محمد حسین نجفی مود؛ علی شهیدی؛ عباس خاشعی سیوکی
چکیده
به منظور تعیین تابع برتر آب - شوری – پارامترهای کمی عملکرد (تعداد قوزه در متر مربع، وزن قوزه، ارتفاع بوته، کیل وش) دو رقم پنبه ورامین و خرداد بررسی تاثیر شوری و مقادیر آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم پنبه در شرایط اقلیمی بیرجند اجرا شد.طرح آماری بلوکهای خرد شده تصادفی در قالب فاکتوریل بود که در شرایط اقلیمی خشک و در ...
بیشتر
به منظور تعیین تابع برتر آب - شوری – پارامترهای کمی عملکرد (تعداد قوزه در متر مربع، وزن قوزه، ارتفاع بوته، کیل وش) دو رقم پنبه ورامین و خرداد بررسی تاثیر شوری و مقادیر آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم پنبه در شرایط اقلیمی بیرجند اجرا شد.طرح آماری بلوکهای خرد شده تصادفی در قالب فاکتوریل بود که در شرایط اقلیمی خشک و در ۳ سطح شوری و ۴ سطح مقدار آب آبیاری انجام گردید. کشت به صورت کرتی و در ابعاد ۴ در ۵ متر و در ۸ اردیبهشت انجام شد. برای این کار توابع به فرمهای خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی مورد استفاده قرار گرفتند. در ابتدا نتایج جداول ضرایب توابع و آماره F نشان دادند که کلیه توابع مندرج در فوق توانسته‌اند برآورد تعیین کننده و معنی‌داری از پارامترهای تعداد قوزه در متر مربع، وزن قوزه و ارتفاع بوتهداشته باشند.همچنین بررسی ضرایب تعیین معادلات خطوط رگرسیون رسم شده و آماره t استیودنت مندرج در نمودار خط رگرسیون بین مقادیر اندازه‌گیری‌شده و پیش‌بینی شده نتایج فوق را تایید کردند.. بنابراین در مرحله بعد نسبت به رتبه‌بندی و تعیین تابع برتر در بین آنها اقدام گردید. به این منظور از پنج شاخص آماری ریشه میانگین مربعات خطا ، ضریب تعیین ، بازده مدل، خطای بیشینه و ضریب مقدار باقیمانده استفاده گردید.نتایج بدست آمده در مورد هر دو رقم پنبه ورامین وخرداد نشان دادند که برای پارامتر وزن قوزه تابع درجه دوم به ترتیب با ضریب تعیین ۸۰% و ۸۹٪و برای پارامترهای تعداد قوزه در متر مربع و ارتفاع بوته تابع متعالی به ترتیب با ضرایب تبیین ۹۸%، ۹۵%، ۹۹% و ۹۰% توانستند به عنوان تابع برتر نسبت به سایر توابع در منطقه اقلیمی بیرجند معرفی شوند. همچنین هیچکدام از توابع مورد مطالعه نتوانستند برآورد قابل قبولی از پارامتر کیل وش داشته باشند زیرا آماره F که تاثیر معنیدار تابع را در برآورد پارامترهای مورد مطالعه نشان می‌دهد، برای پارامتر فوق‌الذکر معنیدار نبود.
مجید عبدلی؛ محسن سعیدی؛ سعید جلالی هنرمند؛ سیروس منصوری فر؛ محمد اقبال قبادی
چکیده
گندم از لحاظ سطح زیرکشت و محصول تولیدی در جهان، رتبة اول را در بین غلات به خود اختصاص داده است و یکی از گیاهان عمده مورد کشت در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. وقوع تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه در این مناطق از ویژگیهای بارز و غیر قابل اجتناب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش کم آبی و نقش منابع جاری و ذخیرها‌ی بر پرشدن دانه، ...
