تنش فلزات سنگین
فاطمه محمودی؛ پریسا شیخ زاده؛ ناصر زارع؛ بهروز اسماعیل پور
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کاربرد اسیدسالیسیلیک بر شاخصهای جوانه‌زنی بذر و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه‌های کینوا تحت تنش کادمیوم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد اسیدسالیسیلیک (پیش‌تیمار بذر و افزودن به بستر کاشت) و تنش ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف کاربرد اسیدسالیسیلیک بر شاخصهای جوانه‌زنی بذر و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه‌های کینوا تحت تنش کادمیوم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد اسیدسالیسیلیک (پیش‌تیمار بذر و افزودن به بستر کاشت) و تنش کادمیوم در پنج سطح (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم در لیتر) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش شدت تنش کادمیوم، صفات درصد جوانه‌زنی، میانگین سرعت جوانه‌زنی، شاخص همزمانی جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت بذر کاهش یافتند و میانگین مدت جوانه‌زنی، زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز افزایش یافتند. در بین روش‌های کاربرد اسید سالیسیلیک، پیش‌تیمار نمودن بذرها نسبت به روش اضافه کردن به بستر کاشت، صفات درصد جوانه‌زنی، میانگین سرعت جوانه‌زنی، شاخص همزمانی جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت بذر، طول و وزن خشک گیاهچه، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. اما میانگین مدت جوانه‌زنی، زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی را کاهش داد. پیش‌تیمار اسیدسالیسیلیک به هر دو روش در شرایط تنش کادمیوم، موجب افزایش معنی‌دار میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاهچه‌ها گردید. در شرایط تنش 200 میلیگرم در لیتر کادمیوم، پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک فعالیت آنزیم کاتالاز را 11.27 درصد، فعالیت آنزیم پراکسیداز را 6.51 تا 9.69 درصد و فعالیت آنزیم پل فنل اکسیداز را در حدود 68.39 درصد نسبت به روش اضافه کردن به بستر کشت افزایش داد. در مجموع، پیش‌تیمار بذری اسید سالیسیلیک، در سطوح مختلف تنش کادمیوم از راه افزایش توان بذر و گیاهچه و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی بیشترین اثر مثبت را بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های کینوا داشت.
تنش فلزات سنگین
الهام جم؛ سعید خماری؛ علی عبادی؛ اسماعیل گلی کلانپا؛ اکبر قویدل
چکیده
آلودگی فلزات سنگین در خاک موضوعی است که در سال‌های اخیر موردتوجه زیادی قرار گرفته و بالأخص در سال‌های اخیر با توسعه اقتصادی شاهد افزایش رهاسازی فلزات سنگین در محیط‌زیست بالأخص زمین‌های زراعی هستیم. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات کاربرد بیوچار، مایه‌کوبی با سوسپانسیون قارچ تریکودرما و مدیریت عنصر فسفر بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی، ...
