خداداد مصطفوی؛ رضا میرزایی؛ محمدرضا بی‌همتا؛ مهدی چنگیزی؛ تقی بابایی
چکیده
به منظور مطالعه ژنتیکی تحمل به خشکی در گندم نان از بای‌پلات داده‌های دای‌آلل استفاده گردید. والدین شامل ارقام الوند، بزوستایا، نوید، روشن، گاسپارد، سرداری و شهریار و دورگ‌های اصلی حاصل از تلاقی آنها در سال زراعی 1387-1386 با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار تحت دو شرایط نرمال و تنش خشکی ارزیابی شدند. تجزیه واریانس تنوع ...
بیشتر
به منظور مطالعه ژنتیکی تحمل به خشکی در گندم نان از بای‌پلات داده‌های دای‌آلل استفاده گردید. والدین شامل ارقام الوند، بزوستایا، نوید، روشن، گاسپارد، سرداری و شهریار و دورگ‌های اصلی حاصل از تلاقی آنها در سال زراعی 1387-1386 با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار تحت دو شرایط نرمال و تنش خشکی ارزیابی شدند. تجزیه واریانس تنوع معنیداری بین ژنوتیپ‌ها برای تمامی صفات مورد بررسی نشان داد. جهت ارزیابی پتانسیل ارقام از روش گرافیکی GGE bi-plot و روش AMMI استفاده گردید. صفات مورد بررسی عبارت بودند از وزن هزار دانه، وزن دانه در بوته، وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته، طول ریشک، طول پدانکل و تعداد دانه در سنبله. برای وزن هزاردانه در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی رقم بک‌کراس‌روشن بهترین ترکیب‌شونده عمومی بود. همچنین ارقام نوید و شهریار بهترین ترکیب‌شونده‌های خصوصی برای این صفت بودند به طوری که هیبرید نوید × شهریار بهترین هیبرید شناخته شد، برای سایر صفات هیبرید الوند × سرداری بهترین هیبرید بود. این نتایج بر اساس روش گرافیکی AMMI نیز تأیید گردید. همچنین رقم الوند برای وزن هزار دانه بهترین تستر تشخیص داده شد. برای صفت وزن دانه در بوته رقم بک‌کراس روشن، برای وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته و تعداد دانه در بوته رقم گاسپارد و برای صفات طول ریشک و طول پدانکل ارقام سرداری و الوند دارای بیشترین ترکیب‌پذیری عمومی بودند.
زهرا اصلانی؛ عباس حسنی؛ میرحسن رسولی صدقیانی؛ فاطمه سفیدکن؛ محسن برین؛ سید علی غیبی
چکیده
به منظور بررسی ﺗﺃثیر همزیستی با قارچهای مایکوریزا تحت شرایط تنش خشکی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیک (دمای برگ، میزان کلروفیل، و انباشت متابولیتهای سازگار) در گیاه ریحان، یک آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رژیم مختلف آبیاری (4، 8 و 12 روز ...
بیشتر
به منظور بررسی ﺗﺃثیر همزیستی با قارچهای مایکوریزا تحت شرایط تنش خشکی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیک (دمای برگ، میزان کلروفیل، و انباشت متابولیتهای سازگار) در گیاه ریحان، یک آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رژیم مختلف آبیاری (4، 8 و 12 روز یک بار) و همچنین کاربرد دو گونه قارچ مایکوریزا (Glomus mosseae, Glomus intraradices) و عدم کاربرد قارچ بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی ﺗﺃثیر معنیداری بر تمامی پارامترهای اندازهگیری شده داشت، به طوری که با کاهش میزان رطوبت خاک، شاخص کلروفیل کاهش و میزان انباشت پرولین، قندهای محلول و دمای برگ افزایش یافت. همچنین تأثیر قارچهای مایکوریزا بر همه پارامترهای اندازهگیری شده به غیر از پرولین معنیدار بود. بیشترین و کمترین میزان قندهای محلول و کلروفیل برگ به ترتیب در گیاهان همزیست با قارچ (G. mosseae) و تیمار عدم کاربرد قارچ مشاهده گردید.
