تنش خشکی
اسماعیل فیاض؛ علی سروش زاده؛ علی حیدرزاده
چکیده
کلزا همانند بسیاری از گیاهان زراعی تحت تأثیر تنش خشکی قرار می‌گیرد. هدف تحقیق مطالعه پاسخ خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی کلزا رقم نیما به محلول پاشی اسید های آمینه در شرایط تنش خشکی است. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری از ...
بیشتر
کلزا همانند بسیاری از گیاهان زراعی تحت تأثیر تنش خشکی قرار می‌گیرد. هدف تحقیق مطالعه پاسخ خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی کلزا رقم نیما به محلول پاشی اسید های آمینه در شرایط تنش خشکی است. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل رژیمهای آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله 50 درصدگل‌دهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی) و محلولپاشی در پنج سطح (بدون محلولپاشی، محلولپاشی صفر (آب مقطر)، یک، دو و سه گرم اسیدهای آمینه تجاری پروآمین در لیتر ) در سه مرحله طویل شدن ساقه، مرحله ظهور گل‌آذین و مرحله گلدهی بود. نتایج نشان داد برهمکنش تنش خشکی و محلولپاشی روی درصد و عملکرد روغن، کلروفیل کل، آنتوسیانین، فلاونوئید، پرولین، فنل کل، شاخص سطح برگ، SPAD و عملکرد بیولوژیک تأثیر معنی‌داری گذاشت. بیشترین شاخص سطح برگ (52/3)، عملکرد بیولوژیک (25955 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (4514 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (3/43%) در شرایط آبیاری کامل و محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر بدست آمد. همچنین، بیشترین مقدار آنتوسیانین (093/0 میکرومول بر گرم وزن تر برگ)، فلاونوئید (64/1 میکرومول بر گرم وزن تر برگ) و پرولین (2/238 میکرومول بر گرم وزن تر برگ) در شرایط قطع آبیاری از مرحله گلدهی و محلولپاشی دو گرم اسیدهای آمینه در لیتر بدست آمد. همچنین، کاربرد دو گرم اسید آمینه در لیتر بیشترین عملکرد روغن (1925 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق تأثیر مثبت کاربرد برگی اسیدهای آمینه، روی صفات بیوشیمایی و عملکرد دانه و روغن با محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر در هر سه رژیم آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گلدهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی) مشاهده شد. لذا محلولپاشی دو گرم اسیدآمینه در لیتر برای افزایش عملکرد روغن و دانه در زراعت کلزا توصیه میشود.
فیزیولوژی گیاهان در شرایط تنش
منصوره تشکری زاده؛ پوراندخت گلکار؛ محمدرضا وهابی
چکیده
مس یک عنصر ضروری برای فرایندهای متابولیکی گیاه است و فقط در مقادیر کم، موردنیاز گیاه بوده و در مقادیر بالا سمی است. تنش خشکی نیز رشد طبیعی و روابط آبی در گیاه را مختل کرده و کارایی مصرف آب در گیاه را کاهش میدهد و سبب بروز انواع پاسخهای فیزیولوژیکی در گیاه میشود. در این مطالعه اثرات مستقل و ترکیبی غلظتهای مختلف عنصر مس (شاهد، ...
