هادی پیرسته انوشه؛ یحیی امام
چکیده
یکی از راه های جبران کاهش عملکرد گندم در اثر تنش خشکی، به عنوان مهم‌ترین عامل محدودکننده عملکرد، می‌تواند کاربرد تنظیم کننده‌های رشد باشد. بدین منظور، تأثیر دو تنظیم کننده رشد سایکوسل و سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم گندم روشن و یاواروس در شرایط متفاوت آبیاری (مطلوب، تنش ملایم و تنش شدید) در پژوهشی دو مرحلهای ...
بیشتر
یکی از راه های جبران کاهش عملکرد گندم در اثر تنش خشکی، به عنوان مهم‌ترین عامل محدودکننده عملکرد، می‌تواند کاربرد تنظیم کننده‌های رشد باشد. بدین منظور، تأثیر دو تنظیم کننده رشد سایکوسل و سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم گندم روشن و یاواروس در شرایط متفاوت آبیاری (مطلوب، تنش ملایم و تنش شدید) در پژوهشی دو مرحلهای در مزرعه تحقیقاتی (آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی) و گلخانه تحقیقاتی (طرح کاملاً تصادفی) دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال زراعی 89-1388 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش شدید طول سنبله، تعداد دانه در سنبلک، تعداد دانه و سنبلک در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گردید. بیشترین و کمترین اثر خشکی به ترتیب مربوط به عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه بود. کاربرد تنظیم کننده‌های رشد سبب افزایش طول سنبله، اجزای سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گردید. کاربرد سالیسیلیک اسید با افزایش، و سایکوسل با کاهش عملکرد بیولوژیک همراه بود. سایکوسل همچنین شاخص برداشت را افزایش داد. پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد دانه به تنش خشکی و کاربرد سایکوسل و سالیسیلیک اسید در رقم روشن نسبت به یاواروس بیشتر بود. به نظر می‌رسد که رقم روشن دارای عملکرد دانه بیشتر و رقم یاواروس دارای مقاومت بیشتری به تنش خشکی بود. اگرچه تنش خشکی موجب کاهش اغلب اجزای عملکرد گندم شد، لیکن تنظیم‌کننده‌های رشد موجب جبران بخشی از کاهش عملکرد ناشی از خشکی گردیدند؛ بنابراین، این تنظیم‌کننده‌های رشد به ویژه سایکوسل برای استفاده در شرایط تنش خشکی قابل توصیه می‌باشند.
سعید موری؛ یحیی امام؛ هدایت اله کریم زاده سورشجانی
چکیده
در یک پژوهش مزرعهای دو ساله (90-89 و 89-88)، سی رقم گندم در دو محیط تنش خشکی آخر فصل و بدون تنش مورد مقایسه قرار گرفتند. آزمایش در هر دو سال در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. تیمار خشکی در کرتهای اصلی (بدون تنش و قطع آبیاری در مرحله ...