مژگان ثابت تیموری؛ حمید رضا خزاعی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ احمد نظامی
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد، خصوصیات مورفولوژیک و تغییرات عدد کلروفیل متر برگ گیاه کنجد، تحقیقی در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از پنج سطح مختلف شوری (2/4، 4/4، 6/4، 8/4 و 10/4 دسی‌زیمنس‌برمتر) ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد، خصوصیات مورفولوژیک و تغییرات عدد کلروفیل متر برگ گیاه کنجد، تحقیقی در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از پنج سطح مختلف شوری (2/4، 4/4، 6/4، 8/4 و 10/4 دسی‌زیمنس‌برمتر) و چهار ژنوتیپ کنجد (جیرفت، دزفول، مغان و برازجان) بود. نتایج نشان داد که شوری اثر معنی داری بر خصوصیات مرفولوژیک و محتوی کلروفیل برگ داشت. خصوصیات مرفولوژیک همچنین تفاوت معنی داری را در بین ژنوتیپ های کنجد نشان دادند. تنش شوری باعث کاهش معنی داری در میزان دانه و اجزای عملکرد تک بوته، وزن کل، ارتفاع، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوائی گیاه گردید. کمترین مقدار دانه در بوته در سطح شوری 4/10 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. عدد کلروفیل متر نیز متأثر ازتنش شوری بوده و با افزایش شوری تا سطح 6/4 دسی‌زیمنس‌برمتر، افزایش عدد کلروفیل مترمشاهده گردید، البته با افزایش سن، از مقدارکلروفیل برگ و درنتیجه عدد کلروفیل‌متر قرائت شده کاسته شد. نتایج نشان داد که در غلظت‌های بالای نمک، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوائی در ژنوتیپ مغان از سایر ژنوتیپ‌ها بالاتر بود. با افزایش شوری، میزان افزایش عددکلروفیل‌متر ژنوتیپ مغان بسیار بیشتر از سایر ژنوتیپ‌ها بوده و افزایش مقدار شوری در این ژنوتیپ کمترین تغییرات در وزن دانه تک بوته و اجزای عملکرد را نشان داد. بنابراین به نظرمی‌رسد که در میان ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ مغان میتواند به عنوان ژنوتیپ مقاوم به شوری مورد بررسی میدانی قرار گیرد.
احمد اخیانی؛ حامد رضایی؛ محمود فرومدی
چکیده
به منظور بررسی تحمل به شوری ارقام کلزا به تنش شوری و اثرات آن بر برخی ویژگیهای تغذیه ای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در استان سمنان انجام شد. در این تحقیق7 رقم کلزا در شوری های متفاوت (1/9، 7 و 12 دسی زیمنس بر متر) در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت، شوری بعنوان فاکتور اصلی و رقم بعنوان فاکنور فرعی انتخاب گردید. ...
بیشتر
به منظور بررسی تحمل به شوری ارقام کلزا به تنش شوری و اثرات آن بر برخی ویژگیهای تغذیه ای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در استان سمنان انجام شد. در این تحقیق7 رقم کلزا در شوری های متفاوت (1/9، 7 و 12 دسی زیمنس بر متر) در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت، شوری بعنوان فاکتور اصلی و رقم بعنوان فاکنور فرعی انتخاب گردید. بر اساس اندازه گیری اجزاء عملکرد، عملکرد دانه، مطالعه الگوی جذب عناصر غذایی و توان گزینش انتخابی پتاسیم در برابر سدیم(K/Na) رقم یا ارقام متحمل به شوری پس از تجزیه داده ها معرفی گردید. نتایج تجریه آماری نشان داد تنش شوری بر تمام خصوصیات اندازه گیری شده اثرات معنی داری را داشته اما اثرات متقابل شوری و رقم تنها بر عملکرد نسبی موثر بود(p<0.01). افزایش شوری باعث کاهش ماده خشک، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، مقدار جذب پتاسیم و نسبت K/Na و افزایش سدیم در گیاه گردید. ارقام بر اساس تحمل آنها به تنش شوری گروه بندی گردیدند. ارقام SLM046 و Modena متحمل، ارقام Okapi، Reg&Cob حساس و ارقام Talayeh ، Licord و Opera در گروه نیمه متحمل قرار گرفتند.
