رشد و در زمان برداشت، عملکرد علوفه تر و وزن علوفه خشک گردید. در مقابل، مصرف کود نیتروژن باعث افزایش معنی دار صفات مذکور گردید. بین دو رقم از نظر ویژگیهای مورفولوژیک و برخی صفات مورد بررسی تفاوت هایی وجود داشت، به طوری که رقم پگاه از لحاظ سرعت رشد محصول، عملکرد علوفه تر و وزن علوفه خشک، برتری داشت، در حالی که رقم KFS2، شاخص سطح برگ بالاتری را نشان داد. نتایج همچنین حاکی از این بود که افزایش رطوبت و نیتروژن خاک، تاثیر قابل توجهی در افزایش تولید علوفه ی سورگوم در پی دارد؛ در مجموع، بهترین برهمکنش پیشنهادی برای مناطق مشابه با پژوهش حاضر، آبیاری کامل و تامین 300 کیلوگرم کود اوره در هکتار، در رقم پگاه، میباشد.
ناهید داودی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی؛ علی آذری نصرآباد
چکیده
با توجه به نقش عنصر روی در گیاه، وجود مقدار کافی از این عنصر در شرایط تنش کم آبی در تنظیم سازگاری به این تنش موثر است. از سوی دیگر اخیرا کاربرد نانو کودها به عنوان راهکاری در جهت کاهش مصرف مواد شیمیایی در سیستمهای زراعی مطرح شده است. به منظور مقایسه اثر محلول پاشی اکسید روی معمولی و نانو برعملکرد، اجزای عملکرد، شاخص برداشت و کارایی ...
بیشتر
با توجه به نقش عنصر روی در گیاه، وجود مقدار کافی از این عنصر در شرایط تنش کم آبی در تنظیم سازگاری به این تنش موثر است. از سوی دیگر اخیرا کاربرد نانو کودها به عنوان راهکاری در جهت کاهش مصرف مواد شیمیایی در سیستمهای زراعی مطرح شده است. به منظور مقایسه اثر محلول پاشی اکسید روی معمولی و نانو برعملکرد، اجزای عملکرد، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب ارزن دم روباهی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعهای به صورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل تیمار آبیاری در دو سطح (50 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی و تیمارهای محلولپاشی روی به صورت اکسید روی معمولی در سه سطح (0/3، 0/6 و 1/2 درصد) و نانو اکسید روی در سه سطح (0/1، 0/05 و 0/025 درصد) به عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادکه تنش خشکی باعث کاهش تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و در نهایت عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب گردید. مقایسات میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از طریق تیمار آبیاری مطلوب (100% نیاز آبی) با مصرف کود اکسید روی معمولی با غلظت 0/6 درصدحاصل شد، در حالی که اثر محلول پاشی با اکسید روی معمولی و نانواکسید روی بر هیچ یک از صفات معنیدار نبود.
مجید عبدلی؛ محسن سعیدی؛ سعید جلالی هنرمند؛ سیروس منصوری‌فر؛ محمد اقبال قبادی
چکیده
مطالعه صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میتوانند به شناخت راهکارهایی برای انتخاب ارقام متحمل و افزایش عملکرد در شرایط متنوع محیطی از جمله شرایط تنش خشکی کمک کنند. به همین منظور، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با نه رقم در شرایط مطلوب و تنش کمآبی پس از گردهافشانی و با سه تکرار در سال زراعی90-1389در مزرعه ...
بیشتر
مطالعه صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میتوانند به شناخت راهکارهایی برای انتخاب ارقام متحمل و افزایش عملکرد در شرایط متنوع محیطی از جمله شرایط تنش خشکی کمک کنند. به همین منظور، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با نه رقم در شرایط مطلوب و تنش کمآبی پس از گردهافشانی و با سه تکرار در سال زراعی90-1389در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجراء شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که تحت شرایط تنش کمآبی پس از گردهافشانی، عملکرد دانه، بیوماس و وزن هزار دانه نسبت به شرایط شاهد کاهش معنیدار یافت ولی سایر اجزای عملکرد تغییر معنیدار نداشتند. ارقام سیوند و DN-11 بیشترین عملکرد دانه را در شرایط تنش کمآبی و کنترل نسبت به سایر ارقام مورد بررسی داشتند. کمترین کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش کمآبی مربوط به رقم چمران بود. ارقام از نظر کلیه صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نیز تفاوت معنیدار داشتند. در شرایط تنش کمآبی غلظت پروتئینهای محلول، محتوی کلروفیل a و b، نسبت کلروفیل a/b و شاخص سبزینگی به طور معنیدار کاهش یافت. علیرغم کاهش کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II، محتوای آب نسبی و غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ پرچم در شرایط تنش کمآبی اختلاف معنیداری با شرایط کنترل نداشتند.
