نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

2 عضو هیئت‌علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

چکیده

اثرسطوح رطوبتی و نوع مالچ بقایای گیاهی بر سبز شدن و رشد اولیه گیاهان گلرنگ و گندم، در دو آزمایش جداگانه در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بررسی شد. آزمایش مربوط به هر گیاه به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه سطح رطوبتی (25، 50 و 80 درصد ظرفیت نگهداری آب خاک گلدان) و 5 تیمار مالچ بقایای گیاهی (خلر، منداب، تریتیکاله، جو و شاهد (بدون بقایای گیاهی)) با سه تکرار اجرا شد. نتایج اثر متقابل نوع مالچ بقایای گیاهی و سطوح رطوبتی بر سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم نشان داد که به‌طورکلی در سطوح رطوبتی 50 و 80 درصد ظرفیت زراعی، سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم در تیمارهای مختلف مالچ بقایای گیاهی با شاهد اختلاف معنی‌داری نداشت اما در سطح رطوبتی 25 درصد ظرفیت زراعی، سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم در تیمارهای جو، خلر، منداب و تریتیکاله به ترتیب به میزان 48.47، 36.94، 44.306 و 61.94 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. اثر متقابل نوع مالچ بقایای گیاهی و سطوح رطوبتی بر سطح برگ گیاهچه گلرنگ نیز نشان داد که در سطوح رطوبتی 80 و 25 درصد ظرفیت زراعی، سطح برگ گیاهچه گلرنگ در تیمارهای بقایای خلر، منداب و تریتیکاله نسبت به شاهد (عدم بقایای گیاهی) بیشتر بود و بیشترین سطح برگ گیاهچه گندم در تیمار بقایای خلر حاصل شد که در سطوح رطوبتی 80 و 50 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب به میزان 64.08 و 68.05 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. در سطح رطوبتی 50 درصد ظرفیت زراعی، وزن خشک گیاهچه گلرنگ در تیمار مالچ بقایای جو، خلر، منداب و تریتیکاله به ترتیب به میزان 18.46، 77.13، 22.14 و 45.19 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، استفاده از مالچ بقایای گیاهی خلر در اکثر موارد تأثیر مثبتی بر خصوصیات رشدی گیاهزراعی داشت و لذا استفاده از مالچ بقایای گیاهی (به‏ ویژه خلر) می‌تواند به‌عنوان راهکاری پایدار در مناطق خشک و نیمه‌خشک که با محدودیت آب مواجه‌اند استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

Abbbasdokht, H., Chaichi, M.R., 2003. The Potential Allelopathic Effect of Different Chickpea Straw and Stubbles Varieties on Germination and Early Growth of Sorghum (Sorghum halepense), Soybean (Glycine max) and Sunflower (Helianthus annuus). Iranian Journal of Agriculcure Science. 34(3), 617-624 [In Persian].
Abbasi, F., 2007. Interactive effects of drought and salinity on growth of two species Aeluropus logopoides and Aeluropus litttoralis. Journal of Sciences Islamic Azad University 66, 121-138. [In Persian with English Summary].
Baalbaki, R.Z., Zurayk, R.A., Bleik, S.N., Talhuk, A., 1990. Germination and seedling development of drought susceptible wheat under moisture stress. Seed Science and Technology. 17, 291-302.
Bingham, J., 1966. Varietal response in wheat to water supply in the field and male sterility caused by a period of drought in a glass house experiment. Annals of Applied Biology. 57, 365-377.
Biederbeck, V.O., 1993. Productivity of four annual legumes as green manure in dryland cropping systems. Agronomy Journal. 85. 1035-1043.
Boydston, R., Hang, A., 1995. Rapeseed (Brassica napus) green manure crop suppresses weeds in potato (Solanum tuberosum). Weed Technology. 9, 669–675.
Bradford, K.J., 2002. Application of hydrothermal time to quantifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Science. 50, 248-260.
