محمد کافی
فرزاد پاکنژاد؛ مجید جامی الاحمدی؛ علیرضا پازوکی؛ محمد نصری
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم در شرایط مزرعه، دو آزمایش مشابه و همزمان در سال زراعی 85-1384 در مزرعهی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام اجرا شد. این آزمایشها به صورت فاکتوریل با چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عامل اول شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم در شرایط مزرعه، دو آزمایش مشابه و همزمان در سال زراعی 85-1384 در مزرعهی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام اجرا شد. این آزمایشها به صورت فاکتوریل با چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. عامل اول شامل 9 رژیم مختلف آبیاری بر مبنای درصد تخلیهی رطوبتی خاک در مراحل مختلف رشد بود ( شاهد (T1)، آبیاری در60 و 80 درصد تخلیهی رطوبتی از ابتدای طویل شدن ساقه ها تا پایان دورهی رشد (به ترتیب T2 و T3)، آبیاری در 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی در زمان گل دهی (به ترتیب T4 و T6)، آبیاری در 60 و 80 درصد تخلیه ی رطوبتی از زمان گل دهی تا پایان دورهی رشد (به ترتیب، T5 و T7)، قطع آبیاری ازگلدهی تاپایان دورهی رشد (T8) و قطع آبیاری در طول دورهی پر شدن دانه (T9)). عامل دوم شامل دو رقم چمران و مرودشت بود. نتایج حاصله حاکی از تفاوت بسیار معنی دار تیمارهای مختلف تنش خشکی نسبت به شاهد، از نظر عملکرد و اجزای عملکرد بود. قطع آبیاری از مرحلهی گلدهی به بعد با 64 درصد کاهش نسبت به تیمار شاهد، کمترین عملکرد دانه را سبب شد وکمترین افت عملکرد با 19% کاهش نسبت به شاهد مربوط به آبیاری در 60% تخلیه ی رطوبتی از ابتدای مرحله طویل شدن ساقه ها تا پایان دوره رشد بود. بر طبق این نتایج حساسترین مرحله رشد گیاه نسبت به تنش خشکی، مرحلهی گلدهی و پر شدن دانه ها است. رقم مرودشت با وجود داشتن عملکرد بالاتر در شرایط رطوبت کافی و حتی شرایط کم آبی در طول فصل رشد، نسبت به رقم چمران از قطع آبیاری آخر فصل خسارت بیشتری را متحمل شد. صفات تعداد دانه در سنبله و طول پدانکل در شرایط مطلوب رطوبتی به ترتیب بیشترین همبستگی را باعملکرد دانه نشان دادند. در تیمار قطع آبیاری از گلدهی تا پایان دوره ی رشد، وزن هزار دانه با عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داد. این نتیجه حاکی از آن است که تأثیر منفی تنش رطوبتی در این مرحله بر روی عملکرد، ناشی از کاهش وزن دانه بوده است.
علی شهیدی؛ غلامرضا زمانی؛ حیدرعلی کشکولی؛ مهدی امیرآبادیزاده
چکیده
عامل بسیار مهم در مدیریت و برنامه‌ریزی آبیاری در مناطق خشک، شناسایی واکنش گیاه نسبت به تنش خشکی است. اما چون اغلب آبهای آبیاری منطقه دارای نمکهای محلول هستند، تنش شوری نیز باید بهطور هم زمان مورد بررسی قرار گیرد. لذا این تحقیق به منظور تعیین عمق بهینهی آبیاری در شرایط جداگانه و توأم تنشهای شوری و خشکی برای بکارگیری در برنامه‌ریزی ...