بیشتر
گندم از لحاظ سطح زیرکشت و محصول تولیدی در جهان، رتبة اول را در بین غلات به خود اختصاص داده است و یکی از گیاهان عمده مورد کشت در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. وقوع تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه در این مناطق از ویژگیهای بارز و غیر قابل اجتناب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش کم آبی و نقش منابع جاری و ذخیرها‌ی بر پرشدن دانه، عملکرد دانه و میزان انتقال مجدد انجام شد. آزمایش طی سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه به صورت اسپلیت پلات-فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. آبیاری در دو سطح شامل تیمار کنترل یا عدم تنش (آبیاری در تمام مراحل رشدی بر اساس نیاز آبی گیاه و شرایط آب و هوایی) و تنش کم آبی (قطع آبیاری پس از گرده‌افشانی) به عنوان کرت اصلی مد نظر قرار گرفت و ترکیب نه ژنوتیپ شامل هشت رقم گندم بهار، پارسی، پیشتاز، پیشگام، چمران، زرین، سیوند، مرودشت و لاین DN-11 همراه با تیمارهای محدودیت منابع فتوسنتزی بوته در پنج سطح شامل شاهد (بدون هیچگونه محدودیت منابع فتوسنتزی)، حذف برگ پرچم، حذف بقیه برگ‌ها به غیراز برگ پرچم، حذف ریشک و سایهاندازی بر سنبله درکرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی پس از گرده افشانی عملکرد دانه را 22/2 درصد نسبت به شرایط کنترل کاهش داد و حذف منابع فتوسنتزی سبب کاهش عملکرد از طریق افت وزن دانه شد. در این شرایط سهم فتوسنتز سنبله در پرکردن دانه با 35/4 درصد بیشتر از نقش برگ پرچم و برگهای زیری (به ترتیب 18/6 و 18/5 درصد) بود و ریشکها کمترین سهم را با 3/3 درصد در عملکرد دانه داشتند. در اثر محدودیت منابع فتوسنتزی، میزان انتقال مجدد مواد ذخیره ای از قسمتهای مختلف میانگرههای ساقه افزایش یافت که بیانگر نقش جبرانی آنها در جلوگیری از افت عملکرد بود. تنش کم آبی سبب افزایش کارایی انتقال مجدد نشد ولی در بین ارقام و تیمارهای محدودیت منابع فتوسنتزی از نظر صفت فوق اختلاف وجود داشت. میزان مواد منتقل شده از قسمتهای مختلف بوته (کاه سنبله و میانگره های ساقه) به دانه در هر دو شرایط محیطی یکسان بود ولی در شرایط کنترل به دلیل فتوسنتز جاری بیشتر، عملکرد دانه افزایش یافت.
علی حامد؛ غلامعباس اکبری؛ نیراعظم خوش خلق سیما؛ امیرحسین شیرانی راد؛ حمید جبّاری؛ سید علی طباطبایی
چکیده
به منظور ارزیابی ویژگیهای زراعی و برخی صفات فیزیولوژیک ارقام کلزا تحت تأثیر تنش خشکی آزمایشاتی به صورت جداگانه در سال زراعی 91-1390 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد انجام گرفت. هر آزمایش در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بود. آزمایش اول،(شاهد) آبیاری براساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ...
بیشتر
به منظور ارزیابی ویژگیهای زراعی و برخی صفات فیزیولوژیک ارقام کلزا تحت تأثیر تنش خشکی آزمایشاتی به صورت جداگانه در سال زراعی 91-1390 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد انجام گرفت. هر آزمایش در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار بود. آزمایش اول،(شاهد) آبیاری براساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در کلیه مراحل رشدی گیاه، آزمایش دوم، تنش خشکی از مرحله ساقه دهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، آزمایش سوم، تنش خشکی از گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک و آزمایش چهارم، تنش خشکی از مرحله خورجین دهی تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام GKH2005، Opera و Okapi بودند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی، گلدهی و خورجین دهی به ترتیب سبب کاهش معنیدار 44، 34 و 9 درصدی تعداد خورجین در ساقه اصلی، 60، 34 و 17 درصدی تعداد خورجین در شاخه های فرعی، 62، 35 و 5 درصدی تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی، 73، 46 و 11 درصدی تعداد دانه در خورجین شاخه های فرعی، 19، 28 و 26 درصدی وزن هزار دانه و 62، 51 و 27 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با شاهد گردید. بیشترین عملکرد دانه در آزمایش شاهد، به میزان 3110 کیلوگرم در هکتار، و پس از آن به ترتیب در آزمایش های قطع آبیاری از خورجین دهی، گلدهی و ساقه دهی به میزان 2510،1773 و1450 کیلوگرم در هکتار بود. تنش خشکی سبب کاهش هدایت روزنه ای، محتوای نسبی آب برگ و پایداری غشاء سلولی شد، در حالی که عدد SPAD را افزایش داد. در بین ارقام مورد بررسی، رقم GKH در شرایط تنش خشکی با کمترین درصد نشت الکترولیتها، هدایت روزنه ای و محتوای نسبی آب برگ بالا، از بالاترین تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه برخوردار بود. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که اعمال قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به دلیل کاهش تعداد دفعات آبیاری و استفاده بهینه از آن در آبیاری محصولات تابستانه همراه با استفاده از ارقام متحمل به خشکی، میتواند در افزایش بهرهوری و سطح زیر کشت کلزا در مناطق خشک و نیمه خشک مؤثر باشد.
