نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی- ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور

چکیده

خشکی از تنش­های محیطی مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان می­باشد. این بررسی به منظور ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ­های یونجه با استفاده از شاخص­های تحمل به خشکی طی سال­های زراعی 88-1387، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور اجرا شد. آزمایش به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت­های اصلی به سه تیمار عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید (دور آبیاری 7، 10 و 14 روز) و کرت­های فرعی به 11 اکوتیپ یونجه اختصاص داشتند. شاخص­های تحمل به تنش (STI)، تحمل به خشکی (TOL)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هندسی تولید (GMP)، میانگین حسابی تولید (MP) و میانگین هارمونیک (HARM)، با استفاده از عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش (Ys) و بدون تنش(Yp) محاسبه شدند. همبستگی مثبت و معنی­دار بین عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش و عدم تنش و شاخص­ها نشان داد که در تنش ملایم و شدید، شاخص­های GMP، MP، HARM و STI مناسب­ترین شاخص­ها هستند (r2 = 0.97, p 0.01). با توجه به این شاخص­ها و مقادیر Ys و Yp بالا و همچنین نمودار چند متغیره بای پلات مشخص شد که اکوتیپ­های قارقلوق و ملک کندی در تنش ملایم و  فامنین در تنش شدید متحمل­ترین اکوتیپ­ها بودند. گروه بندی اکوتیپ­ها نشان داد که بر اساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و مقادیر شاخص‌های انتخابی، آن‌ها در سه گروه حساس، متحمل و نیمه حساس به تنش قرار می­گیرند.

کلیدواژه‌ها