نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد بهزاد امیری ¹
• پرویز رضوانی مقدم ²
• حمیدرضا احیایی ³
• جبار فلاحی ⁴
• مهسا اقحوانی شجری ⁵

¹ دانشجوی دکتری اگرواکولوژی دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد

³ دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد

⁴ دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد

⁵ دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظوربررسی تاثیر تنش­های اسمزی و شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی آرتیشو و سرخارگل، چهار آزمایش جداگانه در سال 1388 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در  آزمایش­های اول و دوم اثرات هشت سطح تنش اسمزی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار) و در آزمایش­های سوم و چهارم نیز اثرات شش سطح تنش شوری (0، 1-، 3-، 5-، 7- و 9- بار کلرید سدیم) بر شاخص­های رشدی گیاهان ذکر شده، در مرحله ابتدایی رشد به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گیاه آرتیشو در مقایسه با سرخارگل مقاومت بیشتری به تنش­های اسمزی و شوری دارد، به نحوی که میزان جوانه­زنی آرتیشو و سرخارگل در تنش اسمزی 10- بار به ترتیب 72 و 5 درصد بود، این مقادیر در شوری 5- بار به ترتیب 75 و 8 درصد مشاهده شد. با افزایش سطح تنش اسمزی میانگین زمان جوانه­زنی بذور آرتیشو افزایش یافت، ولی در گیاه سرخارگل از این حیث تفاوت معنی­داری مشاهده نشد. با افزایش شدت تنش­های اسمزی و شوری نسبت طول ریشه­چه به ساقه­چه در آرتیشو روندی افزایشی داشت، در حالی که در مورد گیاه سرخارگل این مقدار در تنش اسمزی بدون تغییر و در تنش شوری کاهش یافت. همچنین با افزایش سطح تنش اسمزی و شوری وزن خشک گیاهچه هر دو گیاه روندی کاهشی در پیش گرفت. به طور کلی شاخص­های جوانه­زنی و رشد گیاهچه­ای گیاه دارویی آرتیشو در شرایط تنش به مراتب بهتر از سرخارگل بود.

کلیدواژه‌ها

• تنش اسمزی
• ریشه چه
• ساقه چه
• میانگین زمان جوانه زنی