بیشتر
آلودگی فلزات سنگین در خاک موضوعی است که در سال‌های اخیر موردتوجه زیادی قرار گرفته و بالأخص در سال‌های اخیر با توسعه اقتصادی شاهد افزایش رهاسازی فلزات سنگین در محیط‌زیست بالأخص زمین‌های زراعی هستیم. این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات کاربرد بیوچار، مایه‌کوبی با سوسپانسیون قارچ تریکودرما و مدیریت عنصر فسفر بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و جذب عناصر در گیاهچه‌های ماشک گل‌خوشه‌ای رشد یافته در خاک‌آلوده به عناصر سنگین سرب و روی اجرا شد. آزمایش با کاربرد دو سطح بیوچار (شاهد و کاربرد بیوچار)، دو سطح مایه‌کوبی تریکودرما (شاهد و مایه‌کوبی با سوسپانسیون قارچ) و سه سطح کود فسفر (عدم مصرف یا شاهد و مصرف 11 و 22 میلیگرم فسفر بر کیلوگرم خاک به ترتیب) به‌صورت طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در شرایط عدم مصرف کود فسفر (شاهد) کاربرد بیوچار و قارچ تریکودرما زیست‌توده اندام هوایی بالاتری به دست آمد. قارچ تریکودرما به‌تنهایی و یا با مصرف 11 میلی گرم فسفر نتیجه بهتری در افزایش ارتفاع بوته داشت. غلظت کلروفیل a با کاربرد بیوچار توأم با تریکودرما در بالاترین میزان خود بود، همچنین بدون کاربرد فسفر، کاربرد تریکودرما بالاترین غلظت کلروفیل b را موجب شد. تغییرات در محتوی نسبی آب برگ در محدوده 85.5 تا 90.5 درصد در بین ترکیبات تیماری متغیر بود. مصرف 22 میلی گرم فسفر اثر یکسان در بهبود پروتئین برگ در مقایسه با عدم مصرف فسفر نشان داد. مصرف فسفر در حد 11 میلی گرم توأم با کاربرد بیوچار و تریکودرما بالاترین محتوی قند محلول را موجب شد. بیشترین محتوی پرولین برگ با کاربرد تریکودرما بدون اعمال بیوچار و فسفر به دست آمد. کاربرد بیوچار به‌تنهایی و یا با تریکودرما نیز توانست میزان جذب فسفر را به‌اندازه مصرف کود فسفر بهبود بخشد. قارچ تریکودرما تأثیر معنی‌دار در میزان جذب سرب و روی اندام هوایی نداشت، اما بیوچار به‌طور معنی‌داری باعث کاهش جذب آن‌ها در اندام هوایی ماشک گل‌خوشه‌ای شد.
تنش فلزات سنگین
حدیث کاکایی؛ علی اشرف امیری نژاد؛ مختار قبادی
چکیده
یک روش جدید کاهش اثر فلزات سنگین بر ویژگی‌های رشدی گیاهان، استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد مانند اسید سالیسیلیک است. بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید بر کاهش تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی (.Lycopersicon esculentum L)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل کادمیوم در سه سطح (صفر، 15 و 30 میلیگرم ...
بیشتر
یک روش جدید کاهش اثر فلزات سنگین بر ویژگی‌های رشدی گیاهان، استفاده از مواد تنظیم‌کننده رشد مانند اسید سالیسیلیک است. بهمنظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید بر کاهش تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی (.Lycopersicon esculentum L)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل کادمیوم در سه سطح (صفر، 15 و 30 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از نمک نیترات کادمیوم) و سالیسیلیک اسید در سه سطح (0، 250 و 500 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد که اثرات متقابل کادمیوم و سالیسیلیک اسید بر بیشتر ویژگی‌های رشدی از قبیل ارتفاع بوته، وزن خشک شاخساره و ریشه، قطر ساقه، سطح برگ و نیز مقادیر پرولین، قندهای محلول و غلظت کادمیوم اندام هوایی معنی دار بود (0.01≥P). بیشترین مقدار پرولین 26.3 میلی مول بر گرم) و کادمیوم اندام هوایی (0.685 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار 30 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم و بدون سالیسیلیک اسید به دست آمد. همچنین، بیشترین مقدار قندهای محلول (0.53 میلی گرم بر کیلوگرم)، ارتفاع گیاه (44.6 سانتیمتر)، طول ریشه (19.6 سانتیمتر)، وزن خشک شاخساره (7.51 گرم) و سطح برگ (268.2 سانتیمتر مربع) در تیمار 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید و بدون کادمیوم حاصل شد. به‌طورکلی، کاربرد سالیسیلیک اسید، به‌عنوان یک هورمون گیاهی، راه‌حلی مؤثر، ساده و کم‌هزینه برای کاهش اثرات منفی تنش کادمیوم در گوجه‌فرنگی است.