بیشتر
در یک پژوهش مزرعهای دو ساله (90-89 و 89-88)، سی رقم گندم در دو محیط تنش خشکی آخر فصل و بدون تنش مورد مقایسه قرار گرفتند. آزمایش در هر دو سال در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. تیمار خشکی در کرتهای اصلی (بدون تنش و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و رقم‌های گندم در کرتهای فرعیقرار داده شدند. در این بررسی شاخص‌های میانگین بهره‌وری (MP)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل به تنش (STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، شاخص تحمل (TOL) و پایداری عملکرد (YSI) بر اساس عملکرد دانه ارقام در شرایط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. نتایج حاصل از تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی نشان داد که رقم کویر با 390/48 گرم در متر مربع بیشترین عملکرد دانه را داشت، در حالی که در تیمار آبیاری معمول بیشترین عملکرد دانه از رقم شیرودی (873/83 گرم در مترمربع) بدست آمد. مقایسه میانگین داده‌ها تحت شرایط آبیاری معمول نشان داد که رقم قدس (57/7 دانه در سنبله) و رقم یاواروس (20/27 دانه در سنبله) به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد دانه در سنبله را داشتند. بیشترین و کمترین تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش خشکی نیز از ارقام زرین (39/4 دانه در سنبله) و سوراپلاتا (9/9 دانه در سنبله) بدست آمد. در پژوهش حاضر تفاوت بین ارقام از لحاظ وزن هزار دانه در دو حالت آبیاری معمول و تنش خشکی معنیدار بود. رقم سیستان بیشترین مقدار وزن هزار دانه (45 گرم) را تحت شرایط بدون تنش و رقم امید بیشترین وزن هزار دانه (35 گرم) را تحت شرایط تنش خشکی بعد از گلدهی به خود اختصاص دادند. مقایسه میانگین رقم‌های مورد مطالعه نشان داد که در شرایط تنش و بدون تنش خشکی بیشترین عملکرد دانه به ترتیب از رقم هایکویر و درخشان بدست آمد.کمترین عملکرد دانه در هر دو شرایط رطوبتی مربوط به رقم ویریناک بود. بر اساس نتایج این آزمایش دو ساله شاخص‌های کمّی GMP, STI و MPبه دلیل داشتن بیشترین همبستگی با عملکرد دانه در هر دو شرایط، در ارزیابی تحمل به خشکی مناسب‌ترین شاخص‌ها بودند.
مصطفی حیدری؛ حسین جهان تیغی
چکیده
تأثیر تنش خشکی بر روی گیاهان پیچیده بوده و بستگی زیادی به مراحل رشد و نموی آن‌ها دارد. محدودیت رطوبت در خاک از طریق کاهش مقدار فتوسنتز، سطح برگ تولیدی، اختلال در جذب عناصر غذایی و انتقال مواد فتوسنتزی به دانه ها بر عملکرد گیاهان تأثیر سوء میگذارد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی به همراه مصرف مقادیر مختلف کود ...
بیشتر
تأثیر تنش خشکی بر روی گیاهان پیچیده بوده و بستگی زیادی به مراحل رشد و نموی آن‌ها دارد. محدودیت رطوبت در خاک از طریق کاهش مقدار فتوسنتز، سطح برگ تولیدی، اختلال در جذب عناصر غذایی و انتقال مواد فتوسنتزی به دانه ها بر عملکرد گیاهان تأثیر سوء میگذارد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی به همراه مصرف مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و نیز میزان تیموکینون و درصد اسانس در گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-1389در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک واقع در 20 کیلومتری جنوب شهرستان زابل اجرا گردید. تیمارهای تنش خشکی که با قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی گیاه به وجود آمدند شامل: =W1شاهد (آبیاری کامل)، W2 = قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن تا شروع گلدهی، W3= قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا شروع پر شدن دانه‌ها و W4= قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا انتهای مرحله پر شدن دانه‌ها به عنوان عامل اصلی و چهار سطح کود نیتروژن از منبع اوره شامل: N1= شاهد (بدون مصرف هیچ نوع کود)، N2= 30 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، N3= 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و N4= 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی در هر یک از مراحل رشدی گیاه منجر به کاهش عملکرد دانه در سیاهدانه شد. بیشترین این کاهش به میزان 40/9 درصد در تیمار W4 مشاهده شد. تنش خشکی با تأثیر معنیدار بر عملکرد بیولوژیکی، تعداد انشعابات در بوته، تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول، تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه از مقدار آن‌ها کاست و بر درصد اسانس و میزان تیموکینون به صورت معنیداری افزود. بیشترین این تأثیر در تمامی صفات فوق در تیمار W4 مشاهده شد. در این بین کود نیتروژن با تأثیر مثبت بر کلیه اجزای عملکرد دانه سبب افزایش عملکرد دانه شد. در بین سطوح کودی نیتروژن، سطح N3 بیشترین تأثیر را بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، درصد اسانس و میزان تیموکینون تولیدی در سیاهدانه دارا بود. در این آزمایش اثر متقابل تنش خشکی و نیتروژن تنها در مورد درصد اسانس و میزان تیموکینون دانه معنیدار شد و در مورد سایر صفات از تأثیر معنیداری برخوردار نبود. بیشترین درصد تیموکینون و اسانس از تیمار W4N3 حاصل شد.