بیشتر
مس یک عنصر ضروری برای فرایندهای متابولیکی گیاه است و فقط در مقادیر کم، موردنیاز گیاه بوده و در مقادیر بالا سمی است. تنش خشکی نیز رشد طبیعی و روابط آبی در گیاه را مختل کرده و کارایی مصرف آب در گیاه را کاهش میدهد و سبب بروز انواع پاسخهای فیزیولوژیکی در گیاه میشود. در این مطالعه اثرات مستقل و ترکیبی غلظتهای مختلف عنصر مس (شاهد، 50، 150، 300 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم) و سطوح مختلف تنش خشکی (شاهد، 50% و 75% بر اساس تخلیه درصد رطوبت خاک) بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این مطالعه صفات عملکرد دانه، میزان مالون دی آلدهید، میزان کربوهیدراتهای محلول، پرولین، محتوای آنتوسیانین، محتوای کل فنل و فلاونوئید و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه شاه‌تره (Fumaria Parviflora Lam.) اندازه‌گیری شد. بذر گیاه از چهار ناحیه با غلظتهای مختلف مس واقع در دو منطقه معدنی مس عسکری راور و مس رابر در استان کرمان برداشت شد. بروز تنش خشکی بر گیاهان تیمار شده با غلظت 50 میلیگرم در کیلوگرم مس باعث کاهش عملکرد دانه، محتوای آنتوسیانین و پرولین و در غلظت 150 میلیگرم در کیلوگرم باعث افزایش محتوای پرولین، کربوهیدراتهای محلول و آنتوسیانین و در غلظتهای 300 و 400 میلی گرم در کیلوگرم باعث افزایش محتوای پرولین، آنتوسیانین، فنل و فلاونوئید، فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان مالون دی آلدهید و کاهش میزان کربوهیدراتهای محلول شد. حضور توأم تنش خشکی متوسط و غلظتهای 50 و 150 میلیگرم در کیلوگرم مس برای گیاه شاه‌تره با استفاده از مکانیسمهای دفاعی قابل‌تحمل بودند. از بین نواحی موردمطالعه، نواحی 3 و 4 نسبت به غلظتهای بالای مس تحمل بیشتری داشتند و عملکرد دانه بهتری را نسبت به سایر نواحی نشان دادند. پیشنهاد میشود، برای کشت گیاه دارویی شاه‌تره در مناطق تحت تنش، بذر این گیاه از نواحی با غلظت بالای مس (3 و 4) جمع آوری شود.
سیده سمیرا حسینی؛ سید حسین نعمتی؛ حسین آروئی؛ احمد نظامی
چکیده
فلفل شیرین از مناطق گرمسیری منشأ می‌گیرد و حساس به سرما است؛ بنابراین شناخت مکانیسم دفاعی گیاه فلفل در مقابل دمای کم ضروری است. در این مطالعه اثر محلولپاشی سالیسیلیک اسید و کود آلی ورمی کمپوست روی ارقام مختلف فلفل شیرین تحت تنش سرما موردبررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت اسپیلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
فلفل شیرین از مناطق گرمسیری منشأ می‌گیرد و حساس به سرما است؛ بنابراین شناخت مکانیسم دفاعی گیاه فلفل در مقابل دمای کم ضروری است. در این مطالعه اثر محلولپاشی سالیسیلیک اسید و کود آلی ورمی کمپوست روی ارقام مختلف فلفل شیرین تحت تنش سرما موردبررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت اسپیلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 97- 1396 در محیط گلخانه‌ای واقع در مشهد اجرا شد. عامل اصلی تیمار دمایی در دو سطح {دماهای 2± 9 درجه سلسیوس (تنش سرما) و 2±23 درجه سلسیوس (شاهد)} و عامل فرعی شامل دو رقم فلفل شیرین {California wonder (سبز)، Roxcy (زرد)}، سالیسیلیک اسید (صفر-200-300 میکرومول) و ورمی کمپوست (20 درصد حجمی) بود. نتایج نشان داد که تنش سرما باعث تغییرات برخی خصوصیات فیزیولوژیک و کاهش عملکرد میوه گردید. حداکثر درصد ماده خشک (17.2%) و اسیدیته قابل تیتراسیون (13.6%) در تیمار عدم تنش سرمایی و مواد جامد محلول (03/5 بریکس)، کربوهیدراتها (mg.g-1 174.5) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (90.3%) در تیمار تنش سرمایی حاصل گردید. بیشترین عملکرد میوه در بوته (740 گرم در بوته) در تیمار تأثیر متقابل عدم تنش سرمایی و محلولپاشی سالیسیلیک اسید μmol 300 به دست آمد. بیشترین مقدار فلاونوئید (mg.100g-1 FW 159.4) در تیمار سالیسیلیک اسید μmol 200 حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار بتاکاروتن (mg kg-1 346.4)، لیکوپن (mg kg-1 152.9) و ویتامین ث (mg.100 g-1 142.52) در تیمار سالیسیلیک اسید μmol 300 مشاهده شد. با توجه به نتایج میتوان اظهار داشت تنش‌های سرمایی تأثیرات نامطلوبی بر شاخصهای کیفی و عملکرد فلفل شیرین در محیط گلخانه می‌گذارد و کاربرد محلولپاشی سالیسیلیک اسید در بعضی از صفات اثرات سوء تنش سرما را تعدیل کرد.