معصومه حاتم وند؛ طاهره حسنلو؛ فاطمه دهقان نیری؛ امیرحسین شیرانیراد؛ سید علی طباطبایی؛ سید محمد حسینی
چکیده
خشکی یکی از عوامل محیطی مهم محدود کننده تولید محصولات زراعی در دنیا است. بهمنظور ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کلزا تحت تأثیر تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار، از زمان انتهای گلدهی تا پر شدن دانه (مدت 26 روز) انجام شد. فاکتور اصلی تنش خشکی در دو سطح تنش و شاهد ...
بیشتر
خشکی یکی از عوامل محیطی مهم محدود کننده تولید محصولات زراعی در دنیا است. بهمنظور ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کلزا تحت تأثیر تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار، از زمان انتهای گلدهی تا پر شدن دانه (مدت 26 روز) انجام شد. فاکتور اصلی تنش خشکی در دو سطح تنش و شاهد (به‌ترتیب با 160 و 80 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر) و فاکتور فرعی ارقام در سه سطح: 1- Billy2- Adriana و 3- Tassilo بودند. صفات محتوای نسبی آب، هدایت روزنه‌ای، پرولین و قند کل 7 ، 12 و 26 روز پس از قطع آبیاری اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تنش در زمان گلدهی (7 روز پس از تنش) باعث کاهش محتوای نسبی آب، هدایت روزنه‌ای و قند کل و افزایش پرولین شد. تنش در مرحله خورجین‌دهی (12 روز پس از تنش) و پر شدن دانه (26 روز پس از تنش) باعث کاهش محتوای نسبی آب و هدایت روزنه‌ای و افزایش پرولین و قند کل شد. عملکرد دانه و اجزای آن پس از رسیدگی کامل گیاه اندازهگیری شدند. تنش از مرحله گلدهی باعث کاهش عملکرد دانه و اجزای آن شد اما کاهش در وزن هزار دانه معنیدار نبود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به‌ترتیب در ارقام Adriana با 2814 در شرایط شاهد و Tassilo با 994/4 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش بود. با توجه به نتایج، رقم Adriana عملکرد بهتری در شرایط تنش از خود نشان داد و کاشت این رقم در مناطق خشک توصیه میشود.
محمد ضابط؛ صادق بهامین؛ صادق قریشی؛ حسین صادقی؛ سید غلامرضا موسوی
چکیده
کمبود آب مهمترین عامل محدود کننده برای دستیابی به عملکرد پتانسیل گیاهان زراعی بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود. نیتروژن نیز از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری و کود نیترژون بر عملکرد علوفه و وزن تر و خشک اندامهای هوایی ارزن علوفه ای نوتریفید، آزمایشی ...