تنش فلزات سنگین
راهله رهباریان؛ الهام عزیزی؛ آسیه بهداد؛ آتنا میربلوک
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات سرب و جاسمونات بر شاخصهای فتوسنتزی بادرشبو، آزمایشی در شرایط گلخانه با پنج سطح سرب (صفر، 100، 200، 300 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و چهار سطح جاسمونات (صفر، 50، 100 و 150 میلی مول بر لیتر) در خاک غنی‌شده با ورمی‌کمپوست و بدون آن انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد و میزان ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات سرب و جاسمونات بر شاخصهای فتوسنتزی بادرشبو، آزمایشی در شرایط گلخانه با پنج سطح سرب (صفر، 100، 200، 300 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و چهار سطح جاسمونات (صفر، 50، 100 و 150 میلی مول بر لیتر) در خاک غنی‌شده با ورمی‌کمپوست و بدون آن انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد و میزان اسیمیلاسیون دی‌اکسید کربن، تعرق و کارایی مصرف آب، هدایت روزنه ای، نرخ انتقال الکترون فتوسنتزی (ETR)، عملکرد کوانتومی فتوسنتز (Y) و عملکرد فتوسیستم ΙΙ (Fv/Fm) گیاهان در دو مرحله رشد رویشی و زایشی موردسنجش قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزایش غلظت سرب اثر کاهشی بر میزان اسیمیلاسیون، کارایی مصرف آب، عملکرد فتوسیستم ΙΙ و هدایت روزنهای داشت. جاسمونات میزان اسیمیلاسیون، کارایی مصرف آب، هدایت روزنهای و عملکرد فتوسیستم ΙΙ را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. بهطوریکه گیاهان در تیمار 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک سرب و صفر میلی مول بر لیتر جاسمونات، کمترین میزان اسیمیلاسیون، کارایی مصرف آب و عملکرد فتوسیستم ΙΙ و در تیمار با غلظت صفر سرب و 150 میلی مول بر لیتر جاسمونات بیشترین میزان اسیمیلاسیون، کارایی مصرف آب و عملکرد فتوسیستم ΙΙ را به خود اختصاص دادند (P≤0.05). میزان تعرق نیز با افزایش سرب افزایش یافت بهطوریکه گیاهان با سرب 400 بیشترین تعرق را در هر دو مرحله رشد نشان دادند (P≤0.05). جاسمونات روند تغییرات تعرق ناشی از سرب را کاهشی نمود. اعمال کود سبب افزایش معنی‌دار اسیمیلاسیون، نرخ انتقال الکترون فتوسنتزی و کارایی مصرف آب و کاهش معنی‌دار تعرق در شرایط تنش سرب گردید. بر این اساس میتوان گفت که سرب احتمالاً با تأثیر بر مسیر نوری فتوسنتزی و اختلال در مسیر انتقال الکترون فتوسنتزی سبب کاهش اسیمیلاسیون دی‌اکسید کربن و کارایی مصرف آب گشته است و همچنین تیمار جاسمونات و ورمی‌کمپوست اثرات تخریبی سرب را جبران نموده است.
تنش فلزات سنگین
اسماء نجارزاده؛ حسن فرح بخش؛ سید مهدی ناصر علوی؛ روح اله مرادی؛ مهدی نقی زاده
چکیده
تنش کادمیم به عنوان یکی از مضرترین تنش‌های غیرزیستی با تأثیر شدید بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک گیاهان منجر به کاهش عملکرد آن‌ها می‌شود. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کادمیم (1.25، 2.5، 5، 10، 20، 40، 80، 120، 160، 200 میلیگرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و رشدی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در قالب طرح کاملا ...