مریم شوریابی؛ علی گنجعلی؛ پروانه ابریشم چی
چکیده
اسید سالیسیلیک (SA) به عنوان یک تنظیم کننده‌ی رشد گیاهی در تخفیف آسیب‌های اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی در سلول‌های گیاهی نقش مهمی به عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف SA بر میزان پروتئین‌های محلول، فعالیت عوامل آنتی اکسیدان آنزیمی و غیر آنزیمی شامل آنزیم‌های پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، اسید آسکوربیک ...
بیشتر
اسید سالیسیلیک (SA) به عنوان یک تنظیم کننده‌ی رشد گیاهی در تخفیف آسیب‌های اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی در سلول‌های گیاهی نقش مهمی به عهده دارد. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف SA بر میزان پروتئین‌های محلول، فعالیت عوامل آنتی اکسیدان آنزیمی و غیر آنزیمی شامل آنزیم‌های پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، اسید آسکوربیک و همچنین میزان پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید و برخی از صفات فیزیولوژیکی دو رقم نخود شامل جم ( MCC361 ) و کاکا ((MCC414، آزمایشی با سه غلظت SA (صفر، 0/5 و 1 میلی مولار) و دو سطح آبیاری کاهش یافته ( 25% ظرفیت زراعی) و بدون تنش (ظرفیت زراعی کامل)، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده انجام شد. 15، 25 و 35 روز بعد از کاشت، گیاهان با محلول اسید سالیسیلیک (0/5 و 1 میلی مولار) و آب مقطر (به عنوان شاهد) بر روی برگ‌ها، اسپری شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد در شرایط 25% ظرفیت زراعی، در هر دو ژنوتیپ تنها میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز افزایش پیدا کرد. تنش خشکی پایداری غشاء و کارآیی فتوسیستم II را کاهش داد. SA تنها در ژنوتیپ MCC414 و در شرایط 25% ظرفیت زراعی، باعث افزایش میزان پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید شد و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان شامل پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز را در این ژنوتیپ و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز را در هر دو ژنوتیپ MCC414 و MCC361 به صورت معنی داری افزایش داد. SA تأثیر معنی داری بر اسید آسکوربیک نداشت (0/05 P≤). در شرایط 25% ظرفیت زراعی، SA در غلظت‌های 0/5 و 1 میلی مولار توانست موجب بهبود شاخص پایداری غشاء شود و با کاهش فلورسانس کلروفیل، کارآیی فتوسیستم ΙΙ را افزایش دهد.
محمد حسین بناکار؛ غلامحسن رنجبر؛ ولی سلطانی
چکیده
تنش شوری عامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران می‌باشد. از طرف دیگر وجود اراضی وسیع شور و گونه های متنوع شورزیست، استفاده از منابع آب و خاک شور را اجتناب ناپذیر کرده است. به منظور ارزیابی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گیاهان شورزیست علوفهای، تحقیقی در ایستگاه تحقیقات شوری چاه افضل، یزد، در سال 89-88 ...
