بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد دانه و برخی صفات ژنوتیپ های لوبیا (Phaseolus vulgaris)

سبزی, سمانه; طهماسبی, زهره; براری, مهرشاد

doi:10.22077/escs.1396.528

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش‌آموخته ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

² استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام.

https://doi.org/10.22077/escs.1396.528

چکیده

مقدمه

پس از غلات، دومین منبع غذایی انسان حبوبات است. لوبیا هفتمین محصول غذایی عمده در جهان است که به طور گسترده توسط شرایط محیطی مانند خشکسالی تحت تاثیر قرار میگیرد. علی رغم اهمیت اقتصادی لوبیا، مطالعات کمی بر روی ژنتیک و ارزیابی منابع ژنتیکی آن انجام شده است.
مواد و روش ها
با توجه به اهمیت این تنش، در این مطالعه به منظور بررسی مقاومت ژنوتیپ های لوبیا به سطوح مختلف تنش خشکی، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد لوبیا و اجزای آن انجام شد، به طوری که یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه در دانشگاه ایلام اجرا شد. در این آزمایش، مقاومت چهار ژنوتیپ لوبیا (ناز، اختر، Ks41128 و G11867) به سطوح مختلف تنش خشکی شامل 70، 50 و 30 درصد از ظرفیت زراعی مورد ارزیابی قرار گرفت. تنش خشکی 10 روز پس از کاشت بر گیاهان اعمال شد. صفات اندازه گیری شامل وزن خشک، ارتفاع بوته، عملکرد دانه در بوته، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته بودند.
نتایج و بحث
نتایج نشان داد که بین صفات مورد مطالعه در بین ژنوتیپها تفاوت معنیدار وجود دارد که نشاندهنده تنوع ژنتیکی ژنوتیپها است. همچنین تفاوت معنیداری بین سطوح تنش خشکی برای تمام صفات وجود داشت و کمبود آب توانست تمام صفات مورد مطالعه را کاهش دهد. هر چند تفاوتی بین تنش ملایم و شدید وجود نداشت. نتایج ارزیابی واکنش ژنوتیپها به تنش خشکی نشان داد که ژنوتیپ KS41128 بیشترین تغییرات درصد عملکرد و اجزای عملکرد را داشت. دو ژنوتیپ (اختر و Ks41128) در شرایط بدون تنش متوسط عملکرد بالاتری داشتند، ولی عملکرد Ks41128 نسبتا به شدت تحت تاثیر تنش قرار گرفت اما ژنوتیپ دیگر کمتر تحت تاثیر تنش قرار گرفت.
نتیجه گیری کلی
با توجه به درصد تغییرات اغلب صفات، اختر (ژنوتیپ با رنگ دانه قرمز، فرم ایستاده، و به علاوه بازاریابی و کیفیت مطلوب) حداقل درصد تغییرات را داشت و بنابراین میتواند در برنامههای اصلاحی جهت انتشار ارقام متحمل به تنش آبی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

Acosta, J.A., 1999. Improving Resistance to drought in Common Bean, in Mexico. Agronomia Mesomericana. 10(1), 83-90.

Acosta, D.K., Shibata, J., Acosta, G., Alberto, J., 2002. Yield and its components in bean under drought conditions. Agricultural-Technical-en Mexico. 23 (2), 139-150.

Aghighi Shahverdi, M. , Habibi, A., Shekari, F., Hajikhani, S., 2013. Changes in yield and plant varieties under drought conditions.Fifth National Conference on cereals. [In Persian with English Summary].

Amini, A., Ghanadha, M.R, Abd-mishani, C., 2002. Genetic diversity and correlation between different traits in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian Journal of Agricultural Sciences 33 (4), 605-615. [In Persian with English Summary].

Broughton, W. J., Hernandez, G., Blair, M., Beebs, S., Gepts, P.; vanderlyden, J., 2003. Beans (phaseolus Spp.)-model food legumes. Plant and Soil. 252, 55-128.

Eberhart, S.A., Russel, W.A., 1996. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science. 6, 36-40.

Emam, Y., Shekoofa, A., Salehi, F., Jalali, A.H., 2010. Water stress effects on two common bean cultivars with contrasting growth habits. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences 9(5), 495-499.