Bray, E.A., 1997. Plant responses to water deficit. Trends in Plant Science. 23, 391-612.
Chauhan, B.S., 2013. Seed germination ecology of feather lovegrass [Eragrostis tenella (L.) Beauv. Ex Roemer & J.A. Schultes]. Plos ONE. 8 (11), 1-6.
Emam, Y., Seghateleslami, M.J., 2005. Crop Yield,Physiology and Processes. Shiraz University Press. [In Persian].
Finney, M.M., Danehower, D.A., Burton, G.D., 2005. Gas chromatographic method for the analysis of allelopathic natural products in rye (Secale Cereal L.) Chromatography. 1066, 249-253.
Forouzi, M., Ehteshami, S. M. R., Esfahani, M., Rabiee, M., 2015. Effect of seed size on emergence rate, germination indices, seedling growth and yield of four bread wheat cultivars (Triticum aestivum L.). Cereal Research. 5(1), 67-82. [In Persian with English Summary].
Hamidian, K., Ramezani, M., Salevati, S., 2016. Different tillage methods on the performance of peas and the amount of moisture stored in the soil in dry conditions. The 6th Iranian Pulse Crops Symposium. 28 April 2016. Khorramabad, Iran.
Hooker, M.L., Herron, G.M., Pena, P.S., 1982. Effects of residue burning removal, and incorporation on irrigated cereal crops yields and chemical properties. Soil Science. 46, 122-126.
Hossein Panahi, F., Kafi, M., Parsa, M., Nasiri Mahallati, M., Banayan, M., 2011. Evaluation of yield and yield components of resistant to drought cultivars of wheat under moisture stress, using Penman - FAO Muntis model. Environmental Stresses in Crop Sciences. 4(1), 47-63. [In Persian with English Summary]
Jafarnezhad, A., Taheri, G., Rahchamanie, A.A., 2006. Study of drought tolerance in four wheat genotypes, at germination stage. Journal of Environmental Stresses in Crop Sciences.  2(1), 73-85. [In Persian with English Summary].
Jafari, M.B., Sajedi, N.A., Gamarian, M., 2014. Effect of different methods of tillage and plant residue management on characteristics agro morphological study of Sardari wheat in rainfed condition. New Findings in Agriculture. 1, 5-16. [In Persian with English Summary].
Jagarmei, V., 2012. Effect of drought stress on germination indices in seven wheat cultivars (T. aestivum L.). Iranian Journal of Agronomy and Plant Breeding. 8(4), 183-192. [In Persian with English Summary]
Karimian, K., Ghorbani, R., Asadi, Gh.A., Tookallo, M.R., 2011. Evaluation of the Effects of Barley (Hordeum vulgare) Extracts and Residues on Germination and Growth ‎Characteristics of Lentil (Lens esculenta). Iranian Journal of Field Crops Research. 9 (3), 388-396. [In Persian with English Summary].
Kobayashi, H., Miura, S., Oyanagi, A., 2004. Effect of winter barley as a cover crop on the weed vegetation in a no-till soybean. Weed Biology and Management. 4, 195-205.
Lascano, R.J., Baumhardt, R.L., 1996. Effects of crop residue on soil and plant water evaporation in a dryland cotton system. Theoretical and Applied Climatology. 54, 69-84.
Lotfi, P., Mohammadi-Nejad, Ch., Golkar, P., 2012. Evaluation of drought tolerance in different genotypes of the Safflower (Carthamus tinctorius L.). Iranian Journal of Agricultural Science. 5(7), 1-14 [In Persian with English Summary].
Mahmoodabadi, M., Rashidi, O.L., Fekri, M., 2013. Application of alfalfa residues, Poultry manure and potassium fertilizer on some soil properties and onion yield. Journal of Water and Soil. 27(2), 452-461. [In Persian with English Summary].
Malhi, S.S., Lemke, R., Wang, Z.H. Chhabra, S., 2006. Tillage, nitrogen and crop residue effects on crop yield, nutrient uptake, soil quality, and greenhouse gas emission. Soil Tillage Research. 90, 171-183.
