علی صنوبر؛ سیّد علی طباطبایی؛ فرهاد دهقانی
چکیده
به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپهای گندم نان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام گرفت. فاکتور اصلی آزمایش تیمارهای آبیاری با دور 8 ، 10، 12 و 14 روز بود و سه رقم ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپهای گندم نان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام گرفت. فاکتور اصلی آزمایش تیمارهای آبیاری با دور 8 ، 10، 12 و 14 روز بود و سه رقم و یک لاین گندم نان شامل بک کراس روشن، سیستان، WS-82-9 و پیشتاز به عنوان فاکتور فرعی آزمایش بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر سطوح مختلف تیمار آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت معنی دار شد و سطوح مختلف ارقام از نظر عملکرد و اجزای عملکرد دانه با هم اختلاف معنیداری داشتند. اثرات متقابل دور آبیاری و رقم بر عملکرد دانه و شاخص برداشت در سطح 1 درصد معنی دار بود. دور آبیاری 8 روز و 10 روز حداکثر میانگین اجزای عملکرد و شاخص برداشت را داشتند. دور آبیاری 8 روز بالاترین میانگین عملکرد دانه را دارا بود و دور آبیاری 14 روز از حداقل میانگین اجزای عملکرد، عملکرد دانه و شاخص برداشت برخوردار بود. در بین ارقام، رقم سیستان و لاین WS-82-9 به ترتیب بیشترین میانگین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را داشتند و حداکثر میانگین تعداد سنبله در واحد سطح به ارقام پیشتاز و بک کراس روشن تعلق یافت. ارقام سیستان و بک کراس روشن بیشترین میانگین عملکرد دانه را داشتند و حداکثر میانگین شاخص برداشت به ارقام سیستان، بک کراس روشن و لاین WS-82-9 اختصاص یافت. طبق نتایج این آزمایش، دور آبیاری 8 روز به عنوان دور آبیاری مطلوب جهت حصول حداکثر عملکرد اقتصادی برای منطقه تشخیص داده شد و در بین ارقام، لاین WS-82-9 به عنوان متحمّلترین لاین به خشکی و رقم سیستان به عنوان پرمحصولترین رقم در شرایط مطلوب رطوبتی معرفی شدند.
بی بی اله موسوی فر؛ محمد علی بهدانی؛ مجید جامی الاحمدی؛ محمد سعید حسینی بجد
چکیده
به منظور بررسی اثر آبیاری محدود بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد بیولوژیکی ارقام گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال1387 انجام شد. سطوح آبیاری (آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله دانه بندی، آبیاری تا مرحله گلدهی و آبیاری تا ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر آبیاری محدود بر برخی صفات مورفولوژیک و عملکرد بیولوژیکی ارقام گلرنگ، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال1387 انجام شد. سطوح آبیاری (آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله دانه بندی، آبیاری تا مرحله گلدهی و آبیاری تا مرحله تکمه دهی) در کرتهای اصلی و سه رقم گلرنگ بهاره (محلی اصفهان، اصفهان28، IL111) در کرتهای فرعی قرارگرفتند. نتایج نشان داد کاهش در ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه از سطح خاک، تعداد گره در ساقه اصلی و تعداد شاخههای اولیه و ثانویه تنها در تیمار آبیاری تا مرحله تکمهدهی مشاهده شد، اما قطر طبقهای اولیه و ثانویه و عملکرد بیولوژیک در تیمارهای آبیاری کاهش یافت، نوع رقم گلرنگ نیز به طور معنیداری بر این صفات تأثیر گذاشت. بیشترین ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه از سطح خاک، تعداد گره در ساقه اصلی و تعداد شاخههای اولیه و ثانویه و عملکرد بیولوژیک در رقم محلی اصفهان مشاهده شد که نویددهنده پتانسیل تولید مطلوب این رقم در شرایط خشک و نیمه خشک است. در ارقام افت شدید صفات مورفولوژیک و عملکرد بیولوژیک در شرایط آبیاری تا مرحله تکمه دهی مشاهده شد که به نظر میرسد حساسترین مرحله به کمبود آب است و تحت این شرایط، با انجام آبیاری در این مرحله میتوان عمکرد بیولوژیک را به طور قابل توجهی افزایش داد.
