علی کمندی؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ جعفر نباتی
چکیده
کاربرد برخی از مواد شیمیایی مانند تریازول‌ها می‌تواند در تخفیف تنش‌های محیطی ازجمله سرما مؤثر باشد. به همین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول (0، 10، 20 میلی‌گرم در لیتر) قبل از اعمال سرما در محیط ریشه روی گیاهچه‌های کوشیا تیمار شد و سپس گیاهان در شرایط کنترل‌شده در ...
بیشتر
کاربرد برخی از مواد شیمیایی مانند تریازول‌ها می‌تواند در تخفیف تنش‌های محیطی ازجمله سرما مؤثر باشد. به همین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول (0، 10، 20 میلی‌گرم در لیتر) قبل از اعمال سرما در محیط ریشه روی گیاهچه‌های کوشیا تیمار شد و سپس گیاهان در شرایط کنترل‌شده در معرض دماهای یخزدگی (0، 3-، 6-، 9-، 12- و 16- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. قبل از اعمال دماهای یخزدگی قند محلول برگ، پرولین، فنل کل، رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و مهار فعالیت رادیکال DPPH(1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl) اندازهگیری شد. پس از اعمال دماهای یخزدگی پایداری غشاء سلولی از طریق اندازهگیری نشت الکترولیت‌ها و درجه حرارت کشنده برای 50% نمونهها بر اساس نشت الکترولیت‌ها (LT50el) تعیین شد. درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان نیز سه هفته پس از بازیابی گیاهان در شرایط طبیعی تعیین شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما تا 9- درجه سانتیگراد میزان نشت الکترولیت‌ها ثابت ماند و کاهش دما به 12- درجه سانتیگراد موجب افزایش شدید نشت الکترولیت‌ها گردید. همچنین درصد بقاء نیز تا دمای 9- درجه سانتیگراد تحت تأثیر قرار نگرفت ولی کاهش دما به 12- درجه سانتیگراد موجب کاهش معنیدار آن گردید. کاربرد پاکلوبوترازول باعث افزایش میزان کلروفیل a و b، مهار فعالیت رادیکال DPPH و درصد بقاء شد ولی میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، فنل کل و میزان نشت الکترولیت‌ها را کاهش داد. برهمکنش دما و توده بر مجموع رنگ‌دانه‌ها حاکی از افزایش آنها در توده بروجرد در غلظت 20 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول بود و میزان پرولین و کربوهیدرات‌ها در توده سبزوار و عدم کاربرد پاکلوبوترازول به‌طور معنیداری بیشتر از سایر تیمارها بود. درمجموع کاربرد غلظت‌های 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول در شرایط یخزدگی از کاهش شدید درصد بقاء ممانعت کرد.
احمد نظامی؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف؛ علی کمندی
چکیده
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند در شرایط کنترل شده، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه هشت رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) به نام های رسول، شیرین، IC و7233 (ارقام داخلی)، افشاری، پائولینا، ریزوفورت و لاتیتیا (ارقام خارجی) در معرض هشت ...
بیشتر
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند در شرایط کنترل شده، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه هشت رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) به نام های رسول، شیرین، IC و7233 (ارقام داخلی)، افشاری، پائولینا، ریزوفورت و لاتیتیا (ارقام خارجی) در معرض هشت دمای یخ زدگی (شامل صفر، 2-، 4- ، 6- ، 8- ، 10- ، 12- و 14- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. بوته ها تا مرحله 4 تا 5 برگی در اوایل بهار در محیط طبیعی رشد یافته و بعد از آن جهت اعمال تیمارهای یخزدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. درصد بقاء، وزن خشک، عدد کلروفیل‌متر، دمای کشنده 50 درصد (LT50) نمونه‌های گیاهی و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک (RDMT50) نمونهها در پایان دوره بازیافت (سه هفته بعد از اعمال تیمار یخزدگی) اندازهگیری و ثبت شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثرات رقم و دمای یخزدگی بر درصد بقاء، وزن خشک و عدد کلروفیل متر معنیدار (01/0≤p) بود. با کاهش دمای یخزدگی به کمتر از 8- درجه سانتیگراد، میانگین درصد بقاء به شکل معنیداری کم شد، اما کاهش معنیدار وزن خشک و عدد کلروفیل‌متر نسبت به شاهد (تیمار عدم یخزدگی) از تیمار دمایی 2- درجه سانتیگراد به پایین مشاهده شد. همچنین مشخص شد که ارقام مورد آزمایش از لحاظ LT50 و RDMT50 با یکدیگر اختلاف معنیداری (01/0≤p) داشتند، به نحوی که در بین ارقام چغندرقند مورد بررسی، پائولینا، لاتیتیا و شیرین با LT50معادل 11/5- درجه سانتیگراد مقاوم‌ترین، و رقم افشاری با LT50معادل 9/1- درجه سانتیگراد حساس‌ترین رقم شناخته شدند. رقم افشاری بیشترین مقدار RDMT50 (7/7- درجه سانتیگراد) را نیز نسبت به سایر ارقام نشان داد. به نظر می‌رسد با توجه به همبستگی خوب بین RDMT50 با LT50 در این آزمایش (**0/83=r)، از این صفت نیز بتوان در ارزیابی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند استفاده کرد.
