نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی کشاورزی-زراعت، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

2 دانشیار گروه مهندسی کشاورزی-زراعت، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

3 استادیار گروه مهندسی کشاورزی-زراعت، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

چکیده

به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری و محلول‌پاشی عناصر روی و آهن به فرم نانو بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris. L)، آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 اجرا شد. شرایط آبیاری شامل: تنش کم‌آبی (در دو سطح: قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و شاهد یا آبیاری متداول) در کرت‌های اصلی، محلول پاشی عناصر کم مصرف ( در چهار سطح: شاهد (بدون محلول پاشی)، محلول پاشی نانوذرات کود روی (با غلظت 1.5 در هزار)، نانوذرات کود آهن (با غلظت 2 در هزار) و ترکیب آن‌ها (با غلظت 2 در هزار برای نانوذرات کود آهن و 1.5 برای نانوذرات کود روی) و ارقام لوبیای چیتی مورد آزمایش (چهار رقم: صدری، غفار، Cos 16 و کوشا) به عنوان فاکتورهای آزمایش بودند که در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. اعمال تنش کم‌آبی باعث کاهش ارزش صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته شد ولی محلول‌پاشی عناصر روی و آهن به فرم نانو توانست اثر سوء تنش کم‌آبی را تعدیل کند. بیشترین میزان وزن صد دانه در رقم صدری مشاهده شد که با رقم غفار تفاوت معنی‌داری نداشتند و بعد از آنها ارقام کوشا و Cos 16 قرار داشتند. در هر دو شرایط آبیاری عادی و تنش کم‌آبی بیشترین میزان عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف بوته در رقم Cos 16 مشاهده شد.بررسی اثرات متقابل نشان داد که محلول‌پاشی توام آهن و روی در هر دو سال آزمایش بیشترین تاثیر در بهبود آثار تنش کم‌آبی بر عملکرد، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته ارقام لوبیا داشت. مصرف توام عناصر آهن و روی برای محلول‌پاشی ارقام لوبیای تحت وضعیت تنش کم‌آبی مطلوب به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

