شمیده شعبان زاده؛ محمد گلوی
چکیده
کاربرد عناصر ریزمغذی سبب بهبود رشد، بازدهی و افزایش عملکرد گیاهان در شرایط تنش میگردد. به منظور بررسی تاثیر محلولپاشی ریز مغذیها و دور آبیاری در سیاهدانه، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بجنورد، بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. دور آبیاری با فواصل ...
بیشتر
کاربرد عناصر ریزمغذی سبب بهبود رشد، بازدهی و افزایش عملکرد گیاهان در شرایط تنش میگردد. به منظور بررسی تاثیر محلولپاشی ریز مغذیها و دور آبیاری در سیاهدانه، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بجنورد، بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. دور آبیاری با فواصل 7، 14 و 21 روز به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی عناصر ریزمغذی شامل:شاهد (عدم محلولپاشی)، بر، روی و آهن بترتیب با غلظت 2، 3 و 4 درهزار و مخلوط سه عنصر مزبور به عنوان عامل فرعی اجرا شدند. نتایج نشان داد که تاثیر دور آبیاری بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته و کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک و شاخص برداشت معنیدار بود و با افزایش فواصل آبیاری ویژگیهای مورد بررسی کاهش نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه از دور آبیاری 7 روز بدست آمد. ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته و کپسول، عملکرد دانه و بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تاثیر محلولپاشی عناصر ریزمغذی معنیدار شدند. اختلاف بین تیمارهای محلولپاشی عناصر ریزمغذی با عدم محلولپاشی (شاهد) در تمام ویژگیهای مذکور معنیدار بودند. بیشترین عملکرد دانه به تیمار محلولپاشی مخلوط عناصر ریز مغذی تعلق داشت.
منصور فاضلی رستم پور؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ سید غلامرضا موسوی
چکیده
تنش خشکی یکی ازمهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، باعث افزایش ماندگاری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب و آب شویی کودها می گردد. این مواد می توانند اثرات تنش کم آبی بر گیاه را کاهش داده و منجر به افزایش عملکرد درمناطق خشک و نیمه خشک گردند. به منظور ...
بیشتر
تنش خشکی یکی ازمهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپرجاذب در خاک، باعث افزایش ماندگاری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب و آب شویی کودها می گردد. این مواد می توانند اثرات تنش کم آبی بر گیاه را کاهش داده و منجر به افزایش عملکرد درمناطق خشک و نیمه خشک گردند. به منظور بررسی تاثیر سوپرجاذب در شرایط تنش آبی بر روی عملکرد، اجزای عملکرد و بعضی ویژگی های فیزیولوژیک ذرت،آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکراردر مزرعه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند انجام گردید. تیمار رژیم آبیاری با سه سطح (100، 70 و 40 درصد تامین نیاز آبی گیاه) به عنوان کرت اصلی و مقادیر سوپرجاذب با چهار سطح (شاهد،35، 75 و 105 کیلوگرم در هکتار) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش آبی و سوپرجاذب تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب داشت. بیشترین عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی و 105 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار و کمترین عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب مربوط به تیمار تامین 40 درصد نیاز آبی به همراه عدم استفاده از سوپرجاذب بود. به نظر می رسد، سوپرجاذب با کاهش اثرات منفی تنش آبی بر گیاه، باعث افزایش عملکرد دانه شده باشد. بنابراین هر عاملی که باعث افزایش عملکرد دانه شود، بر کارآیی مصرف آب نیز تاثیر مستقیم دارد.
سمیه حاجی نیا؛ محمد جواد زارع؛ ابراهیم محمدی گل تپه؛ فرهاد رجالی
چکیده
شوری آب و خاک یکی از مشکلات جدی و رو به توسعه در سطح جهان است، که سطح وسیعی از اراضی کشور نیز با این مشکل مواجه هستند. کاربرد میکروارگانیسمهای اندوفیت که از مهمترین میکروارگانیسمهای خاک محسوب می‌شوند، در کاهش تنشهای محیطی مانند شوری، به یک راهکار جهانی تبدیل شده است. بنابراین به منظوربررسی اثرات تلقیح قارچ اندوفیت Piriformospora ...