Fageria, N.K., Santos, A.B., 2008. Yield physiology of dry bean. Journal of Plant Nutrition. 31 (6), 983-1004.

Laing, D.R., Krechmer, P.J., Zuluaga, S., Jones, P.G., 1983. Symposium on potential productivity of field crops under different environments. International Rice Research Institute, Los Baños Laguna, Philippines, Field bean, 227–248 pp.

Lizana, C., Wentworth, M., Martinez, J.P., Villegas, D., Meneses, R., Murchie, E.H., Pastenes, C., Lercari, B., Vernieri, P., Horton, P., Pinto, M., 2006. Differential adaptation of two varieties of common bean to abiotic stress. I. Effect of drought on yield and photosynthesis. Journal of Experimental Botany 57, 685-697.

Keshavarznia, R., Varznia, E., Mohammadi Nargesi, B., Abasi, A., 2013. The study of genetic variation of bean (Phaseolus vulgaris L.) based on morphological traits under normal and stress conditions. Iranian Journal of Field Crop Research, 44 (2), 305-315[In Persian with English Summary].

Majnon Hoseini, N., 2007. Common Bean Planting and Production. 4^th edition, Tehran Jahad e Daneshgahi Press. 294 p. (In Persian)

Mardfar, H., 2006. The effects of water restriction on growth, yield and grain filling in three varieties of beans. MSc dissertation, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran. [In Persian with English Summary].

Melotto, M., Monteiro-vitorello, C.B., Bruschi A.G., Camargo L.E.A., 2005. Comparative bioinformatics analysis of genes expressed in common bean (Phaseolus vulgaris L.) seedlings. Genome. 48 (3), 562-570.

Mohammadi Dhbalai, 2013. Antioxidant activity and morphometric black bean genotypes in normal conditions and water stress, MSc dissertation, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran. [In Persian with English Summary].

Mouhouche, B., Ruget, F., Delecolle, R., 1998. Effects of water stress applied at different phonological phases on yield components of dwarf bean. Agronomie. 18, 197-207.

Parsa, M., Baghri, A., 2007. Legumes. Mashhad Jahad-e Daneshgahi Press. 524 pp. (In Persian)

Salehi, F., 2013. Comparing the new pinto bean genotypes in Chaharmahal and Bakhtiari Province. The fifth National Conference on Cereals. (In Persian with English summary).

Saxena, C.M., Silim, S.N, Singh, B.K., 1990. Effect of supplementary irrigation during reproductive growth on winter and spring chickpea (Cicer arientum l.) in a Mediterranian environment. The Journal of Agricultural Science. 114 (3), 285-293.

Sepahvand N.A. 2004. Research and production program of irrigated pulses and the challenges, the First National Grain Conference, Ferdosi University, 193-195. [In Persian].

Turkan, I., Bor, M., Ozdemir, F., Koca, H., 2005. Differential responses of lipid peroxidation andantioxidants in the leaves of drought- tolerant P. acutifolius Gray and drought- sensitive P. vulgaris L. subjected to polyethylene glycol mediated water stress. Plant Science 168 (1), 223-231.

Zadeh Bagheri, M., Javanmardi, Sh., Alozadeh, O., Kamelmanesh, M.M., 2014. Effects of drought on grain yield and some physiological characteristics of red bean genotypes. Journal of plant ecophysiology. 6(18), 1-11. [In Persian with English Summary].

Yazdi Samadi, B., Rezai, A., Valizadeh, M., 2012. Experimental Designs in agricultural Researches. University of Tehran press, 764 pp. [In Persian].

تنش‌های محیطی در علوم زراعی

بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد دانه و برخی صفات ژنوتیپ های لوبیا (Phaseolus vulgaris)

مراجع

مراجع

دوره 10، شماره 1
سیاست دسترسی آزاد
فروردین 1396
صفحه 21-30

بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد دانه و برخی صفات ژنوتیپ های لوبیا (Phaseolus vulgaris)

مراجع

مراجع

دوره 10، شماره 1 سیاست دسترسی آزادفروردین 1396صفحه 21-30

دوره 10، شماره 1
سیاست دسترسی آزاد
فروردین 1396
صفحه 21-30