ماشااله جباری اورنج؛ علی عبادی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر جذب عناصر، روابط آبی و ارزیابی تحمل به خشکی در گلرنگ، آزمایشی با چهار سطح آبیاری (بدون آبیاری، آبیاری در مرحله ظهور طبق، آبیاری در مرحله گلدهی و آبیاری در دو مرحله ظهور طبق و گلدهی ) و دو رقم و یک ژنوتیپ گلرنگ (ژیلا، محلی اصفهان و PI-537636) بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر جذب عناصر، روابط آبی و ارزیابی تحمل به خشکی در گلرنگ، آزمایشی با چهار سطح آبیاری (بدون آبیاری، آبیاری در مرحله ظهور طبق، آبیاری در مرحله گلدهی و آبیاری در دو مرحله ظهور طبق و گلدهی ) و دو رقم و یک ژنوتیپ گلرنگ (ژیلا، محلی اصفهان و PI-537636) بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار درایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل در سال 1387 اجرا شد.در این مطالعه اثر سطوح آبیاری بر درصد پتاسیم برگ، محتوای رطوبت نسبی برگ، پتانسیل آب برگ و پایداری غشاء معنیدار شد. ارقام مورد مطالعه از نظر درصد سدیم، درصد پتاسیم، درصد کلسیم، پتانسیل آب و پایداری غشاء اختلاف معنیداری داشتند و اثر متقابل معنیداری بین آبیاری و رقم از لحاظ پتانسل آب برگ و پایداری غشاء مشاهده شد، به طوری که بیشترین پتانسیل آب (0/57- مگاپاسکال) و پایداری غشاء (95/3%) از آبیاری رقم ژیلا در مراحل ظهور طبق و گلدهی بدست آمد و بر اساس شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل (TOL)، ژنوتیپ PI-537636 و بر اساس شاخصهای تحمل به تنش (STI) و میانگین هندسی بهرهوری (GMP) رقم محلی اصفهان برتری داشتند، ولی با توجه به اینکه بهترین ارقام، ارقامی با عملکرد بالا در شرایط عادی و حداقل کاهش عملکرد در شرایط تنش است، رقم محلی اصفهان رقم مناسب در شرایط تنش خشکی بود.
محسن موحدی دهنوی؛ مسعود رنجبر؛ علیرضا یدوی؛ بیژن کاووسی
چکیده
به منظور بررسی اثر تنظیم کننده‌ی رشد گیاهی سایکوسل بر میزان پرولین، قندهای محلول، پروتئین، درصد روغن و اسیدهای چرب کتان روغنی تحت تنش خشکی، آزمایشی در گلخانه‌ی تحقیقاتی دانشگاه یاسوج در بهار سال 1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در 3 سطح بدون تنش، تنش ملایم و شدید و تنظیم‌کننده‌ی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنظیم کننده‌ی رشد گیاهی سایکوسل بر میزان پرولین، قندهای محلول، پروتئین، درصد روغن و اسیدهای چرب کتان روغنی تحت تنش خشکی، آزمایشی در گلخانه‌ی تحقیقاتی دانشگاه یاسوج در بهار سال 1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در 3 سطح بدون تنش، تنش ملایم و شدید و تنظیم‌کننده‌ی رشد سایکوسل در 6 غلظت شامل 4 سطح محلول پاشی صفر، 500، 1000 و 1500 میلی‌گرم در لیتر در هنگام رشد سریع بوته (مرحله 3-4 برگی) و دو سطح بذرمال 5-10 