سید وحید اسلامی؛ مصطفی شافع
چکیده
موقعیت مکانی بذر بر روی گیاه مادری میتواند اندازه، رنگ و جوانه زنی بذر را در بسیاری از گونه های گیاهی تحت تأثیر قرار دهد. به منظور مطالعۀ اثر مکان بذر در سنبله بر مقاومت به شوری گیاه جو، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور مکان بذر (با سه سطح بالا، وسط و پایین سنبله) و شوری (با غلظته ای صفر،10، 20، 40، 80، 160، ...
بیشتر
موقعیت مکانی بذر بر روی گیاه مادری میتواند اندازه، رنگ و جوانه زنی بذر را در بسیاری از گونه های گیاهی تحت تأثیر قرار دهد. به منظور مطالعۀ اثر مکان بذر در سنبله بر مقاومت به شوری گیاه جو، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور مکان بذر (با سه سطح بالا، وسط و پایین سنبله) و شوری (با غلظته ای صفر،10، 20، 40، 80، 160، 320 و 640 میلی مولار کلرید سدیم) اجرا گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر متقابل مکان بذر در شوری بر درصد جوانه زنی در سطح 5 درصد معنی دار بود و بالاترین درصد جوانه زنی در همۀ سطوح شوری در بذور وسط سنبله که اندازۀ بزرگتری نسبت به بذور پایینی و بالایی سنبله داشتند مشاهده شد. برآورد مدل لجستیک سه پارامتری نیز نشان داد که بذور وسط سنبله نسبت به سایر بذور مقاومت بیشتری به شوری داشتند. افزایش شوری به طور معنیداری جوانه زنی بذور را به تأخیر انداخته و رشد ریشه چه و ساقه چه را کاهش داد، اما اثر موقعیت بذر در سنبله بر این پارامترها غیرمعنی دار بود. نتایج این تحقیق نشان داد با توجه به درصد بالاتر جوانه زنی بذور واقع در وسط سنبله (بذور درشت) در شرایط تنش شوری، میتوان از این بذور برای افزایش درصد بذور سبز شده در خاکهای شور استفاده کرد.
سید مصطفی صادقی؛ فاطمه جاوید
چکیده
به منظور مطالعه روابط بین عملکرد برگ خشک و برخی از صفات مهم زراعی توتون در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش خشکی، 15 هیبرید توتون، شامل 10 هیبرید ایرانی و 5 هیبرید معرفی شده از مراکز تحقیقاتی سایر کشورها، در دو آزمایش جداگانه (تنش خشکی و بدون تنش خشکی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار، در مرکز تحقیقات توتون رشت در سال زراعی 88-87 کشت ...
بیشتر
به منظور مطالعه روابط بین عملکرد برگ خشک و برخی از صفات مهم زراعی توتون در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش خشکی، 15 هیبرید توتون، شامل 10 هیبرید ایرانی و 5 هیبرید معرفی شده از مراکز تحقیقاتی سایر کشورها، در دو آزمایش جداگانه (تنش خشکی و بدون تنش خشکی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار، در مرکز تحقیقات توتون رشت در سال زراعی 88-87 کشت گردیدند. نتایج بدست آمده از برآورد ضرایب همبستگی در شرایط بدون تنش نشان داد که بین عملکرد برگ خشک با روز تا شروع گلدهی، مدت دوره گلدهی، قطر ساقه و شاخص سطح برگ همبستگی مثبت و معنی دار و با ارتفاع ساقه همبستگی منفی و معنی دار وجود دارد در حالیکه در شرایط تنش خشکی بین عملکرد برگ خشک با روز تا شروع گلدهی، عرض برگ و شاخص سطح برگ همبستگی مثبت و معنی دار مشاهده و هیچ همبستگی منفی و معنی داری بین عملکرد برگ خشک و سایر صفات مشاهده نگردید. انجام تجزیه علیت روی همبستگی بین عملکرد برگ خشک به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل نشان داد که در شرایط بدون تنش، صفات روز تا شروع گلدهی، قطر ساقه و طول برگ دارای اثر مستقیم و بالا روی عملکرد برگ خشک بوده در حالیکه در شرایط تنش خشکی ، صفات تعداد برگ، عرض برگ و روز تا شروع گلدهی بیشترین اثر مستقیم و مثبت را نشان دادند. تجزیه علیت هم چنین نشان داد که در شرایط تنش خشکی، بخش عمده همبستگی روز تا شروع گلدهی با عملکرد برگ خشک مربوط به اثر غیر مستقیم تعداد برگ در بوته می باشد. بطور کلی نتایج نشان میدهد که برای اصلاح عملکرد برگ خشک در شرایط بدون تنش میتوان گزینشهای غیرمستقیمی را از طریق روز تا شروع گلدهی، قطر ساقه و طول برگ انجام داد در حالیکه در شرایط تنش خشکی بایستی گزینش غیر مستقیم از طریق تعداد برگ در هر بوته و عرض برگ برای عملکرد برگ خشک انجام گیرد.
محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی؛ یحیی سلاح ورزی؛ علی مختاریان؛ مصطفی رحمتی
چکیده
به منظور مطالعه اثرات سرمازدگی و یخبندان طولانی مدت در سال 1386 بر روی مهمترین ارقام انگور در شمال خراسان، دو آزمایش تحقیقی انجام گرفت. در آزمایش اول و با توجه به اینکه ارقام کلاهداری و کج انگور از عمده ترین و مرغوبترین ارقام منطقه جهت فرآوری، تازه خوری و صادرات می باشند، اثر سرمای طبیعی بر شاخه های یک، دو و چندساله این ارقام در دو ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثرات سرمازدگی و یخبندان طولانی مدت در سال 1386 بر روی مهمترین ارقام انگور در شمال خراسان، دو آزمایش تحقیقی انجام گرفت. در آزمایش اول و با توجه به اینکه ارقام کلاهداری و کج انگور از عمده ترین و مرغوبترین ارقام منطقه جهت فرآوری، تازه خوری و صادرات می باشند، اثر سرمای طبیعی بر شاخه های یک، دو و چندساله این ارقام در دو شرایط اقلیمی مشهد و بجنورد و در آزمایش دوم، شاخههای یک، دو و چند ساله رقم کشمشی در سه شرایط آب و هوایی در مناطق گلمکان، قوچان و مشهد ارزیابی و به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار به اجرا در آمد. صفات اندازهگیری شده عبارت بودند از: تشریح آناتومیک شاخه، رشد مجدد، نشت الکترولیت و میزان پرولین. نتایج آزمایش اول نشان داد که صفت نشت الکترولیت از سلولهای گیاهی، اثرات اصلی و متقابل ژنوتیپ های مورد استفاده و سن شاخه های نمونه برداری شده در سطح 1% معنی دار بود. در بررسی اثر متقابل برای صفت فوق مشخص گردید که شاخه های یک و دو ساله رقم کلاهداری و شاخه های دو ساله رقم کج انگور دارای بالاترین میزان نشت الکترولیتی به ترتیب با مقادیر 8/90، 4/89 و 6/85 بودند. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که اثر اصلی و متقابل سن شاخه ها و مکان نمونه برداری بر مقادیر صفت نشت الکترولیتی معنی دار میباشند. شاخه های چند ساله نمونهبرداری شده از شهرستان مشهد با میانگین 6/65 کمترین نشت الکترولیتی را دارا بودند. همچنین این نتایج نشان داد که بین مکانهای نمونه برداری و سن شاخه های مورد آزمایش و همچنین اثر متقابل آنها در هیچ یک از سطوح معنیداری اختلافی وجود ندارد، اما اثر مکان و سن شاخه ها بر مقادیر صفت محتوای پرولین معنی دار گردید.