بیشتر
عامل بسیار مهم در مدیریت و برنامه‌ریزی آبیاری در مناطق خشک، شناسایی واکنش گیاه نسبت به تنش خشکی است. اما چون اغلب آبهای آبیاری منطقه دارای نمکهای محلول هستند، تنش شوری نیز باید بهطور هم زمان مورد بررسی قرار گیرد. لذا این تحقیق به منظور تعیین عمق بهینهی آبیاری در شرایط جداگانه و توأم تنشهای شوری و خشکی برای بکارگیری در برنامه‌ریزی آبیاری و مدیریت زراعی منطقه در سال زراعی 85-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند اجرا شد. (شهر بیرجند از نظر اقلیمی جزو مناطق خشک و نیمه خشک کشور محسوب شده که همواره دچار کاهش کمی و کیفی آب است). طرح آزمایشی در قالب کرتهای خرد شده به صورت فاکتوریل با سه تیمار تنش شوری آب آبیاری (1/4، 4/5 و 9/6 دسی زیمنس بر متر) و چهار تیمار تنش خشکی (50 ، 75 ، 100 و 125 در صد نیاز گیاه) و دو رقم گندم، در سه تکرار انجام شد. عمق آبیاری برای سطوح مختلف تنش شوری و دو رقم گندم تعیین گردید. عملکرد محصول نیز در شرایط مختلف (تنشهای شوری و خشکی متفاوت) با استفاده از توابع تولید، تعیین شد و سپس سطح زیر کشت بهینه و درآمد خالص حاصله برای آب قابل دسترس (به میزان 10000 مترمکعب) محاسبه شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری، عمق آبیاری برای هر دو رقم گندم به مقدار ناچیزی کاهش یافت که با واقعیت سازگار نیست و علت کاهش عمق آبیاری، ثابت در نظر گرفتن آب بها در شوریهای مختلف آب آبیاری است؛ در صورتی که عملکرد محصول در تنشهای مختلف شوری، متفاوت خواهد بود. همچنین در شرایط اِعمال تنش خشکی، با افزایش تنش شوری برای هر دو رقم گندم، عمق آبیاری افزایش یافت. علت این موضوع کاهش محصول در سطوح بالای تنش شوری و در نتیجه تغییر شکل تابع تولید نسبت به عمق آب آبیاری است. در نتیجه در سطوح بالای تنش شوری، کم آبیاری کارایی خود را از دست داده و اقتصادی نخواهد بود. به ازای کلیه مقادیر آب قابل دسترس، همواره عمق آبیاری گندم قدس بزرگتر از گندم روشن بوده است که این عامل سبب کاهش سطح بهینه ی کشت در گندم قدس نسبت به گندم روشن، در سطوح مختلف تنش شوری گردیده است و باعث شده تا در کلیه موارد، درآمد خالص گندم روشن بیشتر از گندم قدس باشد. بنابر این در صورتی که آب قابل دسترس ثابت با کیفیت نامناسب (شور) در منطقه در اختیار باشد، کاشت گندم روشن بسیار مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.
محمد عظیمی گندمانی؛ هوشنگ فرجی؛ اشکبوس دهداری؛ محسن موحدی دهنوی؛ مصطفی علی نقی زاده
چکیده
شوری خاک از عوامل مهم محدود کنندهی تولیدات کشاورزی است. شوری با تأثیر بر پتانسیل اسمزی محلول خاک و جذب و انباشتگی یونهای معدنی، بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گیاه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. به منظور ارزیابی تأثیر تنش شوری بر برخی صفات فیزیولوژیکی هشت رقم کلزای بهاره، این آزمایش در گلخانهی تحقیقاتی دانشگاه ...