بیشتر
تنش شوری عامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران می‌باشد. از طرف دیگر وجود اراضی وسیع شور و گونه های متنوع شورزیست، استفاده از منابع آب و خاک شور را اجتناب ناپذیر کرده است. به منظور ارزیابی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گیاهان شورزیست علوفهای، تحقیقی در ایستگاه تحقیقات شوری چاه افضل، یزد، در سال 89-88 انجام گرفت. تعداد 9 گونه شورزیست مورد نظر در گلخانه تکثیر شده، سپس به مزرعه انتقال داده شدند. قالب طرح آماری، بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. در طول فصل رشد گیاهان با آب شورdSm-1 39/8 آبیاری شدند. در پایان آزمایش صفاتی شامل محتوای آب اندام هوایی، میزان خاکستر و مقدار عناصر معدنی سدیم، پتاسیم و کلر برگ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تفاوت‌های فیزیولوژیکی معنی داری بین گیاهان شورزیست وجود دارد که می‌تواند با قابلیت متفاوت تولید علوفه گیاهان شورزیست مرتبط باشد. از میان گونه های شورزیست Kochia indica، Sesbania aculeata و Atriplex halimus به دلیل عملکرد علوفه بیشتر، محتوای پایین خاکستر، سدیم و کلر به عنوان گونه های برتر انتخاب شدند. با توجه به این واقعیت که مقدار بالای نمک در گیاهان شورزیست محدودیت‌هایی را از نظر خوش‌خوراکی علوفه ایجاد می‌کند، S. aculeateبه دلیل داشتن مقدار خاکستر کم و نیز نسبت سدیم به پتاسیم پایین می‌تواند به عنوان یک گونه علوفه ای مناسب انتخاب گردد.
واحد باقری؛ حمیدرضا روستا
چکیده
به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف بیکربنات سدیم بر عملکرد چهار واریته مهم کلم، یک آزمایش گلخانهای با دو فاکتور شامل واریته در چهار سطح (کلم گل، کلم پیچ، کلم بروکسل و کلم قمری) و بیکربنات سدیم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی مولار) با سه تکرار انجام شد. تجزیه داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. بذور جوانهدار شده در مرحله ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف بیکربنات سدیم بر عملکرد چهار واریته مهم کلم، یک آزمایش گلخانهای با دو فاکتور شامل واریته در چهار سطح (کلم گل، کلم پیچ، کلم بروکسل و کلم قمری) و بیکربنات سدیم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی مولار) با سه تکرار انجام شد. تجزیه داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. بذور جوانهدار شده در مرحله چهار برگی به گلدانهای چهار لیتری حاوی محلول غذایی هوادهی شده انتقال یافتند. پس از یک ماه رشد، دانهالها به مدت دو ماه تحت تاثیر تیمار بیکربنات سدیم قرار گرفتند. نتایج نشان داد که وزن خشک برگ و ریشه با افزایش غلظت بیکربنات سدیم به طور معنیداری کاهش یافت. در پاسخ به افزایش بیکربنات سدیم، محتوای کلروفیل a، کلروفیلb، Fv/Fm و کارایی فتوسنتزی (PI) در تمام واریتهها کاهش نشان داد؛ این در حالی بود که کمترین کاهش کلروفیلa و کلروفیلb در کلم پیچ و کلم گل مشاهده شد. فرایندهای تنظیم اسمزی در پاسخ به افزایش غلظت بیکربنات سدیم در گیاهان کلم فعال شد به گونهای که در واریته کلم قمری افزایش در میزان پرولین و کربوهیدرات محلول مشاهده شد. در اثر افزایش غلظت بیکربنات سدیم، میزان فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، روی و منگنز گیاهان کاهش و میزان سدیم و کلسیم افزایش یافت. تنش بیکربنات سدیم در غلظت20 میلی مولار باعث کاهش معنیدار غلظت آهن در برگ و ریشه گردید به طوری که در برگ غلظت آهن در این سطح نسبت به شاهد نزدیک به 150 درصد کاهش نشان داد. در ارتباط با واریتهها نتایج نشان داد که بیشترین میزان غلظت آهن در واریتههای کلم قمری و کلم پیچ مشاهده شد.
ابراهیم ایزدی دربندی؛ احمد نظامی؛ عباس عباسیان؛ مجید حیدری
چکیده
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ژنوتیپ‌های DR4، NR11، SOR1، STR1، ZR5،SM و Skhیولاف وحشی به تنش یخزدگی آزمایشی در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. از بین ژنوتیپ‌های مذکور، دو ژنوتیپSkh (خوزستان) و SM (مشهد)، ژنوتیپ‌های حساس به علف کش و در سایر ژنوتیپ‌ها مقاومت به ...
