نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.

2 دانشیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.

چکیده

به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد اکوتیپ­های مختلف گیاه دارویی رازیانه تحت تأثیر تنش خشکی، آزمایشی مزرعه­ای در سال 1392 به‌صورت کرت­های خردشده در قالب بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در پاکدشت اجرا گردید. عامل اصلی (کرت­های اصلی) شامل 3 سطح آبیاری 80، 140 و 180 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، به ترتیب به‌عنوان شاهد (آبیاری نرمال)، تنش متعادل و تنش شدید بود. عامل فرعی (کرت­های فرعی) را 51 اکوتیپ رازیانه تشکیل داد. در این بررسی نتایج نشان داد که تنش متعادل باعث افزایش مقدار اسانس در دانه می­شود. همچنین نتایج بیانگر معنی­دار بودن اثر سطوح مختلف آبیاری بر وزن خشک کل اندام هوایی (در سطح احتمال 5 درصد)، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و مقدار اسانس (در سطح احتمال یک درصد) گردید. مقایسه میانگین­ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری نرمال به دست آمد. مقایسه میانگین اکوتیپ­ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به اکوتیپ الموت و کمترین مقدار مربوط به اکوتیپ­های تفرش و یزد بود. مقایسه میانگین اثرات آبیاری بر صفت مقدار اسانس نیز نشان داد که بیشترین مقدار اسانس در دانه مربوط به تیمار تنش متعادل است. اثرات متقابل آبیاری در اکوتیپ برای صفت وزن خشک کل اندام هوایی در سطح پنج درصد و برای صفت مقدار اسانس در سطح یک درصد معنی­دار بود. همچنین مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که بیشترین مقدار اسانس مربوط به اکوتیپ مشکین‌شهر در تنش متعادل بود.

کلیدواژه‌ها

Aghai, A., Ehsanzadeh, P., 2011. Effect of irrigation and nitrogen onyield and some physiological parameters herbs, pumpkin seed spaper (Cucurbita pepo).Iranian Journal of Horticultural Science. 42: 3. 291-299. [In Persian with English Summary].
Ahmadyan, A., Ghanbari, A., Siahsar, B., 2011. Effects of drought stress and use of organic manure and in organic resid ues on yield, and german chamomile (Matricaria chamomilla L.). Journal of Agroecology. 3: 3. 383-395. [In Persian with English Summary].
 
Ardakani, M.R., Abbaszadeh, B., Sharifi Ashourabadi, E., Lebaschi, M.H., Packnejad, F., 2007. The effect of water deficit on quantitative and qualitative characters of balm (Melissa officinalis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 23(2), 251-261. [In Persian with English Summary].
Bahmani, K., Izadi-Darbandi, A., Sadat-Noori, A., Ashraf-Jafari, A., Moradi, N., 2011. Determination of interrelationships among phenotypic traits of Iranian fennel (Foeniculum vulgare Mill.) using correlation, stepwise regression and path analyses. Journal of Essential Oil Bearing Plants. 15: 424 – 444.
Ehsanipour, A., Razmjoo, K., Zeinali, H., 2013. Effect of nitrogen rates on yield, yield components and essential oil content of several Fennel (foeniculum vulgare mill.) Populatios. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 28: 4. 579-593. [In Persian with English Summary].
Haidari, H., 2001. Plant, Drought and Famine. Publications, Research Institute of Forests and Rangelands. P 35-37. [In Persian].
Heidari, N., Pouryousef, N., Tavakkoli, A., Saba, J., 2012. Effect of drought stress and harvesting date on yield and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 28(1), 121-130. [In Persian with English Summary].
Hornok, L., 1992. Cultivation and Processing of Medicinal Plants. Academic Publ. Budapest, 338 p.
Izadi-darbandi, A., Bahmani, K., 2011. Fundumental of Agronomy and Breeding in Fennel. Publications of Tamadon Pars. 140p. [In Persian].
Jamshidi, A., Ghalavand, A., Sefidkan, F., Mohamadi, A., 2012. Effects of different nutrition systems (organic and chemical) on quantitative and qualitative characteristics of Fennel (Foeniculum valgare Mill.) under water deficit stress. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 28(2), 310-323. [In Persian with English Summary].
Kirakosyan, A., Kaufman, P., Warber, S., Zick, S., Aaronson, K., Bolling, S., Chang, S.C., 2004. Applied environmental stresses to enhance the levels of polyphenolics in leaves of hawthorn plants. Physiologia Plantarum. 121, 182-186.
Kocheki, A., Teimori, M., 2011. Effect of irrigation intervals on yield and fertilizer Tuesday herbs, lavender, hyssop and rosemary in Mashhad. Iranian Journal of Field Crops Research. 9(1), 78-87. [In Persian with English Summary].
Kocheki, A., Nasiri-Mahalati, M. and Azizi, K. 2006. The effect of different irrigation intervals and plant densities on yield and yield components of two fennel (Foenicolum vulgare) landraces. Iranian Journal of Field Crop Research. 4(1), 131-140. [In Persian with English Summary].
Laribi, B., Bettaieb, I., Kouki, K., Sahli, A., Mougou, A., Brahim, M., 2009. Water deficit effects on caraway (Carum carvi L.) growth, essential oils and fatty acids composition. Industrial Crops Proudcts. 30, 372-379.
Majnon-Hoseini, N., Davazdah-Emami, S., 2007. Agriculture and the production of some medicinal plants. Tehran University Press. p 63. [In Persian].
Najafi, F., 2001. Effect of irrigation intervals and plant density on yield and quality herbs Psyllium (Plantago ovate). Master's thesis. Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian with English Summary].
Omid-beygi, R., 2009. Production and Processing of Medicinal Plants, Tehran, p 73-78. [In Persian].
Rezai, A., Salmasi, S., Ghasemi, K., Aelazar, A., 2012. Effect of Irrigation Treatments on Yield and Yield Components of Three Fennel (Foenicolum vulgare L.) Landraces. Journal of Agricultural and Stable Production. 22(4), 57-70. [In Persian with English Summary].
Royo, C., Garciadel-Moral, L.F., Aparicio, N., Villegas, D., Casadesus, J., Araus, J.L., 2000. Tools for improving the efficiency of durum wheat selection under Mediterranean conditions. International Journal of Remote Sensing. 14, 1887-1905.
Sarmadnia, Gh., Kocheki, A., 1996. Crops physiology. Mashhad Jehad-e Daneshgahi Press. Sixth Edition. 467p. [In Persian].
Soleimani, A., Moradi, M., Narenjani, I., 2011. Effects of the irrigation cut-off time in different growth stages on grain and oil yield components of autumn’s canola cultivars in Isfahan region. Journal of Water and Soil. 25(3), 426-435. [In Persian with English Summary].
Yazdani, D., Shahnazi, S., 2004. Production and trade of medicinal plants in Iran and the world. National Conference on Sustainable Development. p 73-76. [In Persian].
Zhua, Z., Lianga, Z. Hana, R. and Wang, X. 2009. Impact of fertilization on drought response in the medicinal herb Bupleurum chinense DC.: Growth and saikosaponin production. Industrial Crops Products. 29, 629-633.
Zobayed, S.M.A., Afreen, F., Kozai, T., 2005. Temperature stress can alter the photosynthetic efficiency and secondary metabolite concentrations in St. John’s wort. Plant Physiology and Biochemistry. 43, 977-984.
Zobayed, S.M.A., Afreen, F., Kozai, T., 2007. Phytochemical and physiological changes in the leaves of St. John’s wort plants under a water stress condition. Environmental and Experimental Botany. 59, 109-116.