بیشتر
شوری خاک از عوامل مهم محدود کنندهی تولیدات کشاورزی است. شوری با تأثیر بر پتانسیل اسمزی محلول خاک و جذب و انباشتگی یونهای معدنی، بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گیاه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. به منظور ارزیابی تأثیر تنش شوری بر برخی صفات فیزیولوژیکی هشت رقم کلزای بهاره، این آزمایش در گلخانهی تحقیقاتی دانشگاه یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایهی کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. چهار سطح شوری شامل 1/92 (شاهد)، 9/87، 19/6 و 21/94 دسیزیمنس بر متر (حاصل از کلرید سدیم و کلریدکلسیم با نسبت 20 به 1 مولی، در محلول هوگلند) به عنوان عامل اول و ارقام به عنوان عامل دوم (ارقام Hyola 330، PP-401-15E، Rgsoo، Oftion 500، Hyola 60،Hyola 401، PP-308-8، PP-401-16) در نظر گرفته شدند. در طی رشد، غلظتK+، Na+، Ca2+ ، Mg2+، نسبت+K به+Na برگ، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و درصد روغن اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که همراه با افزایش شوری، غلظت+ K ، نسبت+K به+Na ، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و درصد روغن دانه کاهش یافت. اما در مقابل، با افزایش شوری غلظت+Na ، غلظت Ca2+ و غلظت Mg2+ افزایش یافت. ارقام با عملکرد دانهی بالاتر (ارقام Hyola 60 و Hyola 330)، به صورت معنی‌داری دارای غلظت کمتر یونهای Na+ ، Ca2+ و Mg2+ و غلظت بالاتر+ K و نسبت بالای+K+/Na برگ بودند. در مجموع در بین ارقام مورد آزمایش به ترتیب ارقام Hyola 60 و Hyola 330 با عملکرد بیشتر به عنوان ارقام متحمل‌‌تر در برابر شوری و ارقام PP-401-15E و Oftion 500 به عنوان ارقام حساس نسبت به شوری ارزیابی شدند.
سید وحید اسلامی؛ محمد علی بهدانی؛ سمیرا علی
چکیده
رفتار جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه های ارقام کلزا شامل اکاپی، زرفام، طلایه، هایولا، RGS003 و SLM046 در سطوح مختلف شوری شامل صفر(شاهد)، 5، 10، 15 و 20 دسیزیمنس بر متر در یک مطالعهی آزمایشگاهی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در سال 1386 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام ...
بیشتر
رفتار جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه های ارقام کلزا شامل اکاپی، زرفام، طلایه، هایولا، RGS003 و SLM046 در سطوح مختلف شوری شامل صفر(شاهد)، 5، 10، 15 و 20 دسیزیمنس بر متر در یک مطالعهی آزمایشگاهی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در سال 1386 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. سرعت و درصد نهایی جوانه زنی و همچنین طول و وزن تر ریشه چه و ساقه چه، با افزایش شوری به طور معنی داری کاهش یافت (05/0p ≤ )، اگرچه میزان واکنش بسته به نوع رقم متفاوت بود و برهمکنش رقم و شوری در تجزیه واریانس کلیه صفات معنی دار بود. مدل لجستیک سه پارامتری، برآورد مناسبی از رابطه بین شوری و درصد نهایی جوانه زنی ارائه داد. بیشترین شیب مدل مربوط به رقم RGS003 و کمترین آن مربوط به رقم SLM046 بود که به ترتیب نشاندهنده بیشترین و کمترین میزان حساسیت به شوری است. بعلاوه، برآورد مدل نشان داد که سطح شوری، که منجر به کاهش 50 درصدی جوانه زنی نهایی میشود، در مورد رقم RGS003، 5/14 دسی زیمنس بر متر و در رقمSLM046، 8/26 دسی زیمنس بر متر بود. نتایج ارزیابیهای این مطالعه نشان داد که ترتیب مقاومت به شوری در ارقام مورد مطالعه عبارت بود از RGS003 < هایولا < اکاپی < طلایه< زرفامSLM046> . البته، این طبقه بندی برای مراحل اولیه رشد انجام شده است و شناخت میزان مقاومت به شوری در مراحل بعدی رشد نیاز به مطالعات بیشتری دارد.
محمد رضا محمودآبادی؛ عبدالمجید رونقی؛ نجفعلی کریمیان؛ یحیی امام
چکیده
مقدار مادهی آلی اغلب خاکهای کشاورزی ایران پایین است و کاربرد کود آلی در این خاکها می تواند خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک را بهبود بخشد. یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوستها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه است. هدف از این مطالعه، ارزیابی گلخانه‌ای تأثیر آبشویی کود آلی بر خصوصیات رقم ویلیامز (Wiliams) ...