و 6-10 میلی‌مولار به مدت 24 ساعت قبل از کاشت بودند. نتایج نشان داد هر سه سطح محلول‌پاشی حاوی سایکوسل در شرایط بدون تنش، موجب افزایش پرولین و قندهای محلول کتان روغنی نسبت به شاهد گردید. تنش توانست پروتئین دانه را افزایش معنیداری دهد و سطح بذرمال 6-10 میلی‌مولار سایکوسل در شرایط تنش افزایش پروتئین (20%) را در پی داشت. با افزایش غلظت در سطوح محلول‌پاشی، کاهش درصد روغن از 39/2 به 35/7 درصد را در پی داشت و تنش نیز این صفت را کاهش داد. در تیمار بدون تنش، سطح بذرمال 6-10 میلی‌مولار سایکوسل توانست اثر مثبت معنیداری در میزان اسید چرب لینولنیک ایجاد کند؛ صفت اسید لینولئیک، با افزایش سطح محلول‌پاشی از صفر به بالا، کاهش معنیداری نشان داد (15%). همچنین تنش خشکی سبب افزایش اسیدهای چرب اشباع اولئیک، پالمتیک و استئاریک شد. در نهایت سایکوسل توانست آسیب‌های ناشی از تنش خشکی را تا حدودی جبران نماید.
سیده زهره صادری؛ فاطمه زرین کمر
چکیده
در دهه های اخیر، افزایش ب‍ی‌رویه فعال‍یت‌های بشر در زم‍ینه صنعت و استفاده ب‍یش از حد کودهای ش‍یم‍یایی در بخش کشاورزی، افزایش مقدار فلزات سنگین در محیط زیست را در پی داشته‌است. یکی از مهمترین فلزات آلاینده اکوسیستم سرب می باشد، با این وجود عل‍ی‌رغم اهمیت جهان‍ی، مکان‍یسم‌های سم‍یت سرب در گیاهان به میزان ...
بیشتر
در دهه های اخیر، افزایش ب‍ی‌رویه فعال‍یت‌های بشر در زم‍ینه صنعت و استفاده ب‍یش از حد کودهای ش‍یم‍یایی در بخش کشاورزی، افزایش مقدار فلزات سنگین در محیط زیست را در پی داشته‌است. یکی از مهمترین فلزات آلاینده اکوسیستم سرب می باشد، با این وجود عل‍ی‌رغم اهمیت جهان‍ی، مکان‍یسم‌های سم‍یت سرب در گیاهان به میزان کم‍ی شناخته‌شده‌است. در این تحق‍یق با توجه به اهمیت دارویی و صنعت‍ی بابونه آلمانی، پاسخ این گیاه در رویارویی با آلودگی سرب در سه مرحله رزت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی مورد مطالعه قرارگرفت. بدین منظور گیاهان در مرحله رزت به محیط ه‍یدروپون‍یک منتقل‌شده و تحت تیمار نیترات سرب با غلظت‌های 0، 60، 120، 180 و 240 م‍یکرومول قرارگرفتند، بعد از طی هر یک از مراحل تکوینی مورد نظر، نمونه های گیاهی جهت انجام مطالعات مدنظر برداشت شدند. نتایج حاکی از تجمع قابل توجه سرب در ریشه این گونه نسبت به اندام هوایی بود. بررسی برش عرضی برگ، ساقه و ریشه گونه مذکور تحت تیمار سرب نشان‌داد افزایش جذب سرب اثرات مشابهی را بر آناتومی برگ و ساقه بابونه آلمانی در هر سه مرحله تکوین موجب شده است، درحالیکه تاثیر سرب بر آناتومی ریشه این گونه در مراحل مختلف تکوین متفاوت مشاهده شد. به طوری که در مرحله رزت آلودگی سرب، افزایش قطر آوند مرکزی و آوند چوبی را در پی داشت، اما در مرحله ساقه‌دهی این دو پارامتر با افزایش جذب سرب کاهش یافتند
