تنش شوری
حمیدرضا عثمانی رودی؛ براتعلی فاخری؛ محمود سلوکی؛ سعید خاوری خراسانی؛ نفیسه مهدی نژاد
چکیده
عملکرد صفت پیچیده‌ای است که وراثت‌پذیری پایینی دارد به همین دلیل گزینش بر اساس شاخص انتخاب یکی از روش‌های مؤثر جهت گزینش غیرمستقیم برای بهبود عملکرد است. به‌منظور بررسی شاخص‌های انتخاب برای بهبود عملکرد ذرت، آزمایشی با 14 هیبرید سینگل‌کراس ذرت علوفه‌ای (شامل 12 هیبرید امیدبخش و 2 رقم هیبرید سینگل‌کراس تجاری 704 و 715 به‌عنوان شاهد) ...
بیشتر
عملکرد صفت پیچیده‌ای است که وراثت‌پذیری پایینی دارد به همین دلیل گزینش بر اساس شاخص انتخاب یکی از روش‌های مؤثر جهت گزینش غیرمستقیم برای بهبود عملکرد است. به‌منظور بررسی شاخص‌های انتخاب برای بهبود عملکرد ذرت، آزمایشی با 14 هیبرید سینگل‌کراس ذرت علوفه‌ای (شامل 12 هیبرید امیدبخش و 2 رقم هیبرید سینگل‌کراس تجاری 704 و 715 به‌عنوان شاهد) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در دو شرایط شور و غیر شور و در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی طرق مشهد و عباس‌آباد تنگلشور در سال 1396 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس آماری مرکب حاکی از وجود تفاوت بسیار معنیدار بین دو محیط شور و غیر شور به لحاظ اغلب صفات موردبررسی بود (p≤0.01). از رگرسیون گام‌به‌گام برای کاهش داده‌های اندازه‌گیری شده و محاسبه شاخص‌های انتخاب استفاده شد. صفات عملکرد علوفه‌تر، عملکرد علوفه خشک، تعداد کل برگ، تعداد بلال، ارتفاع بوته و تعداد روز تا گرده‌افشانی از مدل رگرسیونی انتخاب شدند. بر اساس این نتایج، در شرایط بدون تنش جمعاً 77.84 درصد و در شرایط تنش شوری 76.90 درصد از تغییرات مربوط به عملکرد را توجیه و در محاسبه شاخص‌های گزینش مورداستفاده قرار گرفتند. کارایی نسبی گزینش و بهره مورد انتظار در شاخص‌های بهینه نسبت به پسک-بیکر بیشتر بود. بیشترین مقدار کارایی نسبی گزینش در شرایط بدون تنش در شاخص شماره 5 (هیبریدهای شماره 3، 5، 2، 8 و 6) و در شرایط تنش شوری در شاخص شماره 4 (هیبریدهای شماره 13، 3، 4، 10 و 8) برآورد شد. به‌علاوه در هر دو شرایط بدون تنش و تنش شوری ژنوتیپ شماره 2 توسط بیشتر شاخص‌های گزینشی موردمطالعه به‌عنوان برترین ژنوتیپ گزینش شد.
امیرمحمد حسین نیا؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ سعید خاوری خراسانی؛ جواد رضایی
چکیده
با توجه به کمبود آب و مصرف زیاد آب در هیبریدهای دیررس ذرت، بررسی رشد، عملکرد و مصرف آب در هیبریدهای این گیاه ضروری می باشد. از این رو به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه‌ای، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، طی دو سال زراعی 4-1393 اجرا شد. کرتهای اصلی به سطوح ...
