سید پوریا دربانی؛ علی اشرف مهرابی؛ سید سعید پورداد؛ عباس ملکی؛ محسن فرشادفر
چکیده
تحقیق حاضر به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی آفتابگردان در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه انجام گردید. آزمایش در قالب طرح لاتیس ساده انجام شد که در آن، 64 ژنوتیپ آفتابگردان با آرایش 8×8 در دو شرایط عدم تنش و اعمال تنش رطوبتی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و همچنین سطوح تیمار تنش ...
بیشتر
تحقیق حاضر به منظور شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی آفتابگردان در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه انجام گردید. آزمایش در قالب طرح لاتیس ساده انجام شد که در آن، 64 ژنوتیپ آفتابگردان با آرایش 8×8 در دو شرایط عدم تنش و اعمال تنش رطوبتی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها و همچنین سطوح تیمار تنش رطوبتی، از نظر تعداد طبق در واحد سطح، اختلاف معنیداری وجود نداشت. در شرایط تنش رطوبتی، در 27 ژنوتیپ قطر طبق بیشتر از 11.4 سانتی‌متر بود و در 16 ژنوتیپ قطر طبق حتی به 10 سانتی‌متر هم نرسید. در صفت تعداد دانه در طبق در شرایط عدم تنش، ژنوتیپ Sil-96 با تولید بیش از 842 دانه در طبق، بیشترین تعداد دانه در طبق را از خود نشان داد. با این حال 12 ژنوتیپ دیگر با این ژنوتیپ در گروه برتر آماری قرار گرفتند. در شرایط اعمال تنش رطوبتی نیز در 11 ژنوتیپ (از جمله ژنوتیپ Sil-96) تعداد دانه در طبق بیش از 630 عدد و در 16 ژنوتیپ، تعداد دانه در طبق، کمتر از 400 عدد بود. از نظر وزن هزار دانه، بین ژنوتیپهای آفتابگردان در هر دو شرایط تنش و عدم تنش، اختلاف معنیداری وجود نداشت. اما مقایسه دو شرایط تنش و عدم تنش، نشان داد که اعمال تنش رطوبتی سبب کاهش معنی‌دار و 8.62 درصدی وزن هزار دانه گردید. ژنوتیپ Sil-96 در هر دو شرایط تنش و عدم تنش، بالاترین عملکرد دانه را از خود نشان داد. هرچند که در شرایط عدم تنش، با چهار ژنوتیپ دیگر مشترکا در گروه برتر آماری قرار گرفت. همچنین ژنوتیپ Sil-96 از بالاترین شاخص تحمل به خشکی برخوردار بود. لذا به نظر می‌رسد که این ژنوتیپ برای کشت در هر دو شرایط وجود و عدم وجود تنش رطوبتی قابل توصیه باشد.
ایرج همتی؛ سید سعید پورداد؛ رجب چوکان
چکیده
به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و شناسایی ژنوتیپهای پایدار، 20 ژنوتیپ اصلاح‌شده داخلی آفتابگردان در 10 محیط شامل چهار منطقه در شرایط رطوبتی متفاوت طی سه سال زراعی (90-89، 91-90 و 93-92)، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادههای حاصل از عملکرد دانه از طریق تجزیه گرافیکی GGE بای پلات بررسی شدند. بر اساس ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و شناسایی ژنوتیپهای پایدار، 20 ژنوتیپ اصلاح‌شده داخلی آفتابگردان در 10 محیط شامل چهار منطقه در شرایط رطوبتی متفاوت طی سه سال زراعی (90-89، 91-90 و 93-92)، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادههای حاصل از عملکرد دانه از طریق تجزیه گرافیکی GGE بای پلات بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل، ژنوتیپهای G3(Sil-42)، G15(Sil-75)، G17(Sil-20)، G14(Sil-82) و G6(Sil-162) ازنظر پایداری و عملکرد مطلوبترین ژنوتیپها بودند، همچنین ژنوتیپهای G9(Sil-231)، G4(Sil-94) و G20(Armaverski) به‌عنوان ناپایدارترین ژنوتیپها شناخته شدند. نمودار رابطه بین محیطها نشان داد که بین محیطهای E3 و E7، محیطهای E4، E5 و E6 و همچنین بین محیطهای E2، E10 و E8 همبستگی بالای وجود داشت. محیط E9 با سه محیط E2، E8 و E10 همبستگی مثبت داشت. از طرفی محیطهای E7 و E3 با محیطهای E10، E2، E8 و E9 همبستگی منفی و نزدیک به 1- داشتند. بین محیط گروه E6، E5 و E4 با محیطهای گروه E10، E2، E8 و E9 همبستگی وجود نداشت، لذا تقریباً محیطهای مجزا محسوب شدند. مطلوبترین محیط، محیط E4(سرارود، سال زراعی 90-89 با آبیاری تکمیلی) بود که کمترین فاصله را از محیط فرضی ایدهآل داشت. محیط E1(گچساران، سال زراعی 93-92، بدون آبیاری) به‌عنوان نامطلوبترین محیط شناسایی گردید.