الناز مومنی؛ داوود افیونی؛ نیلی صفایی؛ گودرز نجفیان؛ غلامرضا زارعی
چکیده
به منظور ارزیابی تنوع لاین‌های گندم نان از نظر ذخایر ساقه و راندمان انتقال این ذخایر در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بر روی 16 لاین پیشرفته گندم نان از سری WS-87 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان به اجرا در آمد. برای اعمال تنش خشکی، پس از مرحله سنبله‌دهی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تنوع لاین‌های گندم نان از نظر ذخایر ساقه و راندمان انتقال این ذخایر در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بر روی 16 لاین پیشرفته گندم نان از سری WS-87 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان به اجرا در آمد. برای اعمال تنش خشکی، پس از مرحله سنبله‌دهی آبیاری قطع شد و از مرحله گرده‌افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک در طی پنج مرحله با فواصل 10 روز، طول و وزن اجزای ساقه شامل طول و وزن دم‌گل‌آذین، طول و وزن میان‌گره زیر دم‌گل‌آذین و وزن مجموع میان‌گره‌های باقیمانده اندازهگیری گردید. سپس مقدار ماده خشک منتقل شده و راندمان پویا شدن و انتقال آن از هر یک از اجزای ساقه محاسبه و همبستگی آنها با عملکرد دانه بررسی شد. نتایج نشان داد که دامنه تغییرات مقدار ماده خشک منتقل شده از دم‌گل‌آذین بین 13 تا 122 ( به ترتیب لاین‌های 9 و 1)، از میان‌گره زیر دم‌گل‌آذین بین 75 تا 225 ( به ترتیب لاین‌های 6 و 1) و از مجموع میان‌گره‌های باقیمانده بین 51 تا 206 (به ترتیب لاین‌های 14 و 10) میلی‌گرم بود. مجموع ماده خشک منتقل شده از ساقه بین 186 تا 506 میلی‌گرم به ترتیب در لاین‌های 16 و 1 مشاهده گردید. همچنین راندمان پویا شدن و انتقال ماده خشک از دم‌گل‌آذین بین 3/4 تا 26/8 (به ترتیب لاین‌های 9 و 3)، از میان‌گره زیر دم‌گل‌آذین بین 25/9 تا 48/6 (به ترتیب لاین‌های 6 و 8) و از مجموع میان‌گره‌های باقیمانده بین 13/3 تا 42/8 (به ترتیب لاین‌های 14 و 10) درصد اندازهگیری گردید. از بین سه جزء مورد بررسی، میان‌گره زیر دم‌گل‌آذین بیشترین اهمیت را در مقدار ماده خشک منتقل شده و راندمان انتقال ماده خشک دارا بود. عملکرد دانه همبستگی مثبت ومعنی‌داری با صفات طول دم‌گل‌آذین(*0/50=r) و طول میان‌گره زیر دم‌گل‌آذین(*0/53=r) داشت.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ حمیدرضا احیایی؛ جبار فلاحی؛ مهسا اقحوانی شجری
چکیده
به منظوربررسی تاثیر تنشهای اسمزی و شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی آرتیشو و سرخارگل، چهار آزمایش جداگانه در سال 1388 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در آزمایشهای اول و دوم اثرات هشت سطح تنش اسمزی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، ...