بیشتر
با توجه به کمبود آب و مصرف زیاد آب در هیبریدهای دیررس ذرت، بررسی رشد، عملکرد و مصرف آب در هیبریدهای این گیاه ضروری می باشد. از این رو به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه‌ای، آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، طی دو سال زراعی 4-1393 اجرا شد. کرتهای اصلی به سطوح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و کرتهای فرعی به هیبریدهای ذرت (شامل دو هیبرید دیررس(KSC705, KSC704)، دو هیبرید متوسط‌رس (KSC500, KSC400) و دو هیبرید زودرس((DC370, KSC260) تخصیص داده شدند. نتایج نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد همه هیبریدها در مواجهه با شرایط کم-آبی، به طور معنی‌داری کاهش یافت، به‌طوری که در سال اول در هیبرید KSC705 (دیررس) و هیبرید KSC400 (متوسط رس)، کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی، کاهش حدود 20 درصدی عملکرد را به دنبال داشت. در صورتی که در هیبرید زودرس کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی کاهش چندانی در عملکرد ایجاد نکرد. در سال دوم کاهش آبیاری از 100 به 60 درصد نیاز آبی در هیبرید KSC705 (دیررس)، KSC400 (متوسط رس) و DC370 (زودرس) به ترتیب منجر به کاهش 24، 28 و 24 درصدی عملکرد شد. برتری عملکرد در هیبریدهای دیررس متاثر از برتری صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد ردیف بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن 300 دانه، شاخص برداشت و عملکرد زیست‌توده بود، با وجود این با اعمال کم‌آبیاری شدید، این برتری در بین هیبریدها معنیدار نبود. لذا به نظر می رسد که بتوان هیبریدهای دیررس را برای مناطق بدون محدودیت آب و هیبریدهای متوسط‌رس را برای شرایط با محدودیت آب استفاده کرد.
شیرین قاضیان تفریشی؛ امیر آینه بند؛ حسین توکلی؛ سعید خاوری خراسانی؛ محمد جلینی
چکیده
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، تحقیقی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی (ایستگاه طرق-مشهد) در سال 1389، در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی مقادیر مختلف آبیاری در سه سطح (شامل آبیاری کامل، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب بر اساس 100، 80 و 60 درصد ظرفیت زراعی) و در کرتهای فرعی رقم (Ksc403، مریت و آبسیژن) و روش کاشت (روی پشته و کف جوی) قرار گرفتند. در این آزمایش عملکرد و 17 صفت موثر در عملکرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین هیبریدهای مختلف از نظر صفات مورد اندازه گیری تفاوت معنیدار وجود دارد. همچنین اثر تنش خشکی بر صفات مورد ارزیابی معنیدار بود. در این آزمایش صفات طول بلال، تعداد برگ بالای بلال اصلی و تعداد ردیف دانه در بلال به ترتیب دارای بالاترین همبستگی مثبت با عملکرد دانه بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، میتوان نتیجه گرفت که صفات وزن هزار دانه، طول دوره گرده افشانی تا کاکل دهی و تعداد دانه در بلال تعیین کننده محدودیتهای ذرت شیرین در تولید دانه هستند.
محمد گلباشی؛ محسن ابراهیمی؛ سعید خاوری خراسانی؛ رجب چوگان
چکیده
بمنظور مطالعه و مقایسه اثر تنش خشکی برخصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد 28 رقم ذرت هیبرید جدید مقاوم به گرما و خشکی به همراه 6 رقم تجاری و امید بخش، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط تنش خشکی (80 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و آبیاری نرمال (50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در مرکز تحقیقات کشاورزی و ...
بیشتر
بمنظور مطالعه و مقایسه اثر تنش خشکی برخصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد 28 رقم ذرت هیبرید جدید مقاوم به گرما و خشکی به همراه 6 رقم تجاری و امید بخش، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط تنش خشکی (80 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و آبیاری نرمال (50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. در شرایط آبیاری معمول هیبرید تجاری سینگل کراس 500 و در شرایط تنش خشکی هیبرید شماره 11 دارای بیشترین مقدار عملکرد کل دانه بودند. بررسی مقایسات مستقل بین هیبریدهای تجاری و امیدبخش در شرایط آبیاری نرمال نشان داد که تفاوت معنی داری بین این دو گروه تیمار ازنظر کلیه صفات مورد بررسی بجزطول برگ پرچم، طول تاسل، تعداد کل برگ، میانگین تعداد بلال در بوته، وزن بلال، وزن دانه، طول بلال و قطر چوب بلال وجود دارد. در شرایط تنش خشکی نیز بین این دو گروه تیماری تنها ازنظر صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد کل دانه در بلال، قطر چوب بلال، عمق دانه، درصد چوب، درصد دانه و عملکرد کل دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که در واقع این اجزای عملکرد دانه هستند که در هیبریدهای حساس به خشکی تحت تاثیر قرار گرفته و تعیین کننده محدودیت های گیاه در تولید عملکرد دانه می باشند.