بیشتر
تنش کادمیم به عنوان یکی از مضرترین تنش‌های غیرزیستی با تأثیر شدید بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک گیاهان منجر به کاهش عملکرد آن‌ها می‌شود. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کادمیم (1.25، 2.5، 5، 10، 20، 40، 80، 120، 160، 200 میلیگرم کادمیم بر کیلوگرم خاک) بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و رشدی گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال1400 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی بطور معنی‌داری (p ≤0.01) صفات بیوشیمیایی، فیزیولوژیک و عملکرد گاوزبان اروپایی را تحت تأثیر قرار دادند. افزایش غلظت کادمیم اثر بازدارنده‌ای بر پارامترهای رشدی گیاه داشت، این تأثیر در آلودگی بالای 80 میلیگرم بر کیلوگرم کاملاً مشهود بود. تعداد گل، تعداد برگ، وزن گل، وزن ریشه، وزن اندام هوایی، طول ریشه و ارتفاع اندام هوایی به طور معنی‌داری با افزایش غلظت کادمیم کاهش یافتند. در سطح آلودگی 120 میلیگرم بر کیلوگرم، گلدهی و وزن ریشه گیاه به ترتیب 71 و 69.9 درصد کاهش داشت. وزن اندام هوایی در سطح آلودگی 160 میلیگرم بر کیلوگرم به میزان 59.7 درصد کاهش یافت. فعالیت آنزیم آسکوربات‌پراکسیداز تا تیمار20 میلیگرم بر کیلوگرم افزایش یافت و بعد از آن با افزایش غلظت کادمیم فعالیت این آنزیم کاهش یافت. غلظت پرولین با افزایش آلودگی کادمیم افزایش یافت. رنگیزههای فتوسنتزی نیز در غلظتهای بالای کادمیم کاهش یافتند. با توجه به اینکه عملکرد گاوزبان اروپایی تا غلظت 1.25 میلیگرم بر کیلو-گرم تحت تأثیر کادمیم قرار نگرفت، این گیاه امکان رشد به عنوان گیاه زینتی در مناطقی با آلودگی کمتر از1.25 میلیگرم بر کیلوگرم کادمیم را دارد.
تنش فلزات سنگین
ریحانه عموآقایی؛ چواد حیدری؛ شهرام کیانی
چکیده
گیاه‌پالایی یک روش سازگار با محیط زیست برای حذف فلزات سنگین از محیط است و کاربرد کلات‌هایی مانند EDTA ممکن است به افزایش برداشت فلز از خاک بوسیله گیاهان کمک کند. لذا در این مطالعه، اثر سطوح مختلف EDTA (0، 0.5، 1، 2 گرم بر کیلوگرم خاک) و غلظتهای مختلف نیکل (0، 100، 150 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) بر گیاهان همیشه‌بهار بررسی شد. نتایج نشان داد که ...
بیشتر
گیاه‌پالایی یک روش سازگار با محیط زیست برای حذف فلزات سنگین از محیط است و کاربرد کلات‌هایی مانند EDTA ممکن است به افزایش برداشت فلز از خاک بوسیله گیاهان کمک کند. لذا در این مطالعه، اثر سطوح مختلف EDTA (0، 0.5، 1، 2 گرم بر کیلوگرم خاک) و غلظتهای مختلف نیکل (0، 100، 150 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) بر گیاهان همیشه‌بهار بررسی شد. نتایج نشان داد که تحت شرایط بدون تنش نیکل، کاربرد غلظتهای 1 و 2 گرم EDTA بر کیلوگرم خاک، پارامترهای رشد و محتوای کلروفیل a و b را کاهش و محتوای مالون‌دی‌آلدئید در ریشه را افزایش داد که ناشی از اثر سمیت EDTA بود. در سطوح 100 و 150 میلیگرم بر کیلوگرم نیکل، افزودن 0.5 گرم EDTA در هر کیلوگرم خاک، اثر معنی‌داری بر فاکتور تجمع زیستی نیکل در بخش هوایی و ریشه گیاه نداشت اما غلظت نیکل در بخش هوایی (65 و 60.35 درصد) و ریشه (35 و 29.44 درصد)، فاکتور انتقال نیکل (22.5 و 25.20 درصد) و میزان برداشت کل نیکل در هر گلدان (27.66 و 23.44 درصد) را افزایش داد. در مقابل با کاربرد غلظتهای بالاتر EDTA، محتوای نیکل قابل جذب خاک و در نتیجه جذب نیکل در گیاه به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. بهطوریکه در سطوح 100 و 150 میلیگرم بر کیلوگرم نیکل، با کاربرد غلظت 2 گرم EDTA بر کیلوگرم خاک، غلظت نیکل در بخش هوایی و ریشه گیاه تفاوت معنی‌داری با شاهد این گروه‌ها نداشت و با توجه به اینکه زیست‌توده کل هم در این غلظت EDTA تقریبا نصف شد، میزان برداشت کل نیکل در هرگلدان در این تیمارها به ترتیب 2.63 و 2.72 برابر کاهش یافت. بنابراین غلظت 0.5 گرم EDTA در هر کیلوگرم خاک ظرفیت گیاه‌پالایی گیاه را بطور معنی‌داری افزایش داد اما کاربرد غلظتهای بالاتر، برای بهبود توان حذف نیکل از خاک توسط گیاه همیشه‌بهار مفید نبود.
