نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

2 کارشناس ارشد آگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

3 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

چکیده

یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه به‌عنوان جایگزین و در بیشتر موارد به‌عنوان مکمل کودهای شیمیایی می‌توانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های زیستی و تنش خشکی بر ویژگی‌های کمی و کیفی لوبیای چشم‌بلبلی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی هنرستان کشاورزی زابل در سال زراعی 94-93 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل: عدم استفاده از کود زیستی، کود زیستی ازتوباکتر، فسفات بارور 2 ، و عامل دوم تنش خشکی شامل: 90 درصد تخلیه مجاز رطوبتی،  70 درصد تخلیه مجاز رطوبتی و 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی بود. جهت جلوگیری از انتقال باکتری‌های به تیمارهای مختلف عامل اصلی باکتری‌های زیستی در نظر گرفته شد و تنش به‌عنوان عامل فرعی بیان گردید. قبلازاجرای آزمایشوبرایاطلاعازوضعیتفیزیکی و شیمیاییخاک،اقدامبه نمونه‌برداریازخاکمزرعه ازعمقصفرتا سیسانتی‌متریشد. هر کرت شامل 4 خط کاشت به طول 3 متر و فاصله بین خطوط 50 سانتیمتر بود. بذرهای لوبیا، بر اساس تیمارهای آزمایش به کودهای زیستی بر مبنای 100 گرم در هکتار آغشته و سپس کشت شدند. نتایج نشان داد برهمکنش کود زیستی با سطوح مختلف تنش خشکی تنها بر عملکرد دانه  معنی‌دار گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که ارتفاع بوته تحت تأثیر تلقیح با کود زیستی و نیز سطوح مختلف تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار شد، مصرف کود زیستی موجب افزایش ارتفاع بوته‌ها گردید، بدین ترتیب که، بیشترین ارتفاع بوته از تیمار مصرف فسفات بارور-2 با میانگین 75 سانتی­متر حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد و ازتوباکتر به ترتیب 40.34 و 16.79 درصد افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار کود فسفات بارور 2 و سطح آبیاری 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی با 2344 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده این مطلب است که تلقیح بذر با کود زیستی فسفات بارور 2 می‌تواند موجب افزایش عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اجزاء عملکرد لوبیا بلبلی و در کل بهبود تولید لوبیا شود.