تنش شوری
یزدان ایزدی؛ مجید نبی پور؛ غلامحسن رنجبر
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح شوری ناشی از کلرید سدیم بر جوانه‌زنی (در محیط کشت پتری‌دیش) و رشد گیاهچه (کشت گلدانی) گیاه سالیکورنیا دو آزمایش مجزا هریک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1398 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدچمران اهواز اجرا شد. تیمارهای آزمایشی در دو آزمایش شامل شش سطح شوری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر سطوح شوری ناشی از کلرید سدیم بر جوانه‌زنی (در محیط کشت پتری‌دیش) و رشد گیاهچه (کشت گلدانی) گیاه سالیکورنیا دو آزمایش مجزا هریک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1398 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدچمران اهواز اجرا شد. تیمارهای آزمایشی در دو آزمایش شامل شش سطح شوری (شاهد با استفاده از آب مقطر، 10، 20، 30، 40 و 50 دسی‌زیمنس بر متر) و سه گونه گیاه سالیکورنیا (Gorgan ecotype S. persica، S. biglovii و S. europaea) بودند. نتایج نشاندهنده اثر معنی‌دار برهمکنش شوری و گونه بر صفات مورد مطالعه در هر دو آزمایش بود. در هرسه گونه به جز در صفات ضریب یکنواختی جوانه‌زنی، درصد آب بافتی گیاهچه و فنول کل، بیشترین مقدار تمام صفات در تیمار شاهد و کمترین مقدار آن در سطح 50 دسی‌زیمنس بر متر اعمال شوری مشاهده شد. به نحوی که بیشترین درصد آب بافتی گیاهچه (با میانگین 89.44 درصد) در تیمار شوری 40 دسی‌زیمنس بر متر و گونه S. europaea بدست آمد. همچنین بیشترین مقدار فنول کل و فلاوونوئید نیز در تیمار شوری 20 دسی‌زیمنس بر متر و گونه S. persica به‌ترتیب با میانگین‌های 0.156 و 0.031 میلیگرم بر گرم وزن تر مشاهده شد. بر اساس نتایج تابع سیگموئیدی (گامپرتز) نیز (R2adj≥0.95 و RMSE≤3.25) با افزایش سطوح شوری از سطح شاهد به 50 دسی‌زیمنس بر متر، زمان رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی به‌ترتیب از 5.73 به 16.20 روز در گونه S. persica ، از 4.42 به 17.07 روز در گونه S. biglovii و 5.75 به 11.95 روز در گونه S. europaea افزایش یافت. حال با آگاهی از رفتار متفاوت گونه‌ها در سطوح بالاتر از 10 دسی‌زیمنس بر متر اعمال شوری، بررسی دقیق‌تر عکس‌العمل‌های گیاهی به سطوح شوری بین شاهد (آب مقطر) و تیمار 10 دسی‌زیمنس بر متر در برنامه‌های به‌نژادی این گونه‌ها قابل توصیه است.
فرشته دارابی؛ نصرت اله عباسی؛ محمدجواد زارع
چکیده
تنش خشکی یکی از فاکتورهای مهم محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است که سبب ایجاد یکسری تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی در گیاهان میشود. تنش خشکی موجب تشکیل گونه های اکسیژن فعال در کلروپلاستهای گیاهی و همچنین سبب پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی و تخریب غشای سلولی میشود. در این راستا، آزمایشی با هدف بررسی نقش تنظیم‌کننده های ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از فاکتورهای مهم محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا است که سبب ایجاد یکسری تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی در گیاهان میشود. تنش خشکی موجب تشکیل گونه های اکسیژن فعال در کلروپلاستهای گیاهی و همچنین سبب پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی و تخریب غشای سلولی میشود. در این راستا، آزمایشی با هدف بررسی نقش تنظیم‌کننده های رشد، پوتریسین و براسینواستروئید بر کنترل تنش اکسیداتیو و تغییرات فیزیولوژیکی در تحمل به کمبود آب در گیاه ریحان به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (40، 80 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به‌عنوان عامل اصلی و محلول پاشی پوتریسین در سه سطح (صفر، 0.5 و 2 میلی مولار) و محلول پاشی براسینواستروئید در سه سطح (صفر، 0.5 و 2 میکرومولار) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی اجرا گردید. