نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی حیدری ¹
• وحید کرمی ²

¹ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات- دانشگاه شاهرود

² دانشجوی کارشناسی ارشد آگرواکولوژی- دانشگاه زابل

چکیده

به منظور بررسی اثرات دو گونه قارچ میکوریزایی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، میزان کلروفیل، فلورسانس کلروفیل و مقادیر کربوهیدرات و پرولین در گیاه آفتابگردان (رقم آلستر) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال  1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل 90 (شاهد)، 70 و 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک مزرعه به عنوان عامل اصلی و دو گونه قارچ میکوریزایی شامل شاهد یا بدون تلقیح، Glumus mossea و Glumus etanicatum به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت داشت و سبب کاهش آنها گردید. میزان کاهش عملکرد دانه در بالاترین سطح خشکی نبست به تیمار شاهد معادل 15/07 درصد بود. استفاده از قارچ میکوریزایی هر چند سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت شد، اما این افزایش از لحاظ آماری معنی­دار نبود. تیمار خشکی سبب افزایش مقادیر کربوهیدرات و پرولین در برگهای گیاه گردید و به صورت معنی­ داری منجر به کاهش وزن طبق، قطر طبق، تعداد دانه پر در طبق و وزن هزار دانه شد. در این آزمایش استفاده از گونه­های میکوریزایی تنها تاثیر معنی­دار بر میزان پرولین موجود در برگ ، قطر طبق، تعداد کل دانه­ها در طبق و وزن هزار دانه داشت. اثر متقابل تنش خشکی و گونه­ه ای میکوریزایی نیز تنها بر وزن طبق و تعداد دانه­های پوک در طبق معنی­د ار بودند. در بالاترین سطح تنش خشکی، استفاده از گونه میکوریزایی Glumus mossea از بیشترین تاثیر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها

• تنظیم کننده های اسمزی
• کم آبیاری
• عملکرد کمی
• فلورسانس کلروفیل