نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‏های هرز دانشکده کشاورزی بیرجند

2 عضو هیئت‌علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

زیره ‏سبز مهم‌ترین گیاه دارویی کشور است که بخش عمده ‏ای از هزینه‏ های تولید آن صرف مبارزه با علف‏های هرز می‏شود. به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و تراکم علف‏ هرز جوموشی بر رقابت آن با گیاه زراعی زیره ‏سبز آزمایشی د‏ر اسفندماه سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند انجام شد. این تحقیق در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاکتور‏ها شامل: تراکم علف‏‏ هرز جو‏موشی در 4 سطح (0 و 1 و 3 و 5 بوته در گلدان) و تنش خشکی در سه سطح عدم وجود تنش (رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه) وجود تنش متوسط (رطوبت خاک در حد 60 درصد ظرفیت مزرعه) و تنش شدید (رطوبت خاک در حد 30 درصد ظرفیت مزرعه) بودند. در این تحقیق شاخص‌های مختلف رقابتی زیره‏ سبز ازجمله: تغییرات ارتفاع، تعداد برگ، عملکرد تک بوته، بیومس کل، تعداد بذر در هر گیاه، مورد ارزیابی گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد با افزایش تنش خشکی، اثرات منفی رقابت علف ‏هرز جو‏موشی بر زیره‏ سبز کاهش یافت و جو‏موشی در شرایط کافی بودن رطوبت خاک رقیب قوی‏تری برای زیره‏ سبز بود. همچنین بیشترین عملکرد زیره ‏سبز در شرایط رطوبت کافی (رطوبت در حد ظرفیت مزرعه)و عدم حضور علف ‏هرز محقق شد‏، در شرایط عدم محدودیت رطوبت خاک تراکم سه بوته جو‏موشی در گلدان (79 بوته در مترمربع) توانست حد‏اکثر خسارت را به زیره‏ سبز وارد نماید، درمجموع بر اساس نتایج این تحقیق آبیاری کافی زیره ‏سبز و حذف علف‏‏ هرز جو‏موشی به‌ویژه در شرایط وجود رطوبت کافی خاک ضروری به نظر می‏رسد ضمن اینکه حذف کامل علف ‏‏هرز جو‏موشی پس از بر‏داشت محصول زیره ‏سبز یک راهکار مدیریتی مناسب خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

Amininasab, M., 2014. Distribution map of weeds by using geographical information system (GIS) and determining population indexes at cotton and cumin fields of southern Khorasan. MSc dissertation. Faculty of Agriculture, Islamic Azad University of Birjand. Iran. [In Persian with English Summary].
Bazoobandi, M., Sadrabadi Haghighi, M., BeheshtianMesgaran, M., 2006. Weed ecology in natural and agricultural systems. (Translation). First Edition. Islamic Azad University of Mashhad. 424p. [In Persian].
Chanbdracar, B.L., Sechar, N., Tuteja, S.S., Tripathi, R.S., 1994. Effect of irrigation and nitrogen on growth and yield of summer sesame (Sesamum indicum). Indian. Journal of Agronomy. 39, 701-702.
Chauhan, B.S., Johnson, D.E., 2010. Growth and reproduction of Junglerice (Echinochloa colona) in response to water stress. Weed Science. 58, 132–135.
Duncan, W.G., 1980. Physiology of maize. In Evans (ed), Crop Physiology. Cambridge.
Fageria, N.K., Baligar, V.C., Clark, R.B., 2006. Physiology of crop production. Food Products Press. Binghamton, NY. 345p.
GolestaniFar, F., 2013. Investigation of competition between wheat (Triticum aesativum L.) and ray (Secale cereal L.) under drought stress conditions. MSc dissertation, Faculty of Agriculture. University of Birjand. Iran. [In Persian with English Summary].
Kafi, M., Rashed Mohassel, M. H., Kochaki, A., Mollafilabi, A., 2002. Cumin Production and Processing. First Edition.University of Mashhad Publication.195p. [In Persian].
Kafi, M., Zand, A., Kamkar, B., Mahdavidamghani, A., Abbasi. F., 2010. Plant Physiology (Translation). Second Edition. Publication of Jahad Daneshgahi of Mashhad. 568p. [In Persian].
Kafi, M., Borzoee, A., Kamandi, A., Masoumi, A., Nabati, J., 2014. Physology of Environmental Stresses in Plants. Third Edition. Publication of Jahad Daneshgahi of Mashhad. 502p. [In Persian].
Lecoeur J., and Sinclair T.R. 1996. Field pea transpiration and leaf growth in response to soil water deficits. Crop Science, 36: 331-335.
Leport, L., Turner, N.C., Davies, S.L., Siddique, K.H.M., 2006. Variation in pod production and abortion among chickpea cultivars under terminal drought. European Journal of Agronomy. 24, 236-246.
Li, F., Bao, W., Wu, N., You, Ch., 2008. Growth, biomass partitioning, and water-use efficiency of a leguminous shrub (Bauhinia faberi var. microphylla) in response to various water availabilities. New Forests. 36: 53–65.
Pajoohan, R., Eslami, S.V., Mahmoodi, S., Jamial-ahmadi, M., 2013. Response of downy brome (Bromus tectorum) seedling growth to drought stress. 5th Iranian Weed Science Congress. College of Agriculture University of Tehran. Karaj. Iran. [In Persian with English Summary].
Patterson, D.T., 1995. Effect of environmental stress on weed/crop interactions. Weed Science. 43, 483-490.
Rashed Mohassel, M.H., Najafi, H., Akbarzadeh, M.D., 2009. Weed Biology and Control. Second Edition. University of Mashhad Publication.404p. [In Persian].
Rostamza, M., 2004. Productivity and forage quality of pearl millet (Pennesitum americanum) as affected by soil water deficit and nitrogen fertilization at different vegetative growth stages. PhD thesis. Faculty of Agriculture, University of Tehran, Iran. [In Persian with English Summary]
Sadeghi, B., 1991. Effect of irrigation and Nitrogen rates on cumin production. Iran industrial and science research organization. Khorasan institute.
Sarangi, D., Irmak, S., Lindquist, J. L., Knezevic, S. Z. & Jhala, A. J., 2015. Effect of Water Stress on the Growth and Fecundity of Common Waterhemp (Amaranthus rudis). Weed Science. 64, 42-52.
Singh, S.P., 1997. Chickpea (Cicer arietinum L.). Field Crop Research. 53, 161-170.
Zabet, M., Hosein Zade, A.H., Ahmadi, A., Khialparast, F., 2003. Effect of water stress on different traits and determination of the best water stress index in mung bean (Vigna radiata). Iranian Journal of Agricultural Science. 34(4), 889-899. [In Persian with English Summary]
Zand, A., Rahimiyan Mashhadi, H., Kochaki, A., Khalghani, J., Mousavi, K., Ramazani, K., 2010. Weed ecology management applications. (Translation).SID publications. Mashhad. P. 559