نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شاهد تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان

3 کارشناس ارشد دانشگاه زنجان

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کاربرد برگی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.) رقم پرستو، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپیلت بلوک در سال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش کمبود آب به‌عنوان فاکتور اول در 3 سطح (شاهد یا آبیاری منظم، اعمال تنش در زمان شروع گلدهی تا 50% گلدهی و اعمال تنش در زمان شروع تشکیل نیام تا تشکیل 50% نیام‌ها) و کاربرد برگی با اسید سالیسیلیک، به‌عنوان فاکتور دوم در پنج سطح، شامل سطوح صفر، 150، 300، 450 و 600 میکرومولار بود. نتایج نشان داد اعمال تنش کمبود آب باعث کاهش عملکرد در مقایسه با گیاهان شرایط غیر تنش گردید. کاربرد اسید سالیسیلیک در سطوح 450 میکرو مولار باعث افزایش عملکرد، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه نسبت به تیمار شاهد گردید. در تیمارهای غیرتنش و اعمال تنش در مرحله غلاف­دهی، سطح 150 میکرومولار باعث افزایش شاخص برداشت گردید. تنش کمبود آب در هر دو مرحله گلدهی و غلاف دهی باعث کاهش وزن خشک بوته گردید. در تیمارهای غیر تنش و اعمال تنش در مرحله گلدهی سطوح 150 و 300 میکرومولار اسید سالیسیلیک باعث افزایش وزن خشک بوته گردید. به‌طورکلی به نظر می‌رسد اسید سالیسیلیک در سطوح 150 و 300 میکرو مولار به‌عنوان یک محافظ می‌تواند باعث کاهش خسارت ناشی از کمبود آب در گیاه لوبیا چشم‌بلبلی گردد.

کلیدواژه‌ها

Arberg, B., 1981. Plant growth regulators. Mon substituted benzoic acid. Swedish Journal of Agricultural Research. 11, 93-105.
Ashraf, M., Mehmood, S., 1990. Response of four Brassica species to drought stress. Environmental and Experimental Botany. 30, 93-100.
Ashraf, M.Y., Ala, S.A., Bahatti, A.S., 1998 Nutritional imbalance in wheat genotypes grown at soil water stress. Acta Physiologiae Plantarum. 20(3), 307-310.
Bates, L.M., Hall, A.E., 1981. Stomatal closure with soil water depletion not associated with change in bulk leaf water status. Oecologia. 50, 62-65.
De Carvalho, M.H.C., Laffray, D., Louguet, P., 1998. Comparison of the physiological responses of Phaseolus vulgaris and Vigna unguiculata cultivars when submitted to drought conditions. Environmental and Experimental Botany. 40, 197–207.
Faisal, E.A., Suliman, A.S.H., 2010. Effect of water stress applied at different stages of growth on seed yield and water-use efficiency of Cowpea. Agriculture and Biology Journal of North America, 1(4), 534-540
Fariduddin, Q., Hayat, S., Ahmad, A., 2003. Salicylic acid influences net photosynthetic rate, carboxylation efficiency, nitrate reductase activity and seed yield in Brassica juncea. Photosynthetica. 41, 281-284.
Hall A. E., Thiaw S., Ismail A.M., Ehlers, J.D., 1997. Water-use efficiency and drought adaptation of cowpea. In: Singh, B.B., Mohan Raj, D.R., Dashiell1, K.E., Jackai, L.E.N. (eds.), Advances in Cowpea Research. (Ibadan: IITA), 87–98
Khan, W., Prithviraj, B., Smith, D.L., 2003. Photosynthetic responses of corn and soybean to foliar application of salicylates. Journal of Plant Physiology. 160, 485-492.
Larqué-Saavedra, A., 1979. Stomatal closure in response to acetylsalicylic acid treatment. Zeitschrift für Pflanzenphysiologie. 93(4), 371-375.
Lichtenthaler, H.K., 1998. The stress concept in plants: an introduction. Annals of New York Academy of Sciences. 851, 187-198.
Majd, A., Maddah, S.M., Fallahian, F., Sabaghpour, S.H., Chalabian, F., 2008. Comparative study of the effect of salicylic acid on yield, yield components and resistance of two susceptible and resistant chickpea cultivars to Ascochyta rabiei. Iranian Biology Journal. 3, 314-324. [In Persian with English Summary].
Mehrabian Moghadda, N., Arvin, M.J., Khajuee Nezhad, Gh.R., Maghsoudi, K., 2011. Effect of Salicylic Acid on Growth and Forage and Grain Yield of Maize under Drought Stress in Field Conditions. Seed and Plant Production Journal; 27 (1):41-55. [In Persian with English Summary].
Pandey, R.K, Herrera, W.A.T., Pendlton, J.W., 1984. Drought response of grain legumes under irrigation gradient. 1. Yield and yield components. Agronomy Journal. 76, 549-553.
Pak Mehr, A., Rastgoo, M., Shekari, F., Saba, J., Vazayefi, M., Zangani, A., 2011. Effect of Salicylic acid priming on yield and yield components of cowpea (Vigna unguiculata L.) under water deficit at reproductive stage. Iranian Journal of Pulses Research. 2 (1), 53-64. [In Persian with English Summary].
Shekari, F. Pak Mehr, A., Rastgoo, M., Saba, J., Vazayefi, M., Zangani, A., 2010. Salicylic acid priming effects on some morphological traits of a cowpea cultivar (Vigna unguiculata) under water defificit at podding stage. Modern Technologies in Agriculture (This issue: Agronomy and Horticulture). 4 (1), 5-27. [In Persian with English Summary].
Shoa, M., Miri, H.R., 2012. Reducing detrimantal effects of salt stress on morphophysiological characteristics of wheat by application of salicylic acid. Electronic Journal of Crop Production. 5(1), 71-88.
Souza, R.P., Machado, E.C., Silva, J.A.B., Lagoa, A.M.M.A., Silveira, J.A.G., 2004. Photosynthetic gas exchange, chlorophyll fluorescence and some associated metabolic changes in cowpea (Vigna unguiculata) during water stress and recovery. Environmental and Experimental Botany. 51, 45–56.
Turk, K.J., Hall, A.E., 1980. Drought adaptation of cowpea. IV: Influence of drought on water use and relation with growth and seed yield. Agronomy Journal  72, 440- 448.
Turk, K.J., Hall, A.E., Asbell, C.W., 1980. Drought adaptation of cowpea. 1. Influence of drought on seed yield. Agronomy Journal 72, 413-420.
Ziska, L.H., Hall, A.E., 1983. Seed yields and water use of cowpeas (Vigna unguiculata L. Walp.) subjected to planned-water deficit. Irrigation Science. 3, 237-245.