مینا حق بهاری؛ رئوف سید شریفی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد ((PGPR بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1390 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح شوری (عدم ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد ((PGPR بر عملکرد، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف شوری خاک، آزمایشی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1390 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل چهار سطح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، اعمال شوریهای 15، 30 و 60 میلیمولار در خاک با استفاده از نمک NaCl) و چهار سطح تلقیح بذر با PGPR (عدم پیش تیمار به عنوان شاهد، پیش تیمار با ازتو باکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلوم لیپوفروم استرین OF، سودوموناس استرین 186) بودند. نتایج نشان داد با افزایش شوری عملکرد، طول دوره پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه گندم کاهش یافت و عکس این حالت در تلقیح بذر با PGPR بود. از یک مدل خطی دو تکهای برای کمّی کردن شاخصهای مربوط به پر شدن دانه استفاده گردید. سطوح مختلف شوری و تلقیح بذر با PGPR تمامی پارامترهای مربط به پر شدن دانه را به طور معنیداری متاثر نمود. مقایسه میانگینها نشان داد بالاترین عملکرد، اجزای عملکرد، طول دوره پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه در پیش تیمار بذر با آزوسپریلوم در حالت عدم اعمال شوری و کمترین آنها در عدم پیش تیمار بذر با باکتریهای محرک رشد در بالاترین سطح شوری به دست آمد. به نظر میرسد به منظور افزایش عملکرد و طول دوره پر شدن دانه در شرایط شوری میتوان پیشنهاد کرد که تلقیح بذر گندم با آزوسپریلوم به کار برده شود.
محمدحسین صابری؛ اشکبوس امینی؛ علیرضا صمدزاده؛ حمید تجلی
چکیده
به منظور ارزیابی لاین‌های امیدبخش گندم و برخی صفات زراعی در شرایط تنش شوری، تعداد 17 لاین حاصل از برنامه به نژادی همراه با شاهدهای متحمل به شوری بم، ارگ و کویر در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به مدت دو سال زراعی 89-88 و 90- 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند با هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک به ترتیب 8/93 و 10/81 ...
بیشتر
به منظور ارزیابی لاین‌های امیدبخش گندم و برخی صفات زراعی در شرایط تنش شوری، تعداد 17 لاین حاصل از برنامه به نژادی همراه با شاهدهای متحمل به شوری بم، ارگ و کویر در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به مدت دو سال زراعی 89-88 و 90- 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند با هدایت الکتریکی آب آبیاری و عصاره اشباع خاک به ترتیب 8/93 و 10/81 دسی زیمنس بر متر اجرا شد. برای اعمال تنش شوری تا مرحله 2 تا 3 برگی و استقرار کامل گیاه از آب معمولی و سپس تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی از آب آبیاری با هدایت الکتریکی 8/93 دسی زیمنس بر متر استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دوساله نشان داد ارقام و لاین‌ها از نظر تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع گیاه، طول پدانکل، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح یک درصد دارای اختلاف معنیدار می‌باشند. در این آزمایش در بین اجزای عملکرد وزن دانه نقش بیش‌تری در عملکرد دانه در شرایط تنش شوری داشت. نتایج همبستگی صفات نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات طول سنبله (0/48* =r) و وزن هزار دانه (0/42* =r) همبستگی مثبت و با صفت تعداد روز تا سنبله‌دهی همبستگی منفی وجود دارد. دسته‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس تجزیه کلاستر به روش ward، ژنوتیپ‌ها را در سه گروه متحمل، نیمه متحمل و حساس قرارداد. لاین‌های شماره 8،9،16 و 17 به ترتیب با 5/27، 5/22، 5/03 و 5/09 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه و برتر از شاهدهای آزمایش در گروه ژنوتیپ‌های متحمل قرار گرفتند که از این لاین‌ها پس از معرفی میتوان در شرایط تنش شوری آب و خاک و اصلاح برای تولید ارقام متحمل به تنش شوری استفاده نمود.
عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ موسی‌الرضا وفایی‌تبار
چکیده
این مطالعه با استفاده از بذور دو ژنوتیپ برنج (Oryza sativa) داخلی به نام‌های گیل و دم‌سیاه و دو ژنوتیپ برنج خارجی به نام‌های IR54447-3B-10-2 و IR58443-6B-10-3 در 4 سطح شوری (کنترل و شوریهای 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر کلرید سدیم) به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1389 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. بعد از این که ...
بیشتر
این مطالعه با استفاده از بذور دو ژنوتیپ برنج (Oryza sativa) داخلی به نام‌های گیل و دم‌سیاه و دو ژنوتیپ برنج خارجی به نام‌های IR54447-3B-10-2 و IR58443-6B-10-3 در 4 سطح شوری (کنترل و شوریهای 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر کلرید سدیم) به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1389 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. بعد از این که بذور در شرایط آزمایشگاه جوانهدار شدند، بر اساس دستورالعمل ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج برای تنش شوری در مرحله رویشی موسسه بینالمللی تحقیقات برنج کشت شده و واکنش آنها نسبت به تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. وزن کاه، وزن کل خوشه، وزن کل بوته، ارتفاع، طول خوشه اصلی، طول و عرض برگ پرچمی ثبت شدند. اثر شوری، ژنوتیپ و اثر متقابل آنها بر کلیه صفات مورد اندازه گیری بسیار معنیدار بود. در بین ارقام به جز بومی دم سیاه تفاوت معنیداری از نظر وزن کل خوشه معنیداری مشاهده نشد. اثر تیمار شوری بر صفات وزن کاه و وزن کل خوشه روند مشابهای داشت.
نازیلا خائف؛ فاطمه انجوی موسوی؛ رفعت السادات بدیهی
چکیده
گونه استبرق (Calotropis procer) یک درختچه دائمی سازگار با مناطق خشک است که به طور وسیعی در عملیات احیاء مناطق بیابانی مورد استفاده قرار میگیرد. بذر استبرق در شرایط طبیعی از جوانه زنی کمی برخوردار است. جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه یک مرحله بحرانی برای بقای گیاه میباشد. به منظور بررسی تاثیر عامل شوری بر جوانهزنی بذر استبرق، ...
بیشتر
گونه استبرق (Calotropis procer) یک درختچه دائمی سازگار با مناطق خشک است که به طور وسیعی در عملیات احیاء مناطق بیابانی مورد استفاده قرار میگیرد. بذر استبرق در شرایط طبیعی از جوانه زنی کمی برخوردار است. جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه یک مرحله بحرانی برای بقای گیاه میباشد. به منظور بررسی تاثیر عامل شوری بر جوانهزنی بذر استبرق، آزمایش جوانهزنی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل درچهار تکرار انجام شد، که در آن عامل شوری (دو نمک کلرید سدیم و کلرید کلسیم به نسبت 5 به 1) در پنج سطح (صفر، 0/01- ، 0/05- ، 0/1 - ، 0/15- مگا پاسکال) بود و در سطوح بدون پیش تیمار و با پیش تیمار آزمایش گردید. شوری (کلرید سدیم) تاثیر بسیار معنیداری بر درصد جوانهزنی داشت. با افزایش شوری، درصد و سرعت جوانه زنی و طول گیاهچه کاهش یافت. درصد جوانه زنی بذر استبرق در سطح شاهد بدون نمک 99 درصد و در سطح شوری 0/01- مگا پاسکال 80 درصد و در سطح شوری 0/05- مگا پاسکال 55 درصد بود و با افزایش نمک به تدریج درسطح شوری 0/1- و 0/15- مگا پاسکال به صفر رسید. پیش تیمار با کلرید سدیم و کلرید کلسیم (0/1- مگا پاسکال) در مدت چهار روز تاثیر بسیار معنی داری بر درصد جوانه زنی داشت. پیش تیمار مخصوصاً در 0/05- مگاپاسکال سرعت جوانه زنی و طول گیاهچه را افزایش داد، اما با کاهش پتانسیل اسمزی کلیه صفات جوانه زنی کاهش یافت.
