نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه زراعت، واحد ملکان، دانشگاه آزاد اسلامی، ملکان، ایران
چکیده
کاربرد میکوریز و انتخاب رقم مناسب می‌تواند ازجمله مدیریت‌های ساده در برابر عوامل تنش‌زا مانند کم‌آبی باشد. این مطالعه باهدف بررسی تأثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک)، تیمار میکوریز (کاربرد و عدم کاربرد میکوریز) و رقم (704 و 640) بر رشد و عملکرد ذرت انجام شد. آزمایش در سه تکرار و به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان اجرا شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، واکنش ارقام به کم‌آبی متفاوت بود. در تیمار آبیاری پس از 70 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر در رقم 704 بیشترین عملکرد دانه به دست آمد. در رقم 704 هر دو تیمار آبیاری پس از 110 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و آبیاری پس از 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب باعث کاهش 19 و 50.6 درصدی عملکرد دانه در واحد سطح شد، ولی در رقم 640 که در شرایط آبیاری کامل نیز از عملکرد کمتری نسبت به 704 برخوردار بود، کم‌آبی تأثیری بر عملکرد دانه در واحد سطح نداشت. تیمار میکوریز نیز افزایش 25.2 درصدی را در عملکرد دانه ذرت باعث شد. کم‌آبی بر کلروفیل a تأثیری نداشت، ولی محتوای کلروفیل b را کاهش داد، درحالی‌که میکوریز باعث افزایش کلروفیل a شد. کم‌آبی و میکوریز بر محتوای کاتالاز و پراکسیداز نیز افزود. در کل به دلیل عدم وجود اختلاف معنی‌دار بین ارقام در شرایط کم‌آبی شدید و بالا بودن عملکرد رقم 704، کاشت رقم 704 و اعمال تیمار میکوریز جهت کشت در منطقه پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
Abdallah, M.M., Abd El-Monem, A.A., Hassanein, R.A., El-Bassiouny, H.M.S., 2013. Response of sunflower plant to the application of certain vitamins and arbuscular mycorrhiza under different water regimes. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 7(2), 915-932.
Alizadeh Oskuie, P., Baghban Cirus, S., 2015. The effect of Vesicular–arbuscular (VA) mycorrhizal fungi on vitamin c content of tomato in the presence of lead and different levels of phosphorus. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences. 4, 01- 04.
Aminifar, J., Sirousmehr, A., 2014. Arbuscular Mycorrhizal fungi community, nutrient availability and soil glomalin in organic farming. International Journal of Farming and Allied Sciences. 3, 1-6.
Aslam, M., Zamir, M.S.I., Afzal, M.I., Shoaib, A., 2013. Drought stress, its effect on maize production and development of drought tolerance through potassium application. Cercetări Agronomice în Moldova. 2(154), 99-114.
Augé, R.M., Toler, H.D., Saxton, A.M., 2014. Arbuscular mycorrhizal symbiosis alters stomatal conductance of host plants more under drought than under amply watered conditions: a meta-analysis. Mycorrhiza. 7, 87-98.
Azmat, R., Hamid, N., 2015. A plausible mechanism of biosorption in dual symbioses by vesicular-arbuscular mycorrhizal in plants. Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences. 28, 541-546.
Barnabás, B., Jäger, K., Fehér, A., 2008. The effect of drought and heat stress on reproductive processes in cereals. Plant, Cell and Environment. 31, 11–38.
Cattivelli, L., Rizza, F., Badeck, F. W., Mazzucotelli, E., Mastrangelo, A. M., Francia, E., Mare, C., Tondelli, A., Michele Stanca, A., 2008. Drought tolerance improvement in crop plants: An integrated view from breeding to genomics. Field Crops Research. 105, 1–14.
Elhag, A.Z., Sayed Abdelhaleem Musa, T., Osman Gafar, M., 2015. The allelopathic effect of Euphorbia hirta and Vesicular Arbuscular Mycorrhiza (VAM) on growth of eggplant (Solanum melongena L.). International Journal of Agronomy and Agricultural Research. 6, 222-228.
Fahramand, M., Zohoori, M., 2013. Evaluate the effect biological fertilizer on some quantitative traits in maize. International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 6, 789-793.
Farnia, A., Khodabandehloo, S., 2015. Changes in yield and its components of maize (Zea mays L.) to foliar application of zinc nutrient and mycorrhiza under water stress condition. International Journal of Life Sciences. 9 (5), 75 – 80.
Fraser, L.H., Greenall, A., Carlyle, C., Turkington, R., Ross Friedman, C., 2009. Adaptive phenotypic plasticity of Pseudoroegneria spicata: response of stomatal density, leaf area and biomass to changes in water supply and increased temperature. Annals of Botany. 103, 769–775.