بیشتر
کمبود آب مهمترین عامل محدود کننده برای دستیابی به عملکرد پتانسیل گیاهان زراعی بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود. نیتروژن نیز از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری و کود نیترژون بر عملکرد علوفه و وزن تر و خشک اندامهای هوایی ارزن علوفه ای نوتریفید، آزمایشی در سال 1385به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. سطوح آبیاری (تامین 50 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و مقادیر کود نیترژون (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به ترتیب به عنوان فاکتورهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که هر دو عامل آبیاری و نیتروژن اثر معنی داری بر وزن تر و خشک برگ، ساقه و علوفه ی ارزن، در مجموع دو مرحله برداشت داشتند، اما اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر هیچ یک از این صفات معنی دار نبود. مجموع عملکرد تر ارزن علوفه ای، با کاهش آبیاری از 40/72 به 24/92 تن در هکتار و عملکرد علوفه خشک نیز از 8/94 به 5/34 تن درهکتار تقلیل پیدا کرد. با افزایش مصرف نیتروژن تا میزان 225 کیلوگرم در هکتار، عملکرد تر و خشک کل به ترتیب 79/8 و 81/2 درصد نسبت به تیمار عدم مصرف نیتروژن افزایش یافت. بطور کلی میتوان نتیجه گرفت که آبیاری و نیتروژن دو عامل مؤثر در تعیین عملکرد علوفه ی ارزن علوفه ای هستند.
جعفر نباتی؛ محمد کافی؛ سعید خانی‌نژاد؛ علی معصومی؛ محمد زارع مهرجردی
چکیده
تنش شوری تولید پایدار بسیاری از محصولات زراعی را در مناطق خشک و نیمه خشک ایران تهدید می‌کند. بنابراین در این مناطق باید از گیاهانی استفاده شود که ضمن سازگاری با این شرایط تولید مناسبی نیز داشته باشند. در این راستا مطالعه‌ای با هدف بررسی کیفیت علوفه‌ی توده‌های مختلف کوشیا در شرایط تنش شوری با استفاده از آزمایش کرتهای خرد شده بر ...
بیشتر
تنش شوری تولید پایدار بسیاری از محصولات زراعی را در مناطق خشک و نیمه خشک ایران تهدید می‌کند. بنابراین در این مناطق باید از گیاهانی استفاده شود که ضمن سازگاری با این شرایط تولید مناسبی نیز داشته باشند. در این راستا مطالعه‌ای با هدف بررسی کیفیت علوفه‌ی توده‌های مختلف کوشیا در شرایط تنش شوری با استفاده از آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرتهای اصلی شامل سطوح شوری آب آبیاری شامل 5/2 و 16/5 دسی‌زیمنس بر متر و کرتهای فرعی شامل پنج توده بومی کوشیا (بیرجند، ارومیه، بروجرد، اصفهان و سبزوار) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری درصد قابلیت هضم ماده خشک برگ، ساقه، کل اندام هوایی و عملکرد ماده خشک قابل هضم کوشیا افزایش پیدا کرد. بین توده‌ها از نظر قابلیت هضم ماده خشک برگ اختلافی وجود نداشت اما از نظر قابلیت هضم ماده خشک ساقه توده سبزوار، و از نظر قابلیت هضم زیست توده و عملکرد ماده خشک قابل هضم کل اندام هوایی توده ارومیه بیشترین مقدار را دارا بودند. روند تغییرات قابلیت هضم ماده آلی اندامهای مختلف و کل اندام هوایی کوشیا با افزایش شدت تنش شوری صعودی بود. ارزش هضمی برگ و ساقه با افزایش تنش شوری افزایش پیدا کرد اما ارزش هضمی کل اندام هوایی کاهش یافت. تنش شوری افزایش میزان پروتئین خام را در اندام‌ها و کل گیاه کوشیا کاهش داد. بطور کلی خصوصیات کیفی علوفه توده‌های کوشیا قابل مقایسه با سایر گیاهان علوفه‌ای رایج میباشد.
