بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در شرایط تنش های متفاوت رطوبتی با استفاده از تجزیه گرافیکی GGE-biplot در ارقام مصنوعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو، گروه اصلاح نباتات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 عضو هیئت علمی (استاد)، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی

3 عضو هیئت علمی (استاد)، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و شناسایی ژنوتیپ­های پایدار، 20 ژنوتیپ اصلاح‌شده داخلی آفتابگردان در 10 محیط شامل چهار منطقه در شرایط رطوبتی متفاوت طی سه سال زراعی (90-89، 91-90 و 93-92)، در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده­های حاصل از عملکرد دانه از طریق تجزیه گرافیکی GGE بای ­پلات بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل، ژنوتیپ­های G3(Sil-42)، G15(Sil-75)، G17(Sil-20)، G14(Sil-82) و G6(Sil-162) ازنظر پایداری و عملکرد مطلوب­ترین ژنوتیپ­ها بودند، هم­چنین ژنوتیپ­های G9(Sil-231)، G4(Sil-94) و G20(Armaverski) به‌عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ­ها شناخته شدند. نمودار رابطه بین محیط­ها نشان داد که بین محیط­های E3 و E7، محیط­های E4، E5 و E6 و هم­چنین بین محیط­های E2، E10 و E8 همبستگی بالای وجود داشت. محیط E9 با سه محیط E2، E8 و E10 همبستگی مثبت داشت. از طرفی محیط­های E7 و E3 با محیط­های E10، E2، E8 و E9 همبستگی منفی و نزدیک به 1- داشتند. بین محیط گروه E6، E5 و E4 با محیط­های گروه E10، E2، E8 و E9 همبستگی وجود نداشت، لذا تقریباً محیط­های مجزا محسوب شدند. مطلوب­ترین محیط، محیط E4(سرارود، سال زراعی 90-89 با آبیاری تکمیلی) بود که کمترین فاصله را از محیط فرضی ایده­آل داشت. محیط E1(گچساران، سال زراعی 93-92، بدون آبیاری) به‌عنوان نامطلوب­ترین محیط شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

Allard, R.W., Bradshaw, A.D., 1964. Implication of Genotype-Environment Interactions in Applied Plant Breeding. Crop Science. 4, 503-508.
Gabriel, K.R., 1971. The biplot graphic display of matrices with application to principal component analysis. Biometrika. 58, 453-467.
Gauch, H.G., 2006. Statistical analysis of yield trials by AMMI and GGE. Crop Science. 46, 1488- 1500.
Kang, M.S., 1993. Simultaneous selection for yield and stability in crop performance trials: Consequences for growers. Agronomy Journal. 85, 754-757.
Kempton, R.A., 1984. The use of biplots in interpreting variety by environment interactions. Journal of Agricultural Science. 103, 123-135.
Pourdad, S.S., Jamshidmoghaddam, M., 2012. Evaluation of yield stability of spring sanflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes using GGE biplot. 12th Iranian Crop Sciences Congress, September 4-6. Karaj, Iran. [In Persian].
Pourdad, S.S., Ghaffari, A., 2009. Comparison of parametric and non-parametric yield stability measures and their relationship in spring rapeseed (Brassica napus L.) in warm dry-lands of Iran. Middle Eastern and Russian Journal of Plant Science and Biotechnology. 3, 35-40.
Purchase, J., 1997. Parametric analysis to describe genotype×environment interaction and yield stability in winter wheat. PhD. University of the Free State, South Africa.
Seiler, G.J., 2007. Wild annual Helianthus anomalus and H. deserticola for improving oil content. Agriculture and Forest Meteorology. 74, 22-29.
Yan,W., 2001. GGE Biplot-A windows application for graphical analysis of multi- environment trial data and other types of two-way data. Agronomy Journal. 93, 1111-1118.
Yan, W., 2002. Singular-value partitioning in biplot analysis of multi environment trial data. Agronomy Journal. 94, 990-996.
Yan, W. Kang, M.S., Woods, B.M., Cornelius, P.L., 2007. GGE biplot vs. AMMI analysis of genotype by environment data. Crop Science. 47, 643-655.
Yan, W., Rajcan, I., 2002. Biplot analysis of sites and trait relations of soybean in Ontario. Crop Science. 42, 11-20.
Yan, W., Tinker, N.A., 2005. An integrated biplot analysis system for displaying, interpreting and exploring genotype × environment interaction. Crop Science. 45, 1004-1016.
Yan, W., Kang, M.S., 2003. GGE Biplot Analysis: A Graphical Tool for Breeders, Geneticists, and Agronomists. CRC Press. Boca Raton, FL. 30.
Yan, W., Hunt, Sheng, A.Q., Szlavnics, Z., 2000. Cultivar evaluation and mega-environment investigation based on GGE biplot. Crop Science. 40, 597-605.
Zobel, R.W., Wright, M.J., Gauch, H.G., 1988. Statistical analysis of a yield trial. Agronomy Journal. 80, 388-393.
تنش‌های محیطی در علوم زراعی
دوره 11، شماره 3
سیاست دسترسی آزاد
پاییز 1397
صفحه 471-480

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 اسفند 1395
  • تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 04 اردیبهشت 1396

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار