نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
2 دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
3 استاد فقید گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
چکیده
در سال های اخیر بخش عمده ای از اراضی کشاورزی در نتیجه فعالیت های صنعتی، معدن کاوی، ذوب فلزات، آبیاری با فاضلاب و کوددهی، به فلزات سنگین آلوده شده است و کیفیت خاک و سلامت تولیدات گیاهی راکاهش داده است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های گیاهی دو رقم لوبیا چیتی محلی خمین و G01437به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و در یک خاک آهکی به اجرا در آمد. در یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملا تصادفی، کادمیوم در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 80 میلی گرم در کیلوگرم خاک به صورت نیترات کادمیوم) و سرب در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم به صورت نیترات سرب) به گلدان ها اعمال و بذر دو رقم لوبیا کشت گردید. پس از برداشت، وزن خشک، غلظت و جذب کادمیوم و سرب در شاخساره و ریشه تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده کادمیوم و سرب و برهمکنش آنها، بر وزن خشک ریشه و شاخساره معنی دار بود. با اینحال تاثیر تیمارها بر پاسخ های جذب متفاوت بود. جذب کادمیوم شاخساره در رقم خمین بیشتر از G01437 ولی جذب کادمیوم ریشه در رقم G01437 بیشتر از رقم خمین بود. همچنین جذب سرب شاخساره و ریشه در رقم G01437بیشتر از رقم خمین بود. بیشترین جذب کادمیوم در شاخساره در تیمار سرب صفر به همراه کادمیوم 80 در رقم خمین (9/40 میکرو گرم در گلدان) و کمترین در تیمارسرب 50 + کادمیوم صفر در رقم G01437 (1/27 میکرو گرم در گلدان) بود. فاکتور انتقال (TF) کادمیوم و سرب با افزایش غلظت آن ها در خاک و نیز شاخص پاسخ زیست توده ی گیاهی به تنش فلز سنگین (BRS) در هر دو رقم کاهش یافت.
کلیدواژه‌ها
)