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، میزان کلروفیل a و b، فلاونوئید کل و غلظت CO2 زیر روزنه ای به‌ترتیب در تیمار کاربرد توأم محلول پاشی 2 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید نسبت به تیمار شاهد (عدم محلول پاشی پوتریسین و براسینواستروئید) در شرایط عدم تنش خشکی 74.06، 64.07، 45.68 و 19.5 درصد، در تنش متوسط 61.4، 33.9، 3.6 و 10.3 درصد و در تنش خشکی شدید 62.1، 68.6، 33.1 و 15.7 درصد افزایش نشان دادند. سرعت فتوسنتز تحت تنش خشکی کاهش یافت اما تیمار غلظت 0.5 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید نسبت به تیمار شاهد (عدم محلول پاشی پوتریسین و براسینواستروئید) در تنش خشکی متوسط و شدید سبب افزایش 76.59 و 83.33 درصدی سرعت فتوسنتز شد. تیمار کاربرد محلول پاشی غلظت 2 میلی مولار پوتریسین و 0.5 میکرومولار براسینواستروئید سبب کاهش میزان نشت یونی تحت همه سطوح تنش خشکی گردید. میزان درصد اسانس در تیمار (غلظت 2 میلیمولار پوتریسین و 0.5 میکرومولار براسینواستروئید) در تنش خشکی شدید، تنش خشکی متوسط و عدم تنش خشکی به ترتیب 66.5، 39.5 و 50 درصد نسبت به تیمار شاهد (عدم محلولپاشی پوتریسین و براسینواستروئید) افزایش یافت. در کل، به نظر میرسد مصرف غلظت بالای پوتریسین و براسینواستروئید (غلظت 2 میلی مولار پوتریسین و 2 میکرومولار براسینواستروئید) در شرایط تنش خشکی میتواند شاخصهای فیزیولوژیک گیاه ریحان را بهبود بخشد.
بهاره سادات خاتون آبادی؛ علی اکبر احسان پور؛ امیر حسین فرقانی
چکیده
ژن P5CS (پرولین-5- کربوکسیلات-سنتتاز) کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر سنتز پرولین است و به عنوان یک اسمولیت باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری میشود. ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن P5CS و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. حضور ژن P5CS در گیاهان تراریخت شده از تکنیک PCR با پرایمر اختصاصی ژن NPTII:P5CS استفاده شد. به‌منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی گیاهان تراریخت ...
بیشتر
ژن P5CS (پرولین-5- کربوکسیلات-سنتتاز) کد کننده آنزیم کلیدی در مسیر سنتز پرولین است و به عنوان یک اسمولیت باعث افزایش مقاومت گیاه به شوری میشود. ابتدا گیاهان تراریخت حاوی ژن P5CS و غیرتراریخت انتخاب گردیدند. حضور ژن P5CS در گیاهان تراریخت شده از تکنیک PCR با پرایمر اختصاصی ژن NPTII:P5CS استفاده شد. به‌منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی گیاهان تراریخت و غیرتراریخت به محیط کشت MS خاوی غلظت های 0، 100، 150 و 200 میلی مولار نمک (NaCl) منتقل گردیدند. پس از چهار هفته نتایج نشان داد که مقادیر وزن‌تر، وزن خشک و کلروفیل در گیاهان تراریخت در مقایسه با گیاهان غیرتراریخت در پاسخ به شوری کمتر کاهش یافت. همچنین گیاهان تراریخت سدیم کمتری را نسبت به گیاهان غیرتراریخت در برگ تجمع دادند. سطح ترکیبات فنلی، آنتوسیانین و فلاونوئید در گیاهان تراریخت کمتر از گیاهان غیرتراریخت مشاهده شد. بعلاوه در گیاهان تراریخت در تمام غلظتهای نمک نسبت به غیرتراریخت افزایش معنی‌داری در میزان پرولین مشاهده شد. میزان اسکوربات در گیاهان تراریخت و غیر تراریخت تغییر معنی داری نشان ندارد ولی پراکسید هیدروژن در اثر تنش شوری در گیاهان غیر تراریخت نسبت به غیر تراریخت کاهش معنی داری نشان داد. بنابراین به نظر می رسد گیاهان تراریخت با افزایش پرولین و تغییر برخی از انتی اکسیدان های غیر انزیمی در گیاهان تراریخت مقاومت به شوری تنش شوری بیشتری نشان داد.
