نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز

2 دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز

3 محقق بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز

چکیده

با توجه به نیاز روز افزون بشر به تولید غذا، استفاده از آب‌های نامتعارف یکی از راهکارهای برون رفت از بحران آب در جهان تعریف شده است. یکی از انواع مختلف آب‌های نامتعارف، زه‌آب‌های کشاورزی است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی واکنش عملکرد ژنوتیپ‏های مختلف گندم نان و دوروم به صورت کرت‏های یکبار خردشده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع شرکت کشت و صنعت نیشکر امیر کبیر اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در این آزمایش شامل دو سطح کیفیت آب آبیاری (آب کارون و زه‌آب مزارع نیشکر) و نیز 20 ژنوتیپ گندم بعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد میان ژنوتیپ‌های Bow، شعله، NARIN، BLOUDAN، سارنگ، ایرنا، Spn و پیشتاز در شرایط آبیاری با آب کارون و زه‏آب ناشی از مزارع نیشکر از لحاظ صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله اختلاف آماری معنی‏دار مشاهده نگردید. همچنین رقم برات دارای بیشترین بهره‌وری آب آبیاری و آب کل با مقادیر به ترتیب 1.35 و 1.14 کیلوگرم بر مترمکعب در شرایط آب کارون بود، این اعداد برای آبیاری با زه‌آب مربوط به رقم سیستان بود که به ترتیب 1.16 و 0.98 کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. بطور کلی، تحلیل خاک نشان داد کاربرد زه‌آب نه تنها موجب شور شدن خاک طی این کشت شده بلکه خاک مزرعه را به سمت سدیمی شدن نیز پیش برده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Alizadeh, A., 2004. Irrigation System Design, 5th Edition (Revised). Ferdowsi University of Mashhad Publication. 583p. [In Persian].
Andarzian, S.B., 2012. Study of feasibility of use of farm Drainage water to reduce the impact of wheat yield end-season drought stress using field experiment and simulation technique. Research report, No. 91/4/19/47138, AREO, Tehran, Iran. [In Persian].
Cheraghi, S.A.M., Dehghanian, S.E., 2014. Adaptation of developed technologies in wheat cultivated fields under saline condition. Journal of Water Management in Agriculture. 1, 1-10. [In Persian with English summary].
Kiyani, A., 2015. Instructions for Measuring Irrigation Water in the Field. Agriculture Education Publication. 94p. [In Persian].
Fakhraie Motlagh, R., Koochakzadeh, A., Bakhshandeh, A., Poozesh Shirazi, M., Poshtdar, A., 2018. Physiologic and agronomic response of wheat to application of zinc in irrigation with saline water. Journal of Agricultural Engineering. 31, 73-88. [In Persian with English summary].
Feizi, M., Saadat, A., 2015. Effect of irrigation management with saline waters on soil salinity in the crop rotation. Journal of Water and Irrigation Management. 5, 11-25. [In Persian with English summary].
Fooladvand, H., 2009. Principles of Irrigation. Novid Shiraz Publications, Shiraz, Iran. [In Persian].
Jiang, J., Huo, Z., Feng, S., Zhang, C., 2012. Effect of irrigation amount and water salinity on water consumption and water productivity of spring wheat in Northwest China. Journal of Field Crops Research. 137, 78-88.
Onnabi Milani, A., 2019. Interaction effect of water stress and fertilizer on yield and water productivity of wheat in saline condition. Iranian Journal of Water and Soil Research. 50, 1509-1520. [In Persian with English summary].
Rajaie, M., Dastfal, M., 2017. Evaluation of yield and salinity tolerance indices in wheat lines and cultivars under saline conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences. 10, 139-150. [In Persian with English summary].
Seleiman, M.F., Kheir, A., Al-Dhumri, S., Alghamdi, A.G., Omar, E.S.H., Aboelsoud, H.M., Abdella, K.A., Abou El Hassan, W.H., 2019. Exploring optimal tillage improved soil characteristics and productivity of wheat irrigated with different water qualities. Journal of Agronomy. 9, 233.
Wang, X., Yang, J., Liu, G., Yao, R., Yu, S., 2015. Impact of irrigation volume and water salinity on winter wheat productivity and soil salinity distribution. Agricultural Water Management. 149, 44-54.
Wilcox, L.V., 1955. Classification and Use of Irrigation Waters. USDA Publication. USA.
Narjesi, V., Majidi Hervan, E., Zali, A.A., Mardi, M., Naghavi, M.R., 2009. Effect of salinity stress on grain yield and plant characteristics in bread wheat recombinant inbred lines. Iranian Journal of Crop Sciences. 12, 291-304. [In Persian with English summary].
Saberi, M., Ameni, H., Samadzadeh, A.R., Tajali, H., 2013. Evaluation of some wheat genotypes under salinity stress in field conditions. Environmental Stress in Crop Science. 6, 77-85. [In Persian with English summary].
Hamam, K. A., Negim, O., 2014. Evaluation of wheat genotypes and some soil properties under saline water irrigation. Annals of Agricultural Sciences. 59, 165-176.