نگین اسدی پور؛ عادل سپهری؛ سید علی حسینی
چکیده
تنش شوری یکی از مهمترین عوام لمحدودکننده رشد گیاه و تولیدات کشاورزی، بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، محسوب میگردد.با توجه به افزایش سطح اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در کشور، شناسایی گیاهان مرتعی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. در بیشتر گونه‌های گیاهی واکنش به تنش شوری در مراحل مختلف رشد متفاوت است. هدف مطالعه ی ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهمترین عوام لمحدودکننده رشد گیاه و تولیدات کشاورزی، بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، محسوب میگردد.با توجه به افزایش سطح اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در کشور، شناسایی گیاهان مرتعی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. در بیشتر گونه‌های گیاهی واکنش به تنش شوری در مراحل مختلف رشد متفاوت است. هدف مطالعه ی حاضر،بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر برخی شاخص های رشد (شامل ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خش کاندام هوایی و تعداد بذر) سه گونه M.scutellata، M.polymorphaو M.rigidula است و آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب کاملاً تصادفی در چهار تکرار با شش سطح شوری (صفر، 5، 10، 15، 20 و 25 دسی‌زیمنس بر متر) طراحی گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری اثرمعنی داری برعامل های اندازه گیری شده دارد و با افزایش سطح شوری، طول ساقه، طول ریشه، تعداد بذر و وزن خشک اندام هوایی در گلدان کاهش یافت. مقایسه میانگین‌ها نشانداد که گونه M.scutellataازنظر تمامی صفات مورد مطالعه برترین گونه بود. نتایج پیشنهاد می‌دهد که میتوان گونه M.scutellata را به‌عنوان یک رقم موفق در اراضی شور برای برنامه‌های اصلاحی معرفی نمود.
تنششورییکیازمهمترینعواملمحدودکنندهرشدگیاهوتولیداتکشاورزی،بخصوصدرمناطقخشکونیمهخشک، محسوبمیگردد.با توجه به افزایش سطح اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در کشور، شناسایی گیاهان مرتعی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. در بیشتر گونه‌های گیاهی واکنش به تنش شوری در مراحل مختلف رشد متفاوت است. هدف مطالعه‌یحاضر،بررسیاثرسطوحمختلفشوریبربرخیشاخصهایرشد(شاملارتفاعساقه، طول ریشه،وزنخشکاندام هوایی و تعداد بذر)سه گونه M.scutellata، M.polymorphaو M.rigidula استو آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب کاملاً تصادفی در چهار تکرار با شش سطح شوری (صفر، 5، 10، 15، 20 و 25 دسی‌زیمنس بر متر) طراحی گردید. نتایجنشاندادکهتنش شوریاثرمعنیداریبرعاملهایاندازهگیریشدهدارد و باافزایشسطح شوری،طولساقه،طول ریشه، تعداد بذر ووزنخشک اندام هواییدرگلدانکاهش یافت. مقایسهمیانگین‌ها نشاندادکهگونه M.scutellataازنظر تمامیصفاتمورد مطالعهبرترین گونهبود. نتایج پیشنهاد می‌دهد که میتوان گونه M.scutellata را به‌عنوانیک رقم موفق در اراضی شور برای برنامه‌های اصلاحی معرفی نمود.
سید فاضل فاضلی کاخکی؛ احمد نظامی؛ مهدی پارسا؛ محمد کافی
چکیده
جوانه زنی و رشد گیاهچه برای استقرار گیاهان تحت شرایط شور اهمیت دارد. از این رو انتخاب گیاهانی که جوانه زنی سریع و یکنواختی در شرایط شور دارند می تواند به استقرار اولیه و رشد گیاهچه کمک نماید. به منظور ارزیابی واکنش اکوتیپ های کنجد به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در شرایط آزمایشگاه ...