بیشتر
شوری آب و خاک یکی از مشکلات جدی و رو به توسعه در سطح جهان است، که سطح وسیعی از اراضی کشور نیز با این مشکل مواجه هستند. کاربرد میکروارگانیسمهای اندوفیت که از مهمترین میکروارگانیسمهای خاک محسوب می‌شوند، در کاهش تنشهای محیطی مانند شوری، به یک راهکار جهانی تبدیل شده است. بنابراین به منظوربررسی اثرات تلقیح قارچ اندوفیت Piriformospora indica و ریزوباکتریهای افزاینده رشد گیاه .Azospirillum sp بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه گندم تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد پنج سطح میکروارگانیسمهای اندوفیت (قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا، باکتری آزوسپیریلوم سویه‌های سازگار به مناطق شور و غیر شور، تلقیح توأم قارچ و باکتری و شاهد) و چهار سطح شوری آب آبیاری (2/0، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا تأثیر مثبت و معنیداری بر رشد، میزان زیتوده تر و خشک اندام‌های هوایی، کلروفیل و محلول‌های اسمولیت در گیاهان گندم تلقیح شده تحت شرایط شور و غیر شور داشت، به طوری که کاربرد قارچ منجر به کاهش اثرات سوء شوری و بهبود رشد گیاه گندم گردید. گیاهان گندم تلقیح شده با باکتریهای آزوسپیریلوم از میزان زیتوده، تجمع اسمولیت‌ها و کلروفیل بیشتری برخوردار بودند. تلقیح با باکتری آزوسپیریلوم سویه سازگار به شوری تأثیر مطلوب‌تری بر کلروفیل و میزان زیتوده داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که تحت شرایط شوری می‌توان از میکروارگانیسمهای اندوفیت در جهت افزایش رشد و عملکرد گیاه گندم استفاده نمود.
الهه مرادی مرجانه؛ مرتضی گلدانی
چکیده
کمبود آب از جمله عوامل محدود‌کننده رشد میباشد و تنش اکسیداتیو به عنوان یک تنش ثانویه در نتیجه تنش خشکی و کم آبی بوجود می‌آید. به منظور بررسی سطوح مختلف سالیسیک اسید در کاهش اثرات کم آبی بر تعدادی شاخصهای رشد گیاه دارویی همیشه بهار آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 90-1389 درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه ...
بیشتر
کمبود آب از جمله عوامل محدود‌کننده رشد میباشد و تنش اکسیداتیو به عنوان یک تنش ثانویه در نتیجه تنش خشکی و کم آبی بوجود می‌آید. به منظور بررسی سطوح مختلف سالیسیک اسید در کاهش اثرات کم آبی بر تعدادی شاخصهای رشد گیاه دارویی همیشه بهار آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 90-1389 درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سالیسیلیک اسید در سه سطح 0، 100 و 200 میلی‌مولار و کم آبیاری در سه سطح 25، 50 و 100 درصد ظرفیت زراعی بودند. نتایج نشان‌داد که سطوح مختلف سالیسیلیک اسید تاثیر معنیداری برسطح و تعداد برگ، وزن تر و خشک بوته، تعداد ساقه فرعی و تعداد گل در بوته، شاخص کلروفیل، عملکرد کوانتومی، وزن خشک بذر و تعداد بذر در بوته داشت و با کاهش آب آبیاری سطح و تعداد برگ، تعداد ساقه فرعی و طول آن، وزن تر و خشک بوته، وزن خشک گل در بوته، شاخص کلروفیل، هدایت روزنه‌ای و عملکرد کوانتومی به‌طور معنیداری کاهش یافت. نتایج اثرات متقابل سالیسیلیک اسید و کم‌آبیاری حاکی از آن بود که تیمار 100 میلی مولار سالیسیلیک اسید، اثرات تیمار کم آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی را کاهش‌داد، بطوری‌که سطح برگ، تعداد گل در بوته، وزن خشک بذر و تعداد بذر در بوته را به‌طور معنیداری افزایش‌داد. به‌نظر می‌رسد سالیسیلیک اسید با تولید آنتی اکسیدان‌ها در زمان تنش، موجب مقاومت گیاه در مقابل تنش شد و نیز تا حدودی باعث بهبود رشد و تولید ماده خشک در گیاه همیشه بهار در شرایط آزمایش گردید.
فرزاد حسین پناهی؛ محمد کافی؛ مهدی پارسا؛ مهدی نصیری محلاتی؛ محمد بنایان
چکیده
مطالعه روابط بین اجزای عملکرد کمک شایانی به درک اساس فیزیولوژیک عملکرد گیاهان زراعی مینماید. به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام متحمل و حساس به خشکی گندم تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کرتهای خرد شده با 5 تیمار آبیاری (کرت اصلی)، 2 رقم (کرت فرعی) و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارهای ...