کلیدواژه‌ها

Afrasiabi, M., Amini dehaghi, M., Modarres Sanavy, S.A.M., 2011. Effect of phosphate biofertilizer Barvar-2 and triple super phosphate fertilizer on yield, quality and nutrient uptake of Medicago scutellata. Journal of Agronomy Science. 4(4), 43-54. [In Persian with English Summary].
Bayat, A.A., Sephri, A., Ahmad, G., Dorri, H.R., 2010. Effect of Water deficit stress on yield and yield component of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian Journal of Crop Science. 12, 42-54. [In Persian with English summary].
Arancon, N., Edwardy, C.A. Bierman, P., Welch, C., Metzgar, J.D., 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effect on growth and yields. Bioresource Technology. 93, 145-153.
Dilip, K., M. Ajumdar., Roy, S., 1991. Response of summer sesame (Sesamum indicum L.) to irrigation, row spacing and plant population. Indian Journal of Agronomy. 37, 757-762.
Fathi, Z., Pezesh Poor, P., Sarajoghi, M., 2013. Effect of fertilizers Nitroxin, Biosulphate and different levels of Sulphate on biomass and biological characteristics of green mung. The First National Conference on Planning, Conservation, Environmental Protection and Sustainable Development. 20 Feb. Hamadan, Iran. [In Persian].
Fikrettin, S., Chakmakji, R., Kantar, F., 2004. Sugar beet and barley yield in relation to noculation with N2-fixing and phosphate solubilizing bacteria. Plant and Soil. 256, 123-129.
Han, H.S., Supanjani، D., Lee, K.D., 2006. Effect of coin coculation with phosphate andpotassium solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Plant, Soil and Environment. 52, 130-136.
Karimi, K., Bolan Nezar, S., Ashori, S., 2013. Effect of biofertilizers and arbuscular mycorrhizal fungi on yield and quality of green beans. Agricultural science and sustainable production. 23(3), 157-167. [In Persian with English summary].
Kaveh, J., Safaei, R., Rahimi, A., Saberi riseh, R., Ghadiri, A., 2013. Effects of biofertilizers on yield and yield components on bean var 21191 in semirom region. Presented at the Fifth National Conference on Cereals. [In Persian with English summary].
Kiyani, A., Phirozi Jahantigh, S., 2011. Thirteen community organizing and emproverment of Zabol city using GIS. National Seminar on Application of GIS in the Planning of Economic, Social and Urban. Tehran.
Khaneh, Z., Javanmard, A., Sohrabi, M., Yazdan, S., 2012. Effect of organic manure and intercropping on grain yield, oil and protein content in corn and bean. The Second National Conference on Biological Diversity and its Impact on Agriculture and the Environment.
Khashei, A., Koochakzadeh, M., Shahabi far, M., 2008. Effect of clinoptilolite and soil moisture on corn yield components. Journal of Soil Research Soil and Water Sciences. 22(2), 235-241. [In Persian with English summary].
Kumar, A.S., Prasad, T.N., Prasad, U.K., 1996. Effect of irrigation and nitrogen on growth, yield content, nitrogen uptake and water-use of summer sesame (Sesame indicum L.). Indian Journal of Agronomy. 41, 111-155.
Maurer, A.R., Ormrod, D.P., Scott, N.J., 1969. Effect of five soil water regimes on growth and composition of snap beans. Canadian Journal of Plant Science. 49, 271-278.
Moghani Bashi, M., Razmjoo, J., 2012. The effect of seed treatment with polyethylene glycol and irrigation regimes on yield, yield components and sesame seed oil. Iranian Journal of Field Crops Research. 10(1), 91-99.    
Pouryousef, M., Mazaheri, D., Chaichi, M., Rahimi, A., Tavakoli, A., 2010. Mulching the soil fertility effect of different treatments on some morphological characteristics and mucilage Plantago psyllium L. Electronic Journal of Crop Production. 3(2), 193-213. [In Persian with English summary].
Rezaei, A., Kamkar Haghighi, A., 2009. Effects of water stress at different growth stages on yield of cowpea. Research of soil (soil and water sciences). 23(1), 117-124. [In Persian with English summary].
Rodriguez, H., Fraga, R., 1999. Phosphate solubilizing bacteria and their role in plant growth promotion. Biotechnology Advance. 17, 319-339.
Shenkut، A. A. and Brick. M. A. 2003. Traits associated with dry edible bean (Phaseolus vulgaris L.) productivity under diverse soil moisture environments. Euphytica. 133(3), 339-347.
Tavakoli, M., Tajbakhsh, K. 2008. Assess and analyze the social capital in urban and rural areas of Sistan border. Journal of Rural Development. 2, 143-162. [In Persian with English summary].
Tomar, R.K.S. 1998. Effect of phosphate-solubilizing bacteria and farmyard manure on the yield of black gram (phaseolus mungo). Indian Journal of Agricultural Science. 68, 81-83.
Welbaum, G.E., Sturz, A.V., Dong, Z. and Nowak, J., 2004. Managing soil microorganisms to improve productivity of agro-ecosystems. Crit. Revolution of Plant. Science. 23, 175–193.
Wu, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C., Wong, M.H., 2005. Effects of iofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize rowth: a greenhouse trial. Geoderma. 125, 155–166.
Yadav, R.D., Keshwa, G.L., Yadva, S.S., 2002. Effect of integrated use of FYM, urea and sulphur on growth and yield of Isabgol (Plantago ovata).Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences. 25, 668-671.
Zarabpoor, L., Azar Abadi, S., Nazari, N. 2011. The effects of different levels of phosphate fertilizer on yield and yield components of bean. The First National Conference on New Topics in Agriculture, Islamic Azad University. [In Persian with English summary].