بیشتر
جوانه زنی و رشد گیاهچه برای استقرار گیاهان تحت شرایط شور اهمیت دارد. از این رو انتخاب گیاهانی که جوانه زنی سریع و یکنواختی در شرایط شور دارند می تواند به استقرار اولیه و رشد گیاهچه کمک نماید. به منظور ارزیابی واکنش اکوتیپ های کنجد به تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در شرایط آزمایشگاه اجرا شد. فاکتور اول شامل پنج اکوتیپ کنجد (MSC3،MSC6،MSC7،MSC12 و MSC14) و فاکتور دوم شامل 11 سطح شوری آب (1، 3، 6، 9، 11/4، 14/5، 16/4، 19/6، 21/1، 23/1 و 25/1 دسی زیمنس بر متر) بود، که از آب چاههای موجود در منطقه با هدایت الکتریکی 5/2، 10 و 23 دسی زیمنس تهیه و سپس تیمارهای مورد نیاز از طریق رقیق یا غلیظ سازی آماده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش شوری جوانه زنی کاهش یافت به طوری که در شوری 23/1 دسی زیمنس بر متر جوانه زنی بسیار جزئی بود و در شوری 25/1 هیچگونه جوانه زنی مشاهده نشد. شوری اثر معنی داری بر مولفه های جوانه زنی درصد نهایی (تجمعی) جوانه زنی (FGP)، سرعت جوانه زنی (GR)، یکنواختی جوانه زنی (GU)، زمان رسیدن به 50 درصد جوانه زنی (T50)، انرژی جوانه زنی (GE)، شاخص بنیه گیاهچه (SVI) ، طول ساقه چه و نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه (R/S) داشت، با وجود این با افزایش سطوح شوری این مولفه ها به طور یکسان تحت تاثیر قرار نگرفتند. در شوری 3 دسی زیمنس بر متر شاخصهای مربوط به رشد گیاهچه نسبت به شاهد و سایر تیمارها بیشتر بود و شاخصهای FGP، GU، GE و SVI به ترتیب به میزان 8، 5، 10 و 66 درصد بیشتر از شاهد بودند. بالاترین همبستگی FGP با شاخص GE (**0/98 = r) و سپس با شاخص GR (**0/83 = r) مشاهده شد که نشان دهنده این است که بذور اکوتیپ های با انرژی جوانهزنی بالاتر منجر به افزایش درصد جوانهزنی نهایی در انها میشود.در شرایط شوری زیاد (dS/m23/1) اکوتیپ MSC6 بیشترین مقدار FGP، GR و GE و اکوتیپ MSC12 کمترین مقدار را داشت در مولفههای رشد گیاهچه نیز دو اکوتیپ MSC6 و MSC7 نسبت به سایر اکوتیپها شاخص SVI بیشتری داشت. به نظر میرسد اکوتیپ MSC6 در شرایط این آزمایش از دامنه تحمل بیشتری برخوردار بود.
رعنا نادری زرنقی؛ محمود تورچی
چکیده
تولیدات کشاورزی شدیدأ تحت تأثیر شوری خاک و اثرات مخرب غلظت نمک در خاکهای شور میباشند و این عامل تمدن کشاورزی قدیمی و مدرن را تحت تأثیر قرار داده است. بهمنظور بررسی اثر تنش شوری آب برتعدادی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرتبط با مقاومت به شوری در دوازده رقم کلزای بهاره، آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده با سه سطح شوری صفر، ...
بیشتر
تولیدات کشاورزی شدیدأ تحت تأثیر شوری خاک و اثرات مخرب غلظت نمک در خاکهای شور میباشند و این عامل تمدن کشاورزی قدیمی و مدرن را تحت تأثیر قرار داده است. بهمنظور بررسی اثر تنش شوری آب برتعدادی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرتبط با مقاومت به شوری در دوازده رقم کلزای بهاره، آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده با سه سطح شوری صفر، 150و 300 میلیمولار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. در این پژوهش صفات ارتفاع بوته، طول ریشه، وزنتر و خشک گیاه، وزنتر و خشک ریشه، وزن صد دانه، عملکرد دانه در بوته، پتانسیل اسمزی، پتانسیل آب برگ، پرولین، Na+برگ، K+برگ و K+/Na+برگ ارقام اندازهگیری شد. تجزیه واریانس حاکی از وجود اختلاف معنیدار بین ارقام مورد مطالعه برای تمامی صفات بود. از تجزیهخوشهای با روش UPGMA برای گروه بندی ارقام از حیث کلیه صفات و برای تمامی سطوح شوری استفاده شد. تجزیهخوشه ای در شرایط تنش شوری شدید منجر به تشکیل دو خوشه گردید که ارقام Heros و Comet در اکثر صفات مورد مطالعه میانگین کمتری را به خود اختصاص دادند، لذا میتوان از آنها بعنوان والدین حساس در تلاقی با ارقام متحمل مانند Crakerو Amica جهت تهیه جوامع مناسب برای ترسیم نقشه ژنتیکی و مکانیابی صفات کمی درگیر در مقاومت به شوری استفاده کرد. با شناسایی ارقام متحمل و حساس به شوری زمینه برای مطالعات مولکولی جهت درک درست سازوکار تحمل به تنش شوری در کلزا و ژنهای درگیر در این فرآیند فراهم خواهد شد.