بیشتر
مقدار مادهی آلی اغلب خاکهای کشاورزی ایران پایین است و کاربرد کود آلی در این خاکها می تواند خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک را بهبود بخشد. یکی از مشکلات استفاده از برخی کودهای دامی و کمپوستها، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه است. هدف از این مطالعه، ارزیابی گلخانه‌ای تأثیر آبشویی کود آلی بر خصوصیات رقم ویلیامز (Wiliams) دانه سویا (Glycine max L.) است. تیمارها شامل سه نوع کود آلی (کمپوست زباله شهری، کود گاوی و کود گوسفندی) در چهار سطح (0، 1، 2 و 4 درصد وزنی) و دو سطح آبشویی (آبشویی شده و آبشویی نشده) به صورت طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کمپوست و کود گاوی باعث افزایش غلظت نیتروژن، فسفر، روی، مس و منگنز اندازه گیری شده در دانه می گردد، ولی کود گوسفندی تنها غلظت نیتروژن و منگنز دانه را به طور معنی داری افزایش می‌دهد. آبشویی کمپوست و کود گوسفندی عملکرد دانه را کاهش داد. اثر تیمار آبشویی بر غلظت عناصر غذایی دانه روند خاصی را نشان نداد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد چنانچه آزمایش با نسبتهای کمتر آبشویی تکرار شود، نتایج بهتری به دست خواهد آمد.
جبار فلاحی؛ محمدتقی عبادی؛ رضا قربانی
چکیده
به منظور مطالعه ی اثر خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول 6000 و همچنین شوری ناشی از کلرید سدیم، دو آزمایش مستقل بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آزمایش اول شامل اثر سطوح مختلف خشکی (صفر، 2- ، 4- ، 6 -، 8 -، 10- و 12- بار) و آزمایش دوم شامل اثر سطوح مختلف شوری (صفر ، 50، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 میلی مولار) بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، ...
بیشتر
به منظور مطالعه ی اثر خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول 6000 و همچنین شوری ناشی از کلرید سدیم، دو آزمایش مستقل بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آزمایش اول شامل اثر سطوح مختلف خشکی (صفر، 2- ، 4- ، 6 -، 8 -، 10- و 12- بار) و آزمایش دوم شامل اثر سطوح مختلف شوری (صفر ، 50، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 میلی مولار) بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه بود. نتایج نشان دهنده ی اثر معنی دار تیمارهای خشکی و شوری بر مولفه های جوانه زنی بود، به طوری که در هر دو آزمایش بیشترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار شاهد و کمترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار خشکی 12- بار و شوری 350 میلی مولار بود. همچنین با کاهش پتانسیل آب و افزایش میزان شوری، طول گیاهچه و وزن خشک آن کاهش پیدا نمود. به طور کلی نتایج نشان داد که گیاه دارویی مریم گلی کبیر تا حد زیادی در مرحلهی جوانه زنی نسبت به تنش خشکی و شوری متحمل است.
احمد نظامی؛ جعفر نباتی؛ محمد کافی؛ محبوبه حسینی
چکیده
شوری یکی از پارامترهای محیطی است که بر جوانه‌زنی، استقرار و رشد گیاهان تأثیر حیاتی دارد. تعیین آستانه تحمل گیاه در شرایط تنش شوری برای سبز شدن و استقرار گیاهچه، کمک زیادی به انتخاب خاک و آب آبیاری در کشت گیاهان هالوفیت می‌کند. به همین منظور برای ارزیابی واکنش گیاه کوشیا به تنش شوری و همچنین تعیین آستانه زنده ماندن این گیاه ...