مهدی ابراهیمی؛ غلامرضا زمانی؛ زهره علیزاده
چکیده
مقدمه علیرغم اینکه مطالعات زیادی در زمینه تاثیرات تنش های محیطی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی انجام شده است، اما اطلاعات بسیار کمی در ارتباط با پاسخ گیاهان دارویی به این تنش ها وجود دارد (Amiri Deh Ahmadi et al., 2014). در حالیکه تنش خشکی ممکن است رشد برخی از گیاهان دارویی از جمله گل راعی (Hypericum brasiliense) (Nacif de Abreu and Mazzafera, 2005) و چتر گندمی (Bupleurum chinense) (Zhu ...
بیشتر
مقدمه علیرغم اینکه مطالعات زیادی در زمینه تاثیرات تنش های محیطی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی انجام شده است، اما اطلاعات بسیار کمی در ارتباط با پاسخ گیاهان دارویی به این تنش ها وجود دارد (Amiri Deh Ahmadi et al., 2014). در حالیکه تنش خشکی ممکن است رشد برخی از گیاهان دارویی از جمله گل راعی (Hypericum brasiliense) (Nacif de Abreu and Mazzafera, 2005) و چتر گندمی (Bupleurum chinense) (Zhu et al., 2009) را کاهش دهد، اما نتایج بسیاری از مطالعات نشان میدهد که خشکی میزان متابولیت های ثانویه در بسیاری از گونه های گیاهی از جمله رهمانیا (Rehmannia glutinosa) (Chung et al., 2006) را افزایش میدهد. هر چند گزارشات متناقضی نیز در این زمینه وجود دارد که از آن جمله میتوان به کاهش معنی دار تمامی پارامترهای رشدی و روغن های فرار در نعناء (Mentha piperita L.) اشاره کرد (Khorasaninejad et al., 2011). لذا با توجه به اهمیت همیشه بهار بعنوان یک گیاه دارویی مهم در برخی صنایع از جمله داروسازی (Bousselsela et al., 2012)، اثرات تنش خشکی بر عملکرد گل و برخی صفات مرتبط با کیفیت گل در دو نوع همیشه بهار در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها اثر تنش خشکی بر کیفیت و کمیت گل همیشه بهار با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و در سال 1394 مورد مطالعه قرار گرفت. تنش خشکی به‌عنوان عامل اصلی شامل آبیاری به میزان 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی خاک (به ترتیب بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید) بود و نوع همیشه بهار (دارویی و زینتی) نیز بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. گلها در طی دوره رشد زایشی گیاه 22 بار برداشت و بوسیله جریان هوا در محیط تاریک خشک شدند. بمنظور تعیین بهترین مدل برای توصیف روند تغییرات عملکرد تجمعی گل همیشه بهار در طول فصل رشد این گیاه، دو مدل خطی و غیر خطی با استفاده از نرم افزار آماری SAS مورد مقایسه قرار گرفتند. وزن خشک گیاه با میانگین گیری از سه بوته بصورت تصادفی در انتهای فصل رشد گیاه بدست آمد. از روش رنگ سنجی کلرید آلومینیوم (Yi et al., 2007) با برخی تغییرات برای تعیین محتوی فلاونوئیدهای گل همیشه بهار استفاده شد. روغن های فرار گلهای تازه همیشه بهار با استفاده از دستگاه کلونجر جداسازی شد. بدلیل اینکه میزان روغن های فرار همیشه بهار بسیار پایین بود، از حلال دی اتیل اتر برای بهبود فرآیند جداسازی استفاده شد. نتایج و بحث بررسی عملکرد گل در طی فصل رشد (22 برداشت) نشاندهنده کاهش معنی دار این صفت تحت تاثیر تنش خشکی بود. مدل غیر خطی لجستیک روند تغییرات عملکرد تجمعی گل را نسبت به مدل خطی بهتر توصیف می کرد. مقایسه پارامترهای مدل لجستیک نشان داد