بیشتر
مطالعه روابط بین اجزای عملکرد کمک شایانی به درک اساس فیزیولوژیک عملکرد گیاهان زراعی مینماید. به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام متحمل و حساس به خشکی گندم تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کرتهای خرد شده با 5 تیمار آبیاری (کرت اصلی)، 2 رقم (کرت فرعی) و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان نیاز کامل آب گیاه (شاهد اول)، بدون آبیاری در فصل بهار (شاهد دوم)، آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی گیاه (75%)، آبیاری به میزان 50 درصد نیاز آبی گیاه (50%) و آبیاری به میزان 25 درصد نیاز آبی گیاه (25%) در نظر گرفته شد و کرتهای فرعی شامل ارقام متحمل (پیشگام، رقم ریشکدار) و حساس (گاسکوژن، بدون ریشک) به خشکی گندم بودند. نتایج نشان داد که اختلاف بین تیمارهای آبیاری و ارقام مورد مطالعه از نظر اجزای عملکرد و عملکردهای اقتصادی و بیولوژیک معنیدار بود. با کاهش فراهمی آب تعداد سنبله در متر مربع و تعداد دانه در سنبله کاهش یافت اما وزن هزار دانه زیاد شد. افزایش وزن هزار دانه قادر به جبران کاهش تعداد سنبله و تعداد دانه در سنبله نبود و در نتیجه عملکرد اقتصادی و بیولوژیک نیز با کاهش فراهمی آب کاهش یافت. شاخص برداشت نیز در پاسخ به کاهش فراهمی آب دچار کاهش شد. در مجموع رقم متحمل از نظر عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک و بهرهوری مصرف آب برتر از رقم حساس بود اما شاخص برداشت کمتری نسبت به آن داشت. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که حفظ تعداد سنبله بیشتر در واحد سطح و تولید تعداد بالاتر دانه در سنبله جزء مهمترین عوامل برتری رقم متحمل نسبت به رقم حساس بودند. همچنین سودمندی روش پنمن-مونتیث فائو در ارزیابی نیاز آبی گندم مثبت ارزیابی شد
معصومه صالحی؛ محمد کافی؛ حمید رضا صادقی پور
چکیده
یکی از راهکارهای افزایش تولید با منابع موجود استفاده از کشاورزی شورزیست میباشد. در بین شورزیست‌ها، کوشیا مورد توجه محققان قرار گرفته است. کوشیا گیاهی چهار کربنه، نیمه شورزیست است که سازگاری خوبی به انواع خاکها دارد. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر میزان تجمع یونها و عکس العمل کوشیا برای تحمل شوری، آزمایشی در هفت سطح شوری(1/5، ...
بیشتر
یکی از راهکارهای افزایش تولید با منابع موجود استفاده از کشاورزی شورزیست میباشد. در بین شورزیست‌ها، کوشیا مورد توجه محققان قرار گرفته است. کوشیا گیاهی چهار کربنه، نیمه شورزیست است که سازگاری خوبی به انواع خاکها دارد. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر میزان تجمع یونها و عکس العمل کوشیا برای تحمل شوری، آزمایشی در هفت سطح شوری(1/5، 7، 14، 21، 28، 35 و 42 دسیزیمنس بر متر) با استفاده از آب زهکش با سه تکرار در طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1388 در اراضی شمال استان گلستان انجام شد. نتایج نشان داد که شوری موجب کاهش معنیدار در میزان زیست توده شد و تحمل به تنش شوری در گیاه در مراحل گلدهی (شاخص تحمل 32) و رسیدگی (شاخص تحمل 34) بیشتر از مرحله رویشی (شاخص تحمل 24) بود. تاثیر تنش شوری بر تجمع سدیم، پتاسیم و کلر در گیاه معنیدار بود و بیشترین میزان یونها در برگ تجمع یافت. سیستم ریشهای این گیاه در جذب و انتقال سدیم به اندام هوایی انتخابی عمل کرد. بهعلاوه با افزایش میزان سدیم در محیط توسعه ریشه گیاه، جذب انتخابی برای پتاسیم افزایش یافته و توانست نسبت سدیم به پتاسیم را حفظ کند. همچنین کوشیا تحمل بالایی نسبت به تجمع کلر در برگها داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که کوشیا در واقع یک گیاه خارج کننده نمک می باشد.
علی گزانچیان
چکیده
در اصلاح و احیاء مراتع توجه به مرحله جوانه زنی و استقرارگراس های پایا که حساس به تنشهای محیطی می باشد ضروری به نظر می رسد. بدین منظور تکنیک پرایمینگ بذر جهت بهبود سرعت جوانه زنی و بنیه گیاهچه پنج گراس چند ساله فصل سرد مرتعی شامل Bromus confinis، Elymus elongatum، Agropyron pectiniform، Festuca ovinaو Festuca arundinaceae با استفاده از ماده اسمتیک پلی اتیلن گلایکول (PEG ...