احمد نظامی؛ جعفر نباتی؛ اعظم برزوئی؛ علی کمندی؛ علی معصومی؛ معصومه صالحی
چکیده
خطر پذیری آب و هوائی از جمله عواملی است که همواره در میزان تولید غلات در بسیاری از مناطق موثر بوده است. به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام جو در شرایط کنترل شده، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجراء در آمد. ترکیب 5 رقم جو ماکوئی، ...
بیشتر
خطر پذیری آب و هوائی از جمله عواملی است که همواره در میزان تولید غلات در بسیاری از مناطق موثر بوده است. به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام جو در شرایط کنترل شده، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجراء در آمد. ترکیب 5 رقم جو ماکوئی، کارون×کویر، لخت، ریحان و والفجر به همراه 6 تیمار دمائی (0، 4-، 8-، 12-، 16- و 20- درجه سانتیگراد) به صورت فاکتوریل به عنوان تیمارهای مورد بررسی در نظر گرفته شدند. در این آزمایش گلدان‌ها از زمان کاشت تا مرحله 6-4 برگی جهت گذراندن دوره خوسرمائی در شرایط طبیعی قرار گرفتند و پس از آن جهت اعمال یخزدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی ژنوتیپ‌ها با استفاده از نشت الکترولیت‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت وسپس درجه حرارت کشنده برای 50 درصد نمونهها (LT50 ) بر اساس نشت الکترولیت‌ها تعیین گردید. همچنین سه هفته بعد از زمان اعمال دماهای یخزدگی و رشد مجدد آنها در گلخانه، درصد بقاء، ارتفاع، وزن خشک، دمای کشنده 50 درصد گیاهان ((LT50 بر اساس درصد بقاء و دمای کاهنده 50 درصدوزن خشک گیاهان (RDMT50) اندازهگیری و ثبت شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که درصد نشت الکترولیت‌ها در نمونه‌های برگ و طوقه ارقام مورد بررسی دارای تفاوت معنیداری ( p<0/01) بود، به نحوی که برگ رقم والفجر با 69/4 درصد و رقم کارون×کویر با 5/58 درصد به ترتیب از بیشترین و کمترین درصد نشت برخوردار بودند. در نمونه‌های طوقه رقم ریحان با 78/9 درصد بیشترین درصد نشت الکترولیت را داشت و ارقام ماکوئی، کارون×کویر، لخت و والفجر بدون تفاوت معنیدار کمترین درصد نشت را به خود اختصاص دادند. اندازهگیری صفاتی نظیر وزن خشک و ارتفاع بوته سه هفته پس از بازیافت اختلاف معنیداری را در بین رقم‌های مورد بررسی نشان داد، به عنوان مثال رقم کارون × کویر با 978 میلی‌گرم بیشترین و رقم والفجر با 480 میلی‌گرم کمترین وزن خشک تک بوته را داشتند. همچنین اغلب صفات مورد بررسی از تیمار دمائی 12- درجه سانتی گراد به پائین کاهش معنیداری نسبت به شاهد (تیمار صفر درجه سانتیگراد) نشان دادند.