که در سطح بدون تنش، میزان افزایش عمکرد گل در بوته 0.059 گرم در روز بود که این میزان نسبت به سطح تنش شدید (0.035 گرم در روز)، حدود 69% بیشتر بود. بیشترین و کمترین میزان عملکرد تجمعی گل با 6.86 و 3.46 گرم در بوته به ترتیب به تیمار بدون تنش و تنش شدید تعلق داشت. بعلاوه میزان کل عملکرد گل در طی فصل رشد در دو نوع همیشه بهار مورد بررسی با هم اختلاف معنی داری نداشت. در شرایط تنش خشکی، فرآیند طویل شدن سلولی در گیاهان آلی بدلیل کاهش فشار تورژسانس، کاهش می یابد. در واقع کاهش جذب آب منجر به کاهش محتوی آب بافتها شده و فشار سلولی کم میشود. اما تنش خشکی منجر به نقصان اسیمیلاسیون نوری و متابولیت های مورد نیاز برای تقسیم سلولی نیز می شود (Farooq et al., 2009). لذا اختلال در تقسیم سلولی و طویل شدن و توسعه سلول ها در نهایت منجر به کاهش رشد گیاه خواهد شد (Kaya et al., 2006). بعلاوه کاهش اندازه برگها تحت تنش خشکی ظرفیت به دام انداختن نور توسط گیاه را کاهش داده و میزان کل فتوسنتز کاهش می یابد (Hsiao, 1973). وجود همبستگی معنی دار بین عملکرد گل و وزن خشک گیاه (**0.51) در مطالعه ما، نشان میدهد که کاهش عملکرد گل در شرایط کمبود رطوبت خاک میتواند نتیجه کاهش وزن خشک گیاه در این شرایط باشد. محتوی فلاونوئید گلها در ابتدا با افزایش شدت خشکی افزایش یافت و از 25.14 در تیمار بدون تنش به 38.97 میلی گرم معادل روتین در گرم عصاره در تیمار تنش شدید رسید. هرچند با ادامه افزایش شدت خشکی، میزان فلاونوئیدها بطور قابل ملاحظه ای کاهش یافت و در سطح تنش شدید با 22.96 میلی گرم معادل روتین در گرم عصاره به کمترین میزان خود رسید. افزایش فلاونوئیدها در سطح متوسط خشکی را میتوان به کارکرد آنتی اکسیدانی این ترکیبات نسبت داد (Franco et al., 2008). شرایطی که منجر به غیر فعال شدن آنزیم های آنتی اکسیدان شود، بیوسنتز فلاونوئیدها را تحریک می نماید. این موضوع نشان میدهد که فلاونوئیدها میتوانند بعنوان یک سیستم آنتی اکسیدانی ثانویه برای روبش گونه های اکسیژن فعال (ROSs) در گیاهانی که تحت تنش طولانی مدت قرار دارند، عمل نمایند. کاهش فلاونوئیدها در سطوح بالاتر تنش خشکی نیز ممکن است بدلیل کاهش فعالیت آنزیم هایی باشد که در بیوسنتز فلاونوئیدها دخیل هستند (Yang et al., 2007). پتانسیل تولید فلاونوئیدها در گلهای نوع دارویی همیشه بهار حدود 28% بیشتر از نوع زینتی بود. افزایش شدت خشکی همچنین میزان اسانس گل ها را نیز کاهش داد، بطوریکه میزان آن از 120/0 در سطح بدون تنش به 0.062 میلی گرم در گرم گُل تر در سطح تنش شدید، کاهش یافت. چنین کاهشی در روغن های فرار گل همیشه بهار میتواند نتیجه بر هم خوردن فتوسنتز و تولید کربوهیدراتها و نیز کاهش رشد گیاه باشد (Flexas and Medrano, 2002). با این وجود، میزان اسانس گل دو نوع همیشه بهار با هم تفاوتی نداشت. نتیجه گیری بر اساس مدل لجستیک با افزایش شدت خشکی، عملکرد تجمعی گل همیشه بهار بطور معنی داری کاهش یافت، بطوریکه بیشترین و کمترین میزان آن به ترتیب به تیمارهای بدون تنش و تنش خشکی شدید تعلق داشت. با افزایش شدت خشکی، محتوی فلاونوئیدها در ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. افزایش شدت خشکی همچنین میزان روغن های فرار گل همیشه بهار را نیز کاهش داد. میزان روغن های فرار در تیمار بدون تنش تقریبا دو برابر میزان آن در تیمار تنش شدید بود.
