مهرانگیز اکبری؛ محمد جواد زارع؛ علی اشرف مهرابی؛ علی اصغر نصرالله نژاد
چکیده
به منظور بررسی میزان جذب فسفر و آهن و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک در گندم نان (رقم سرداری) و گونههای وحشی اجدادی آن جهت گزینش‌های بهنژادی و انتقال ژن، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این آزمایش، خصوصیات فیزیولوژیک و میزان جذب فسفر و آهن گندم نان و گونه های اجدادی آن (boeoticumTriticum ، Aegilops speltoides، Triticum ...
بیشتر
به منظور بررسی میزان جذب فسفر و آهن و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک در گندم نان (رقم سرداری) و گونههای وحشی اجدادی آن جهت گزینش‌های بهنژادی و انتقال ژن، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این آزمایش، خصوصیات فیزیولوژیک و میزان جذب فسفر و آهن گندم نان و گونه های اجدادی آن (boeoticumTriticum ، Aegilops speltoides، Triticum diccocoides وAegilops tauschii) تحت تأثیر عامل کود فسفر (در 2 سطح) و محلول پاشی کلات آهن (در 2 سطح) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان غلظت عناصر فسفر و آهن سیستم هوایی در میان گونه های مختلف دارای تفاوت معنی دار بود. گونه های boeoticumTriticumو Triticum diccocoidesبیشترین میزان جذب فسفر و گونههای boeoticumTriticum و Aegilops speltoidesبیشترین میزان جذب آهن را داشتند. نتایج نشان داد که کاربرد کود فسفر میزان پرولین و قند های محلول را در مرحله گلدهی در همه گونهها، به ویژه گونه زراعی گندم و Aegilops tauschiiافزایش داد. گونه زراعی (رقم سرداری) وAegilops tauschii بیشترین میزان پرولین و قند را داشتند. اثر متقابل عامل کود فسفر در گونههای مختلف گندم بر میزان پرولین و قندهای محلول معنی دار بود.
حاج محمدنیا قالی باف کمال؛ یحیی سلاح ورزی
چکیده
خشکی و شوری در بسیاری از مناطق جهان از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان به شمار می‌روند. یک سازوکار مناسب در این زمینه استفاده از گیاهانی است که بتوانند در چنین شرایط محیطی، از تولید رضایت بخشی برخوردار باشند. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار روی گیاه کالارگراس (Leptochloa fesca L. kunth) تحت ...
بیشتر
خشکی و شوری در بسیاری از مناطق جهان از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان به شمار می‌روند. یک سازوکار مناسب در این زمینه استفاده از گیاهانی است که بتوانند در چنین شرایط محیطی، از تولید رضایت بخشی برخوردار باشند. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار روی گیاه کالارگراس (Leptochloa fesca L. kunth) تحت شرایط کنترل شده در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388، انجام پذیرفت. سطوح خشکی در سه سطح (100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شوری در چهار سطح (0، 5، 10 و 20 دسی زیمنس بر متر) تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. نتایج تحقیق مذکور نشان داد که صفات فیزیولوژیک سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق، عملکرد فلورسانس کلروفیل و عدد کلروفیلمتر کالارگراس با افزایش سطوح خشکی و شوری به طور معنیداری کاهش یافت، به طوری که شدیدترین تیمارهای خشکی (FC 25%) و شوری (dSm-1 20) در این آزمایش، کمترین مقادیر این صفات را به خود اختصاص دادند. تنش متوسط خشکی (FC 50%) افزایش معنیدار عملکرد فلورسانس کلروفیل، و تنش‌های کم تا متوسط شوری (dSm-1 10- 5 =EC) افزایش معنیدار عملکرد فلورسانس کلروفیل و عدد کلروفیل متر را در مقایسه با شاهد باعث شدند. افزایش معنیدار نسبت ریشه به اندام هوایی کالارگراس در تنش شدید خشکی (FC 25%) مشاهده شد، در حالی که در تنش‌های متوسط تا شدید شوری (dSm-1 20-10 =EC) این تغییر اتفاق افتاد. همچنین بالاترین سطوح تیمارهای خشکی و شوری به ترتیب با میانگین 69 و 42 درصد کاهش نسبت به شاهد مربوطه، پایین‌ترین مقادیر زیست توده کالارگراس را باعث شدند. بررسی تنش ترکیبی شوری و خشکی نشان داد این هالوفیت واکنش بهتری در مقابل تنش شوری در مقایسه با تنش خشکی دارد، به طوری که آبیاری کامل (FC 100%) با شوری dSm-1 20 اختلاف آماری با تنش متوسط خشکی (FC 50%) تا سطح شوری dSm-1 5 روی وزن خشک تک بوته کالارگراس نداشت. در مجموع، این گیاه سطوح بالاتر شوری را در شرایط آبیاری کامل بهتر از شرایط آبیاری متوسط تحمل کرد، بنابراین کشت آن در اراضی دارای آب شور و لب شور بدون محدودیت آبیاری قابل توصیه است.
