تنش خشکی
مهسا غنی‌زاده؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت
چکیده
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی می‌تواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش ...
بیشتر
با رویکرد توجه به محیط‌زیست، استفاده از مواد طبیعی می‌تواند در کاهش اثرات مخرب کودهای شیمیایی و تنظیم‌کننده‌های رشد مصنوعی تأثیر‌گذار باشد. در این تحقیق اثر برگ‌‌پاشی اسید هومیک و عصاره سیر بر وزن خشک و جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گندم در شرایط تنش خشکی بررسی شد. این آزمایش در سال 1398 در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. خاک موردمطالعه با کلاس بافتی لوم، دارای pH 8.11 و EC 1.28 دسی زیمنس بر متر بود. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش خشکی در سه سطح 95، 65 و 45 درصد ظرفیت زراعی، کاربرد عصاره سیر به‌صورت برگ‌‌پاشی در سه سطح صفر، 2 و 4 درصد و اسید هومیک به‌صورت برگ‌‌پاشی در دو سطح صفر و 300 میلی‌گرم بر لیتر بود. نتایج نشان داد که کاربرد برگی اسید هومیک و عصاره سیر هر یک به‌تنهایی، اثر مثبتی بر پارامترهای وزن خشک و جذب نیتروژن و فسفر داشت. علاوه بر این عصاره سیر جذب پتاسیم گیاه را نیز افزایش داد. ازآنجایی‌که تنش خشکی تمام صفات موردبررسی را کاهش داد، برگ‌‌پاشی با عصاره سیر در شرایط تنش خشکی توانست بر جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم تأثیر‌گذار باشد که این اثر در تنشهای کم بیشتر بود به‌طوری‌که در تنش خشکی 65 درصد ظرفیت زراعی، جذب نیتروژن با کاربرد عصاره سیر 2 درصد و جذب فسفر و پتاسیم با کاربرد عصاره سیر 4 درصد عملکرد بهتری نسبت به سایر سطوح عصاره سیر داشت؛ بنابراین به نظر می‌‌رسد که برگ‌‌پاشی با عصاره سیر و اسید هومیک به‌عنوان مواد طبیعی محرک رشد گیاه توانست تأثیر مطلوبی بر رشد و جذب عناصر غذایی گیاه بگذارد که تأثیر عصاره سیر در مقایسه با اسید هومیک بیشتر بود و در شرایط تنش خشکی نیز عصاره سیر تا حدودی توانست اثرات منفی تنش را کاهش دهد.
سمیه اسدی؛ محمد مقدم؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ امیر فتوت
چکیده
سرب به عنوان یک فلز سنگین و آلاینده شیمیایی پایدار از طریق منابع مختلف مصنوعی و طبیعی سلامت محیط زیست و موجودات زنده را تهدید میکند. به منظور بررسی اثر متقابل متیل‌جاسمونات و تنش سرب بر خصوصیات رشدی، جذب و تجمع این عنصر و تعیین شاخص خطرپذیری در گیاه ریحان پژوهشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی ...
بیشتر
سرب به عنوان یک فلز سنگین و آلاینده شیمیایی پایدار از طریق منابع مختلف مصنوعی و طبیعی سلامت محیط زیست و موجودات زنده را تهدید میکند. به منظور بررسی اثر متقابل متیل‌جاسمونات و تنش سرب بر خصوصیات رشدی، جذب و تجمع این عنصر و تعیین شاخص خطرپذیری در گیاه ریحان پژوهشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح نیترات سرب (صفر، 200 و 400 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و محلول‌پاشی متیل‌جاسمونات در سه غلظت (صفر، 0.5 و 1 میلی‌مولار) بود. نتایج مقایسه میانگین داده ها حاکی از کاهش تمامی صفات مورفولوژی مورد مطالعه و افزایش میزان سرب برگ و ریشه گیاه و افزایش شاخص خطرپذیری با افزایش سطوح تنش سرب بود و محلول‌پاشی متیل جاسمونات تا حدودی توانست برخی از این صفات را بهبود بخشد. به طوری که محلول پاشی متیل‌جاسمونات با غلظت 1 میلی مولار سبب افزایش 6.01 درصدی طول گل‌آذین و به ترتیب سبب کاهش 96.56 و 79.31 و 99.20 درصدی میزان سرب برگ و ریشه و شاخص خطرپذیری گردید، در حالی که با غلظت 0.5 میلی مولار به ترتیب موجب افزایش 27.66 و 9.84 درصدی تعداد شاخه‌فرعی و وزن تر اندام هوایی گردید. بنابراین به نظر می‌‌رسد کاربرد متیل جاسمونات در شرایط تنشزا توانسته تاحدودی صفات گیاه را بهبود بخشد و از آنجایی که در برخی موارد غلظت 1 میلی مولار آن سبب کاهش برخی صفات مورفولوژی گیاه گردید لذا کاربرد آن با سطح 0.5 میلی مولار در شرایط تنش سرب قابل توصیه می‌باشد.
بصیر عطاردی؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی؛ پیمان کشاورز
چکیده
بر اساس برخی گزارشات، متوسط کادمیم در برخی خاک‌ها و محصولات زراعی ایران از مقادیری که توسط سازمان خوار و بار کشاورزی و سازمان بهداشت جهانی به عنوان سطح مجاز معرفی شده، بیشتر می‌باشد. در دهه‌های اخیر، به منظور کاهش اثرات مخرب کادمیم در گیاهان استفاده از عناصری نظیر سلنیم که خاصیت آنتاگونیستی با کادمیم دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. ...
بیشتر
بر اساس برخی گزارشات، متوسط کادمیم در برخی خاک‌ها و محصولات زراعی ایران از مقادیری که توسط سازمان خوار و بار کشاورزی و سازمان بهداشت جهانی به عنوان سطح مجاز معرفی شده، بیشتر می‌باشد. در دهه‌های اخیر، به منظور کاهش اثرات مخرب کادمیم در گیاهان استفاده از عناصری نظیر سلنیم که خاصیت آنتاگونیستی با کادمیم دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پاسخ گیاه گندم (رقم فلات) به مصرف سلنیم در شرایط تنش کادمیم انجام شد. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و در شرایط گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار سطح سلنیم (0، 5/0، 1 و 4 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سه سطح کادمیم (0، 5 و 15 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. صفات مورد بررسی شامل غلظت کلروفیل a، b، کاروتنوئید، پرولین، فعالیت آنزیم کاتالاز و وزن خشک ساقه بود. نتایج نشان داد با افزایش غلظت کادمیم در خاک، محتوی رنگدانه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیمی گندم کاهش ولی میزان پرولین افزایش یافت. در مقابل، گیاهانی که در معرض تنش کادمیم قرار داشتند و هم‌زمان غلظت‌های کمی از سلنیم نیز دریافت کردند در مقایسه با گیاهان مشابه که سلنیم دریافت نکردند محتوی کلروفیل b و فعالیت آنزیمی بیشتری داشتند. با این وجود، سلنیم تاثیر مثبتی بر غلظت کاروتنوئید، کلروفیل a و وزن خشک ساقه گندم نداشت. ضمناً غلظت‌های زیاد سلنیم نه تنها تاثیر سودمندی بر صفات مورد بررسی نداشت بلکه باعث کاهش غلظت رنگدانه‌های فتوسنتزی، فعالیت آنزیمی و وزن خشک ساقه گردید. در مجموع می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در شرایط تنش کادمیم، مصرف غلظت‌های مناسبی از سلنیم باعث بهبود برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گندم می‌گردد.