تنش فلزات سنگین
فائزه زعفریان؛ مریم صادق؛ رقیه حسن پور
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر کادمیم بر برخی از صفات ذرت (Zea mays L.) و سویا (Glycine max L.) در کشت خالص و مخلوط، آزمایشی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول غلظتهای کادمیم شامل 0، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بود. فاکتور دوم نسبت‌های کشت ذرت و ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر کادمیم بر برخی از صفات ذرت (Zea mays L.) و سویا (Glycine max L.) در کشت خالص و مخلوط، آزمایشی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول غلظتهای کادمیم شامل 0، 50، 100، 150 و 200 میلیگرم کادمیم در کیلوگرم خاک بود. فاکتور دوم نسبت‌های کشت ذرت و سویا (ذرت در کشت خالص، سویا در کشت خالص، ذرت در کشت مخلوط و سویا در کشت مخلوط) بود. بذرها در گلدان‌های پنج کیلوگرمی کشت شدند و تراکم چهار بوته در گلدان در نظر گرفته شد و دو ماه پس از کشت بذر، بوته‌ها برداشت شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت کادمیم شاخساره ذرت در هر دو سیستم کشت مخلوط و منفرد بیشتر از سویا بود و کشت مخلوط به‌ویژه در سطوح بالا باعث افزایش غلظت کادمیم در شاخساره ذرت و سویا شد. همچنین با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت این عنصر در ریشه به‌طور خطی در تمامی سیستم‌های کشت افزایش یافت. ذرت نسبت به سویا در جذب و انباشت کادمیم در ریشه توانایی بیشتری داشت. همچنین کشت مخلوط ذرت و سویا باعث افزایش غلظت کادمیم در ریشه این گیاهان شد. بهطوریکه بیشترین غلظت کادمیم ریشه در کشت مخلوط برای گیاهان ذرت و سویا به‌ترتیب 105.97 و 60.46 میلیگرم در کیلوگرم ماده خشک ثبت شد. وزن خشک ذرت و سویا در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص کمتر بود که به‌نظر میرسد جذب بیشتر کادمیم در اندام‌های این گیاهان عامل اصلی این موضوع باشد.
تنش فلزات سنگین
پریسا شیخ زاده؛ ناصر زارع؛ شهربانو ابوطالبی
چکیده
کادمیوم یکی از آلاینده‌های مهم محیط‌زیست است که به‌عنوان یک نگرانی عمده زیست‌محیطی در سراسر جهان اثرات بازدارنده‌ای بر رشد گیاهان دارد. در این پژوهش تأثیر کادمیوم بر رنگیزههای فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی و متابولیکی برگ گاوزبان اروپایی در شرایط هیدروپونیک موردبررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های گاوزبان اروپایی در مرحله 7-6 برگی به ...
بیشتر
کادمیوم یکی از آلاینده‌های مهم محیط‌زیست است که به‌عنوان یک نگرانی عمده زیست‌محیطی در سراسر جهان اثرات بازدارنده‌ای بر رشد گیاهان دارد. در این پژوهش تأثیر کادمیوم بر رنگیزههای فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی و متابولیکی برگ گاوزبان اروپایی در شرایط هیدروپونیک موردبررسی قرار گرفت. گیاهچه‌های گاوزبان اروپایی در مرحله 7-6 برگی به محیط کشت هیدروپونیک حاوی غلظتهای مختلف کادمیوم (صفر، 81، 162، 243 و 324 میکرومولار) منتقل شدند و بعد از 12، 24، 48، 72 و 108 ساعت اعمال تنش، نمونه‌برداری و اندازه‌گیری صفات انجام گرفت. نتایج نشان داد میزان رنگیزههای فتوسنتزی، شاخص سبزینگی، فلورسانس کلروفیل و فعالیتهای متابولیکی برگ گیاه دارویی گاوزبان اروپایی به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تنش کادمیوم قرار گرفت. با افزایش غلظت کادمیوم و مدت‌زمان تیماردهی، میزان تجمع این عنصر در برگ‌های گاوزبان اروپایی افزایش یافت. تیمار کادمیوم باعث کاهش میزان کلروفیل a و b، کلروفیل کل، کارتنوئیدها در همه زمانهای نمونه‌برداری نسبت به تیمار شاهد گردید. حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II و شاخص سبزینگی نیز با افزایش غلظت کادمیوم و مدت‌زمان اعمال تنش کادمیوم، کاهش یافت بهطوریکه کمترین مقدار این صفات مربوط به 108 ساعت پس از اعمال تنش با 324 میکرومولار کادمیوم بود. با افزایش شدت تنش کادمیوم، میزان متابولیت‌های ثانویه شامل آنتوسیانین، فنل، فلاونوئید کل و میزان قندهای محلول در برگ‌ها افزایش یافت. بیشترین مقدار این متابولیت‌های ثانویه مربوط به 108 ساعت پس از تیمار با غلظت 324 میکرومولار کادمیوم بود. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش غلظت و مدت‌زمان اعمال تنش کادمیوم از طریق کاهش میزان رنگیزه‌ها فتوسنتزی و افزایش میزان فلورسانس کمینه کلروفیل بر فتوسنتز گیاه تأثیر منفی می‌گذارد و از طرف دیگر تجمع کادمیوم در برگ‌های گاوزبان اروپایی موجب افزایش میزان متابولیت‌های ثانویه در این گیاه می‌گردد.
تنش فلزات سنگین
شهرزاد حسینی؛ ناصر زارع؛ پریسا شیخ زاده؛ شهربانو ابوطالبی
چکیده
فلزات سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی مهم بوده که به دلیل سمیت حاصل از تجمع در خاک، تولید گیاهان زراعی و باغی از جمله گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش رشد، عملکرد و کیفیت این گیاهان می‌شود. جذب فلز سنگین کادمیوم توسط گیاهان نیز منجر به ایجاد اختلال در انواع واکنش‌های متابولیکی و نیز غیرفعال‌سازی بسیاری از ...
بیشتر
فلزات سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی مهم بوده که به دلیل سمیت حاصل از تجمع در خاک، تولید گیاهان زراعی و باغی از جمله گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش رشد، عملکرد و کیفیت این گیاهان می‌شود. جذب فلز سنگین کادمیوم توسط گیاهان نیز منجر به ایجاد اختلال در انواع واکنش‌های متابولیکی و نیز غیرفعال‌سازی بسیاری از فرایندهای حیاتی سلول می‌شود. در سال‌های اخیر بکارگیری از انواع نانومواد با هدف نقش حمایتی و بهبود عملکرد در زمینه کشاورزی و تولید مواد غذایی مورد بررسی گسترده قرار گرفته است. با توجه به اینکه سیلیکون دومین عنصر فراوان خاک است و سبب کاهش تاثیر تنش‌های زیستی و غیرزیستی می‌شود، در این پژوهش تاثیر کادمیوم (صفر، 81 و 243 میکرومولار) و نانوسیلیکون ( صفر و 1.5 میلی‌مولار) در سه بازه زمانی 24 ساعت، یک هفته و دو هفته پس از اعمال تیمار بر گیاه گاوزبان اروپایی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش غلظت کادمیوم از 81 به 243 میکرومولار میزان پروتئین کل کاهش و میزان پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدئید افزایش یافت. حضور 1.5 میلی مولار نانوسیلیکون باعث کاهش اثرات تخریبی کادمیوم شده به گونه‌ای که میزان تجمع کادمیوم در تیمار کادمیوم 243 میکرومولار+ نانوسیلیکون 1.5 میلی مولار و میزان پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید در هر دو غلظت، 81 و 243 میکرومولار بطور معنی‌داری در مقایسه با تیمار بدون نانوسیلیکون کاهش یافته است. بنابراین، نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد نانوسیلیکون در خاک‌های آلوده به کادمیوم می‌تواند به عنوان ایدهای در جهت افزایش کیفیت و تولید گیاه گاوزبان اروپایی باشد و اثرات نامطلوب تنش کادمیوم را بهبود بخشد.
تنش فلزات سنگین
زهرا وطن پور؛ روح اله متفکر آزاد؛ سدابه جهانبخش؛ علی موافقی؛ محسن سبزی نوجه ده
چکیده
آلودگی ناشی از فلزات سنگین یکی از مشکلات اساسی جوامع بشری در تولید محصولات کشاورزی است و به‌عنوان عامل اساسی تهدید سلامت بشر به شمار می‌رود. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی امکان کاهش اثرات سمیت ناشی از آلودگی خاک با کادمیوم به‌وسیله کاربرد گونه‌های باکتریایی جنس ازتوباکتر و سودوموناس انجام گردید. برای این منظور، غلظتهای صفر، 75، 150 ...
بیشتر
آلودگی ناشی از فلزات سنگین یکی از مشکلات اساسی جوامع بشری در تولید محصولات کشاورزی است و به‌عنوان عامل اساسی تهدید سلامت بشر به شمار می‌رود. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی امکان کاهش اثرات سمیت ناشی از آلودگی خاک با کادمیوم به‌وسیله کاربرد گونه‌های باکتریایی جنس ازتوباکتر و سودوموناس انجام گردید. برای این منظور، غلظتهای صفر، 75، 150 و 300 میکرومولار کلرید کادمیوم به همراه باکتری‌های محرک رشد (ازتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس پوتیدا) به دو رقم گندم (گنبد و کریم) اعمال شدند. صفات موردبررسی شامل محتوای رنگیزههای فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کل) رنگیزههای کمکی (کارتنوئیدها، فلاونوئیدها)، عملکرد کوانتومی، SPAD، وزن خشک ساقه، عملکرد دانه، وزن دانه و تعداد دانه است. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی (CRD) با سه تکرار و در شرایط گلخانهای انجام شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات موردبررسی نشان داد که تنش کادمیوم موجب کاهش رنگیزههای فتوسنتزی، فلاونوئیدها، عملکرد کوانتومی و شاخص سبزینگی گردید اما میزان کارتنوئیدها افزایش یافت. حضور باکتری‌های محرک رشد موجب تخفیف اثرات تنش کادمیوم بر گیاهان گندم شد بهطوریکه شاخصهای مذکور در گیاهان تیمار تلقیح شده با باکتری‌ها به‌صورت معنی‌داری افزایش نشان دادند
تنش فلزات سنگین
مهرزاد طاووسی؛ زینب عنافجه؛ جواد مهدوی مجد
چکیده
بهمنظور دستیابی به ارقام متحمل کینوا به شوری برای شرایط آزمایشهای زراعی، و نیز بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر شاخصهای جوانه‌زنی بذر کینوا، آزمایشی در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی بصورت فاکتوریل با چهار تکرار در سال 1396 و در آزمایشگاه تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان طراحی و اجرا گردید. تیمارها شامل ...