ابراهیم ایزدی دربندی؛ مریم یوسف ثانی؛ احمد نظامی؛ محمد جواد موسوی؛ فاطمه کیخا؛ سمیه نظامی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی تحمل به دماهای پایین گیاه قرنفل در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط تابستان تا اوایل پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 7-8 برگی در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ‌زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی تحمل به دماهای پایین گیاه قرنفل در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط تابستان تا اوایل پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 7-8 برگی در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ‌زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، 20-،22- درجه سانتی‌گراد) قرار داده شدند. پایداری غشاء سیتوپلاسمی پس از یخ‌زدگی به وسیله اندازهگیری نشت الکترولیت‌ها، و درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان سه هفته پس از تیمارهای یخ‌زدگی و رشد آن‌ها در شاسی سرد به ترتیب از طریق شمارش تعداد بوته‌ها و تعیین نسبت آن‌ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ‌زدگی و اندازهگیری ویژگی‌هایی نظیر وزن خشک، ارتفاع و تعداد انشعابات جانبی تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثر دماهای مختلف یخ‌زدگی روی همه خصوصیات بررسی شده، معنیدار بود. با کـاهش دمـا درصد نشت الکترولیت‌ها به طور معنـی داری (0/05 ≥P) افزایش یافت و در دمای 22- درجه سانتی‌گراد به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا دمای 18- درجه سانتی‌گراد تغییری نکرد، ولی در دمای 22- درجه سانتی‌گراد تمام گیاهان از بین رفتند. بر اساس نتایج حاصل، دمای کشنده 50 درصد گیاهان (LT50) بر اساس درصد نشت و درصد بقاء به ترتیب 21- و 20/3- درجه سانتی‌گراد و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاهان (RDMT50) 16- درجه سانتی‌گراد تعیین شد.
منصور فاضلی رستم پور؛ سید محمد محبیان
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپر جاذب در خاک، باعث کاهش آبشویی کودها، افزایش نگهداری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب می‌شوند. این آزمایش بر روی ذرت (Zea maysL.) در منطقه دشتک زاهدان در فصل زراعی 1390 انجام شد. طرح آزمایشی به کاربرده شدهکرت‌های خرد شده با طرح پایه ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. کاربرد برخی مواد، نظیر پلیمرهای سوپر جاذب در خاک، باعث کاهش آبشویی کودها، افزایش نگهداری آب در خاک و در نتیجه کاهش مصرف آب می‌شوند. این آزمایش بر روی ذرت (Zea maysL.) در منطقه دشتک زاهدان در فصل زراعی 1390 انجام شد. طرح آزمایشی به کاربرده شدهکرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی شامل تیمار آبیاری با سه سطح 60، 80 و 100 درصد تأمین نیاز آبی ذرت (ETc) به عنوان عامل اصلی و مقادیر سوپر جاذب با چهار سطح صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی با3 تکرار بود. نتایج نشان داد که رژیم آبیاری، سوپر جاذب و اثرات متقابل آن‌ها بر همه ویژگی‌های ذرت اثر معنیدار داشت. مدلهای رگرسیون برآورد شده نشان داد که کاربرد سوپر جاذب در شرایط 100% آبیاری بر روی محتوی نسبی آب برگ، شاخص کلروفیل، میزان انتقال مجدد مواد فتوسنتزی، سهم انتقال مجدد و عملکرد دانه بیاثر بود، اما سوپر جاذب در شرایط تنش خشکی تمام خصوصیات ذرت را بهبود داد. نتایج نشان داد که کاربرد 60 کیلوگرم سوپر جاذب در هکتار آب مورد نیاز ذرت را به میزان 20 درصد کاهش داده و باعث عملکرد دانه و ویژگی‌های فیزیولوژیکی مشابه تیمار 100 آبیاری شد.