بیشتر
شوری یکی از پارامترهای محیطی است که بر جوانه‌زنی، استقرار و رشد گیاهان تأثیر حیاتی دارد. تعیین آستانه تحمل گیاه در شرایط تنش شوری برای سبز شدن و استقرار گیاهچه، کمک زیادی به انتخاب خاک و آب آبیاری در کشت گیاهان هالوفیت می‌کند. به همین منظور برای ارزیابی واکنش گیاه کوشیا به تنش شوری و همچنین تعیین آستانه زنده ماندن این گیاه در شرایط تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و پنج تکرار در دو مرحله در شرایط گلخانه اجرا شد. در مرحلهی اول سطوح شوری صفر، 10، 20، 30 و 40 دسیزیمنس بر متر مورد مطالعه قرار گرفت. در این مرحله بذور تنها تا هدایت الکتریکی 20 دسیزیمنس بر متر قادر به سبز شدن بودند و درصد سبز شدن بذور کوشیا در سطوح شوری صفر، 10 و 20 دسیزیمنس به ترتیب 85، 55 و 28 درصد بود. در مرحله ی دوم برای تعیین دقیق آستانهی تحمل به شوری در این گیاه، حد فاصل دو سطح شوری 20 و 30 دسیزیمنس بر متر (20، 22، 24، 26 و 28 دسیزیمنس بر متر) مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله تا غلظت 26 دسیزیمنس بر متر کلرید سدیم، بذور قادر به سبز شدن بودند و با افزایش بیش از این حد غلظت نمک، سبز شدن گیاهچه‌ها متوقف شد. به طور کلی با افزایش شوری درصد سبزشدن، طول گیاهچه، وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد مادهی خشک کاهش یافت. بر اساس نتایج حاصله، آستانه سبز شدن گیاه کوشیا در شرایط تنش شوری غلظت 26 دسیزیمنس بر متر کلرید سدیم تعیین گردید.
اعظم زینلی؛ همایون فرهنگ فر؛ احمد ریاسی؛ حجت ضیائی
چکیده
در یک آزمایش، اثر منابع آنتی اکسیدانی معدنی (سلنیت سدیم) و آلی (زردچوبه) بر پارامتر های رشد جوجه های گوشتی سویه تجاری راس با استفاده از معادله رشد گومپرتز در شرایط تنش گرمایی بررسی شد. برای این منظور تعداد 180 قطعه جوجه یکروزه در دو جنس نر و ماده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با روش فاکتوریل 3 × 2 (6 تیمار و 3 تکرار) مورد استفاده ...
بیشتر
در یک آزمایش، اثر منابع آنتی اکسیدانی معدنی (سلنیت سدیم) و آلی (زردچوبه) بر پارامتر های رشد جوجه های گوشتی سویه تجاری راس با استفاده از معادله رشد گومپرتز در شرایط تنش گرمایی بررسی شد. برای این منظور تعداد 180 قطعه جوجه یکروزه در دو جنس نر و ماده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با روش فاکتوریل 3 × 2 (6 تیمار و 3 تکرار) مورد استفاده قرار گرفتند. جیره های آزمایشی شامل (1) جیره کنترل؛ (2) جیره کنترل+ 5 گرم در کیلوگرم زردچوبه؛ (3) جیره کنترل+ 10 گرم در کیلوگرم زردچوبه؛ (4) جیره کنترل + 3/0 میلیگرم در کیلوگرم سلنیت سدیم؛ (5) جیرهی کنترل + 3/0 میلیگرم در کیلوگرم سلنیت سدیم+ 5 گرم در کیلوگرم زردچوبه و (6) جیرهی کنترل + 3/0 میلیگرم در کیلوگرم سلنیت سدیم+ 10 گرم در کیلوگرم زردچوبه بود. تنش گرمایی (35 درجه سانتی گراد) در طول هفته های 5 و 6 اعمال شد. نتایج نشان داد که مقدار 10 گرم در کیلوگرم زردچوبه موجب افزایش زمان تغییر منحنی سرعت رشد، وزن پایانی و وزن بدن در زمان تغییر منحنی رشد شد، اما بین سطوح 5 و 10 گرم در کیلوگرم زردچوبه تفاوت معنی داری دیده نشد. نتایج حاصل از اثر متقابل بین جنس و سلنیوم بر وزن پایانی نشان داد که استفاده از سلنیوم موجب تفاوت معنی دار (05/0p<) در وزن پایانی در جنس نر و ماده بود و جوجه های نت ترذیه شده با سلنیوم در مقایسه با جوجه های ماده تغذیه شده، وزن بیشتری داشتند.