اکبر شعبانی؛ علیرضا زبرجدی؛ علی مصطفایی؛ محسن سعیدی؛ سید سعید پورداد
چکیده
با توجه به سطح زیر کشت دیم نخود، خشکی ازجمله عواملی است که به‌طورجدی تولید و کیفیت نخود را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بنابراین رسیدن به ژنوتیپ های متحمل خشکی موردتوجه محققین است. به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تحمل به خشکی لاین‌های پیشرفته نخود، تعداد 64 ژنوتیپ نخود در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در ...
بیشتر
با توجه به سطح زیر کشت دیم نخود، خشکی ازجمله عواملی است که به‌طورجدی تولید و کیفیت نخود را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بنابراین رسیدن به ژنوتیپ های متحمل خشکی موردتوجه محققین است. به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تحمل به خشکی لاین‌های پیشرفته نخود، تعداد 64 ژنوتیپ نخود در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه درسال زراعی 93-1392 مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخصهای تحمل تنش (STI)، شاخص میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک (HAM)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص تحمل تنش تغییریافته (K1, K2) بر اساس عملکرد دانه در هر دو شرایط محاسبه گردید. همچنین از روش امتیازدهی تحمل تنش (STS) به‌منظور گزینش ژنوتیپها بر مبنای کلیه شاخصها استفاده شد. مطالعه همبستگی ساده بین عملکرد در شرایط تنش، عدم تنش و شاخصهای مقاومت نشان داد که عملکرد در دو شرایط با شاخصهای تحمل تنش، میانگین هندسی بهره وری، میانگین هارمونیک، شاخص عملکرد و تحمل تنش تغییریافته همبستگی مثبت و معنیداری داشتند. بنابراین این شاخصها برای شناسایی ژنوتیپهای با عملکرد بالا مناسب می‌باشند که از بین آن‌ها STI به عنوان مناسب‌ترین شاخص جهت ترسیم نمودار سه‌بعدی در نظر گرفته شد. روش ترسیمی سه‌بعدی و بای پلات باعث گروه بندی ژنوتیپ های متحمل و غیر متحمل گردید به‌طوری‌که ژنوتیپهای FLIP 08-42C، عادل، آزاد و FLIP 08-35C با قرار گرفتن در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های مهم مقاومت (STI, MP, GMP) و قرار گرفتن در گروه A از پتانسیل تولید بالا و حساسیت پائین به خشکی برخوردار بودند. همچنین با توجه به نتایج روش امتیازدهی تحمل تنش (STS) ژنوتیپ های فوق نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای تحمل بیشتری به تنش خشکی بودند. در تجزیه به مؤلفه های اصلی، دو مؤلفه اصلی اول 98.437 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. درنهایت با توجه به وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپهای موردبررسی ازنظر تحمل به تنش خشکی، میتوان از آن‌ها در برنامه های اصلاحی استفاده نمود.