سعید رضا حسین‌زاده؛ اعظم سلیمی؛ علی گنجعلی
چکیده
آب قابل دسترس، عامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک می‌باشد. نتایج بررسی‌ها مؤید این است که محلولپاشی متانول نقش مؤثری در تحمل به خشکی گیاهان 3 کربنه دارد. در این راستا به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر خصوصیات مورفولوژیکی نخود (رقم کرج) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با ...
بیشتر
آب قابل دسترس، عامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک می‌باشد. نتایج بررسی‌ها مؤید این است که محلولپاشی متانول نقش مؤثری در تحمل به خشکی گیاهان 3 کربنه دارد. در این راستا به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر خصوصیات مورفولوژیکی نخود (رقم کرج) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهریور سال 90 در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. دو فاکتور مورد آزمایش عبارت بودند از عامل خشکی، شامل تنش خشکی (25 درصد ظرفیت زراعی) و بدون تنش خشکی (100 درصد ظرفیت زراعی)، و محلولپاشی متانول با 5 سطح، شاهد (بدون محلول پاشی)، 20، 25، 30 و 35 درصد حجمی، که محلولپاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 10 روز صورت گرفت. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول اختلاف معنی داری از نظر ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه در بوته، وزن خشک اندام هوایی، سطح و تعداد برگ، وزن خشک ریشه، سطح و طول ریشه اصلی و نسبت سطح ریشه به سطح برگ وجود داشت (P< 0.01). محلولپاشی با سطح 25 درصد حجمی، موجب افزایش معنیداری در میزان ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی، سطح و تعداد برگ، وزن خشک ریشه و سطح ریشه‌ها نسبت به دیگر سطوح شد. اثرات متقابل تنش خشکی و متانول تأثیر معنیداری(P < 0.05) بر میزان وزن خشک اندام هوایی، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک برگ داشت. به طورکلیمی‌توان کاربردمحلولپاشی25 و 30درصد حجمی متانولرابرایافزایشعملکرددرگیاهنخودتوصیهکرد.
مهدی خورشیدی؛ میلاد باقری؛ امین خوشنویسان؛ معصومه عالمی؛ بهاره بیچرانلو
چکیده
کادمیم یکی از عناصر سمی است که به دلیل قدرت تجمع بالای آن در اندام‌های گیاهی تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مهمی را در پیکره گیاهان ایجاد می‌نماید. از این رو و به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار سالیسیلیک اسید بر کاهش خسارت کلرید کادمیم بر گیاهچه‌های ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 ...
بیشتر
کادمیم یکی از عناصر سمی است که به دلیل قدرت تجمع بالای آن در اندام‌های گیاهی تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مهمی را در پیکره گیاهان ایجاد می‌نماید. از این رو و به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار سالیسیلیک اسید بر کاهش خسارت کلرید کادمیم بر گیاهچه‌های ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه دامغان انجام گردید. آزمایش شامل دو فاکتور کاربرد سالیسیلیک اسید (شامل کاربرد و عدم کاربرد سالیسیلیک اسید) و غلظت‌های مختلف کلرید کادمیم (شامل صفر، 0/05، 0/1 و 0/2 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد که افزایش غلظت کلرید کادمیم کاهش میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، آنتوسیانین و صفات مورفولوژیک گیاهچه‌های ذرت را در پی داشت، این در حالی بود که میزان مالون دی آلدهید، پرولین و ترکیبات فنلی گیاهچه‌های ذرت با افزایش همراه بود. پیش تیمار بذر با سالیسیلیک اسید در مقایسه با عدم کاربرد آن افزایش میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، آنتوسیانین، ترکیبات فنلی، پرولین و صفات مورفولوژیک و کاهش میزان مالون دی آلدهید گیاهچه‌های ذرت را به دنبال داشت. کاربرد سالیسیلیک اسید در بالاترین غلظت کلرید کادمیم (0/2 میلی مولار) نسبت به عدم کاربرد آن میزان کلروفیل b، کاروتنوئید، ترکیبات فنلی اندام هوایی و ریشه‌چه را به ترتیب 8/24 درصد، 19/64 درصد، 29/13 درصد و 47/05 درصد بهبود بخشید و باعث کاهش مالون دی آلدهید اندام هوایی و ریشه‌چه به ترتیب به میزان 27/04 درصد و 16/19 درصد گردید.