Gomes, M. M. A., Magalhães Andrade Lagôa, A. M., Lázaro Medina, C., Caruso Machado,E., Antônio Machado, M., 2004. Interactions between leaf water potentialstomatal conductance and abscisic acid content of orange trees submitted to drought stress. Braz. Journal of Plant Physiology. 16(3), 155-161.
Harb, A., Krishnan, A., Ambavaram, M. M.R., Pereira, A., 2010. Molecular and pH ysiological analysis of drought stressin arabidopsis reveals early responses leading to acclimation in plant growth. Plant Physiology. 154, 1254–1271.
Karaarslan, E., Uyanöz, R., Doğu,S. 2015. Morphological identification of vesicular-arbuscular mycorrhiza on bulbous plants (Taurus Mountain in Turkey). Archives of Biological Sciences. 67(2), 411-426.
Khoshvaghti, H., Eskandari-Kordlar, M., Lotfi,R., 2014. Response of maize cultivars to water stress at grain filling phase. Azarian Journal of Agriculture. 1, 39-42.
Lauer, J., 2012. The effects of drought and poor corn pollination on corn. Field Crops. 28, 493 - 95.
Lisanti, S., Hall, A.J., Chimenti, C.A., 2013. Influence of water deficit and canopy senescence pattern onHelianthus annuus (L.) root functionality during the grain-filling phase. Field Crops Research. 154, 1–11.
Maazou, A. S., Tu, J., Qiu, J., Liu. Z., 2016. Breeding for drought tolerance in maize (Zea mays L.). American Journal of Plant Sciences. 7, 1858-1870.
Man, D., Bao, Y., Han, L., 2011. Drought tolerance associated with proline and hormone metabolism in two tall fescue cultivars. Hortscience. 46(7), 1027–1032.
Moussa, H.R., Abdel-Aziz, S.M., 2008. Comparative response of drought tolerant and drought sensitive maize genotypes to water stress. Australian Journal of Crop Science. 1(1), 31-36.
Panigrahy, M., Nageswara Rao, D., Sarla,N ., 2009. Molecular mechanisms in response to phosphate starvation in rice. Biotechnology Advances.2 7, 389–397.
Reddappa Reddy, M., 2006. Effect of calcium, sulphur and boron on the yield andcomposition of corn (Zea Mays L.) under water deficit stress. Journal of Plant Growth Regulation. 54, 205–209.
Robinson, J., Nithya, K., Ramya, R., Karthikbalan, B., Kripa, K., 2014. Effect of Vesicular Arbuscular Mycorrhiza Glomus fasiculatum on the growth and Physiological response in Sesamum indicum L. International Letters of Natural Sciences. 23, 47-62.
Rodriguez, H., Fraga, R., Gonzalez, T., Bashan, Y., 2006. Genetics of phosphate solubilization and its potential application for improving plant growth-promoting bacteria. Plant and Soil. 287, 15–21.
Sani, B. M., Oluwasemire, K.O., Mohammed, H. I., 2008. Effect of irrigation and plant density on the growth, yield and water use efficiency of early maize in the Nigerian savanna. ARPN Journal of Agricultural and Biological Science. 3, 33-40.
Santrucek, J., Vrablova, M., Simkova, M., Hronkova, M., Drtinova, M., Kveton, J., Vrabl, D., Kubasek, J., Mackova, J., Wiesnerova, D., Neuwithova, J., Schreiber, L. 2014. Stomatal and pavement cell density linked to leaf internal CO2 concentration. Annals of Botany. 114, 191–202.
Sivagurunathan, P., Sathiyamoorthy, M., Sivasubramani, K., 2014. Effect of mycorrhizal fungi on growth of Zea mays L. Plants. International Journal of Advanced Research in Biological Sciences. International Journal of Advanced Research in Biological Sciences. 1(1), 137-148.
Wu, Q. S., 2011. Mycorrhizal efficacy of trifoliate orange seedlings on alleviating temperature stress. Plant, Soil and Environment. 57 (10), 459–464.
Yadav, A., Aggarwal. A., 2015. The associative effect of arbuscular mycorrhizae with Trichoderma viride and Pseudomonas fluorescens in promoting growth, nutrient uptake and yield of Arachis hypogaea L. New York Science Journal. 8(1), 101-108.
Han, Y., Fan, S., Zhang, Q., Wang, Y., 2013. Effect of heat stress on the MDA, proline and soluble sugar content in leaf lettuce seedlings. Agricultural Sciences. 4, 112-115.
)