مجتبی میرآخوری؛ فرزاد پاکنژاد؛ محمد رضا اردکانی؛ علیرضا پازکی؛ پریسا ناظری؛ محمد اسماعیل پور جهرمی
چکیده
به منظور بررسی اثر خشکی و متانول بر عملکرد دانه و مقدار پروتین و روغن دانه، سرعت، مدت و روند پر شدن دانه در سویا، آزمایشی بصورت فاکتوریل و درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی کرج اجرا شد. فاکتور اول6سطح که یک تیمار شاهدM0 (بدون مصرف متانول) وتیمارهای M1، M2، M3، M4، M5 به ترتیب محلولهای ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر خشکی و متانول بر عملکرد دانه و مقدار پروتین و روغن دانه، سرعت، مدت و روند پر شدن دانه در سویا، آزمایشی بصورت فاکتوریل و درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی کرج اجرا شد. فاکتور اول6سطح که یک تیمار شاهدM0 (بدون مصرف متانول) وتیمارهای M1، M2، M3، M4، M5 به ترتیب محلولهای 35،28،21،14،7 درصد حجمی و با 3 بار در فصل رشد با فواصل 12 روز یکبار بر روی قسمتهایی هوایی بوته های سویا محلول پاشی شدند. تنش کم آبی در 2 سطح 70% و40% تخلیه رطوبت قابل دسترس اعمال گردید. صفاتی نظیر عملکرد دانه ،وزن هزار دانه، درصد روغن و پروتئین دانه و روند پر شدن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین اثر رژیمهای مختلف آبیاری بر وزن هزار دانه، و عملکرد پروتئین در سطح احتمال 5% و بر عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد روغن و پروتئین تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین اثر محلول های مختلف بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملکرد پروتئین دانه و مدت پر شدن دانه تفاوت معنی داری در سطح 5% وجود دارد. مقایسه میانگین خصوصیات مورد بررسی نشان داد که سطوح M2 ,M3 بیشترین مقادیراین صفات را به دست دادند. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با در صد روغن و عملکرد پروتئین و روغن و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و با سرعت پر شدن دانه همبستگی منفی دارد . اثر متقابل متانول و رژیم آبیاری معنی دار نشد.
احمد قانع؛ مصطفی صیاد رحیم
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی تغییرات جمعیتی و گروههای شاخص فون بنتیک و نیز طبقه بندی کیفی آب رودخانه سبزکوه میباشد که تحت تاثیر مستقیم فعالیت چندین سایت پرورش قزل آلای رنگین کمان و تخلیه پساب های حاصله در مسیر مورد مطالعه بوده است. این بررسی به مدت یکسال از آغاز دوره پرورشی کارگاهها در تیر ماه 1385، با انتخاب 7 ایستگاه ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی تغییرات جمعیتی و گروههای شاخص فون بنتیک و نیز طبقه بندی کیفی آب رودخانه سبزکوه میباشد که تحت تاثیر مستقیم فعالیت چندین سایت پرورش قزل آلای رنگین کمان و تخلیه پساب های حاصله در مسیر مورد مطالعه بوده است. این بررسی به مدت یکسال از آغاز دوره پرورشی کارگاهها در تیر ماه 1385، با انتخاب 7 ایستگاه که 4 مجتمع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان را پوشش دادند، در یک مسافت 35 کیلومتری رودخانه سبزکوه واقع در استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید. درشت بی مهره گان کفزی رودخانه به کمک یک دستگاه نمونه بردار سوربر به مساحت 1600 سانتیمتر مربع (40×40 سانتیمتر) جمع آوری و بررسی شد. در مدت بررسی کلا 34 گروه (خانواده و جنس) از درشت بی مهره گان کفزی شناسایی شدند که لارو حشرات آبزی بیش از 70 درصد از آنها را تشکیل میدادند. مقادیر شاخص زیستی هیلسنهوف در ایستگاههای مطالعاتی بین 3/9 (ایستگاه 1) و 5/5 (ایستگاههای 4 و6) متغیر بوده است که بر اساس طبقه بندی هیلسنهوف نشانگر کیفیت آبی به ترتیب "خیلی خوب" و " نسبتا خوب" میباشد. بر اساس ساختار جمعیت کفزیان و شاخص زیستی هیلسنهوف، کیفیت آب در ایستگاههای پایین دست خروجی مزارع نسبت به ایستگاههای بالادست و ورودی کیفیت پایین تری داشتهاند.