زهره بنی عباس شهری؛ غلامرضا زمانی؛ محمد حسن سیاری زهان
چکیده
ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود و از نظر آب و هوایی تنوع زیادی دارد، شناخت ویژگی‌های مربوط به رشد و عملکرد و نیز سازگاری آفتابگردان، به خصوص در رابطه با تنش خشکی می‌تواند در گسترش سطح زیر کشت و نیز افزایش عملکرد آن تأثیر مهمی داشته باشد.به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ...
بیشتر
ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود و از نظر آب و هوایی تنوع زیادی دارد، شناخت ویژگی‌های مربوط به رشد و عملکرد و نیز سازگاری آفتابگردان، به خصوص در رابطه با تنش خشکی می‌تواند در گسترش سطح زیر کشت و نیز افزایش عملکرد آن تأثیر مهمی داشته باشد.به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی آفتابگردان، آزمایشی در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل تیمار آبیاری (انجام آبیاری کامل، مطابق نیاز آبی گیاه)، یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی، یک نوبت قطع آبیاری در دوره زایشی، یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی و زایشی) و فاکتور فرعی دارای سه سطح محلول پاشی روی (بدون محلول پاشی، محلول پاشی سولفات روی با غلظت 5/0 درصد (2 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و یا معادل 659 گرم عنصر روی در هکتار)، و محلول پاشی سولفات روی با غلظت 1 درصد (4 کیلوگرم سولفات روی در هکتار و یا معادل 1319 گرم عنصر روی در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که بر اثر قطع آبیاری صفات تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن کاهش معنیداری یافت، در حالی که درصد روغن تحت تأثیر قرار نگرفت. طبق نتایج، تنش خشکی در مرحله رویشی و زایشی باعث کاهش 20 درصدی در عملکرد دانه و کاهش 31 درصدی عملکرد روغن نسبت به شاهد شد. همچنین محلولپاشی سولفات روی با غلظت 1 درصد باعث افزایش وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و درصد روغن نسبت به سایر تیمارها شد.در این مطالعه عملکرد دانه تحت تأثیر تنش خشکی کاهش معنیداری یافت. تیمار آبیاری کامل (مطابق نیاز آبی گیاه) بیشترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها از خود نشان داد. بالاترین عملکرد دانه نیز از محلول پاشی با غلظت 1 درصد بدست آمد. همچنین کمترین عملکرد روغن از تیمار یک نوبت قطع آبیاری در دوره رویشی و زایشی حاصل شد. به طور کلی بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش می‌توان گفت در شرایط کمبود آب، استفاده از سولفات روی یک راهکار مناسب برای کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی بر خصوصیات رشد و عملکرد آفتابگردان است.
حمید تجلی؛ سید غلامرضا موسوی؛ رضا برادران؛ محمد حسین صابری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی 20 ژنوتیپ امیدبخش، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی در سال زراعی 87-86 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی 20 ژنوتیپ امیدبخش، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی در سال زراعی 87-86 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و 20 ژنوتیپ امیدبخش جو بودند. نتایج نشان داد قطع آبیاری باعث شد عملکرد دانه به میزان 14/64 درصد و عملکرد بیولوژیک به میزان 8/12 درصد در مقایسه با تیمار آبیاری کامل کاهش یابد. همچنین اعمال تنش خشکی منجر به افزایش شاخص کلروفیل و تراوایی غشاء سلول و کاهش محتوی نسبی آب برگ پرچم گردید. بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی تفاوت معنی داری از لحاظ عملکرد بیولوژیک مشاهده نشد ولی از لحاظ عملکرد دانه، ژنوتیپ 18 بیشترین (5997/2 کیلوگرم در هکتار) و ژنوتیپ 16 کمترین عملکرد دانه (3420/8 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ‌های 5 و 13 بیشترین میزان کلروفیل، و ژنوتیپ 8 نیز بیشترین مقدار محتوای نسبی آب برگ (80/7 درصد) را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج این آزمایش، ژنوتیپ‌های 18 و 20 در هر دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی عملکرد مطلوبی داشتند.