Bayat.A. A., Sepehri, A., Ahmadvand, G., Dorri, H.R., 2010. Effect of water deficit stress on yield and yield components of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences. 12, 42- 54. [In Persian with English summary].
Behrouznejhad S., Zehtab-Salmasi, S., Gassemi-Golezani, K., 2011. Effects of foliar application of Fe and Zn on seed yield and mucilage content of pesullium at different stages of maturity. International Journal of Environmental Sciences. 3, 63-65.
Boyer, J.S., 1982. Plant productivity and environment. Science. 218(4571), 443-448.
Bradford, M.M., 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Analytical Biochemistry. 72(1-2), 248-254.
Darkwa, K., Ambachew, D., Mohammed, H., Asfaw, A., Blair, M.W., 2016. Evaluation of common bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivar s for drought stress adaptation in Ethiopia. The Crop Journal. 4, 367-376.
Demelash, B.B., 2018. Common Bean Improvement Status (Phaseolus vulgaris L.) in Ethiopia. Advances in Crop Science and Technology. 6, 1-6.
Eisa, A.I., Taha, M.B., Abdalla, A.M., 2011. Amendment of soil fertility and augmentation of the quantity and quality of soybean crop by using phosphorus and micronutrients. International Journal of Academic Research. 3, 800-808.
Gonçalves, J.G.R., Chiorato, A.F., Silva, D.A.D., Esteves, J.A.D.F., Bosetti, F. Carbonell, S.A.M., 2015. Combining ability in common bean cultivars under drought stress. Bragantia. 74, 149-155.
Heidarian, A., Kord, R., Mostafavi, K., Parviz Lak, A., Amini Mashhadi, F., 2011. Investigating Fe and Zn foliar application on yield and its components of soybean (Glycine max (L) Merr.) at different growth stages. Journal of Agricultural Biotechnology and Sustainable Development. 3, 189 -197.
Jalilian, J., Khade, A., Pirzad, A., 2014. Effect of Fe and Zn spraying on some characteristics of mungbean using chemical and organic fertilization. Journal of Crops Improvement. 16, 725-732. [In Persian with English summary].
Jokar, L., Ronaghi, A., Karimian, N. and Ghasemi-Fasaei, R., 2015. Effects of different Fe levels from Fe-Nano-chelate and Fe-EDDHA sources on growth and some nutrients concentrations in cowpea in a calcareous soil. Journal of Science and Technology of Greenhouse Culture. 6, 9-19. [In Persian with English summary].
Khanna-Chopra, R., Singh, K., 2015. Drought resistance in crops: physiological and genetic basis of traits for crop productivity. In: Tripathi, B., Müller, M. (eds), Stress Responses in Plants. pp. 267-292. Springer, Cham.
Kobraee, S., Noormohamadi, G., Heidari Sharifabad, H., DarvishKajori, F., Delkhosh, B., 2011. Influence of micronutrient fertilizer on soybean nutrient composition. Indian Journal of Science and Technology. 4, 763-769.
Majlesy A., Gholinezhad E. 2013. Phenotype and quality variation of forage maize (Zea mays L.) with potassium and micronutrient application under drought stress conditions. Research in Field Crops. 1(2), 44-55. [In Persian with English summary].
Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. Second edition, Academic Press Inc., London. 891p.
Ministry of Jihad-e-Agriculture, 2017. Agricultural statistics. www.agri-jahad.ir [In Persian].
Mukankusi, C., Raatz, B., Nkalubo, S., Berhanu, F., Binagwa, P., Kilango, M., Williams, M., Enid, K., Chirwa, R., Beebe, S., 2018. Genomics, genetics and breeding of common bean in Africa: A review of tropical legume project. Plant Breeding. 138(4), 1-14.
Munoz- Perea, C.G., Terán, H., Allen, R.G., Wright, J.L., Westermann, D.T. Singh, S.P., 2006. Selection for drought resistance in dry bean landraces and cultivars. Crop Science. 46, 2111-2120.
Nair R., Hanna Varghese S., Nair B.G., Maekawa T., Yoshida Y., Sakthi kumar D., 2010. Nano-particulate material delivery to plants. Plant Science. 179, 154-163.
Nasri, M., Khalatbari, M., Aliabadi Farahani, H., 2011. Zn-foliar application influence on quality and quantity features in phaseolous vulgaris under different levels of N and K fertilizers. Advances in Environmental Biology. 5, 839-846.
Padilla-Ramírez, J.S., Acosta-Gallegos, J.A., Acosta-Díaz, E., Mayek-Pérez, N., Kelly, J.D., 2005. Partitioning and partitioning rate to seed yield in drought-stressed and non-stressed dry bean cultivars. Annual Reports of Bean Improvement Cooperative and National Dry Bean Council Research Conference. pp. 48, 152-175.
Pirzad A., Shokrani F., 2012. Effects of iron application on growth characters and flower yield of Calendula officinalis L. under water stress. World Applied Sciences Journal. 18, 1203-1208.
Pirzad, A., Darvishzadeh, R., Bernousi, I., Hassani, A., Sivritepe, N., 2012. Influence of water deficit on iron and zinc uptake by Matricaria chamomilla L. Chilean Journal of Agricultural Research. 72, 232-236.
Ribeiro, T., Silva, D.A.D., Esteves, J.A.D.F., Azevedo, C.V.G., Gonçalves, J.G.R., Carbonell, S.A.M., Chiorato, A.F., 2019. Evaluation of common bean genotypes for drought tolerance. Bragantia. 78 (1), 125-140.
Sadeghipour, O., Aghaei, P., 2012. Response of common bean to exogenous application of salicylic acid under water stress conditions. Advances in Environmental Biology. 6, 1160-1168.
Saeedi-Aboueshaqi, Z., Yadavi. Z., 2015. Study effect of zinc and iron on cowpea yield under water deficit conditions. Journal of Agricultural Science 4, 133-143. [In Persian with English summary].
Saini, H.S., Westgate, M.E., 2000. Reproductive development in grain crops during drought. Advances in Agronomy. 68, 59-95.
Shenkut, A.A., Brick, M.A., 2003. Traits associated with dry edible bean (Phaseolus vulgaris L.) productivity under diverse soil moisture environments. Euphytica. 133, 339-347.
Singh, S.P., 2007. Drought resistance in the race Durango dry bean landraces and cultivars. Agronomy Journal. 99, 1219-1225.
Tohidi, M., 2015. Effect of foliar application time of complete fertilizer micronutrients on yield and yield components of mungbean (Vigna radiate L.) under drought stress. Plant Eco-Physiology. 7, 50-57. [In Persian with English summary].
Turkan, I., Bor, M., Ozdemir, F., Koca, H., 2005. Differential responses of lipid peroxidation and antioxidants in the leaves of drought- tolerant P. acutifolius Gray and drought- sensitive P. vulgaris L. subjected to polyethylene glycol mediated water stress. Journal of Plant Science. 168, 223-231.
Varnaseri, G.V., Nasiri Dehsorkhi, A., 2017. Investigation of foliar application of Zinc and Iron elements in nano form on growth and yield of cowpea under water deficit stress. Journal of Applied Research of Plant Ecophysiology. 4, 109-136. [In Persian with English summary].
Wakrim, R., Wahbi, S., Tahi, H., Aganchich, B., Serraj, R., 2005. Comparative effects of partial root drying (PRD) and regulated deficit irrigation (RDI) on water relations and water use efficiency in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Agriculture ecosystems & environment. 106, 275-287.
Weisany, W., Sohrabi, Y., Heidari, G., Siosemardeh, A., Badakhshan, H., 2014. Effects of zinc application on growth, absorption and distribution of mineral nutrients under salinity stress in soybean (Glycine max L.). Journal of Plant Nutrition. 37, 2255-2269.
Wiersma, J.V., 2005. High rates of Fe-EDDHA and seed iron concentration suggest partial solutions to iron deficiency in soybean. Agronomy Journal. 97, 924-934.
Yousefi M., 2012. Impact of Zn and Mn foliar application on yield of pumpkin (Cucurbita pepo L.) under two irrigation regimes. International Journal of Agriculture: Research and Review. 2, 102-107[In Persian with English summary].