سید احمد سادات نوری؛ سیدمحمدمهدی مرتضویان؛ محسن ابراهیمی؛ مریم اشرفی جو؛ الناز حسین زاده
چکیده
پس از اثبات تاثیر مثبت تابش لیزر بر خصوصیات گیاهی، امروزه این عامل فیزیکی به عنوان یک محرک غیرزیستی مطلوب، در تحقیقات علمی به طور وسیع استفاده میشود. در تحقیق حاضر، تاثیر تابش سه نوع لیزر (قرمز، مادون قرمز و Nd:YAG) در دو دوز مختلف تابش (یک بار تابش و دو بار تابش لیزر، هر بار به مدت 180 ثانیه) بر خصوصیات جوانهزنی و عملکرد کلزا در ...
بیشتر
پس از اثبات تاثیر مثبت تابش لیزر بر خصوصیات گیاهی، امروزه این عامل فیزیکی به عنوان یک محرک غیرزیستی مطلوب، در تحقیقات علمی به طور وسیع استفاده میشود. در تحقیق حاضر، تاثیر تابش سه نوع لیزر (قرمز، مادون قرمز و Nd:YAG) در دو دوز مختلف تابش (یک بار تابش و دو بار تابش لیزر، هر بار به مدت 180 ثانیه) بر خصوصیات جوانهزنی و عملکرد کلزا در غلظتهای مختلف شوری (صفر، 100، 200 و 300 میلی مول نمک NaCl) مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1388 اجرا گردید. آزمونهای جوانهزنی درصد جوانهزنی نهایی، متوسط زمان لازم برای جوانهزنی و متوسط جوانه زنی روزانه و اندازه گیری عملکرد نهایی در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند.. بذور پرتوتابی نشده به عنوان بذور شاهد تعریف شدند. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از وجود تفاوت معنیدار در جوانه زنی بذور و عملکرد گیاه پرتوتابی شده در مقایسه با شاهد بود. در هر دو دور تابش، لیزر Nd:YAG دارای بیشترین درصد جوانه زنی نهایی و عملکرد نسبت به لیزر قرمز و مادون قرمز بود و بطور متوسط دو بار تابش دارای بیشترین تاثیر نسبت به یک بار تابش لیزر بود. نتایج این آزمایشات نشان دهنده تاثیر القایی مثبت تابش لیزر برای تحمل گیاه کلزا نسبت به تنش شوری میباشد.
بابک متشرع زاده؛ لیلا آقایی؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
در سال های اخیر بخش عمده ای از اراضی کشاورزی در نتیجه فعالیت های صنعتی، معدن کاوی، ذوب فلزات، آبیاری با فاضلاب و کوددهی، به فلزات سنگین آلوده شده است و کیفیت خاک و سلامت تولیدات گیاهی راکاهش داده است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های گیاهی دو رقم لوبیا چیتی محلی خمین و G01437به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و در یک خاک آهکی به ...
