نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان

3 دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد

چکیده

این تحقیق به‌منظور مطالعه تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد لاین­های امیدبخش جو در شرایط شوری آب آبیاری، با هدایت الکتریکی 10 دسی­زیمنس بر متر، در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، واقع در اردکان، در سال زراعی 92-1391 به اجرا در آمد. طرح در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن، 18 لاین امیدبخش جو به همراه دو لاین شاهد (EMBS-89-18 و لاین شماره 4 شوری) موردبررسی قرار گرفتند. صفات درصد سبز مزرعه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه­های بارور و نابارور در واحد سطح، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد سنبله، وزن دانه، وزن هکتولیتر دانه، میزان پروتئین، فسفر و خاکستر دانه اندازه‌گیری شد. تنش شوری بر درصد سبز مزرعه تأثیر نداشت؛ اما اختلاف بین لاین­ها در ارتباط با اغلب صفات موردمطالعه، معنی­دار بود. بااین‌حال، تمامی لاین­های آزمایشی بر اساس عملکرد و اجزای آن، به چهار گروه تقسیم شدند. 6 لاینکه به همراه لاین شاهد EMBS-89-18 در یک گروه قرار گرفتند، عملکرد بیشتری تولید نمودند که می­توان این آن‌ها را برای کشت در نقاط شور موردمطالعه بیشتر قرار داد. همچنین بر اساس خصوصیات زراعی می­توان گفت صفاتی نظیر ارتفاع کمتر بوته، توانایی پنجه‌زنی محدود و زودرس و اجزای زایشی بیشتر در هر سنبله و وزن هزار دانه زیادتر می­توانند به‌عنوان معیاری برای شناسایی و انتخاب ژنوتیپ­های از جو که دارای تحمل بیشتری نسبت به شرایط شور هستند، مورداستفاده قرار گیرد. طبق نتایج رگرسیون مرحله‌ای وزن هزار دانه در اولین مرحله 52 درصد تنوع موجود برای عملکرد دانه در بوته را توجیه نمود که شاید بتوان گفت وزن هزار دانه، مهم‌ترین جزء عملکرد در شرایط شور بوده است.

کلیدواژه‌ها

Ali, M. M., Shalim, M., Bagum, S., 2007. Identification of salt tolerant barley genotypes for coastal region of bangladesh. Bangladesh Journal of Botany. 36, 151-155.
Alshammary, S., Qian, Y., Wallner, S., 2004. Growth response of four turfgrass species to salinity. Agricultural Water Management. 66, 97-111.
Arzani, A., 2002. Grain yield performance of durum wheat germplasmes under Iranian dryland and irrigated field conditions. Sabrao Journal of Breeding and Genetics. 34, 9-18.
Azari, A., 2011. Evaluation of biological responses of canola to salinity stress for producing a recombinant population. PhD thesis, Faculty of Agriculture, Trabiat Modares University, Iran. [In Persian with English Summary].
Bremner, J.M., 1965. Inorganic forms of nitrogen. pp1216-1246. In: C.A. Black (ed.), Methods of Soil Analysis, Part 2. American Society of Agronomy.
Dillon, W.R., Goldstein, M., 1984. Multivariate analysis: Method of applications. John Wiley and Sons., New York.
Ghoulam, C., Foursy, A., Fares, A., 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beet cultivars. Environmental and Experimental Botany. 47, 39-50.
Ghobadi, M., Jahanbin, Sh., Motalebi, R., Parvizi, Kh., 2012. The effect of phosphorus biofertilizers on yield and phosphorus uptake in potato. Soil and Water Research Institute. 23, 125-138. [In Persian with English Summary].
Hu, Y., Schmidhalter, U., 1997. Interactive effects of salinity and macronutrient level on wheat Composition. Journal of Plant Nutrition. 20, 1169-1182.
Jabari. M., Zolfaghari. F., 2014. Evaluate of yield and traits in relation to seed yield in barley lines under drought stress and non-stress condition using factor analysis. Sustainable Agriculture and Production Science. 31-39. [In Persian]
Kafi, M., Haghnia, G.H., Zamani, G.R., Rostami, M., 2011. Interactions of salinity stress and mineral nutrition on yield and yield component of barley (Hordeum vulgare L.). Agronomy Journal. 91, 104-110. [In Persian with English Summary].
Kafi, M., Zand, E., Kamkar, B., Mahdavi Damghani, A., 2006. Plant Physiology2. Ferdowsi University of Mashhad Publication. 729p. [In Persian].
Khajehpour, M.R., 2010. Principles and Fundamentals of Crop Production (Third edition). ACECR Isfahan university of technology Publication. 1026p. [In Persian].
Naroui Rad, M, R., Farzanju, M., Fanay, H, R., Ghasemy, A., 2006. The study genetic variation and factor analysis for morphological characters of wheat native accessions of Sistan and Baluchistan. Agronomy Journal.  73, 50-57. [In Persian with English Summary]
Oraby, H., and Ahmad, R., 2012. Physiological and biochemical changes of CBF3 transgenic oat in response to salinity stress. Plant Science. 186, 331-339.
Radmehr, A., 2010, Results Demographics wheat and barley. Retrieved May 17, 2014 from http://www.maj.ir/Portal/Home/-Default.aspx?CategoryID=95a8e7d0-e5f0-4f2d-a241-792106c74dcc.
Rahnama, A., Pustini, K., Sasani, SH., Isvand, H., 2012. Plant Responses to Abiotic Stress. Chamran University of Ahvaz Publication. 435p. [In Persian].
Shahbazi, M., Kalate Arabi, M., Hasani far, A.M., 2010. Study of Iranian Landraces Wheat in Salt-affected Soils of Golestan Province. Iranian Journal of Field Crop Science. 41, 447-458. [In Persian].
Simane, B.J., Peacock, M., Struik, P.C., 1993. Differences in developmental plasticity and growth rate among drough resistant and susceptible cultvars of durum. Plant and Soil Improvement Journal. 157,155-166.
Taday'oun, M.R., Imam, Y., 2007. Physiological and morphological responses of two barley cultivars to salinity and in relation to grain yield. Water and Soil Science. 11, 253-232. [In Persian].
Tavakoli, E., Fatehi, F., Coventry, S., Rengasamy, P., MacDonald, G., 2010. Additive effects of Na+ and Cl ions on barley growth under salinity stress. Journal of Experimental Botany. 62, 2189-2203.
Wang, X., Cai, Q. S., 2006. Steel slag as an iron fertilizer for corn growth and soil improvement in a pot experiment. Pedosphere. 16, 519-524.
Zadox, J.C., Chang, T.T., Konzak, C.F., 1974. Adecimal cod for the growth of cereals. Weed Research. 14, 415-421.