بیشتر
در اصلاح و احیاء مراتع توجه به مرحله جوانه زنی و استقرارگراس های پایا که حساس به تنشهای محیطی می باشد ضروری به نظر می رسد. بدین منظور تکنیک پرایمینگ بذر جهت بهبود سرعت جوانه زنی و بنیه گیاهچه پنج گراس چند ساله فصل سرد مرتعی شامل Bromus confinis، Elymus elongatum، Agropyron pectiniform، Festuca ovinaو Festuca arundinaceae با استفاده از ماده اسمتیک پلی اتیلن گلایکول (PEG 8000) در غلظتهای 0، 5/0 ، 1، 5/1 ، 2 و 5/2 مگاپاسکال (MP) برای دورههای نگهداری صفر، 2، 4، 6 و 8 روز (D) مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تمامی عوامل مورد مطالعه و اثرات متقابل آنها برای سرعت جوانه زنی و اجزاء گیاهچه بسیار معنی داربود (P<0.01). تاثیر پرایمینگ بذر بر افزایش سرعت جوانه زنی نسبت به شاهد (بذر پرایم نشده) مثبت بود و به طور خاص برای گونه های B. confinis، pectiniforme .A و E. elongatum (2 روز نگهداری و 2 مگاپاسکال) به ترتیب 9/127، 8/77 و 5/66 درصد افزایش و برای گونه F. arundinaceae (6 روز و 5/1 مگاپاسکال) 5/96 % افزایش را سبب شد و کمترین تاثیر در گونه F. ovina ( 4 روز و 5/2 مگاپاسکال) با 15 % افزایش نسبت به شاهد مشاهده شد. روابط رگرسیونی نشان داد که با افزایش غلظت PEG وزن خشک ریشهچه و ساقهچه برای تمامی گونهها به جز F. arundinaceaeو F. ovinaکاهش یافت. همچنین بیشترین کاهش وزن خشک ریشهچه و ساقهچه را دو گونه دانه درشت E. elongatum و B. confinesبا افزایش دوره نگهداری بذر (بیشتر از دو روز) و کاهش غلظت PEG نشان دادند. به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش غلظت PEG تا حدود 2 و 5/2 مگاپاسکال و کاهش مدت نگهداری بذر تا 2 روز میتواند در موفقیت تکنیک پرایمینگ بذر گراسها نقش موثرتری ایفا کند و شاید گونههای دانه ریز پاسخ بهتری به پرایمینگ بذر جهت بهبود جوانه زنی و استقرار نسبت به دانه درشت نشان دهند.
احمد رضا کوچکی؛ اشکبوس امینی؛ محمد شریف الحسینی؛ حمید رضا کمیلی
چکیده
دستیابی به ارقام جو که با حداقل آبیاری دربهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولیدکرده و دارای عملکرد بالا و پایدار در محیطهای متفاوت باشند از جایگاه ویژهای در برنامههای به نژادی برخورداراست. به منظور تعیین مناسبترین شاخصهای تحمل به تنش خشکی و شناسائی ژنوتیپهای مقاوم به خشکی، تعداد171 ژنوتیب بین المللی جو دریافتی ...
بیشتر
دستیابی به ارقام جو که با حداقل آبیاری دربهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولیدکرده و دارای عملکرد بالا و پایدار در محیطهای متفاوت باشند از جایگاه ویژهای در برنامههای به نژادی برخورداراست. به منظور تعیین مناسبترین شاخصهای تحمل به تنش خشکی و شناسائی ژنوتیپهای مقاوم به خشکی، تعداد171 ژنوتیب بین المللی جو دریافتی از ایکاردا به همراه شاهد ریحان03 در دو شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) و بدون تنش درسال زراعی 1385-1384 درایستگاههای تحقیقاتی کرج و مشهد کشت و ارزیابی ژنوتیپها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخصهای تحمل به تنش(STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهرهوری (MP) و میانگین هندسی (GMP) انجام گردید. بطور کلی براساس نتایج ایستگاههای کرج و مشهد و درنظر گرفتن تمام شاخصهای حساسیت و تحمل به خشکی و همچنین عملکرد در دو شرایط نرمال وخشکی لاینهای شماره 159، 160، 162، 116، 104 و 106 به عنوان لاینهای برتر و متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپهای 131، 64، 24، 26، 130، 63، 30 و 118 به عنوان ژنوتیپهای حساس به خشکی شناسایی و جهت استفاده در برنامههای بهنژادی جو و آزمایشات مقایسه عملکرد یکنواخت سراسری در نظر گرفته شدند. برای تعیین روابط بین عملکرد دانه و شاخصها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و مشخص شد که شاخصهای STI ، GMP و MP در هر دو شرایط دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه میباشند و میتوانند جهت شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی و پر محصول در هر دو شرایط محیطی بکار روند.