بیشتر
در سال های اخیر بخش عمده ای از اراضی کشاورزی در نتیجه فعالیت های صنعتی، معدن کاوی، ذوب فلزات، آبیاری با فاضلاب و کوددهی، به فلزات سنگین آلوده شده است و کیفیت خاک و سلامت تولیدات گیاهی راکاهش داده است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های گیاهی دو رقم لوبیا چیتی محلی خمین و G01437به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و در یک خاک آهکی به اجرا در آمد. در یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملا تصادفی، کادمیوم در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم خاک به صورت نیترات کادمیوم) و سرب در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم به صورت نیترات سرب) به گلدان ها اعمال و بذر دو رقم لوبیا کشت گردید. پس از برداشت، وزن خشک، غلظت و جذب کادمیوم و سرب در شاخساره و ریشه تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده کادمیوم و سرب و برهمکنش آنها، بر وزن خشک ریشه و شاخساره معنی دار بود. با اینحال تاثیر تیمارها بر پاسخ های جذب متفاوت بود. جذب کادمیوم شاخساره در رقم خمین بیشتر از G01437 ولی جذب کادمیوم ریشه در رقم G01437 بیشتر از رقم خمین بود. همچنین جذب سرب شاخساره و ریشه در رقم G01437بیشتر از رقم خمین بود. بیشترین جذب کادمیوم در شاخساره در تیمار سرب صفر به همراه کادمیوم 80 در رقم خمین (9/40 میکرو گرم در گلدان) و کمترین در تیمارسرب 50 + کادمیوم صفر در رقم G01437 (1/27 میکرو گرم در گلدان) بود. فاکتور انتقال (TF) کادمیوم و سرب با افزایش غلظت آن ها در خاک و نیز شاخص پاسخ زیست توده ی گیاهی به تنش فلز سنگین (BRS) در هر دو رقم کاهش یافت.
شهربانو طاهرآبادی؛ مهدی پارسا؛ احمد نظامی
چکیده
تحقیقات اخیر نشان می دهد که محلول پاشی متانول موجب افزایش رشد گیاهان زراعی سه کربنه در مناطق خشک می شود. به همین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری با سه مقدار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی و محلول پاشی متانول در چهار سطح بدون ...
بیشتر
تحقیقات اخیر نشان می دهد که محلول پاشی متانول موجب افزایش رشد گیاهان زراعی سه کربنه در مناطق خشک می شود. به همین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری با سه مقدار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی و محلول پاشی متانول در چهار سطح بدون محلول پاشی، محلول پاشی 20 درصد، 40 درصد و 60 درصد حجمی متانول به ترتیب عوامل اصلی و فرعی آزمایش بودند. محلول پاشی متانول در طی فصل رشد سه مرتبه با فواصل 10 روز بعد از شروع غلاف دهی بر روی شاخساره بوته های نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی متانول اثرات معنی داری بر صفات فیزیوژیک داشت. به طوری که محلول پاشی متانول با غلظت 60 درصد حجمی بیش از سایر تیمارها بر صفات فیزیوژیک موثر بود. و باعث افزایش وزن خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول شد ولی بر سرعت رشد نسبی تاثیری نداشت. و در تیمار خشکی شاخص سطح برگ، وزن خشک تجمعی، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در تیمار فراهمی رطوبت به دلیل تداوم رشد رویشی، نسبت به تنش خشکی در حداکثر خود بود. در این تحقیق، تفاوت های مشاهده شده در مقدار تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول عمدتاً به کاهش سطح برگ در تیمار تنش خشکی مربوط می شود.
سیده فرحناز طالبی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ یاور شرفی
چکیده
به منظور ارزیابی غلظتهای مختلف کلریدسدیم بر برخی خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی گل آهار آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با افزودن نمک کلریدسدیم در غلظت های صفر، 25، 50، 75 میلیمولار با قابلیت هدایت الکتریکی محلول به ترتیب 1، 3/1، 6 و 9/3 دسی زیمنس بر متر اجرا گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک ...
بیشتر
به منظور ارزیابی غلظتهای مختلف کلریدسدیم بر برخی خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی گل آهار آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با افزودن نمک کلریدسدیم در غلظت های صفر، 25، 50، 75 میلیمولار با قابلیت هدایت الکتریکی محلول به ترتیب 1، 3/1، 6 و 9/3 دسی زیمنس بر متر اجرا گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک به سطوح بالاتر از 50 میلی مولار در محیط ریشه، تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه و میزان کلروفیل به طور معنی‌داری کاهش مییابد. در این آزمایش با افزایش غلظت کلریدسدیم فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافت و فعالیت آنزیم کاتالاز نسبت به آنزیم پراکسیداز بیشتر بود. بنابراین با توجه به این که گل های آهار نسبت به شوری مقاوم میباشند، شوری بالاتر از 6 دسی زیمنس بر متر میتواند رشد و نمو گیاه را کاهش دهد.
