نویسندگان

• مهرانگیز اکبری ¹
• محمد جواد زارع ²
• علی اشرف مهرابی ²
• علی اصغر نصرالله نژاد ³

¹ کارشناس ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام

² عضو هیات علمی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام

³ عضو هیات علمی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به منظور بررسی میزان جذب فسفر و آهن و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک در گندم نان (رقم سرداری) و گونه­های وحشی اجدادی آن جهت گزینش‌های به­نژادی و انتقال ژن، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این آزمایش، خصوصیات فیزیولوژیک و میزان  جذب فسفر و آهن گندم نان و گونه های اجدادی آن (boeoticumTriticum ،  Aegilops speltoides، Triticum diccocoides وAegilops tauschii) تحت تأثیر عامل کود فسفر (در 2 سطح) و محلول پاشی کلات آهن (در 2 سطح) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان غلظت عناصر فسفر و آهن سیستم هوایی در میان گونه های مختلف دارای تفاوت معنی دار بود. گونه های boeoticumTriticumو  Triticum diccocoidesبیشترین میزان جذب فسفر و گونه­های boeoticumTriticum و  Aegilops speltoidesبیشترین میزان جذب آهن را داشتند. نتایج نشان داد که کاربرد کود فسفر میزان پرولین و قند های محلول را در مرحله گل‌دهی در همه گونه­ها، به ویژه گونه زراعی گندم و Aegilops tauschiiافزایش داد. گونه زراعی (رقم سرداری) وAegilops tauschii  بیشترین میزان پرولین و قند را داشتند. اثر متقابل عامل کود فسفر در گونه­های مختلف گندم  بر میزان پرولین و قندهای محلول معنی دار بود.

کلیدواژه‌ها

• گندم وحشی
• تنش خشکی
• پرولین
• قندهای محلول
• تنظیم اسمزی