بیشتر
به منظوربررسی تاثیر تنشهای اسمزی و شوری بر ویژگی‌های جوانه زنی و رشد گیاهچه دو گیاه دارویی آرتیشو و سرخارگل، چهار آزمایش جداگانه در سال 1388 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در آزمایشهای اول و دوم اثرات هشت سطح تنش اسمزی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار) و در آزمایشهای سوم و چهارم نیز اثرات شش سطح تنش شوری (0، 1-، 3-، 5-، 7- و 9- بار کلرید سدیم) بر شاخصهای رشدی گیاهان ذکر شده، در مرحله ابتدایی رشد به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گیاه آرتیشو در مقایسه با سرخارگل مقاومت بیشتری به تنشهای اسمزی و شوری دارد، به نحوی که میزان جوانهزنی آرتیشو و سرخارگل در تنش اسمزی 10- بار به ترتیب 72 و 5 درصد بود، این مقادیر در شوری 5- بار به ترتیب 75 و 8 درصد مشاهده شد. با افزایش سطح تنش اسمزی میانگین زمان جوانهزنی بذور آرتیشو افزایش یافت، ولی در گیاه سرخارگل از این حیث تفاوت معنیداری مشاهده نشد. با افزایش شدت تنشهای اسمزی و شوری نسبت طول ریشهچه به ساقهچه در آرتیشو روندی افزایشی داشت، در حالی که در مورد گیاه سرخارگل این مقدار در تنش اسمزی بدون تغییر و در تنش شوری کاهش یافت. همچنین با افزایش سطح تنش اسمزی و شوری وزن خشک گیاهچه هر دو گیاه روندی کاهشی در پیش گرفت. به طور کلی شاخصهای جوانهزنی و رشد گیاهچهای گیاه دارویی آرتیشو در شرایط تنش به مراتب بهتر از سرخارگل بود.
احمد نظامی؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف؛ علی کمندی
چکیده
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند در شرایط کنترل شده، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه هشت رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) به نام های رسول، شیرین، IC و7233 (ارقام داخلی)، افشاری، پائولینا، ریزوفورت و لاتیتیا (ارقام خارجی) در معرض هشت ...
بیشتر
به منظور بررسی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند در شرایط کنترل شده، پژوهشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه هشت رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) به نام های رسول، شیرین، IC و7233 (ارقام داخلی)، افشاری، پائولینا، ریزوفورت و لاتیتیا (ارقام خارجی) در معرض هشت دمای یخ زدگی (شامل صفر، 2-، 4- ، 6- ، 8- ، 10- ، 12- و 14- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. بوته ها تا مرحله 4 تا 5 برگی در اوایل بهار در محیط طبیعی رشد یافته و بعد از آن جهت اعمال تیمارهای یخزدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. درصد بقاء، وزن خشک، عدد کلروفیل‌متر، دمای کشنده 50 درصد (LT50) نمونه‌های گیاهی و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک (RDMT50) نمونهها در پایان دوره بازیافت (سه هفته بعد از اعمال تیمار یخزدگی) اندازهگیری و ثبت شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثرات رقم و دمای یخزدگی بر درصد بقاء، وزن خشک و عدد کلروفیل متر معنیدار (01/0≤p) بود. با کاهش دمای یخزدگی به کمتر از 8- درجه سانتیگراد، میانگین درصد بقاء به شکل معنیداری کم شد، اما کاهش معنیدار وزن خشک و عدد کلروفیل‌متر نسبت به شاهد (تیمار عدم یخزدگی) از تیمار دمایی 2- درجه سانتیگراد به پایین مشاهده شد. همچنین مشخص شد که ارقام مورد آزمایش از لحاظ LT50 و RDMT50 با یکدیگر اختلاف معنیداری (01/0≤p) داشتند، به نحوی که در بین ارقام چغندرقند مورد بررسی، پائولینا، لاتیتیا و شیرین با LT50معادل 11/5- درجه سانتیگراد مقاوم‌ترین، و رقم افشاری با LT50معادل 9/1- درجه سانتیگراد حساسترین رقم شناخته شدند. رقم افشاری بیشترین مقدار RDMT50 (7/7- درجه سانتیگراد) را نیز نسبت به سایر ارقام نشان داد. به نظر میرسد با توجه به همبستگی خوب بین RDMT50 با LT50 در این آزمایش (**0/83=r)، از این صفت نیز بتوان در ارزیابی تحمل به یخزدگی ارقام چغندرقند استفاده کرد.