Metwally, A., Finkemeier, I., Georgi, M., Dietz, K.J., 2003. Salicylic acid alleviates the cadmium toxicity in barley seedlings. Plant Physiology. 132, 272–281.
Mirzaee, M., Mahmoodabadi, M., Naghavi, H., 2016. Effects of different management practices of barely straw and alfalfa residue on soil moisture content and aeration behavior under field conditions. Journal of Water and Soil Conservation 23(1), 155-170. [In Persian with English Summary].
Moafi Pashakalai, R., 2010. Evaluation of resistance to drought stress of safflower varieties in germination stage. Second National Congress of New Findings in Oilseed Crop Production. Islamic Azad University, Bojnourd Branch. Pp.51-60. [In Persian with English Abstract].
Saadatian, B., Ahmadvand, G., Soleymani, F., Vejdani Aram, S., 2014. Evaluation of Wheat Residual Effects in Rotation on Emergence, Leaf Area, and Yield Components of Corn (Zea mays L.) Cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research. 12(1), 91-98. [In Persian with English Summary].
Sadeghi, H,  Kazemeini, S.A., 2011. Effects of straw management and nitrogen rates on soil moisture content and physiological properties of two barely (Hordeum Vulgarise L.) cultivars under dry land condition. Iranian Journal of Field Crops Research. 9(3), 544-556. [In Persian with English Summary].
Sammdani, B., Montazeri, M., 2009. The Use of Cover Crops in Sustainable Agriculture. Iranian Research Institute of Plant Protection. 186p. [In Persian].
Sangeetha, C., Baskar, P., 2015. Allelopathy in weed management: A critical review. African Journal of Agricultural Research. 10(9), 1004-1015.
Seyed Sharifi, R., Seyed Sharifi, R., 2008. Evaluation the effects of Poly ethylene glycol on germination and growth seedling of safflower cultivars. Iranian Journal of Biology (Biological Science Promotion). 21(3), 400-410. [In Persian with English Summary].
Shaxson, T.F., 2006. Re-thinking the conservation of carbon, water and soil: a different perspective. Agronomy for Sustainable Development. 26, 9–19.
Shaver, T.M., Peterson, G.A., Ahuja, L.R., Westfall, D.G., Sherrod, L.A., Dunn, G., 2002. Surface soil physical properties after twelve years of dry land no-till management. Soil Science Society of America Journal. 66, 1296-1303.
Sirousmehr, A., Bardel, J., Mohammadi, S., 2015. Changes of germination properties, photosynthetic pigments and anti oxidant enzymes activity of safflower as Affected by Drought and Salinity Stresses. Journal of Crop Ecophysiology. 8(4), 517-533 [In Persian with English Summary].
So, H. B., Grabski, A., Desborough, P., 2009. The impact of 14 years conventional and no-till cultivation on the physical properties and crop yield of a loam soil at Grafton NSW, Australia. Soil and Tillage Research. 104, 180-184.
Triplett, G.B., VanDoren, D.M., Schmidt, B.L., 1968. Effect of corn (Zea mays L.) stover mulch on no tillage corn yield and water infiltration. Agronomy Journal. 60, 236-239.
Unger, P.W., Mccalla, T.M., 1980. Conservation tillage system. Advances in Agronomy. 33, 1-58.
Wuest S.B., Albrecht, S.L., Skirvin, K.W., 2000. Crop residue position and interference with wheat seedling development. Soil and Tillage Research. 55(3), 175-182.
Yazdani Bioki, R., Rezvani Moghad'dam, P., Kouchaki, A., Behzad Amiri, M., Falahi, J., Deyhim Fard, R., 2010. Effects of different nitrogen nutrition of wheat (cv. Sayonez) on its germination indices and seedling growth influenced by drought stress and biological manures. Journal of Agroecology. 2(2), 266-276. [In Persian with English Summary].