بیشتر
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ژنوتیپ‌های DR4، NR11، SOR1، STR1، ZR5،SM و Skhیولاف وحشی به تنش یخزدگی آزمایشی در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. از بین ژنوتیپ‌های مذکور، دو ژنوتیپSkh (خوزستان) و SM (مشهد)، ژنوتیپ‌های حساس به علف کش و در سایر ژنوتیپ‌ها مقاومت به علف کش در آن‌ها گزارش شده است. در این آزمایش ژنوتیپ‌های یولاف وحشی در معرض هفت دمای یخزدگی 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18- و 21- درجه سانتی‌گراد قرار گرفتند. گیاهان تا مرحله 3 تا 4 برگی در محیط طبیعی نگهداری شده و پس از گذراندن دوره خوسرمایی، با استفاده از فریز ترموگرادیان، تحت تیمارهای یخزدگی قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی ژنوتیپ‌های یولاف وحشی مورد مطالعه، با استفاده از آزمون نشت الکترولیت‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس دمای کشنده 50 درصد نمونه‌ها (LT50el) بر اساس درصد نشت الکترولیت‌ها و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاهان (RDMT50) در پایان دوره بازیافت (سه هفته بعد از اعمال تیمار یخزدگی) تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثرات دماهای یخزدگی تأثیر معنی داری (P≤0.01) بر درصد نشت الکترولیت و دمای لازم برای 50 درصد نشت الکترولیت (LT50el)ژنوتیپ‌های یولاف وحشی داشت. ژنوتیپ‌های یولاف وحشی از نظر نشت الکترولیت‌ها اختلاف معنی داری (P≤0.01) با هم داشتند. بر اساس نتایج آزمایش، کاهش دما به کمتر از 9- درجه سانتی‌گراد سبب افزایش معنی دار میزان نشت الکترولیت‌ها در کلیه ژنوتیپ‌های مورد بررسی شد. در بین ژنوتیپ‌های یولاف وحشی، ژنوتیپ SM بیشترین و ژنوتیپ Skh، کمترین تحمل به سرما را از نظر میزان LT50el و RDMT50نشان دادند. نتایج این آزمایش ضمن اینکه نشان از اختلاف در تحمل به یخزدگی ژنوتیپ‌های یولاف وحشی با منشأ جغرافیایی مختلف دارند، نشان داد که مقاومت به علف کش در علف‌های هرز می‌تواند منجر به تغییر بعضی دیگر از خصوصیات آن‌ها از جمله تحمل به سرما شود، به طوری که بر اساس نتایج حاصل، ژنوتیپ‌های مقاوم به علف کش یولاف وحشی (DR4،NR11،SOR1، STR1، ZR5) در مقایسه با ژنوتیپ حساس به علف کش خوزستان (Skh)از LT50elبیشتری برخوردار بودند.
شیرین قاضیان تفریشی؛ امیر آینه بند؛ حسین توکلی؛ سعید خاوری خراسانی؛ محمد جلینی
چکیده
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب بر اساس 100، 80 و 60 درصد ظرفیت زراعی) و در کرتهای فرعی رقم (Ksc403، مریت و آبسیژن) و روش کاشت (روی پشته و کف جوی) قرار گرفتند. در این آزمایش عملکرد و 17 صفت موثر در عملکرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین هیبریدهای مختلف از نظر صفات مورد اندازه گیری تفاوت معنیدار وجود دارد. همچنین اثر تنش خشکی بر صفات مورد ارزیابی معنیدار بود. در این آزمایش صفات طول بلال، تعداد برگ بالای بلال اصلی و تعداد ردیف دانه در بلال به ترتیب دارای بالاترین همبستگی مثبت با عملکرد دانه بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، میتوان نتیجه گرفت که صفات وزن هزار دانه، طول دوره گرده افشانی تا کاکل دهی و تعداد دانه در بلال تعیین کننده محدودیتهای ذرت شیرین در تولید دانه هستند.