بیشتر
بهمنظور دستیابی به ارقام متحمل کینوا به شوری برای شرایط آزمایشهای زراعی، و نیز بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر شاخصهای جوانه‌زنی بذر کینوا، آزمایشی در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی بصورت فاکتوریل با چهار تکرار در سال 1396 و در آزمایشگاه تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان طراحی و اجرا گردید. تیمارها شامل ترکیبی از چهار سطح شوری صفر، کم، متوسط و زیاد (به ترتیب به میزان 0، 100، 200 و 300 میلی‌مولار کلرید سدیم) و 20 رقم کینوا بودند. نتایج نشان داد مقادیر مختلف شوری بر درصد جوانه‌زنی، شاخص سرعت جوانه‌زنی، ضریب سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص قدرت گیاهچه ارقام مختلف تاثیر بسیار معنی‌دار داشت (p < 0.001). بنحوی که در سطح بدون شوری: ارقام Santamaria، Titicaca، Red carina، Q12، Q22، Q31، Q102 و 882051، در سطح شوری کم و متوسط: ارقام Santamaria، Titicaca، Red carina، Q12، Q22، Q31، Q101، Q102 و 882051، و در سطح زیاد: ارقام Santamaria، Titicaca، Q102، Q12 و 882051، در تمامی شاخصهای جوانه زنی برتری نشان دادند. به طور کلی، ارقام Santamaria، Titicaca، Q102، Q12، Q31 و 882051 در سطوح مختلف شوری در گروه متوسط تا قوی قرار گرفتند. این امر حاکی از پایداری مولفه های جوانه‌زنی این ارقام در شرایط متفاوت محیطی است. بنابراین میتوان این گروه از ارقام را بعنوان ارقام امیدبخش جهت آزمایشهای مقدماتی مزرعهای معرفی نمود.
تنش فلزات سنگین
آیدا انصاری؛ بابک عندلیبی؛ مهدی زارعی؛ فرید شکاری
چکیده
به منظور بررسی اثر پوترسین بر رشد و تحمل به سرب گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica)، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار (سه تکرار برای عملکرد دانه و سه تکرار برای صفات محتوی پرولین، شاخص سبزینگی، سطح برگ، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و اندام هوایی، طول ریشه و شاخص تحمل) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر پوترسین بر رشد و تحمل به سرب گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica)، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار (سه تکرار برای عملکرد دانه و سه تکرار برای صفات محتوی پرولین، شاخص سبزینگی، سطح برگ، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و اندام هوایی، طول ریشه و شاخص تحمل) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1396 انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: سرب در چهار سطح (0، 300، 600 و 900 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب) و پوترسین در دو سطح (0 و 0.5 میلی‌مولار). نتایج نشان داد که سرب به ویژه غلظت 900 میلیگرم بر کیلوگرم، سطح برگ، شاخص سبزینگی، وزن خشک ریشه، برگ، ساقه، کپسول و کل اندام هوایی، طول ریشه، شاخص تحمل و عملکرد دانه را کاهش و محتوی پرولین را افزایش داد. محلول-پاشی پوترسین باعث بهبود صفات فوق به ویژه تحت تنش سرب شد، به طوری که کاربرد آن عملکرد دانه و شاخص تحمل را در سطح 900 میلیگرم سرب بر کیلوگرم خاک به ترتیب 65.95 و 74.2 درصد نسبت به عدم کاربرد آن افزایش داد. پوترسین طول ریشه، شاخص سبزینگی و وزن خشک برگ را در سطوح مختلف سرب افزایش داد و با توجه به همبستگی مثبت و بالا بین این صفات و شاخص تحمل، باعث افزایش شاخص تحمل در سطوح سرب نیز شد. بنابراین محلول‌پاشی پوترسین می‌تواند به عنوان راه‌کاری مناسب برای بهبود تحمل به سرب، رشد و عملکرد دانه بالنگوی شهری تحت تنش سرب استفاده شود.
